Να Σκέφτεστε Ορθά​—Να Ενεργείτε Σοφά

ΦΑΝΤΑΣΤΕΙΤΕ αυτή τη σκηνή: Ο Ιησούς Χριστός εξηγεί ότι οι θρησκευτικοί εχθροί του στην Ιερουσαλήμ θα του προξενήσουν μεγάλο πόνο και κατόπιν θα τον σκοτώσουν. Ο στενός του φίλος, ο απόστολος Πέτρος, δεν μπορεί να το πιστέψει. Μάλιστα, παίρνει τον Ιησού παράμερα και τον επιπλήττει. Η ειλικρίνεια και το γνήσιο ενδιαφέρον του Πέτρου είναι πέραν πάσης αμφιβολίας. Πώς όμως θεωρεί ο Ιησούς τον τρόπο σκέψης του Πέτρου; «Πήγαινε πίσω μου, Σατανά!» λέει ο Ιησούς. «Μου είσαι σκάνδαλο, επειδή σκέφτεσαι, όχι τις σκέψεις του Θεού, αλλά των ανθρώπων».​—Ματθαίος 16:21-23.

Πόσο πρέπει να συγκλονίστηκε ο Πέτρος! Σε αυτή την περίπτωση, αντί να προσφέρει βοήθεια και υποστήριξη, αποτέλεσε «σκάνδαλο» για τον αγαπημένο του Κύριο. Πώς συνέβη αυτό; Ο Πέτρος ίσως παγιδεύτηκε από ένα συνηθισμένο ελάττωμα του ανθρώπινου τρόπου σκέψης—να πιστεύει κανείς μόνο αυτά που θέλει να πιστεύει.

Μην Έχετε Υπερβολική Αυτοπεποίθηση

Κάτι το οποίο απειλεί την ικανότητα που έχουμε να σκεφτόμαστε ορθά είναι η τάση για υπερβολική αυτοπεποίθηση. Ο απόστολος Παύλος προειδοποίησε τους συγχριστιανούς του στην αρχαία Κόρινθο: «Αυτός που νομίζει ότι στέκεται ας προσέχει μην πέσει». (1 Κορινθίους 10:12) Γιατί το είπε ο Παύλος αυτό; Προφανώς, επειδή γνώριζε πόσο εύκολο είναι να διαστραφεί ο ανθρώπινος τρόπος σκέψης—ακόμα και οι διάνοιες των Χριστιανών μπορούσαν να «διαφθαρούν φεύγοντας από την ειλικρίνεια και την αγνότητα που οφείλονται στον Χριστό».​—2 Κορινθίους 11:3.

Αυτό είχε συμβεί σε μια ολόκληρη γενιά προγόνων του Παύλου. Τότε ο Ιεχωβά τούς είπε: «Οι σκέψεις σας δεν είναι σκέψεις μου ούτε οι οδοί μου είναι οδοί σας». (Ησαΐας 55:8) Αυτοί είχαν γίνει «σοφοί στα δικά τους μάτια», με ολέθρια αποτελέσματα. (Ησαΐας 5:21) Ασφαλώς, λοιπόν, είναι λογικό να εξετάσουμε πώς μπορούμε εμείς να εξακολουθήσουμε να σκεφτόμαστε ορθά ώστε να αποφύγουμε παρόμοια συμφορά.

Να Φυλάγεστε από το Σαρκικό Τρόπο Σκέψης

Μερικά άτομα στην Κόρινθο είχαν επηρεαστεί αρνητικά από το σαρκικό τρόπο σκέψης. (1 Κορινθίους 3:1-3) Έδιναν μεγαλύτερη έμφαση στις ανθρώπινες φιλοσοφίες παρά στο Λόγο του Θεού. Αναμφίβολα, οι Έλληνες στοχαστές εκείνων των ημερών ήταν πολύ ευφυείς άνθρωποι. Εντούτοις, στα μάτια του Θεού ήταν ανόητοι. Ο Παύλος είπε: «Είναι γραμμένο: “Θα αφανίσω τη σοφία των σοφών, και τη νοημοσύνη των διανοουμένων θα την παραμερίσω”. Πού είναι ο σοφός; Πού ο γραμματέας; Πού ο συζητητής αυτού του συστήματος πραγμάτων; Δεν κατέστησε  ο Θεός ανόητη τη σοφία του κόσμου;» (1 Κορινθίους 1:19, 20) Αυτού του είδους οι διανοούμενοι κυριαρχούνταν από «το πνεύμα του κόσμου» και όχι από το πνεύμα του Θεού. (1 Κορινθίους 2:12) Οι φιλοσοφίες και οι ιδέες τους ήταν ασύμφωνες με τον τρόπο σκέψης του Ιεχωβά.

Τέτοιος σαρκικός τρόπος σκέψης πηγάζει βασικά από τον Σατανά τον Διάβολο, ο οποίος χρησιμοποίησε το φίδι για να παραπλανήσει την Εύα. (Γένεση 3:1-6· 2 Κορινθίους 11:3) Εξακολουθεί άραγε αυτός να αποτελεί κίνδυνο για εμάς; Ναι! Σύμφωνα με το Λόγο του Θεού, ο Σατανάς «έχει τυφλώσει τις διάνοιες» των ανθρώπων σε τέτοιον βαθμό ώστε πλέον «παροδηγεί ολόκληρη την κατοικημένη γη». (2 Κορινθίους 4:4· Αποκάλυψη 12:9) Πόσο σημαντικό είναι να είμαστε σε επαγρύπνηση ως προς τα σχέδιά του!​—2 Κορινθίους 2:11.

Να Προσέχετε “το Δόλο των Ανθρώπων”

Ο απόστολος Παύλος προειδοποίησε επίσης για “το δόλο των ανθρώπων”. (Εφεσίους 4:14) Ο ίδιος αντιμετώπισε “δόλιους εργάτες” που υποκρίνονταν ότι παρουσίαζαν την αλήθεια αλλά στην πραγματικότητα τη διαστρέβλωναν. (2 Κορινθίους 11:12-15) Προκειμένου να επιτύχουν τους σκοπούς τους, τέτοιοι άνθρωποι μπορεί να καταφεύγουν σε επιλεκτική χρήση αποδεικτικών στοιχείων, σε εκφράσεις που στοχεύουν στο συναίσθημα, σε παροδηγητικές μισοαλήθειες, σε παραπλανητικά υπονοούμενα, ακόμα και σε απροκάλυπτα ψέματα.

Οι προπαγανδιστές συνήθως χρησιμοποιούν λέξεις όπως «αίρεση» για να στιγματίσουν τους άλλους. Σε μια εισήγηση προς την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, διατυπώθηκε μια πρόταση σύμφωνα με την οποία οι ιθύνοντες που διερευνούν νέες θρησκευτικές ομάδες «θα ήταν καλό να αποφεύγουν τη χρήση αυτού του όρου». Γιατί; Θεωρήθηκε ότι η λέξη «αίρεση» παρέπεμπε σε πολύ άσχημα πράγματα. Παρόμοια στην αρχαιότητα, οι Έλληνες διανοούμενοι κατηγόρησαν εσφαλμένα τον απόστολο Παύλο πως ήταν «φλύαρος» ή, σύμφωνα με το πρωτότυπο κείμενο, σπερμολόγος. Με βάση τη σημασία της πρωτότυπης λέξης, υπαινίσσονταν έτσι ότι εκείνος δεν ήταν παρά ένας αργόσχολος πολυλογάς, άτομο που συνέλεγε και επαναλάμβανε μόνο «ψίχουλα» γνώσης. Στην πραγματικότητα, όμως, ο Παύλος «κήρυττε τα καλά νέα για τον Ιησού και την ανάσταση».​—Πράξεις 17:18.

Είναι αποτελεσματικές οι μέθοδοι των προπαγανδιστών; Ναι. Έχουν αποδειχτεί κύριος παράγοντας για τη δημιουργία εθνοτικού και θρησκευτικού μίσους, καθώς διαστρέφουν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βλέπουν τα άλλα έθνη ή τις άλλες θρησκείες. Πολλοί τις έχουν χρησιμοποιήσει για να περιθωριοποιήσουν αντιδημοφιλείς μειονότητες. Ο Αδόλφος Χίτλερ χρησιμοποιούσε τέτοιες μεθόδους αποτελεσματικά όταν παρουσίαζε τους Εβραίους και άλλους ως «διεφθαρμένους», «κακοήθεις» και ως «απειλή» για το Κράτος. Ποτέ μην επιτρέψετε σε αυτό το είδος δόλου να δηλητηριάσει τον τρόπο σκέψης σας.​—Πράξεις 28:19-22.

Μην Απατάτε τον Εαυτό Σας

Επιπλέον, είναι εύκολο να απατήσουμε τον εαυτό μας. Μπορεί μάλιστα να είναι πολύ δύσκολο να εγκαταλείψουμε ή έστω να επανεξετάσουμε τις κατασταλαγμένες ιδέες μας. Γιατί; Διότι προσκολλούμαστε συναισθηματικά στις απόψεις μας. Ως εκ τούτου, μπορεί να απατήσουμε τον εαυτό μας μέσω διαφόρων εκλογικεύσεων—εφευρίσκοντας λόγους για να δικαιολογήσουμε απόψεις που δεν είναι παρά εσφαλμένες και παροδηγητικές.

Αυτό συνέβη σε μερικούς Χριστιανούς του πρώτου αιώνα. Εκείνοι γνώριζαν το Λόγο του Θεού, αλλά δεν του επέτρεπαν να διέπει τον τρόπο σκέψης τους. Κατέληξαν να “απατούν τον εαυτό τους με εσφαλμένη λογίκευση”. (Ιακώβου 1:22, 26) Κάτι που ίσως δείχνει αν έχουμε πέσει θύματα αυτού του είδους αυταπάτης είναι το να θυμώνουμε όταν οι απόψεις μας αμφισβητούνται. Αντί να θυμώνουμε, είναι σοφό να διατηρούμε τη διάνοιά μας ανοιχτή και να ακούμε προσεκτικά αυτά που οι άλλοι έχουν να πουν—ακόμα και όταν νιώθουμε σίγουροι για την ορθότητα της άποψής μας.​—Παροιμίες 18:17.

Να Σκάβετε για «τη Γνώση του Θεού»

Τι μπορούμε να κάνουμε για να διατηρήσουμε ορθό τρόπο σκέψης; Υπάρχει πολλή διαθέσιμη βοήθεια, αλλά θα πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να εργαστούμε για αυτήν. Ο σοφός Βασιλιάς  Σολομών είπε: «Γιε μου, αν δεχτείς τα λόγια μου και αποταμιεύσεις τις εντολές μου μέσα σου, ώστε να δώσεις προσοχή στη σοφία με το αφτί σου για να κλίνεις την καρδιά σου στη διάκριση· αν, επιπλέον, καλέσεις την κατανόηση και υψώσεις τη φωνή σου προς τη διάκριση, αν τη ζητάς σαν ασήμι και ερευνάς για αυτήν όπως για κρυμμένους θησαυρούς, τότε θα κατανοήσεις το φόβο του Ιεχωβά και θα βρεις τη γνώση του Θεού». (Παροιμίες 2:1-5) Ναι, αν καταβάλλουμε προσωπικές προσπάθειες για να γεμίσουμε τη διάνοια και την καρδιά μας με τις αλήθειες του Λόγου του Θεού, θα αποκτούμε πραγματική σοφία, ενόραση και διάκριση. Στην ουσία, θα σκάβουμε για πράγματα πολύ μεγαλύτερης αξίας από το ασήμι ή οποιονδήποτε υλικό θησαυρό.​—Παροιμίες 3:13-15.

Η σοφία και η γνώση είναι σίγουρα ζωτικοί παράγοντες για να σκεφτόμαστε ορθά. «Όταν η σοφία μπει στην καρδιά σου και η γνώση γίνει ευχάριστη για την ψυχή σου», λέει ο Λόγος του Θεού, «η ικανότητα σκέψης θα σε φυλάει, η διάκριση θα σε διαφυλάττει, για να σε διασώζει από τον κακό δρόμο, από τον άνθρωπο που λέει διεστραμμένα πράγματα, από εκείνους που εγκαταλείπουν τις οδούς της ευθύτητας για να περπατήσουν στους δρόμους του σκοταδιού».​—Παροιμίες 2:10-13.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αφήνουμε τις σκέψεις του Θεού να καθοδηγούν τον τρόπο σκέψης μας σε καιρούς έντασης ή κινδύνου. Όταν έχουμε ισχυρά συναισθήματα, όπως θυμό ή φόβο, ίσως δυσκολευόμαστε να σκεφτούμε ορθά. «Η καταδυνάστευση μπορεί να κάνει τον σοφό να ενεργεί παράλογα», λέει ο Σολομών. (Εκκλησιαστής 7:7) Μάλιστα, είναι δυνατόν να “εξοργιστούμε εναντίον του Ιεχωβά”. (Παροιμίες 19:3) Πώς; Κατηγορώντας τον Θεό για τα προβλήματά μας και χρησιμοποιώντας τα ως δικαιολογία για πράξεις που είναι ασύμφωνες με τους νόμους και τις αρχές του. Αντί να νομίζουμε ότι εμείς ξέρουμε πάντοτε καλύτερα, ας ακούμε ταπεινά τους σοφούς συμβούλους που θέλουν να μας βοηθήσουν χρησιμοποιώντας τις Γραφές. Επιπλέον, αν χρειαστεί, ας είμαστε έτοιμοι να εγκαταλείψουμε ακόμα και ισχυρές απόψεις, όταν γίνεται φανερό ότι αυτές είναι εσφαλμένες.​—Παροιμίες 1:1-5· 15:22.

“Να Ζητάτε από τον Θεό”

Ζούμε σε καιρούς σύγχυσης και κινδύνου. Η τακτική προσευχή για την κατεύθυνση του Ιεχωβά είναι ουσιώδης, αν θέλουμε να ασκούμε καλή κρίση και να ενεργούμε σοφά. «Μην ανησυχείτε για τίποτα», γράφει ο Παύλος, «αλλά στο καθετί με προσευχή και δέηση μαζί με ευχαριστία ας γνωστοποιούνται τα αιτήματά σας στον Θεό· και η ειρήνη του Θεού η οποία υπερέχει από κάθε σκέψη θα περιφρουρήσει τις καρδιές σας και τις διανοητικές σας δυνάμεις μέσω του Χριστού Ιησού». (Φιλιππησίους 4:6, 7) Αν μας λείπει η σοφία για το χειρισμό περίπλοκων προβλημάτων ή δοκιμασιών, χρειάζεται να “ζητάμε από τον Θεό, γιατί αυτός δίνει σε όλους γενναιόδωρα και χωρίς να ονειδίζει”.​—Ιακώβου 1:5-8.

Ο απόστολος Πέτρος, γνωρίζοντας ότι οι συγχριστιανοί του χρειαζόταν να ασκούν σοφία, επιζητούσε να “αφυπνίσει τις καθαρές τους ικανότητες σκέψεις”. Ήθελε να “θυμούνται τα λόγια που προειπώθηκαν από τους αγίους προφήτες και την εντολή του Κυρίου και Σωτήρα”, του Ιησού Χριστού. (2 Πέτρου 3:1, 2) Αν εμείς το κάνουμε αυτό και κρατούμε τη διάνοιά μας ευθυγραμμισμένη με το Λόγο του Ιεχωβά, θα σκεφτόμαστε ορθά και θα ενεργούμε σοφά.

[Εικόνες στη σελίδα 21]

Οι πρώτοι Χριστιανοί άφηναν τη θεϊκή σοφία, όχι τη συλλογιστική των φιλοσόφων, να διαμορφώνει τον τρόπο σκέψης τους

[Ευχαριστίες]

Φιλόσοφοι από αριστερά προς τα δεξιά: Επίκουρος: Φωτογραφία με την ευγενή παραχώρηση του British Museum· Κικέρων: Από The Lives of the Twelve Caesars· Πλάτων: Roma, Musei Capitolini

[Εικόνες στη σελίδα 23]

Η προσευχή και η μελέτη του Λόγου του Θεού είναι ουσιώδεις συνήθειες