Δικαιολογεί η Γραφή τη Δουλεία;

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ

Η Άποψη της Αγίας Γραφής

Δικαιολογεί η Γραφή τη Δουλεία;

Η ΑΓΑΠΗ για τον πλησίον είναι μια από τις θεμελιώδεις διδασκαλίες της Αγίας Γραφής. Η αγάπη, όμως, είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με την έννοια της τυραννικής δουλείας. Ως εκ τούτου, μερικοί προβληματίζονται από τις αναφορές της Γραφής στη δουλεία.

Στους αρχαίους καιρούς ο Θεός επέτρεπε τη δουλοκτησία στο λαό του. (Γένεση 14:14, 15) Ακόμα και την εποχή των αποστόλων, μερικοί Χριστιανοί ήταν δουλοκτήτες και μερικοί ήταν δούλοι. (Φιλήμονα 15, 16) Σημαίνει αυτό ότι η Γραφή δικαιολογεί την τυραννική δουλεία;

Κοινωνικές Δομές σε Σύγκρουση με τις Γραφικές Αρχές

Όταν άρχισε να γράφεται η Αγία Γραφή, οι άνθρωποι είχαν ήδη εδραιώσει κοινωνικές δομές και οικονομικά συστήματα που συγκρούονταν με τις θεϊκές αρχές. Ενώ κάποια στοιχεία αυτών των δομών καταδικάζονταν στο γραπτό Νόμο του, ο Θεός επέλεξε να ανεχτεί κάποια άλλα, όπως τη δουλεία.

Όσον αφορά την κοινωνική δομή του αρχαίου έθνους του Ισραήλ, Η Διεθνής Στερεότυπη Εγκυκλοπαίδεια της Βίβλου (The International Standard Bible Encyclopedia) δηλώνει: «Σκοπός ήταν να λειτουργεί το έθνος ως μια αδελφότητα όπου, ιδανικά, δεν θα υπήρχαν φτωχοί [και] δεν θα έπεφταν θύματα εκμετάλλευσης οι χήρες, οι άστεγοι και τα ορφανά». Επομένως, ο Νόμος του Θεού δεν επέτρεψε απλώς τη διαιώνιση μιας ήδη εδραιωμένης κοινωνικοοικονομικής δομής, αλλά ρύθμισε τη δουλεία ώστε, αν κάποιος είχε δούλους, να τους μεταχειρίζεται με ανθρωπιά και αγάπη.

Η Δουλεία στη Βιβλική Ιστορία

Εξετάστε τους ακόλουθους κανονισμούς του Νόμου που δόθηκε μέσω του Μωυσή:

● Η απαγωγή και η πώληση ενός ανθρώπου τιμωρούνταν με θάνατο. (Έξοδος 21:16) Αν, όμως, παρ’ όλα τα μέτρα που ίσχυαν για την πρόληψη της φτώχειας, κάποιος Ισραηλίτης βυθιζόταν στα χρέη, ίσως λόγω κακοδιαχείρισης, μπορούσε να πουληθεί οικειοθελώς ως δούλος. Σε μερικές περιπτώσεις ίσως μπορούσε μάλιστα να κερδίσει επιπλέον χρήματα ώστε να εξαγοράσει την ελευθερία του.—Λευιτικό 25:47-52.

● Δεν επρόκειτο για την τυραννική μορφή δουλείας που υπήρξε σε πολλές χώρες στο διάβα των αιώνων. Τα εδάφια Λευιτικό 25:39, 40 λένε: «Σε περίπτωση που ο αδελφός σου φτωχύνει δίπλα σου και αναγκαστεί να πουλήσει τον εαυτό του σε εσένα, δεν πρέπει να τον χρησιμοποιήσεις ως εργάτη σε δουλική υπηρεσία. Πρέπει να είναι σε εσένα σαν μισθωτός εργάτης, σαν μέτοικος». Αυτή ήταν μια στοργική πρόβλεψη για τα φτωχότερα μέλη του λαού του Ισραήλ.

● Αν κάποιος βρισκόταν ένοχος κλοπής και αδυνατούσε να καταβάλει την πλήρη αποζημίωση που όριζε ο Νόμος, μπορούσε να πουληθεί ως δούλος και έτσι να ξεπληρώσει το χρέος. (Έξοδος 22:3) Όταν θα είχε αποπληρώσει το χρέος του μέσω της εργασίας του, μπορούσε να αφεθεί ελεύθερος.

● Οι απάνθρωπες και βάναυσες μορφές δουλείας δεν επιτρέπονταν υπό το Νόμο που έδωσε ο Θεός στον Ισραήλ. Ενώ επιτρεπόταν στους κυρίους να τιμωρούν τους δούλους τους, οι υπερβολές απαγορεύονταν. Αν κάποιος σκότωνε το δούλο του, έπρεπε να υπάρξει εκδίκηση. (Έξοδος 21:20) Αν ο δούλος πάθαινε ανεπανόρθωτη ζημιά, όπως το να χάσει δόντι ή μάτι, απελευθερωνόταν.—Έξοδος 21:26, 27.

● Το μέγιστο χρονικό διάστημα που θα υποχρεωνόταν ένας Ισραηλίτης να υπηρετήσει ως δούλος ήταν έξι χρόνια. (Έξοδος 21:2) Οι Εβραίοι δούλοι απελευθερώνονταν το έβδομο έτος της υπηρεσίας τους. Ο Νόμος όριζε ότι κάθε 50 χρόνια όλοι οι Ισραηλίτες δούλοι σε όλη τη χώρα έπρεπε να απελευθερώνονται, ανεξάρτητα από το χρονικό διάστημα που είχε υπηρετήσει ως δούλος ο καθένας από αυτούς.—Λευιτικό 25:40, 41.

● Όταν ένας δούλος απελευθερωνόταν, απαιτούνταν από τον κύριό του να του φερθεί γενναιόδωρα. Τα εδάφια Δευτερονόμιο 15:13, 14 λένε: «Σε περίπτωση που τον εξαποστείλεις από εσένα ως απελεύθερο, δεν πρέπει να τον εξαποστείλεις με άδεια χέρια. Πρέπει να τον εφοδιάσεις με κάτι από το ποίμνιό σου και από το αλώνι σου και από το πατητήρι του λαδιού και του κρασιού σου».

Αργότερα, στις ημέρες του Ιησού και των αποστόλων του, η δουλεία ήταν παγιωμένη τακτική στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Καθώς εξαπλωνόταν η Χριστιανοσύνη, ήταν αναπόφευκτο ότι άτομα που ήταν δούλοι καθώς και άλλοι που ήταν δουλοκτήτες θα έρχονταν σε επαφή με τα καλά νέα και θα γίνονταν Χριστιανοί. Ούτε ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός ούτε οι απόστολοί του κήρυξαν κάποιο ευαγγέλιο κοινωνικής απελευθέρωσης, σαν να προσπαθούσαν να μεταρρυθμίσουν το υπάρχον σύστημα. Αντί για αυτό, τόσο οι δούλοι όσο και οι δουλοκτήτες παροτρύνονταν να αγαπούν ο ένας τον άλλον ως πνευματικοί αδελφοί.—Κολοσσαείς 4:1· 1 Τιμόθεο 6:2.

Το Τέλος της Δουλείας

Όπως συμβαίνει με κάθε ερώτημα που αφορά τη Γραφή, το ζήτημα της δουλείας πρέπει να το εξετάζουμε μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο των συμφραζομένων. Η προσεκτική εξέταση των Γραφών αποκαλύπτει ότι ο Θεός αποδοκιμάζει την κακομεταχείριση των ανθρώπων.

Αυτή η εξέταση αποκαλύπτει επίσης ότι το είδος δουλείας που υπήρχε στο λαό του Θεού στους Βιβλικούς χρόνους δεν ήταν η απάνθρωπη και βάναυση δουλεία που έχουν υπόψη τους οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα. Επίσης, η Γραφή δείχνει ότι ο Θεός θα μας απελευθερώσει από όλες τις μορφές δουλείας στον ορισμένο του καιρό. Τότε, όλη η ανθρωπότητα θα απολαμβάνει αληθινή ελευθερία.—Ησαΐας 65:21, 22.

ΕΧΕΤΕ ΑΝΑΡΩΤΗΘΕΙ;

● Δικαιολογεί η Αγία Γραφή την κακομεταχείριση των δούλων;—Λευιτικό 25:39, 40.

● Πώς όφειλαν να μεταχειρίζονται τους δούλους οι Χριστιανοί;—Κολοσσαείς 4:1.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 29]

Ο Θεός αποδοκιμάζει την κακομεταχείριση των ανθρώπων

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 29]

ΞΥΠΝΑ!