Το πεντάχρονο αγοράκι σας παίζει στο διπλανό δωμάτιο. Ξαφνικά, ακούτε κάτι να σπάει. Τρέχετε στο παιδί σας και το βρίσκετε να στέκεται δίπλα σε ένα πορσελάνινο βάζο που έχει γίνει κομμάτια. Το ένοχο βλέμμα του τα λέει όλα.

«Εσύ έσπασες το βάζο;» ρωτάτε αυστηρά.

«Όχι μανούλα, εγώ δεν έκανα τίποτα!» απαντάει αμέσως.

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που πιάνετε το παιδί σας να λέει ένα τόσο προφανές ψέμα. Μήπως πρέπει να αρχίσετε να ανησυχείτε;

Κάθε ψέμα είναι κακό. Η Αγία Γραφή λέει ότι ο Ιεχωβά Θεός αποδοκιμάζει την «ψεύτικη γλώσσα». (Παροιμίες 6:16, 17) Ο Νόμος που είχε δοθεί στον Ισραήλ επέβαλλε αυστηρές ποινές σε οποιονδήποτε εξαπατούσε το συνάνθρωπό του.—Λευιτικό 19:11, 12.

Ωστόσο, δεν είναι όλα τα ψέματα το ίδιο. Μερικά ψέματα είναι κακόβουλα, λέγονται για να βλάψουν. Άλλα λέγονται υπό την πίεση της στιγμής, ίσως για να αποφευχθεί η ντροπή ή η τιμωρία. (Γένεση 18:12-15) Μολονότι όλα τα ψέματα είναι εσφαλμένα, κάποια είναι πιο σοβαρά από άλλα. Αν το παιδί σας είπε ένα ψέμα, λάβετε υπόψη σας την ηλικία του και το λόγο για τον οποίο έκρυψε την αλήθεια.

Αντιμετωπίστε το πρόβλημα ενόσω το παιδί σας είναι ακόμα μικρό. «Το να λένε την αλήθεια, ειδικά όταν αυτό είναι δύσκολο, είναι ένα σημαντικό δίδαγμα που πρέπει να μάθουν τα παιδιά», γράφει ο Δρ Ντέιβιντ Γουόλς, και προσθέτει: «Η εμπιστοσύνη είναι η βάση για τις ανθρώπινες σχέσεις, και το ψέμα γκρεμίζει αυτή την εμπιστοσύνη». *

Εντούτοις, μην πανικοβάλλεστε. Το γεγονός ότι το παιδί σας έχει πει ψέματα δεν σημαίνει ότι κατρακυλάει στον κατήφορο της ηθικής διαφθοράς. Να θυμάστε ότι η Γραφή λέει: «Η ανοησία είναι συνδεδεμένη με την καρδιά του αγοριού». (Παροιμίες 22:15 ) Ορισμένα παιδιά εκδηλώνουν αυτή την ανοησία λέγοντας ψέματα, ίσως γιατί νομίζουν ότι έτσι είναι εύκολο να γλιτώσουν την τιμωρία. Το σημαντικό, λοιπόν, είναι το πώς θα αντιδράσετε εσείς στη συνέχεια.

Προσπαθήστε να διακρίνετε γιατί το παιδί σας λέει ψέματα. Μήπως φοβάται την τιμωρία; Μήπως δεν θέλει να σας απογοητεύσει; Αν το παιδί σας πλάθει ιστορίες για να εντυπωσιάσει τους φίλους του, μήπως το κάνει επειδή δεν είναι αρκετά μεγάλο ώστε να καταλαβαίνει τη διαφορά μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας; Αν αντιλαμβάνεστε γιατί το παιδί σας λέει ψέματα, θα είστε σε καλύτερη θέση να το διορθώνετε.—Βιβλική αρχή: 1 Κορινθίους 13:11.

Κατά καιρούς, να χρησιμοποιείτε δηλώσεις αντί για ερωτήσεις. Στο αρχικό σενάριο, η μητέρα, η οποία ήξερε ήδη τι είχε συμβεί, ρώτησε αυστηρά το γιο της: «Εσύ έσπασες το βάζο;» Το παιδί είπε ψέματα, ίσως επειδή φοβόταν ότι θα θυμώσει η μητέρα του. Ας υποθέσουμε, όμως, ότι η μητέρα, αντί να του απευθύνει μια επικριτική ερώτηση, του έλεγε απλώς: «Αχ, όχι, έσπασες το βάζο!» Χρησιμοποιώντας δήλωση αντί για ερώτηση, δεν βάζει το παιδί στον πειρασμό να πει ψέματα—και επιπλέον το βοηθάει να κάνει συνήθειά του την ειλικρίνεια.—Βιβλική αρχή: Κολοσσαείς 3:9.

Να επαινείτε την ειλικρίνειά του. Τα παιδιά εκ φύσεως επιθυμούν να ευαρεστούν τους γονείς τους. Χρησιμοποιήστε το πλεονέκτημα που σας δίνει αυτή η τάση. Μεταδώστε στο παιδί σας το μήνυμα ότι η ειλικρίνεια είναι μια σημαντική αξία στην οικογένειά σας και ως εκ τούτου αναμένετε και από εκείνο να λέει την αλήθεια.—Βιβλική αρχή: Εβραίους 13:18.

Ξεκαθαρίστε στο παιδί σας ότι τα ψέματα καταστρέφουν την εμπιστοσύνη και ότι, αν αυτή χαθεί, μπορεί να πάρει πολύ καιρό για να αποκατασταθεί. Ενισχύστε την καλή συμπεριφορά επαινώντας το κάθε φορά που λέει την αλήθεια. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να πείτε: «Με κάνεις πολύ χαρούμενο όταν είσαι ειλικρινής».

Δώστε το παράδειγμα. Είναι προφανές ότι δεν μπορείτε να αναμένετε από το παιδί να λέει την αλήθεια όταν ακούει εσάς να λέτε πράγματα όπως «Πες του ότι δεν είμαι εδώ», όταν δεν θέλετε να μιλήσετε σε κάποιον στο τηλέφωνο, ή «Σήμερα θα μείνω σπίτι γιατί είμαι άρρωστος», όταν απλώς θέλετε να ξεκουραστείτε.—Βιβλική αρχή: Ιακώβου 3:17.

Να χρησιμοποιείτε την Αγία Γραφή. Οι αρχές και οι αφηγήσεις αληθινών περιστατικών που περιέχει προάγουν την ειλικρίνεια. Το βιβλίο Μάθε από τον Μεγάλο Δάσκαλο, που είναι έκδοση των Μαρτύρων του Ιεχωβά, μπορεί να σας βοηθήσει να ενσταλάξετε τις Γραφικές αρχές στο παιδί σας. Το Κεφάλαιο 22 έχει τίτλο «Γιατί Δεν Πρέπει να Λέμε Ψέματα». (Δείτε ένα απόσπασμά του στο πλαίσιο « Ένα Βιβλίο για να Βοηθήσετε το Παιδί Σας».)