منشأ حیات چیست؟
جملهٔ زیر را چگونه کامل میکنید؟
حیات نتیجهٔ ... است.
الف. تکامل
ب. آفرینش
شاید برخی بر این باور باشند که دانشمندان یا افراد تحصیلکرده، گزینهٔ «تکامل» و افراد مذهبی گزینهٔ «آفرینش» را انتخاب میکنند.
اما همیشه اینچنین نیست.
حقیقت این است که بسیاری از اشخاص تحصیلکرده، از جمله شماری از دانشمندان، نسبت به اعتبار و قطعیت تئوری تکامل دچار شک و تردید هستند.
برای مثال، پروفسور جِرارد یک حشرهشناس است و در دوران دانشگاهیاش نظریهٔ تکامل به او تعلیم داده شد. او میگوید: «در زمان امتحان، جوابی را که پروفسورها میخواستند میدادم، اما تعلیمی را که گرفته بودم، باور نداشتم.»
چرا برخی از دانشمندان یا افراد تحصیلکرده در پذیرفتن تکامل به عنوان منشأ حیات با مشکل روبرو هستند؟ برای جواب این سؤال به دو سؤالی که موجب درماندگی محققان گردیده است توجه کنید: ۱) حیات چگونه آغاز شد؟ و ۲) انواع موجودات زنده چگونه به وجود آمدند؟
حیات چگونه آغاز شد؟
عقیدهٔ برخی از مردم: حیات خودبهخود از مادهٔ بیجان به وجود آمد.
چرا برخی از مردم این پاسخ را نمیپذیرند؟ امروزه دانشمندان در خصوص ساختار شیمیایی و مولکولی حیات بیش از هر زمانی دیگر آگاهی دارند، اما هنوز نمیتوانند با قاطعیت مفهوم حیات را توضیح دهند. تفاوت عظیمی بین مادهٔ بیجان و سادهترین سلول زنده وجود دارد.
دانشمندان تنها میتوانند در خصوص شرایطی که میلیاردها سال پیش روی زمین وجود داشت حدس زده و گمانپردازی کنند. آنان در خصوص منشأ حیات دیدگاههای متفاوتی دارند؛ مثلاً آیا حیات در درون یک آتشفشان آغاز شد یا در بستر اقیانوس؟ باوری دیگر این است که ساختار سلولهای اولیهٔ حیات در جایی خارج از کرهٔ زمین شکل گرفت و بعد با شهابسنگها وارد زمین شد. اما این عقیده پیدایش حیات را توضیح نمیدهد، بلکه صرفاً مکان به وجود آمدن آن را تغییر میدهد.
طبق نظریهٔ دانشمندان در طی میلیونها سال، مولکولهای خاصّی با یکدیگر برخورد کرده به شکلی حیات را تولید کردند. ادعا میشود که این مولکولها احتمالاً از موادی ساکن و خنثی به وجود آمد و از خود همانندسازی کردهاند. با این وصف، دانشمندان هیچ مدرکی دال بر وجود چنین مولکولهایی نیافتهاند و هرگز نتوانستهاند چنین مولکولی را در آزمایشگاه تولید نمایند.
روش ذخیرهسازی و بازدهی اطلاعات موجودات زنده، منحصربهفرد و اختصاصی است. سلولها در کد ژنتیکی خود دستورالعملهایی را ترجمه کرده، انتقال و انجام میدهند. بعضی از دانشمندان این کد ژنتیکی را به نرمافزار کامپیوتر و ساختار شیمیایی آن را به سختافزار آن تشبیه میکنند. اما تئوری تکامل قادر نیست که منشأ اطلاعات موجود در کد ژنتیکی را توضیح دهد.
مولکولهای پروتئین برای انجام دادن تمامی فعالیتهایی که در یک سلول انجام میشود ضروری است. غالباً یک مولکول پروتئین شامل صدها نوع اسیدهای آمینه است که به ترتیبی خاص در هم تابیده شدهاند. به علاوه، این مولکول پروتئین باید به یک شکل سه بُعدی خاص در هم پیچیده شود تا نقشی مفید در سلول ایفا کند. برخی از دانشمندان چنین نتیجهگیری کردهاند که احتمال به وجود آمدن حتی یک مولکول پروتئین به صورت اتفاقی، فوقالعاده کم میباشد. فیزیکدانی به نام پائول دیویس چنین مینویسد: «یک سلول برای انجام دادن تمامی فعالیتهای خود به هزاران نوع پروتئین نیاز دارد. غیر قابل باور است که تکتک این پروتئینها بر حسب اتفاق و شانس به وجود آمده باشند.»
نتیجهگیری: با وجود دهها سال تحقیق در هر زمینهای از علم و دانش، واقعیت این است که حیات فقط از یک حیات پیش از خود پدیدار میشود.
انواع موجودات زنده چگونه به وجود آمدند؟
عقیدهٔ برخی. اولین موجود زنده، بهتدریج از طریق «انتخاب طبیعی» a و جهشهای ژنتیکی به سایر موجودات زنده از جمله انسانها تکامل پیدا کرد.
چرا برخی از مردم این پاسخ را نمیپذیرند؟ بعضی از سلولها از سلولهای دیگر پیچیدهتر هستند. طبق کتابی مرجع، تکامل و تبدیل یک سلول ساده به یک سلول پیچیدهتر «دومین راز بزرگ تکامل بعد از راز منشأ حیات است.»
دانشمندان کشف کردهاند که در هر سلول، ماشینهای مولکولی ظریفی که از مولکولهای پروتئینی ساخته شدهاند، برای انجام کارهای پیچیده با یکدیگر همکاری میکنند. این کارها شامل جابهجایی و تبدیل مواد غذایی به انرژی، ترمیم قسمتهای آسیبدیدهٔ سلول و اطلاعرسانی در سراسر سلول میباشد. آیا واقعاً ممکن است که چنین ماشینهای پیچیدهای در اثر «انتخاب طبیعی» و جهشهای ژنتیکی بر حسب اتفاق به وجود آمده باشند؟ پذیرش این برداشت برای عدهٔ زیادی بسیار سخت است.
جانوران و انسانها از یک تخمک بارورشده پرورش مییابند. سلولهای درون جنین تکثیر میشوند و در نهایت شکلهای متعددی به خود میگیرند و اعضای متمایز بدن را تشکیل میدهند. تئوری تکامل قادر نیست که توضیح دهد سلول از کجا میداند که به چه چیزی تبدیل شود و به کجای بدن برود.
دانشمندان اکنون تشخیص دادهاند که برای تبدیل یک نوع جانور به نوعی دیگر، به ایجاد تغییراتی در مولکولهای سلول نیاز است. از آنجا که دانشمندان نمیتوانند نشان دهند که حتی سادهترین سلول چگونه در اثر تکامل پدید آمده است، آیا میتوان باور کرد که انواع حیوانات کرهٔ زمین از طریق «انتخاب طبیعی» و جهشهای ژنتیکی به وجود آمدهاند؟ یک پروفسور علم زیستشناسی به نام مایکل بیهی در خصوص ترکیبات بدن حیوانات چنین میگوید: «تحقیقات، از پیچیدگی غیرمنتظره و خیرهکنندهٔ ترکیبات بدن حیوانات پرده برداشته است، با این حال ما هنوز از درک این که تکامل چگونه این پیچیدگی را بدون کمک موجودی هوشمند به وجود آورده، کاملاً عاجزیم.»
بشر، هوشمند و خودآگاه است. او توانایی تفکّر و استدلال کردن را دارد، و از خصوصیات اخلاقی مانند بخشندگی، فداکاری و قدرت تشخیص خوب و بد برخوردار میباشد. نمیتوان بر اساس «انتخاب طبیعی» و جهشهای ژنتیکی، وجود این خصوصیات منحصربهفردِ ذهن بشر را توضیح داد.
نتیجهگیری. هرچند بسیاری بر درستی این عقیده که حیات و موجودات زنده از طریق تکامل به وجود آمدهاند، اصرار میورزند، اما عدهای دیگر نمیتوانند این عقیده را قبول کنند.
پاسخی درخور تأمّل
بسیاری پس از بررسی شواهد موجود به این نتیجه رسیدهاند که هوشی برتر، حیات را به وجود آورده است. به نمونهٔ آنتونی فِلو، پروفسور فلسفه که زمانی یکی از معروفترین ترویجدهندگان بیخدایی بود، توجه کنید. وقتی او به پیچیدگی گیجکنندهٔ حیات و قوانین فیزیکی عالم هستی پی برد، تغییر عقیده داد. او با اشاره به طرز استدلال فیلسوفان باستان چنین نوشت: «هر کجا که شواهد ما را برد، ما نیز باید برویم.» شواهد موجود، پروفسور فلو را به این نتیجه رساند که آفریدگاری وجود دارد.
پروفسور جِرارد که در ابتدای این مقاله به او اشاره شد نیز به چنین نتیجهای رسید. او با وجود تحصیلات عالی و شغل حشرهشناسی چنین گفت: «هیچ وقت به من ثابت نشده است که حیات بر حسب شانس و تصادف از مواد بیجان به وجود آمده است. نظم و پیچیدگی موجودات زنده مرا متقاعد ساخته که یک طراح یا سازنده پشت آن بوده است.»
همانطور که با بررسی نقاشی یک نقاش، میتوان در مورد او آگاهی به دست آورد، جِرارد نیز با بررسی جهان هستی، خصوصیات آفریدگار را تشخیص داد. جِرارد برای آشنایی با کتاب مقدّس که مؤلف آن، آفریدگار است نیز وقت گذاشت. (۲تیموتائوس ۳:۱۶) او در این کتاب برای سؤالات مربوط به گذشتهٔ بشریت جوابهای قانعکنندهای یافت و همچنین راههای عملی برای حل مشکلاتی که مردم امروز با آن روبرو هستند. به این ترتیب، او یقین پیدا کرد که کتاب مقدّس از هوش و اندیشهای برتر سرچشمه گرفته است.
بهراستی که جوابهای کتاب مقدّس به سؤالات مهم زندگی، درخور تفکّر و تأمّل است. شما را تشویق میکنیم که مانند جِرارد شخصاً این جوابها را بررسی کنید.