Τι Δίδαξε ο Ιησούς για την Κόλαση;

«Εάν το μάτι σου σε σκανδαλίζει», είπε ο Ιησούς, «βγάλε το. Είναι προτιμότερο να μπεις στη βασιλεία του Θεού, με ένα μάτι, παρά να έχεις δύο μάτια και να πας στην κόλαση του πυρός, όπου το σκουλήκι τους δεν πεθαίνει και η φωτιά δεν σβήνει».​—ΜΑΡΚΟΣ 9:47, 48, Η Καινή Διαθήκη, Αθανάσιου Ι. Δεληκωστόπουλου.

Σε κάποια άλλη περίπτωση, ο Ιησούς μίλησε για μια περίοδο κρίσης κατά την οποία θα έλεγε στους πονηρούς: «Φύγετε από μπροστά μου, καταραμένοι· πηγαίνετε στην αιώνια φωτιά, που έχει ετοιμαστεί για το διάβολο και τους δικούς του [αγγέλους]». Είπε επίσης ότι αυτά τα άτομα «θα πάνε στην αιώνια τιμωρία».​—ΜΑΤΘΑΙΟΣ 25:41, 46, Μετάφραση από τα Πρωτότυπα Κείμενα.

ΜΕ ΜΙΑ πρώτη ματιά, τα παραπάνω λόγια του Ιησού ίσως φαίνεται ότι υποστηρίζουν τη διδασκαλία της πύρινης κόλασης. Προφανώς, ο Ιησούς δεν είχε σκοπό του να έρθει σε σύγκρουση με το Λόγο του Θεού, ο οποίος δηλώνει ξεκάθαρα: «Οι νεκροί δεν γνωρίζουν απολύτως τίποτε».​—Εκκλησιαστής 9:5, Η Αγία Γραφή, Ν. Λούβαρι–Α. Χαστούπη.

Τι εννοούσε, λοιπόν, ο Ιησούς με τη δήλωση «να πας στην κόλαση του πυρός»; Είναι η «αιώνια φωτιά» για την οποία προειδοποίησε ο Ιησούς κυριολεκτική ή συμβολική; Με ποια έννοια οι πονηροί «θα πάνε στην αιώνια τιμωρία»; Ας εξετάσουμε αυτά τα ερωτήματα ένα προς ένα.

Τι εννοούσε ο Ιησούς με τη δήλωση «να πας στην κόλαση του πυρός»; Η λέξη του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου που αποδίδεται «κόλαση» στο εδάφιο Μάρκος 9:47 είναι γέεννα. Αυτή η λέξη προέρχεται από την εβραϊκή φράση Γκε Χιννόμ, που σημαίνει «Κοιλάδα του Εννόμ». Η κοιλάδα του Εννόμ βρισκόταν ακριβώς έξω από τα περίχωρα της αρχαίας Ιερουσαλήμ. Στις ημέρες των Ισραηλιτών βασιλιάδων, χρησιμοποιήθηκε για θυσίες παιδιών​—μια αηδιαστική συνήθεια την οποία καταδίκασε ο Θεός. Μάλιστα εκείνος είπε ότι θα εκτελούσε όσους προέβαιναν σε μια τέτοια πράξη ψεύτικης λατρείας. Η Κοιλάδα του Εννόμ θα αποκαλούνταν τότε  “κοιλάδα της σφαγής” όπου θα έμεναν άταφα «τα νεκρά σώματα του λαού». (Ιερεμίας 7:30-34, ΛΧ) Ο Ιεχωβά προείπε με αυτόν τον τρόπο ότι η Κοιλάδα του Εννόμ θα γινόταν ένας τόπος, όχι για το βασανισμό ζωντανών θυμάτων, αλλά για τη μαζική απόθεση πτωμάτων.

Στις ημέρες του Ιησού, οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ χρησιμοποιούσαν την Κοιλάδα του Εννόμ ως σκουπιδότοπο. Σε αυτόν το σκουπιδότοπο έριχναν τα σώματα ειδεχθών εγκληματιών και είχαν εκεί συνεχώς αναμμένη φωτιά για να καίγονται τα σκουπίδια και τα πτώματα.

Όταν ο Ιησούς μίλησε για τα σκουλήκια που δεν πέθαιναν και για τη φωτιά που δεν έσβηνε, παρέθετε προφανώς από το εδάφιο Ησαΐας 66:24. Σχετικά με «τα νεκρά σώματα των ανθρώπων που στάθηκαν παραβάτες εναντίον [του Θεού]», ο Ησαΐας λέει ότι «το σκουλήκι τους δεν θα τελευτήσει, και η φωτιά τους δεν θα σβήσει». (Η Αγία Γραφή σε Νεοελληνική Μεταφορά,  Σπύρου Φίλου) Ο Ιησούς και οι ακροατές του γνώριζαν ότι αυτά τα λόγια του Ησαΐα αναφέρονταν στη μεταχείριση όσων πτωμάτων δεν άξιζαν ταφή.

Επομένως, ο Ιησούς χρησιμοποίησε την Κοιλάδα του Εννόμ, δηλαδή τη Γέεννα, ως κατάλληλο σύμβολο του θανάτου χωρίς την ελπίδα ανάστασης. Διασαφήνισε αυτό το σημείο όταν προειδοποίησε ότι ο Θεός «μπορεί να κάνη και ψυχήν και σώμα να χαθούν εις την γέενναν». (Ματθαίος 10:28, Η Καινή Διαθήκη «των Τεσσάρων Καθηγητών») Η Γέεννα είναι σύμβολο αιώνιου θανάτου, όχι αιώνιων βασάνων.

Είναι η «αιώνια φωτιά» για την οποία προειδοποίησε ο Ιησούς κυριολεκτική ή συμβολική; Προσέξτε ότι η «αιώνια φωτιά» για την οποία κάνει λόγο ο Ιησούς, σύμφωνα με όσα αναγράφονται στο εδάφιο Ματθαίος 25:41, ετοιμάστηκε «για το διάβολο και τους δικούς του [αγγέλους]». Πιστεύετε ότι η κυριολεκτική φωτιά μπορεί να κάψει πνευματικά πλάσματα; Ή μήπως ο Ιησούς χρησιμοποιούσε τον όρο «φωτιά» συμβολικά; Ασφαλώς «τα πρόβατα» και «τα κατσίκια» που αναφέρονται στην ίδια ομιλία δεν είναι κυριολεκτικά​—πρόκειται για λεκτικές εικόνες που συμβολίζουν δύο είδη ανθρώπων. (Ματθαίος 25:32, 33) Η αιώνια φωτιά για την οποία μίλησε ο Ιησούς κατακαίει τους πονηρούς με συμβολική έννοια.

Με ποια έννοια οι πονηροί «θα πάνε στην αιώνια τιμωρία»; Η βασική σημασία της λέξης κόλασιν την οποία χρησιμοποιεί το πρωτότυπο ελληνικό κείμενο στο εδάφιο Ματθαίος 25:46, και η οποία αποδίδεται «τιμωρία», είναι «αναχαίτιση της αύξησης των δέντρων», δηλαδή κλάδεμα, εκκοπή των άχρηστων κλαδιών. Έτσι λοιπόν, ενώ τα όμοια με πρόβατα άτομα λαβαίνουν αιώνια ζωή, τα αμετανόητα, όμοια με κατσίκια άτομα υπόκεινται στην «αιώνια τιμωρία» με το να εκκοπούν για πάντα από τη ζωή.

 Τι Νομίζετε Εσείς;

Ο Ιησούς δεν δίδαξε ποτέ ότι οι άνθρωποι έχουν αθάνατη ψυχή. Ωστόσο, μίλησε πολλές φορές για την ανάσταση των νεκρών. (Λουκάς 14:13, 14· Ιωάννης 5:25-29· 11:25) Γιατί να πει ο Ιησούς ότι οι νεκροί θα ανασταίνονταν αν πίστευε ότι οι ψυχές τους δεν είχαν πεθάνει;

Ο Ιησούς δεν δίδαξε ότι ο Θεός βασανίζει με μοχθηρία τους πονηρούς για πάντα. Τουναντίον, είπε: «Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε παρέδωσε στο θάνατο το μονογενή του Υιό, για να μη χαθεί όποιος πιστεύει σ’ αυτόν αλλά να έχει ζωή αιώνια». (Ιωάννης 3:16, ΜΠΚ) Γιατί να υπονοήσει ο Ιησούς ότι όσοι δεν πίστευαν σε αυτόν θα πέθαιναν; Αν στην πραγματικότητα εννοούσε ότι θα ζούσαν για πάντα, υποφέροντας μαρτύρια σε μια πύρινη κόλαση, δεν θα το έλεγε αυτό;

Το δόγμα της κόλασης ως τόπου βασάνων δεν στηρίζεται στην Αγία Γραφή. Απεναντίας, είναι ειδωλολατρική δοξασία μεταμφιεσμένη σε Χριστιανική διδασκαλία. (Βλέπε το πλαίσιο  «Σύντομη Ιστορική Αναδρομή στην Κόλαση», στη σελίδα 6.) Όχι, ο Θεός δεν βασανίζει τους ανθρώπους αιώνια στην κόλαση. Πώς μπορεί η γνώση της αλήθειας για την κόλαση να επηρεάσει τη στάση σας απέναντι στον Θεό;

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

 ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ

ΡΙΖΕΣ ΣΕ ΕΙΔΩΛΟΛΑΤΡΙΚΕΣ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ: Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν στην πύρινη κόλαση. Το Βιβλίο Αμ-Τουάτ, το οποίο ανάγεται στο 1375 Π.Κ.Χ., μιλάει για εκείνους που «θα ριχτούν με ορμή στους λάκκους της φωτιάς και . . . δεν θα διαφύγουν από εκεί και . . . δεν θα μπορέσουν να ξεφύγουν από τις φλόγες». Ο αρχαίος ιστορικός και φιλόσοφος Πλούταρχος (περ. 46-120 Κ.Χ.) έγραψε για όσους βρίσκονταν στον κάτω κόσμο: «Έβγαζαν σπαρακτική κραυγή καθώς υποβάλλονταν σε τρομερά βασανιστήρια και σε ατιμωτικές και επώδυνες τιμωρίες».

ΕΠΗΡΕΑΖΟΝΤΑΙ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΥ: Ο ιστορικός Ιώσηπος (37-περ. 100 Κ.Χ.) ανέφερε ότι οι Εσσαίοι, μια Ιουδαϊκή αίρεση, πίστευαν ότι «η ψυχή είναι αθάνατη και ζει αιώνια». Ο ίδιος πρόσθεσε: «Θεωρούν, όπως πιστεύουν και οι γιοι των Ελλήνων, ότι . . . οι κακές ψυχές καταδικάζονται σε ένα σκοτεινό και παγερό βαθύτατο τόπο, γεμάτο με ατέλειωτες τιμωρίες».

ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΣΤΗ «ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣΥΝΗ»: Το δεύτερο αιώνα Κ.Χ., το απόκρυφο βιβλίο Αποκάλυψη του Πέτρου ανέφερε για τους πονηρούς: «Γύρω τους απλώνεται άσβεστη φωτιά», και δήλωσε: «Ο Εζραέλ, ο άγγελος της οργής, μεταφέρει άντρες και γυναίκες καθώς το μισό τους σώμα φλέγεται και τους ρίχνει σε έναν τόπο σκοταδιού, την κόλαση των ανθρώπων. Και ένα πνεύμα οργής τούς τιμωρεί». Την ίδια περίοδο, ο συγγραφέας Θεόφιλος της Αντιόχειας παραθέτει τα λόγια της Ελληνίδας προφήτισσας Σίβυλλας η οποία προέλεγε τις τιμωρίες των πονηρών: «Πάνω σας θα έρθει η φωτιά που καίει, ενώ οι φλόγες θα παραμένουν ολημερίς και αιωνίως αναμμένες». Αυτά είναι λόγια που ο Θεόφιλος χαρακτήρισε «αληθινά και χρήσιμα και δίκαια και επωφελή για όλους τους ανθρώπους».

Η ΚΟΛΑΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΩΣ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΑ: Η Μαρία Α΄, βασίλισσα της Αγγλίας (1553-1558), γνωστή ως «Αιμοσταγής Μαρία» λόγω του ότι έκαψε σχεδόν 300 Προτεστάντες στην πυρά, λέγεται ότι είπε: «Εφόσον οι ψυχές των αιρετικών θα καίγονται μετά θάνατον αιωνίως στην κόλαση, δεν υπάρχει τίποτα πιο σωστό για εμένα από το να μιμηθώ τη Θεία εκδίκηση καίγοντάς τους στη γη».

ΠΡΟΣΦΑΤΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ: Τα πρόσφατα χρόνια, μερικά θρησκεύματα έχουν αναθεωρήσει τη διδασκαλία τους για την κόλαση. Παραδείγματος χάρη, η Επιτροπή Δογμάτων της Εκκλησίας της Αγγλίας είπε το 1995: «Η κόλαση δεν είναι ένας τόπος αιώνιων βασάνων, αλλά η τελική και αμετάκλητη επιλογή μιας πορείας στρεφόμενης κατά του Θεού τόσο ολοκληρωτικά και απόλυτα ώστε η μόνη κατάληξη να είναι η πλήρης ανυπαρξία».

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 7]

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η «ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ»;

Το εδάφιο Αποκάλυψη 20:10 λέει ότι ο Διάβολος θα ριχτεί «στη λίμνη της φωτιάς» και θα “βασανίζεται μέρα και νύχτα για πάντα”. (Μετάφραση από τα Πρωτότυπα Κείμενα) Αν ο Διάβολος επρόκειτο να υφίσταται βασανιστήρια για όλη την αιωνιότητα, ο Θεός θα χρειαζόταν να τον διατηρήσει ζωντανό, αλλά η Γραφή λέει ότι ο Θεός θα τον «συντρίψει». (Ρωμαίους 16:20, ΜΠΚ) Η συμβολική πύρινη λίμνη αντιπροσωπεύει το “δεύτερο θάνατο”. (Αποκάλυψη 21:8) Αυτός δεν είναι ο θάνατος που αναφέρεται αρχικά στη Γραφή​—θάνατος εξαιτίας της αμαρτίας του Αδάμ​—θάνατος από τον οποίο κάποιος μπορεί να απελευθερωθεί μέσω ανάστασης. (1 Κορινθίους 15:21, 22) Επειδή η Γραφή δεν λέει ότι η «λίμνη της φωτιάς» θα απελευθερώσει όσους βρίσκονται σε αυτήν, «ο δεύτερος θάνατος» πρέπει να σημαίνει ένα άλλο είδος θανάτου, έναν θάνατο από τον οποίο δεν υπάρχει επιστροφή.

Με ποια έννοια βασανίζονται αιώνια όσοι βρίσκονται «στη λίμνη της φωτιάς»; Μερικές φορές, η λέξη «βασανίζω» μπορεί να σημαίνει «θέτω υπό περιορισμό» κάποιον. Κάποτε, όταν ο Ιησούς ήρθε αντιμέτωπος με τους δαίμονες, εκείνοι κραύγασαν: «Ήρθες εδώ να μας βασανίσεις [να μας περιορίσεις στην άβυσσο] πριν την ώρα μας;» (Ματθαίος 8:29· Λουκάς 8:30, 31, ΜΠΚ) Συνεπώς, όλοι όσοι βρίσκονται «στη λίμνη» θα υποστούν το “βασανισμό” του αιώνιου περιορισμού, δηλαδή “το δεύτερο θάνατο”.