Μην Παύετε να Συναθροίζεστε

«Μη παύοντας να συναθροιζόμαστε, όπως έχουν συνήθεια μερικοί», λένε οι Γραφές, «αλλά ενθαρρύνοντας ο ένας τον άλλον, και τόσο περισσότερο όσο βλέπετε την ημέρα να πλησιάζει». (Εβραίους 10:25) Είναι σαφές ότι οι αληθινοί λάτρεις πρέπει να συγκεντρώνονται σε κάποιον χώρο λατρείας για να “σκέφτονται ο ένας τον άλλον ώστε να παρακινούν σε αγάπη και καλά έργα”.​—Εβραίους 10:24.

ΟΤΑΝ ο απόστολος Παύλος έγραψε τα παραπάνω λόγια τον πρώτο αιώνα της Κοινής μας Χρονολογίας, ένας εντυπωσιακός ναός στην Ιερουσαλήμ χρησίμευε ως χώρος λατρείας για τους Ιουδαίους. Υπήρχαν επίσης συναγωγές. Ο Ιησούς είχε “διδάξει σε συναγωγή και στο ναό, όπου συγκεντρώνονταν όλοι οι Ιουδαίοι”.​—Ιωάννης 18:20.

Τι χώρους συνάθροισης είχε υπόψη του ο Παύλος όταν συμβούλεψε τους Χριστιανούς να συγκεντρώνονται για να ενθαρρύνουν ο ένας τον άλλον; Αποτελεί η διευθέτηση του ναού στην Ιερουσαλήμ προηγούμενο για τα θρησκευτικά οικοδομήματα του Χριστιανικού κόσμου; Πότε άρχισαν να χρησιμοποιούν οι καθ’ ομολογία Χριστιανοί επιβλητικά θρησκευτικά κτίρια;

“Οίκος για το Όνομα του Θεού”

Οι πρώτες οδηγίες αναφορικά με έναν χώρο για τη λατρεία του Θεού βρίσκονται στο Γραφικό βιβλίο της Εξόδου. Ο Ιεχωβά Θεός έδωσε στον εκλεκτό λαό του​—τους Ισραηλίτες—​την εντολή να κατασκευάσουν «τη σκηνή», ή αλλιώς «τη σκηνή της συνάντησης». Η κιβωτός της διαθήκης και διάφορα  ιερά σκεύη θα φυλάσσονταν εκεί. «Η δόξα του Ιεχωβά γέμισε τη σκηνή» όταν αυτή ολοκληρώθηκε το 1512 Π.Κ.Χ. Εκείνη η φορητή σκηνή χρησίμευε ως κεντρικό χαρακτηριστικό της διευθέτησης του Θεού βάσει της οποίας μπορούσαν οι άνθρωποι να τον πλησιάζουν επί τέσσερις και πλέον αιώνες. (Έξοδος, κεφάλαια 25-27· 40:33-38) Η Γραφή αναφέρεται επίσης σε αυτή τη σκηνή ως “το ναό του Ιεχωβά” και ως “τον οίκο του Ιεχωβά”.​—1 Σαμουήλ 1:9, 24.

Αργότερα, όταν ο Δαβίδ ήταν βασιλιάς στην Ιερουσαλήμ, εκδήλωσε τη διακαή επιθυμία να χτίσει έναν μόνιμο οίκο για τη δόξα του Ιεχωβά. Ωστόσο, εφόσον ο Δαβίδ ήταν άνθρωπος πολέμων ο Ιεχωβά τού είπε: «Δεν θα χτίσεις οίκο για το όνομά μου». Απεναντίας, Εκείνος επέλεξε το γιο του Δαβίδ, τον Σολομώντα, για να χτίσει το ναό. (1 Χρονικών 22:6-10) Ο Σολομών εγκαινίασε το ναό το 1026 Π.Κ.Χ., έπειτα από μια περίοδο εφτάμισι χρόνων οικοδόμησης. Ο Ιεχωβά επιδοκίμασε εκείνο το οικοδόμημα, λέγοντας: «Αγίασα αυτόν τον οίκο που έχτισες με το να θέσω το όνομά μου εκεί στον αιώνα· και τα μάτια μου και η καρδιά μου θα είναι εκεί πάντοτε». (1 Βασιλέων 9:3) Όσο θα παρέμεναν οι Ισραηλίτες πιστοί, ο Ιεχωβά θα κατηύθυνε την εύνοιά του προς εκείνον τον οίκο. Ωστόσο, αν παρέκκλιναν από το σωστό, ο Ιεχωβά θα αφαιρούσε την εύνοιά του από εκείνον τον χώρο και “ο οίκος θα γινόταν σωρός ερειπίων”.​—1 Βασιλέων 9:4-9· 2 Χρονικών 7:16, 19, 20.

Με τον καιρό, οι Ισραηλίτες όντως παρέκκλιναν από την αληθινή λατρεία. (2 Βασιλέων 21:1-5) «Γι’ αυτό, [ο Ιεχωβά] έφερε εναντίον τους το βασιλιά των Χαλδαίων, ο οποίος . . . έκαψε τον οίκο του αληθινού Θεού και γκρέμισε το τείχος της Ιερουσαλήμ· και όλες τις πυργωτές κατοικίες της τις έκαψαν με φωτιά, καθώς και όλα τα επιθυμητά της αντικείμενα, για να προκληθεί καταστροφή. Επιπλέον, όσους απέμειναν από το σπαθί τούς πήρε αιχμάλωτους στη Βαβυλώνα, και αυτοί έγιναν υπηρέτες δικοί του και των γιων του». Σύμφωνα με τη Γραφή, αυτό έλαβε χώρα το 607 Π.Κ.Χ.​—2 Χρονικών 36:15-21· Ιερεμίας 52:12-14.

Όπως είχε προείπει ο προφήτης Ησαΐας, ο Θεός ήγειρε τον Βασιλιά Κύρο της Περσίας για να απελευθερώσει τους Ιουδαίους από την εξουσία της Βαβυλώνας. (Ησαΐας 45:1) Έπειτα από 70ετή εξορία, εκείνοι επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ το 537 Π.Κ.Χ. με σκοπό να ανοικοδομήσουν το ναό. (Έσδρας 1:1-6· 2:1, 2· Ιερεμίας 29:10) Έπειτα από καθυστερήσεις στην οικοδόμηση, ο ναός ολοκληρώθηκε τελικά το 515 Π.Κ.Χ. και η αγνή λατρεία του Θεού αποκαταστάθηκε. Μολονότι εκείνο το οικοδόμημα δεν ήταν τόσο ένδοξο όσο ο ναός του Σολομώντα, παρέμεινε σχεδόν 600 χρόνια. Ωστόσο, και αυτός ο ναός περιήλθε σε άθλια κατάσταση επειδή οι Ισραηλίτες παραμέλησαν τη λατρεία του Ιεχωβά. Όταν ο Ιησούς Χριστός εμφανίστηκε στην επίγεια σκηνή, ο ναός ανοικοδομούνταν προοδευτικά από τον Βασιλιά Ηρώδη. Τι επιφυλασσόταν για αυτόν το ναό;

“Δεν Πρόκειται να Αφεθεί Πέτρα Πάνω σε Πέτρα”

Αναφερόμενος στο ναό της Ιερουσαλήμ, ο Ιησούς είπε στους μαθητές του: «Δεν πρόκειται να αφεθεί εδώ πέτρα πάνω σε πέτρα που να μην γκρεμιστεί». (Ματθαίος 24:1, 2) Σε επαλήθευση αυτών των λόγων, ο χώρος που επί αιώνες αναγνωριζόταν ως το κέντρο της λατρείας του Θεού καταστράφηκε το 70 Κ.Χ. από ρωμαϊκά στρατεύματα που ήρθαν να καταστείλουν την επανάσταση των Ιουδαίων. a Εκείνος ο ναός δεν ανοικοδομήθηκε ποτέ. Τον έβδομο αιώνα, ανεγέρθηκε το Μουσουλμανικό τέμενος γνωστό ως ο Τρούλος του Βράχου, το οποίο και παραμένει  μέχρι σήμερα στην τοποθεσία του πρώην Ιουδαϊκού χώρου λατρείας.

Ποια διευθέτηση για λατρεία θα ίσχυε για τους ακολούθους του Ιησού; Θα εξακολουθούσαν οι πρώτοι Χριστιανοί που είχαν Ιουδαϊκό παρελθόν να λατρεύουν τον Θεό στο ναό ο οποίος επρόκειτο σύντομα να καταστραφεί; Πού θα λάτρευαν τον Θεό οι μη Ιουδαίοι Χριστιανοί; Θα χρησίμευαν τα θρησκευτικά οικοδομήματα του Χριστιανικού κόσμου ως υποκατάστατα του ναού; Η συζήτηση που είχε ο Ιησούς με μια Σαμαρείτισσα μας παρέχει ενόραση σε αυτό το ζήτημα.

Επί αιώνες, οι Σαμαρείτες λάτρευαν τον Θεό σε έναν μεγάλο ναό στο Όρος Γαριζίν στη Σαμάρεια. «Οι προπάτορές μας ασκούσαν λατρεία σε αυτό το βουνό», είπε η Σαμαρείτισσα στον Ιησού, «εσείς όμως λέτε ότι στην Ιερουσαλήμ είναι ο τόπος όπου πρέπει να ασκούν λατρεία οι άνθρωποι». Απαντώντας ο Ιησούς είπε: «Πίστεψέ με, γυναίκα: Έρχεται η ώρα που ούτε σε αυτό το βουνό ούτε στην Ιερουσαλήμ θα λατρεύετε τον Πατέρα». Δεν θα ήταν πλέον απαραίτητος ένας κατά γράμμα ναός για τη λατρεία του Ιεχωβά, επειδή ο Ιησούς εξήγησε: «Ο Θεός είναι Πνεύμα, και εκείνοι που τον λατρεύουν πρέπει να λατρεύουν με πνεύμα και αλήθεια». (Ιωάννης 4:20, 21, 24) Ο απόστολος Παύλος είπε αργότερα στους Αθηναίους: «Ο Θεός που έκανε τον κόσμο και όλα όσα υπάρχουν σε αυτόν, καθώς Αυτός είναι Κύριος ουρανού και γης, δεν κατοικεί σε χειροποίητους ναούς».​—Πράξεις 17:24.

Σαφώς, τα θρησκευτικά κτίρια του Χριστιανικού κόσμου δεν έχουν καμία σχέση με τη διευθέτηση του ναού της Προχριστιανικής Εποχής. Οι δε Χριστιανοί του πρώτου αιώνα δεν είχαν λόγο να ανεγείρουν τέτοιους χώρους λατρείας. Μετά το θάνατο των αποστόλων, όμως, έλαβε χώρα η προειπωμένη παρέκκλιση από τις αληθινές διδασκαλίες​—η αποστασία. (Πράξεις 20:29, 30) Χρόνια πριν την υποτιθέμενη μεταστροφή του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου στη Χριστιανοσύνη το 313 Κ.Χ., οι καθ’ ομολογία Χριστιανοί άρχισαν να απομακρύνονται από τις διδασκαλίες του Ιησού.

Ο Κωνσταντίνος συνέβαλε στη συγχώνευση της «Χριστιανοσύνης» με την ειδωλολατρική ρωμαϊκή θρησκεία. Η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (The Encyclopædia Britannica) αναφέρει: «Ο ίδιος ο Κωνσταντίνος έδωσε την εντολή να οικοδομηθούν τρεις τεράστιες Χριστιανικές βασιλικές στη Ρώμη: του Αγίου Πέτρου, του Αγίου Παύλου εκτός των τειχών και του Αγίου Ιωάννη στο Λατερανό. Εκείνος . . . ήταν ο δημιουργός του σταυροειδούς σχεδίου που αποτέλεσε το πρότυπο για τις εκκλησίες στη δυτική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα». Η ανοικοδομημένη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη εξακολουθεί να θεωρείται το κέντρο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

«Η Εκκλησία . . . παρέλαβεν . . . μερικά θρησκευτικά έθιμα και τύπους, συνήθεις εις την προχριστιανικήν [ειδωλολατρική] Ρώμην», λέει ο ιστορικός Γουίλ Ντουράν. Μεταξύ αυτών και «την αρχιτεκτονικήν της βασιλικής». Από το 10ο έως το 15ο αιώνα, υπήρξε έξαρση στην οικοδόμηση εκκλησιών και καθεδρικών ναών, με μεγάλη έμφαση στην αρχιτεκτονική. Τότε ήταν που ήρθαν σε ύπαρξη πολλά οικοδομήματα του Χριστιανικού κόσμου τα οποία θεωρούνται σήμερα καλλιτεχνικά μνημεία.

Βρίσκουν πάντοτε οι άνθρωποι πνευματική αναζωογόνηση και ενθάρρυνση ασκώντας λατρεία μέσα σε μια εκκλησία; «Για μένα, η εκκλησία έφτασε στο σημείο να αντιπροσωπεύει οτιδήποτε είναι ανιαρό και κουραστικό στη θρησκεία», λέει ο Φρανσίσκο από τη Βραζιλία. «Η Λειτουργία ήταν μια ανούσια, επαναλαμβανόμενη τελετή η οποία δεν συντελούσε καθόλου στην ικανοποίηση των πραγματικών μου αναγκών. Ένιωθα ανακούφιση όταν τελείωνε». Ωστόσο, οι  πραγματικοί πιστοί έχουν λάβει την εντολή να συναθροίζονται. Ποια διευθέτηση για συναθροίσεις θα πρέπει να ακολουθούν;

«Την Εκκλησία που Βρίσκεται στο Σπίτι Τους»

Μπορούμε να διακρίνουμε το υπόδειγμα για το Χριστιανικό τρόπο με τον οποίο πρέπει να γίνονται οι συναθροίσεις, αν εξετάσουμε πώς συναθροίζονταν οι πιστοί του πρώτου αιώνα. Οι Γραφές δείχνουν ότι συναθροίζονταν συνήθως σε ιδιωτικά σπίτια. Λόγου χάρη, ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Δώστε τους χαιρετισμούς μου στην Πρίσκα και στον Ακύλα, τους συνεργάτες μου σε σχέση με τον Χριστό Ιησού, . . . και χαιρετήστε την εκκλησία που βρίσκεται στο σπίτι τους». (Ρωμαίους 16:3, 5· Κολοσσαείς 4:15· Φιλήμονα 2) Η λέξη «εκκλησία» στο πρωτότυπο κείμενο δεν αναφέρεται στο κτίριο, αλλά σε μια ομάδα ανθρώπων οι οποίοι είναι συγκεντρωμένοι για έναν κοινό σκοπό. (Πράξεις 8:1· 13:1) Η λατρεία που αποδίδουν οι αληθινοί Χριστιανοί δεν απαιτεί περίτεχνα θρησκευτικά οικοδομήματα.

Πώς διεξάγονταν οι συναθροίσεις των πρώτων Χριστιανικών εκκλησιών; Ο μαθητής Ιάκωβος χρησιμοποιεί τη λέξη συναγωγήν στο πρωτότυπο κείμενο αναφερόμενος σε μια Χριστιανική συνάθροιση. (Ιακώβου 2:2) Η λέξη αυτή σημαίνει «σύναξη» και στο πρωτότυπο κείμενο χρησιμοποιείται εναλλάξ με τη λέξη εκκλησία. Ωστόσο, με τον καιρό ο όρος «συναγωγή» προσέλαβε τη σημασία του χώρου ή του οικοδομήματος όπου πραγματοποιούνταν η συγκέντρωση. Οι πρώτοι Ιουδαίοι Χριστιανοί ήταν εξοικειωμένοι με αυτά που λάβαιναν χώρα σε μια συναγωγή. b

Μολονότι οι Ιουδαίοι συγκεντρώνονταν στο ναό της Ιερουσαλήμ για τις ετήσιες γιορτές τους, οι κατά τόπους συναγωγές χρησίμευαν ως μέρη όπου μπορούσε κάποιος να μάθει για τον Ιεχωβά και να εκπαιδευτεί στο Νόμο. Στις συναγωγές φαίνεται ότι συνηθιζόταν να γίνεται προσευχή καθώς και ανάγνωση και ανάλυση των Γραφών, και επίσης παρέχονταν προτροπές. Όταν ο Παύλος και άλλοι που ήταν μαζί του πήγαν σε μια συναγωγή στην Αντιόχεια, «οι αρχισυνάγωγοι τους έστειλαν μήνυμα, λέγοντας: “Άντρες αδελφοί, αν υπάρχει κάποιος λόγος ενθάρρυνσης τον οποίο έχετε για το λαό, πείτε τον”». (Πράξεις 13:15) Όταν οι πρώτοι Ιουδαίοι Χριστιανοί συναθροίζονταν σε ιδιωτικά σπίτια, αναμφίβολα  ακολουθούσαν παρόμοιο υπόδειγμα, κάνοντας τις συναθροίσεις τους διδακτικές από Γραφική άποψη και πνευματικά εποικοδομητικές.

Εκκλησίες για Εποικοδόμηση

Όπως οι πρώτοι Χριστιανοί, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά συγκεντρώνονται σήμερα σε απλούς χώρους λατρείας για να λαβαίνουν Γραφική εκπαίδευση και να απολαμβάνουν ωφέλιμη συναναστροφή. Επί πολλά χρόνια συναθροίζονταν μόνο σε ιδιωτικά σπίτια, πράγμα που εξακολουθούν να κάνουν σε μερικά μέρη. Τώρα, όμως, ο αριθμός των εκκλησιών έχει ξεπεράσει τις 90.000 και οι κύριοι χώροι συναθροίσεών τους ονομάζονται Αίθουσες Βασιλείας. Αυτά τα κτίρια δεν είναι φανταχτερά ούτε μοιάζουν με ναούς. Είναι λειτουργικά και λιτά οικοδομήματα στα οποία μπορούν να συναθροίζονται εκκλησίες 100 έως 200 ατόμων για εβδομαδιαίες συναθροίσεις προκειμένου να ακούν και να μαθαίνουν από το Λόγο του Θεού.

Οι περισσότερες εκκλησίες των Μαρτύρων του Ιεχωβά συναθροίζονται τρεις φορές την εβδομάδα. Στη μία από τις συναθροίσεις εκφωνείται κάποια δημόσια ομιλία με επίκαιρο θέμα. Ακολουθεί η μελέτη ενός Γραφικού θέματος ή μιας προφητείας της Γραφής με τη χρήση του περιοδικού Σκοπιά ως πηγής ύλης. Μια άλλη συνάθροιση αφορά κάποια σχολή σχεδιασμένη να παρέχει εκπαίδευση για την παρουσίαση του αγγέλματος της Γραφής. Ακολουθεί μια συνάθροιση ειδικά αφιερωμένη στην παροχή πρακτικών υποδείξεων για τη Χριστιανική διακονία. Μία φορά την εβδομάδα, οι Μάρτυρες συγκεντρώνονται επίσης για Γραφική μελέτη σε μικρούς ομίλους σε ιδιωτικά σπίτια. Όλες αυτές οι συναθροίσεις είναι ανοιχτές στο κοινό. Ποτέ δεν περιφέρεται δίσκος.

Ο Φρανσίσκο, ο οποίος αναφέρθηκε νωρίτερα, διαπίστωσε ότι οι συναθροίσεις στην Αίθουσα Βασιλείας είναι πολύ ωφέλιμες. Ο ίδιος λέει: «Ο πρώτος χώρος συνάθροισης που επισκέφτηκα ήταν ένα άνετο κτίριο στο κέντρο της πόλης, και έφυγα από την αίθουσα με θετική εντύπωση. Οι παρευρισκόμενοι ήταν φιλικοί και μπορούσα να αισθανθώ την αγάπη που είχαν μεταξύ τους. Ανυπομονούσα να ξαναπάω. Μάλιστα, από τότε δεν έχω χάσει συνάθροιση. Αυτές οι Χριστιανικές συναθροίσεις είναι συναρπαστικές και ικανοποιούν την πνευματική μου ανάγκη. Ακόμη και όταν νιώθω αποθαρρυμένος για κάποιον λόγο, πηγαίνω στην Αίθουσα Βασιλείας, σίγουρος ότι θα επιστρέψω στο σπίτι μου ενθαρρυμένος».

Στις Χριστιανικές συναθροίσεις των Μαρτύρων του Ιεχωβά μπορείτε και εσείς επίσης να λάβετε Γραφική εκπαίδευση, να βρείτε εποικοδομητική συναναστροφή και να έχετε την ευκαιρία να αποδώσετε αίνο στον Θεό. Σας προσκαλούμε θερμά να επισκεφτείτε την πλησιέστερη στο σπίτι σας Αίθουσα Βασιλείας. Θα χαρείτε που το κάνατε αυτό.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνες στη σελίδα 4, 5]

Η σκηνή της μαρτυρίας και αργότερα οι ναοί χρησίμευσαν ως έξοχα κέντρα για τη λατρεία του Ιεχωβά

[Εικόνα στη σελίδα 6]

Η Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Οι πρώτοι Χριστιανοί συναθροίζονταν σε ιδιωτικά σπίτια

 [Εικόνες στη σελίδα 8, 9]

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά διεξάγουν Χριστιανικές συναθροίσεις σε ιδιωτικά σπίτια και σε Αίθουσες Βασιλείας