Ο ΑΒΕΛ κοίταξε τα πρόβατά του που έβοσκαν αμέριμνα στη λοφοπλαγιά. Μετά, ίσως κοίταξε πολύ πέρα από το ποίμνιο, κάπου στο βάθος, όπου διέκρινε αμυδρά μια αχνή λάμψη. Ήξερε ότι ακριβώς εκεί μια φλογερή λεπίδα περιστρεφόταν αδιάκοπα, φράζοντας την είσοδο στον κήπο της Εδέμ. Κάποτε ζούσαν εκεί οι γονείς του, αλλά τώρα ούτε εκείνοι ούτε τα παιδιά τους μπορούσαν να μπουν. Φανταστείτε το απογευματινό αεράκι να ανακατεύει τα μαλλιά του καθώς στρέφει το βλέμμα στον ουρανό και κάνει σκέψεις για τον Δημιουργό του. Θα γεφυρωνόταν ποτέ το χάσμα ανάμεσα στον άνθρωπο και στον Θεό; Ο Άβελ το ήθελε αυτό όσο τίποτα άλλο.

Ο Άβελ σάς μιλάει σήμερα. Τον ακούτε; Ίσως πείτε ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατον, δεδομένου ότι αυτός ο δεύτερος γιος του Αδάμ πέθανε στο απώτατο παρελθόν. Ύστερα από σχεδόν 60 αιώνες, δεν έχει μείνει ούτε η σκόνη του. Η Αγία Γραφή μάς διδάσκει ότι «οι νεκροί δεν γνωρίζουν τίποτα απολύτως». (Εκκλησιαστής 9:5, 10) Επιπλέον, ο Άβελ δεν είπε ούτε μια λέξη που να αναφέρεται στη Γραφή. Πώς γίνεται, λοιπόν, να μας μιλάει;

Ο απόστολος Παύλος είπε υπό θεϊκή έμπνευση για τον Άβελ: «Διαμέσου αυτής εκείνος, αν και πέθανε, ακόμη μιλάει». (Εβραίους 11:4) Διαμέσου τίνος πράγματος μιλάει; Διαμέσου της πίστης. Ο Άβελ υπήρξε ο πρώτος άνθρωπος που ανέπτυξε αυτή την έξοχη ιδιότητα. Εκδήλωσε πίστη με τόσο δυναμικό τρόπο ώστε το παράδειγμά του είναι ολοζώντανο και αποτελεί γνώμονα σύμφωνα με τον οποίο μπορούμε να ενεργούμε και σήμερα. Αν διδασκόμαστε από την πίστη του και επιδιώκουμε να τη μιμούμαστε, το υπόμνημά του μας μιλάει με πολύ χειροπιαστό και ουσιαστικό τρόπο.

Τι μπορούμε, όμως, να μάθουμε για τον Άβελ και την πίστη του εφόσον η Γραφή αναφέρει τόσο λίγα σχετικά με αυτόν; Ας δούμε.

Ο Άβελ γεννήθηκε λίγο μετά την αυγή της ανθρώπινης ιστορίας. Μεταγενέστερα, ο Ιησούς τον συσχέτισε με «τη θεμελίωση του κόσμου». (Λουκάς 11:50, 51) Προφανώς, ο Ιησούς εννοούσε τον κόσμο των ανθρώπων που έχουν την ελπίδα να λυτρωθούν από την αμαρτία. Παρότι ο Άβελ υπήρξε ο τέταρτος κατά σειρά άνθρωπος, φαίνεται ότι ήταν ο πρώτος τον οποίο ο Θεός θεώρησε λυτρώσιμο. * Σαφώς, ο Άβελ δεν είχε και τις καλύτερες επιρροές καθώς μεγάλωνε.

Μολονότι ο κόσμος ήταν στα σπάργανα, ένα σύννεφο λύπης σκίαζε την ανθρώπινη οικογένεια. Οι γονείς του Άβελ, ο Αδάμ και η Εύα, ήταν πιθανότατα όμορφοι και δυναμικοί. Αλλά είχαν αποτύχει στη ζωή τους και το ήξεραν. Κάποτε ήταν τέλειοι και είχαν την προοπτική της αιώνιας ζωής. Έπειτα, όμως, στασίασαν εναντίον του Ιεχωβά Θεού και εκτοπίστηκαν από την Παραδεισένια τους κατοικία στον κήπο της Εδέμ. Επειδή έβαλαν τις δικές τους επιθυμίες πάνω από καθετί άλλο—ακόμη και από τις ανάγκες των απογόνων τους—έχασαν την τελειότητα και την αιώνια ζωή.—Γένεση 2:15–3:24.

Διωγμένοι από τον κήπο, ο Αδάμ και η Εύα δυσκολεύονταν να τα βγάλουν πέρα. Εντούτοις, όταν γεννήθηκε  το πρώτο τους παιδί, το ονόμασαν Κάιν, δηλαδή «Κάτι που Ήρθε σε Ύπαρξη», και η Εύα είπε: «Έφερα σε ύπαρξη έναν άνθρωπο με τη βοήθεια του Ιεχωβά». Τα λόγια της υποδηλώνουν ότι ίσως είχε κατά νου την υπόσχεση του Ιεχωβά στον κήπο. Σύμφωνα με αυτήν, μια συγκεκριμένη γυναίκα θα έφερνε σε ύπαρξη ένα «σπέρμα», το οποίο κάποτε θα κατέστρεφε τον πονηρό που είχε παροδηγήσει τον Αδάμ και την Εύα. (Γένεση 3:15· 4:1) Μήπως η Εύα φαντάστηκε ότι ήταν η γυναίκα της προφητείας και ο Κάιν το υποσχεμένο «σπέρμα»;

Αν ναι, τότε πλανιόταν οικτρά. Εκτός αυτού, αν εκείνη και ο Αδάμ έτρεφαν τη διάνοια του Κάιν με τέτοιες ιδέες καθώς μεγάλωνε, είναι βέβαιο ότι επέτειναν την ατελή ανθρώπινη υπερηφάνειά του. Αργότερα, η Εύα γέννησε έναν δεύτερο γιο, αλλά δεν βρίσκουμε παρόμοιες βαρύγδουπες δηλώσεις για αυτόν. Τον ονόμασαν Άβελ, που ίσως σημαίνει «Εκπνοή» ή «Ματαιότητα». (Γένεση 4:2) Μήπως η επιλογή αυτού του ονόματος φανέρωνε μικρότερες προσδοκίες, σαν να είχαν λιγότερες ελπίδες για τον Άβελ από ό,τι για τον Κάιν; Δεν μπορούμε να ξέρουμε.

Ούτως ή άλλως, οι σημερινοί γονείς μπορούν να μάθουν πολλά από εκείνους τους πρώτους γονείς. Μήπως με τα λόγια και τις πράξεις σας τρέφετε την υπερηφάνεια, τη φιλοδοξία και τις ιδιοτελείς τάσεις των παιδιών σας; Ή τουναντίον τα διδάσκετε να αγαπούν τον Ιεχωβά Θεό και να επιζητούν τη φιλία του; Δυστυχώς, οι πρώτοι γονείς απέτυχαν να εκπληρώσουν την ευθύνη τους. Ωστόσο, υπήρχε ελπίδα για τους απογόνους τους.

Καθώς τα δύο αγόρια μεγάλωναν, ο Αδάμ πιθανότατα τα εκπαίδευε σε εργασίες απαραίτητες για τη φροντίδα της οικογένειας. Ο Κάιν έγινε γεωργός, ενώ ο Άβελ βοσκός.

Ο Άβελ, όμως, έκανε κάτι πολύ πιο σημαντικό. Με την πάροδο των ετών, ανέπτυξε πίστη—τη θαυμάσια ιδιότητα για την οποία έγραψε μετέπειτα ο Παύλος. Σκεφτείτε: Ο Άβελ δεν μπορούσε να έχει ως πρότυπο κάποιον άνθρωπο. Πώς, λοιπόν, ανέπτυξε πίστη στον Ιεχωβά Θεό; Εξετάστε τρεις γερές βάσεις στις οποίες πιθανότατα θεμελιώθηκε η πίστη του.

Η δημιουργία του Ιεχωβά.

Είναι αλήθεια ότι ο Ιεχωβά είχε καταραστεί τη γη, κάνοντάς την να παράγει αγκάθια και τριβόλια που δυσκόλευαν τη γεωργία. Και πάλι όμως, το έδαφος παρήγε πλουσιοπάροχα τροφή που συντηρούσε τον Άβελ και την οικογένειά του. Εξάλλου, δεν ήταν καταραμένα τα ζώα, μεταξύ αυτών τα πουλιά και τα ψάρια, ούτε τα βουνά, οι λίμνες, οι ποταμοί και οι θάλασσες, αλλά ούτε ο ουρανός, τα σύννεφα, ο ήλιος, η σελήνη και τα άστρα. Όπου και αν κοίταζε ο Άβελ, έβλεπε αποδείξεις της μεγάλης αγάπης, σοφίας και αγαθότητας του Ιεχωβά Θεού, του Δημιουργού των πάντων. (Ρωμαίους 1:20) Οι στοχασμοί που έκανε με εκτίμηση γύρω από αυτά τα πράγματα ενίσχυαν την πίστη του.

Ασφαλώς, ο Άβελ αφιέρωνε χρόνο για να συλλογίζεται πνευματικά ζητήματα. Φανταστείτε τον να βόσκει το ποίμνιό του. Ως ποιμένας, ήταν αναγκασμένος να περπατάει πολύ. Οδηγούσε αυτά τα τρυφερά πλάσματα πάνω σε λόφους, μέσα από κοιλάδες, στην  άλλη όχθη ποταμών—αναζητώντας πάντοτε το πιο χλωρό χορτάρι, τους πιο καλούς νερόλακκους, τους πιο προφυλαγμένους τόπους ανάπαυσης. Από όλα τα πλάσματα του Θεού, τα πρόβατα φαίνονταν τα πιο αβοήθητα, λες και ήταν φτιαγμένα για να χρειάζονται την καθοδηγία και την προστασία του ανθρώπου. Διέκρινε άραγε ο Άβελ ότι χρειαζόταν και αυτός την καθοδηγία, την προστασία και τη φροντίδα Κάποιου πολύ πιο σοφού και ισχυρού από οποιονδήποτε άνθρωπο; Δίχως άλλο, εξέφραζε πολλές τέτοιες σκέψεις στις προσευχές του, και ως αποτέλεσμα η πίστη του αύξανε.

Οι υποσχέσεις του Ιεχωβά.

Ο Αδάμ και η Εύα πρέπει να είχαν αφηγηθεί στους γιους τους τα γεγονότα στον κήπο της Εδέμ που οδήγησαν στην εκδίωξή τους. Άρα, ο Άβελ διέθετε άφθονο υλικό για στοχασμό.

Ο Ιεχωβά είπε ότι η γη θα ήταν καταραμένη. Ο Άβελ έβλεπε καθαρά τα αγκάθια και τα τριβόλια που εκπλήρωναν εκείνα τα λόγια. Επίσης, ο Ιεχωβά προείπε ότι η Εύα θα είχε πόνους κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Καθώς γεννιούνταν τα αδέλφια του, ο Άβελ αναμφίβολα διαπίστωνε ότι και αυτά τα λόγια επαληθεύονταν. Ο Ιεχωβά προείδε ότι η Εύα θα ένιωθε υπέρμετρη ανάγκη για την αγάπη και την προσοχή του συζύγου της, ενώ ο Αδάμ θα την εξουσίαζε. Ο Άβελ έβλεπε αυτή τη θλιβερή πραγματικότητα με τα ίδια του τα μάτια. Σε κάθε περίπτωση, διέκρινε ότι ο λόγος του Ιεχωβά είναι απολύτως αξιόπιστος. Συνεπώς, είχε βάσιμους λόγους να θέτει πίστη στην υπόσχεση του Θεού σχετικά με ένα «σπέρμα» το οποίο κάποτε θα διόρθωνε το κακό που είχε ξεκινήσει στην Εδέμ.—Γένεση 3:15-19.

Οι υπηρέτες του Ιεχωβά.

Παρότι δεν υπήρχαν καλά παραδείγματα για τον Άβελ στην ανθρώπινη οικογένεια, οι άνθρωποι δεν ήταν τα μοναδικά νοήμονα πλάσματα στη γη τότε. Όταν ο Αδάμ και η Εύα εκδιώχθηκαν από τον κήπο, ο Ιεχωβά διασφάλισε ότι ούτε αυτοί ούτε οι απόγονοί τους θα είχαν πρόσβαση σε εκείνον τον επίγειο Παράδεισο. Για να φυλάσσεται η είσοδος, ο Ιεχωβά τοποθέτησε εκεί χερουβείμ—αγγέλους με πολύ υψηλή θέση—καθώς και τη φλογερή λεπίδα ενός σπαθιού που περιστρεφόταν συνεχώς.—Γένεση 3:24.

Φανταστείτε τον Άβελ να βλέπει αυτά τα χερουβείμ όταν ήταν μικρός. Στην υλοποιημένη τους μορφή, η όψη τους σίγουρα μαρτυρούσε τεράστια δύναμη. Όσο δε για το “σπαθί”, που δεν έπαυε ποτέ να φλέγεται και να περιστρέφεται, προξενούσε και αυτό δέος. Καθώς ο Άβελ μεγάλωνε, μήπως είδε ποτέ αυτά τα χερουβείμ να έχουν φύγει από τη θέση τους επειδή βαρέθηκαν; Όχι. Μέρα νύχτα, χρόνο με το χρόνο, τη μια δεκαετία μετά την άλλη, εκείνα τα νοήμονα, δυνατά πλάσματα στέκονταν ακριβώς εκεί. Έτσι λοιπόν, ο Άβελ έμαθε ότι ο Ιεχωβά Θεός είχε δίκαιους, ακλόνητους υπηρέτες. Σε εκείνα τα χερουβείμ, διέκρινε οσιότητα και υπακοή στον Ιεχωβά ανάλογες των οποίων δεν μπορούσε να βρει στην οικογένειά του. Σαφώς, το παράδειγμα αυτών των αγγέλων ενίσχυε την πίστη του.

Καθώς ο Άβελ στοχαζόταν όλα όσα αποκάλυπτε ο Ιεχωβά για τον εαυτό του μέσα από τη δημιουργία, τις θεϊκές υποσχέσεις και τα παραδείγματα των υπηρετών Του, η πίστη του ενδυναμωνόταν ολοένα και περισσότερο. Το παράδειγμά του όντως μας μιλάει! Ιδιαίτερα τα νεαρά άτομα ίσως ενθαρρύνονται ξέροντας ότι μπορούν να αναπτύξουν γνήσια πίστη στον Ιεχωβά Θεό ανεξάρτητα από το τι κάνει η οικογένειά τους. Με τα θαύματα της δημιουργίας ολόγυρά μας, ολόκληρη τη Γραφή στη διάθεσή μας και πολλά παραδείγματα ανθρώπων πίστης, έχουμε επαρκή βάση για να οικοδομούμε πίστη σήμερα.

Καθώς η πίστη του στον Ιεχωβά αύξανε, ο Άβελ ήθελε να βρει έναν τρόπο να την εκδηλώσει έμπρακτα. Τι μπορούσε, όμως, να δώσει ένας κοινός θνητός στον Δημιουργό του σύμπαντος; Φυσικά, ο Θεός δεν χρειαζόταν δώρα ή βοήθεια από ανθρώπους. Με τον καιρό, ο Άβελ αντιλήφθηκε μια βαθιά αλήθεια: Αν πρόσφερε στον Ιεχωβά, με το σωστό κίνητρο, το καλύτερο από ό,τι είχε, ο στοργικός ουράνιος Πατέρας του θα ευαρεστούνταν.

Ετοιμάστηκε, λοιπόν, να προσφέρει μερικά πρόβατα από το ποίμνιό του. Διάλεξε τα καλύτερα, τα πρωτότοκα, και πρόσφερε αυτά που θεώρησε ότι ήταν τα εκλεκτότερα κομμάτια. Στο μεταξύ, και ο Κάιν επιζήτησε την ευλογία και την εύνοια του Θεού, ετοιμάζοντας μια προσφορά από τις σοδειές του. Αλλά τα κίνητρά του δεν ήταν ίδια με του Άβελ. Η διαφορά φάνηκε όταν τα αδέλφια παρουσίασαν τις προσφορές τους.

 Και οι δύο γιοι του Αδάμ μπορεί να χρησιμοποίησαν θυσιαστήρια και φωτιά για τις προσφορές τους, ενδεχομένως εντός του οπτικού πεδίου των χερουβείμ—των μόνων ζωντανών εκπροσώπων του Ιεχωβά στη γη τότε. Ο Ιεχωβά ανταποκρίθηκε! Διαβάζουμε: «Ο Ιεχωβά έβλεπε με εύνοια τον Άβελ και την προσφορά του». (Γένεση 4:4) Η αφήγηση δεν λέει πώς έκανε ο Θεός φανερή την εύνοιά του. Αλλά γιατί ευνόησε τον Άβελ;

Μήπως λόγω αυτής καθαυτής της προσφοράς; Ο Άβελ πρόσφερε ένα ζωντανό, έμβιο πλάσμα, χύνοντας το πολύτιμο αίμα του. Καταλάβαινε άραγε πόσο πολύτιμη θα ήταν μια τέτοια θυσία; Πολλούς αιώνες μετά την εποχή του, ο Θεός εξεικόνισε με τη θυσία ενός άψογου αρνιού τη θυσία του τέλειου Γιου Του, “του Αρνιού του Θεού”, το αθώο αίμα του οποίου επρόκειτο να χυθεί. (Ιωάννης 1:29· Έξοδος 12:5-7) Εντούτοις, πολλά από αυτά ασφαλώς ξεπερνούσαν κατά πολύ τη γνώση ή την κατανόηση του Άβελ.

Ένα είναι βέβαιο: Ο Άβελ πρόσφερε το καλύτερο από ό,τι είχε. Ο Ιεχωβά δεν είδε με εύνοια μόνο την προσφορά του αλλά και τον ίδιο τον Άβελ, ο οποίος ενήργησε από αγάπη για τον Ιεχωβά και από γνήσια πίστη σε αυτόν.

Κάτι τέτοιο δεν ίσχυε για τον Κάιν. Ο Ιεχωβά «δεν είδε με καμιά εύνοια τον Κάιν και τη δική του προσφορά». (Γένεση 4:5) Δεν έφταιγε αυτή καθαυτή η προσφορά του. Μετέπειτα, ο Νόμος του Θεού επέτρεπε την προσφορά των προϊόντων της γης. (Λευιτικό 6:14, 15) Η Γραφή, όμως, λέει ότι «τα δικά του έργα ήταν πονηρά». (1 Ιωάννη 3:12) Όπως πολλοί μέχρι σήμερα, έτσι και ο Κάιν προφανώς νόμιζε ότι αρκούσε η εξωτερική επίδειξη αφοσίωσης στον Θεό. Οι πράξεις του έδειξαν γρήγορα ότι δεν πίστευε πραγματικά στον Ιεχωβά ούτε τον αγαπούσε.

Όταν ο Κάιν είδε ότι δεν είχε κερδίσει την εύνοια του Ιεχωβά, μήπως προσπάθησε να διδαχτεί από το παράδειγμα του Άβελ; Όχι. Έβραζε από μίσος για τον αδελφό του. Ο Ιεχωβά είδε τι γινόταν μέσα στην καρδιά του και, με υπομονή, του μίλησε λογικά. Τον προειδοποίησε ότι η πορεία του θα τον οδηγούσε σε σοβαρή αμαρτία και του πρόσφερε την ελπίδα “εξύψωσης”, δηλαδή ότι θα λάβαινε την επιδοκιμασία του Θεού, αν απλώς άλλαζε τις οδούς του.—Γένεση 4:6, 7.

Ο Κάιν αγνόησε την προειδοποίηση του Θεού. Αντίθετα, είπε στο νεότερο αδελφό του, ο οποίος τον εμπιστευόταν, να πάει μαζί του στον αγρό. Εκεί του επιτέθηκε και τον δολοφόνησε. (Γένεση 4:8) Κατά μία έννοια, λοιπόν, ο Άβελ υπήρξε το πρώτο θύμα θρησκευτικού διωγμού, ο πρώτος που υπέστη μαρτυρικό θάνατο. Εκείνος μεν πέθανε, αλλά το τέλος της ιστορίας του δεν είχε γραφτεί ακόμη.

Μεταφορικά, το αίμα του Άβελ κραύγαζε προς τον Ιεχωβά Θεό για εκδίκηση ή δικαιοσύνη. Και ο Θεός απέδωσε δικαιοσύνη, τιμωρώντας τον πονηρό Κάιν για το έγκλημά του. (Γένεση 4:9-12) Το σημαντικότερο είναι ότι το υπόμνημα πίστης του Άβελ μάς μιλάει σήμερα. Ο Άβελ έζησε λίγο σε σύγκριση με τους συγχρόνους του—ίσως περίπου έναν αιώνα—αλλά φρόντισε να έχει νόημα η ζωή του. Πέθανε γνωρίζοντας ότι είχε την αγάπη και την επιδοκιμασία του ουράνιου Πατέρα του, του Ιεχωβά. (Εβραίους 11:4) Είμαστε βέβαιοι, λοιπόν, ότι είναι ασφαλής στην απεριόριστη μνήμη του Ιεχωβά και περιμένει την ανάσταση στον επίγειο παράδεισο. (Ιωάννης 5:28, 29) Εσείς θα τον συναντήσετε εκεί; Θα μπορέσετε να τον συναντήσετε αν είστε αποφασισμένοι να ακούτε καθώς ο Άβελ μιλάει και να μιμείστε την εξαιρετική πίστη του.