Όταν οι Γάτες Γίνονται Άγριες

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ

ΠΡΟΧΩΡΩΝΤΑΣ σιγά σιγά με το κεφάλι σκυμμένο και τα μάτια ασάλευτα, το αρπακτικό παραμονεύει το θήραμά του. Λυγίζοντας τα πόδια του κάτω από το σώμα του, κοντοστέκεται. Οι μύες του πάλλονται κάτω από την καστανόξανθη γούνα του. Τότε, σαν βέλος που εκτοξεύεται από κυνηγετικό τόξο, πετάγεται με ορμή προς το τρομαγμένο θήραμά του. Με μια βίαιη κίνηση του ποδιού του, το αιλουροειδές αρπάζει το θύμα του και το καθηλώνει στο έδαφος κάτω από τα νύχια του πέλματός του.

Η τοποθεσία όπου γίνεται αυτή η μάχη ζωής και θανάτου δεν είναι η Αφρική αλλά η Αυστραλία. Το ευκίνητο ζώο δεν είναι ένα δυνατό λιοντάρι, αλλά ένα μικρό αιλουροειδές γνωστό ως αγριόγατα. Υπολογίζεται ότι στην Αυστραλία 12 εκατομμύρια αγριόγατες ενδημούν στις τροπικές ζούγκλες του βόρειου ακρωτηρίου, στις ψυχρές αλπικές περιοχές του νότου και στις καυτές ερήμους των κεντρικών πεδιάδων.

Τι Είναι η Αγριόγατα;

Οι αγριόγατες της Αυστραλίας μοιάζουν με τις κατοικίδιες γάτες επειδή οι προγονοί τους ήταν όντως κατοικίδιες γάτες. Το τρίχωμά τους έχει τα ίδια χρώματα​—μαύρο, άσπρο, γκρι, πυρόξανθο—​και τα ίδια σχέδια, όπως κηλιδωτό, μονόχρωμο ή με ραβδώσεις. Οι αγριόγατες όμως αναπτύσσουν συνήθως πιο μυώδη λαιμό και ώμους από ό,τι οι κατοικίδιες γάτες. Οι αρσενικές ζυγίζουν από 3 ως 6 κιλά, και οι θηλυκές από 2 ως 4 κιλά. Ενώ οι κατοικίδιες γάτες εξαρτώνται κυρίως από τους ανθρώπους, οι αγριόγατες είναι απολύτως αυτάρκεις και απεχθάνονται την επαφή με τους ανθρώπους.

 Οι πρόγονοι αυτών των αγριόγατων συνόδευσαν τους πρώτους Ευρωπαίους εποίκους στην Αυστραλία, και κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα εξαπλώθηκαν σε όλη την ήπειρο. Πολλές γάτες διέφυγαν σε έρημους τόπους. Άλλες αφέθηκαν ελεύθερες σκόπιμα στη διάρκεια της δεκαετίας του 1880, σε μια προσπάθεια να αναχαιτιστεί η μάστιγα των κουνελιών που κατέστρεφαν τα βοσκοτόπια. Οι γάτες σύντομα προσαρμόστηκαν στη νέα τους κατοικία και έγιναν ένα από τα επικρατέστερα είδη ανάμεσα στα πολλά που εισάχθηκαν στην Αυστραλία. Σήμερα, οι αγριόγατες κατοικούν σε κάθε γωνιά της Αυστραλίας και σε πολλά από τα γύρω νησάκια της.

Εξαιρετικά Προσαρμοστικοί Άποικοι

Οι αγριόγατες είναι πολύ γόνιμες. Ένα θηλυκό μπορεί να γεννήσει με μία κυοφορία μέχρι και εφτά νεογνά προτού γίνει ενός έτους. Κατόπιν θα γεννάει τρεις φορές το χρόνο, από τέσσερα μέχρι εφτά νεογνά κάθε φορά. Θα παραμείνει παραγωγικό και στα εφτά ή οχτώ χρόνια της ζωής του. Αν ένα θηλυκό γεννούσε τρία θηλυκά και τρία αρσενικά κάθε χρόνο και αν τα θηλυκά που γεννιούνταν έκαναν το ίδιο, μέσα σε εφτά χρόνια αυτή η μία αγριόγατα θα ήταν δυνατόν να έχει αρκετές χιλιάδες απογόνους.

Ωστόσο, για να επιβιώσουν στο σκληρό κλίμα της Αυστραλίας, δεν αρκεί απλώς να είναι πολυάριθμες. Οι γάτες συνήθως κυνηγούν με τη βραδινή δροσιά ή νωρίς το πρωί. Αποφεύγουν τη ζέστη της μέρας με το να κοιμούνται σε κούφιους κορμούς ή σε τρύπες κουνελιών. Επιπλέον, οι αγριόγατες έχουν εγκατασταθεί ακόμη και στις πιο αφιλόξενες ερήμους επειδή δεν έχουν την ανάγκη να πίνουν νερό για να επιβιώνουν​—μπορούν να εξασφαλίζουν όλα τα υγρά που χρειάζονται από τη σάρκα της ζωντανής λείας τους.

Οι αγριόγατες έχουν επίσης ευέλικτο διαιτολόγιο. Παρότι προτιμούν τα κουνέλια, η Υπηρεσία Εθνικών Πάρκων και Άγριας Ζωής της Νέας Νότιας Ουαλίας δηλώνει: «Οι γάτες σκοτώνουν και τρώνε περισσότερα από 100 ενδημικά είδη πουλιών της Αυστραλίας, 50 είδη θηλαστικών και μαρσιποφόρων, 50 είδη ερπετών, καθώς και πολυάριθμους βατράχους και ασπόνδυλα είδη». Και μάλιστα έχουν υπερβολική όρεξη. Κάθε μέρα ένα αρσενικό θα φάει τροφή ίση με το 5 ως 8 τοις εκατό του βάρους του. Ένα θηλυκό, αν ανατρέφει νεογνά, θα καταναλώνει καθημερινά τροφή ίση με το 20 τοις εκατό του βάρους του. Σε κάποιο απομονωμένο νησί, μόλις 375 αγριόγατες έφαγαν 56.000 κουνέλια και 58.000 θαλασσοπούλια μέσα σε έναν μόνο χρόνο.

Τα περισσότερα ενδημικά ζώα της Αυστραλίας δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με την αγριόγατα. Σύμφωνα με το περιβαλλοντικό περιοδικό Έκος (Ecos), πιστεύεται ότι εξαιτίας των αρπακτικών μεθόδων της η αγριόγατα είναι υπεύθυνη για «την περιορισμένη επιτυχία των προγραμμάτων που αποσκοπούν στην επαναφορά απειλούμενων με εξαφάνιση θηλαστικών στη χέρσα Αυστραλία».

Κατοικίδιο ή Μάστιγα;

Από την εποχή της αρχαίας Αιγύπτου, οι γάτες είναι δημοφιλή κατοικίδια. Στην Αυστραλία, το 37 τοις εκατό των νοικοκυριών έχει τουλάχιστον μία γάτα. Πολλές από αυτές τις γάτες δεν στειρώνονται, και τα ανεπιθύμητα νεογνά μερικές φορές εγκαταλείπονται σε κάποιο κοντινό δάσος, όπου ενηλικιώνονται, αναπαράγονται και επαυξάνουν τον πληθυσμό των αγριόγατων.

Για να μην αποτελέσει μάστιγα για το περιβάλλον ένα αξιαγάπητο κατοικίδιο, η Υπηρεσία Εθνικών Πάρκων και Άγριας Ζωής στην Αυστραλία προτείνει τα ακόλουθα: Να κρατάτε τη γάτα σας στο σπίτι, ιδιαίτερα τη νύχτα. Να την ταΐζετε επαρκώς. Τοποθετήστε στη γάτα σας ως ταυτότητα ένα περιλαίμιο, μια ετικέτα ή ένα εμφυτευμένο μικροτσίπ. Βάλτε της τρία μεγάλα κουδούνια ώστε να προειδοποιούνται τα άγρια ζώα. Στειρώστε την. Φτιάξτε έναν αδιαπέραστο φράχτη ώστε να την κρατάτε μέσα στην αυλή.

Η εφαρμογή αυτών των εισηγήσεων κοστίζει χρόνο και χρήμα. Αλλά για τους φίλους της γάτας στην Αυστραλία, το αντίτιμο ίσως είναι μικρό.

[Εικόνα στη σελίδα 20]

Μία από τις 12 εκατομμύρια αγριόγατες της Αυστραλίας

[Ευχαριστίες]

Joel Winter/NSW Υπηρεσία Εθνικών Πάρκων και Άγριας Ζωής, Αυστραλία

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 21]

Με την άδεια του Department of Natural Resources and Mines