مقالهٔ مطالعهای ۸
آیا پند شما به دیگران فایده میرساند؟
«عطر و بوی خوش، دل را شاد میسازد، مشورت خالص، به دوستی شیرینی میبخشد.»—امثال ۲۷:۹.
سرود ۱۰۲ ‹برای یاری ضعیفان بکوشید›
معرفی مقاله *
۱-۲. برادری چه تجربهای کرد و از آن چه آموخت؟
سالها پیش دو پیر جماعت به دیدن خواهری رفتند که مدتی بود در جلسات شرکت نمیکرد. برادری که گفتگو را پیش میبرد آیاتی در مورد شرکت در جلسات خواند. در آخر، از دیدارشان راضی بود و با خود فکر کرد آن آیات برای خواهرمان بجا، مفید و دلگرمکننده بوده. اما پیش از ترک خانه خواهرمان به آن دو گفت: «شما از وضعیت من هیچی نمیدانید!» آن دو برادر بدون اطلاع از وضعیت و مشکل خواهرمان به او پند داده بودند. در نتیجه او احساس نکرد که از آن دیدار و پندها فایدهای برده است.
۲ برادرمان میگوید: «آن روز گفتهٔ خواهرمان به نظرم گستاخانه آمد. اما وقتی بیشتر فکر کردم متوجه شدم، به جای این که خود را آماده کنم که چه سؤالاتی بپرسم، خود را آماده کرده بودم که چه آیاتی بخوانم. سؤالاتی مثل: ‹چه اتفاقی افتاده؟ یا چطور میتوانم کمکی باشم؟›» این تجربه درسی باارزش به برادرمان داد و از او شبانی دلسوز و همدل ساخت.
۳. در جماعت ممکن است لازم باشد چه کسانی پند دهند؟
۳ پیران جماعت، به عنوان شبانانِ قوم خدا وظیفه دارند در صورت نیاز پند دهند. اما شاید موقعیتی پیش آید که لازم باشد دیگر اعضای جماعت نیز پند دهند. مثلاً شاید برادر یا خواهری لازم بیند بر مبنای کتاب مقدّس به دوستش پند بدهد. (مز ۱۴۱:۵؛ امث ۲۵:۱۲) یا خواهری مسنتر در مواردی همچون آنچه در تیتوس ۲:۳-۵ آمده ‹زنان جوانتر را نصیحت کند.› پدرمادرها نیز لازم است برای اصلاح فرزندانشان به آنها پند و نصایح لازم را بدهند. گرچه پیران جماعت مخاطب این مقاله هستند، اما نکات آن برای همه مفید است. خواهیم دید که چطور پندی بدهیم که عملی باشد، انگیزهٔ عمل ایجاد کند و در عین حال ‹دل را شاد سازد.›—امث ۲۷:۹.
۴. در این مقاله چه میخوانیم؟
۴ در این مقاله چهار پرسش بررسی میشود: ۱) دلیل اصلی از پند دادن چیست؟ ۲) آیا اصلاً ضروری است پندی داده شود؟ ۳) بهترست چه کسی پند دهد؟ ۴) چگونه پندی مؤثر بدهیم؟
دلیل و انگیزه از پند دادن
۵. چگونه پیران جماعت میتوانند به شیوهای پرمهر پند دهند؟ (۱قُرِنتیان ۱۳:۴، ۷)
۵ پیران جماعت، اعضای جماعت را دوست دارند. همین محبت و علاقه، آنها را بر آن میدارد به کسی که در خطرِ قدم برداشتن در راه خطاست، پند دهند. (غلا ۶:۱) پس بجاست پیش از پند دادن بر چند جنبهٔ خاص از محبت تعمّق کنند. در کتاب مقدّس آمده: «محبت، بردبار و مهربان است. . . . محبت با همه چیز مدارا میکند، به همه چیز اعتماد دارد، همواره امیدوار است و در همه چیز پایداری میکند.» (۱قُرِنتیان ۱۳:۴، ۷ خوانده شود.) پیر جماعت با تأمّل بر این آیات میتواند دلیل اصلی و انگیزهاش را از پند دادن ارزیابی کند و با محبت و انگیزهای خالص پند دهد. اگر شنونده این علاقه و توجه خالصانه را حس کند، رغبت بیشتری در به کار بستن آن پند خواهد داشت.—روم ۱۲:۱۰.
۶. پولُس چه نمونهای گذاشته است؟
۶ پولُس رسول در این خصوص نمونه بود. مثلاً زمانی که در تِسالونیکی برادران نیاز به پند داشتند، پولُس تردید نکرد؟ چگونه عمل کرد؟ در نامهاش، اول آنها را به خاطر وفاداریشان در خدمت، تلاش، زحمات و پایداریشان تحسین کرد. بعد به آنچه بر سرشان آمده بود فکر کرد که چه آزارها دیده و چه سختیها کشیده بودند. (۱تسا ۱:۳؛ ۲تسا ۱:۴) در ضمن به آنها یادآور شد که برای مسیحیان دیگر نمونه بودهاند. (۱تسا ۱:۸، ۹) حتماً این گفتههای صمیمی و خالصانهٔ پولُس، دل برادران تِسالونیکی را بسیار شاد کرد! شکی برای آنها نبود که پولُس از صمیم قلب دوستشان دارد. برای همین پولُس توانست در هر دو نامهاش به آنها پندهای مؤثر و مفید دهد.—۱تسا ۴:۱، ۳-۵، ۱۱؛ ۲تسا ۳:۱۱، ۱۲.
۷. یک دلیل واکنش منفی در مقابل پند چیست؟
۷ پندی که به شیوهٔ درست داده نشود، چه نتیجهای خواهد داشت؟ یکی از پیران باتجربه میگوید: «بعضی در مقابل پند واکنش منفی نشان میدهند، نه به خاطر این که آن پند اشکالی داشته، فقط به خاطر این که به شیوهای درست گفته نشده.» از این نکته چه یاد میگیریم؟ پذیرش پندی که از روی محبت داده میشود، بسیار آسانتر از پندی است که از روی ناراحتی و آزردگی داده میشود.
آیا اصلاً پندی لازم است؟
۸. پیر جماعت پیش از هر اقدامی برای پند دادن، لازم است چه کند؟
۸ پیران جماعت نباید در پند دادن عجله کنند. پیش از اقدام به هر کاری بجاست پیر جماعت از خود بپرسد: ‹آیا واقعاً لازم است چیزی بگویم؟ آیا مطمئنم که اشتباه و خطایی صورت گرفته؟ آیا واقعاً فرمانی از کتاب مقدّس نقض شده؟ یا موضوع فقط اختلاف نظر یا سلیقه است؟› پیران باید عاقلانه عمل کنند و نباید ‹در سخن گفتن عجول باشند.› (امث ۲۹:۲۰) اگر پیر مسیحی مطمئن نیست که آیا همایمانش واقعاً خلاف کتاب مقدّس عمل میکند و نیاز به پند دارد، بجاست با پیری دیگر مشورت کند.—۲تیمو ۳:۱۶، ۱۷.
۹. از پولُس برای پند دادن در مورد لباس و ظاهر چه درسی میگیریم؟ (۱تیموتائوس ۲:۹، ۱۰)
۹ مثالی میزنیم. فرض کنید از نظر پیر جماعتی ظاهر و شیوهٔ لباس پوشیدن همایمانی مناسب نیست. بجاست پیش از هر کاری از خود بپرسد: ‹آیا بر مبنای آیات واقعاً دلیلی برای پند دادن وجود دارد؟› مسلّم است که نمیخواهد نظر شخصی خود را اِعمال کند، پس لازم است با پیری دیگر یا مبشّری باتجربه که قوّهٔ تشخیص خوبی دارد مشورت کند، و با هم پند پولُس در مورد ظاهر و شیوهٔ لباس پوشیدن را بررسی کنند. (۱تیموتائوس ۲:۹، ۱۰ خوانده شود.) پولُس در این آیات فهرستی از بایدها و نبایدها نداده، بلکه به اصولی کلّی اشاره کرده. فرد مسیحی باید در انتخاب لباس به این اصول توجه کند و لباسی مناسب، سنجیده و شایستهٔ خادم یَهُوَه بپوشد. گفتهٔ پولُس نشان میدهد فرد مسیحی آزاد است در چهارچوب آیات، لباسی مطابق سلیقهٔ شخصی خود انتخاب کند. پس برای تشخیص ضرورت پند دادن در این خصوص، پیران مسیحی باید توجه کنند که آیا انتخاب شخص بازتابی از نجابت و سنجیدگی است.
۱۰. در مورد تصمیمات شخصی چه نکتهای اهمیت دارد؟
۱۰ نباید فراموش کنیم که دو مسیحی بالغ ممکن است در چهارچوب اصول کتاب مقدّس، دو تصمیم متفاوت بگیرند. هیچ گاه نباید معیارهای شخصی خودمان از درست و نادرست را به دیگران تحمیل کنیم.—روم ۱۴:۱۰.
بهترست چه کسی پند دهد؟
۱۱-۱۲. اگر پند و تذکر ضروری است پیران جماعت باید به چه نکتهٔ دیگری توجه کنند، و چرا؟
۱۱ اگر پند و تذکر ضروری است، قدم بعد چیست؟ باید تشیخص دهیم چه کسی این وظیفه را انجام دهد. پیر جماعت پیش از پند دادن به خواهری متأهل یا فرزند خانوادهای، باید با سرپرست خانوادهٔ او صحبت کند. شاید سرپرست خانواده ترجیح دهد که خود اقدام کند، * یا هنگام پند دادن حضور داشته باشد. همچنین همان طور که در بند ۳ گفته شد، گاه ممکن است پیران جماعت برای پند به خواهری جوان، از خواهری مسنتر کمک بخواهند.
۱۲ پیران جماعت به نکتهٔ دیگری نیز باید توجه کنند. بجاست پیر جماعت پیش از پند دادن به کسی، از خود بپرسد: ‹آیا خود این پند را بدهم، یا برای این کار شخص دیگری مناسبتر است؟› مثلاً شخصی که عزّتنفس پایینی دارد، شاید در مقابل پند پیر جماعتی که خود با این مشکل دستوپنجه نرم کرده، واکنش بهتری نشان دهد. معمولاً پیری که تجربهای مشابه داشته، همایمانمان را بهتر درک میکند و طوری پند میدهد که پذیرش آن آسانتر است. در عین حال تمامی پیران وظیفه دارند اعضای جماعت را ترغیب کنند که هماهنگ با اصول کتاب مقدّس تغییرات لازم را در خود ایجاد کنند. در واقع اگر پند و تذکر ضروری است، پیر جماعت باید وظیفهاش را انجام دهد.
چگونه به شکلی مؤثر پند دهید؟
۱۳-۱۴. چرا «شنیدن» برای پیر جماعت مهم است؟
۱۳ آمادهٔ شنیدن باشید. برای پند دادن پیر جماعت از قبل خود را آماده میکند، او باید از خود بپرسد: ‹همایمانم در چه موقعیت و شرایطی است؟ در مورد او چه میدانم؟ آیا ممکن است با مشکلی روبروست که از آن بیخبرم؟ بیشتر از هر چیز الآن به چه نیاز دارد؟›
۱۴ اصلی که در یعقوب ۱:۱۹ آمده برای پنددهنده بسیار مهم است. کتاب مقدّس میگوید: «هر کس باید در شنیدن تند، در گفتن کُند و در خشم آهسته باشد.» شاید پیر جماعت تصوّر کند که از تمامی جوانب موضوع با خبر است، اما آیا واقعاً چنین است؟ امثال ۱۸:۱۳ نکتهٔ مهمی را یادآور میشود: «پاسخ دادن پیش از شنیدن، نادانی است و شرمساری.» بهترین کار این است که پنددهنده مستقیم از همایمانش بخواهد که موقعیتش را توضیح دهد و پیش از گفتن هر چیز، اول بشنود. تجربهٔ برادری که در ابتدای مقاله به او اشاره شد، اهمیت این موضوع را نشان میدهد. او متوجه شد به جای ارائهٔ مطالبی که آماده کرده بود، اول میبایست از خواهرمان میپرسید: «چه پیش آمده؟» «چطور میتوانم کمک کنم؟» اگر پیران جماعت وقت بگذارند و از موقعیت و مشکلات همایمانمان آگاه شوند، بهتر میتوانند به او کمک کنند.
۱۵. پیر جماعت چطور میتواند اصلی که در امثال ۲۷:۲۳ آمده به کار بندد؟
۱۵ همایمانانتان را بشناسید. همان طور که در ابتدای مقاله گفته شد، پند مؤثر خواندن چند آیه و دادن چند پیشنهاد نیست. برادران و خواهرانمان باید حس کنند که برای پیران جماعت اهمیت دارند، پیران درکشان میکنند و میخواهند کمکشان کنند. (امثال ۲۷:۲۳ خوانده شود.) پیران به عنوان شبان باید تلاش کنند که رابطهٔ دوستی نزدیک با اعضای جماعت برقرار کنند.
۱۶. چه چیز به پیران برای دادن پند مؤثر کمک میکند؟
۱۶ بیشک پیران جماعت نمیخواهند چنین برداشت شود که فقط انجام وظیفه میکنند. آنها نباید تنها زمانی برای همایمانانشان وقت بگذارند که نیاز به پند و تذکر دارند. بلکه باید مرتب اوقاتی را با آنها بگذرانند و در مشکلات کنارشان باشند. پیری باتجربه میگوید: «اگر چنین کنید، رابطهای خوب و صمیمی با اعضای جماعت خواهید داشت و پند دادن به آنها برایتان آسان میشود.» در واقع پذیرش پند برای برادران و خواهران هم آسانتر میشود.
۱۷. در چه زمانی بهخصوص صبر و مهربانی برای پیران اهمیت دارد؟
۱۷ صبور و مهربان باشید. ممکن است پندگیرنده ابتدا واکنش مثبتی در مقابل پندی بر مبنای کتاب مقدّس نشان ندهد. در چنین شرایطی بهخصوص باید صبور و مهربان بود. پیران جماعت باید مراقب باشند که اگر فوراً پندشان پذیرفته نشد یا به آن عمل نشد دلخور و ناراحت نشوند. در مورد عیسی گفته شده: «نی شکسته را خُرد نخواهد کرد و فتیلهٔ کمسو را خاموش نخواهد ساخت.» (مت ۱۲:۲۰) پیر جماعت میتواند در دعایی شخصی از یَهُوَه خدا بخواهد پندگیرنده اهمیت به کار بستن آن پند را متوجه شود. شاید او نیاز به وقت دارد تا به آنچه گفته شده فکر کند. اگر پیران صبور و مهربان باشند، پندگیرنده میتواند به محتوا و پیام پند تمرکز کند و ذهنش درگیر برخورد پیران نشود. مسلّم است که پند باید همیشه بر مبنای کتاب مقدّس باشد.
۱۸. الف) در مورد پند دادن چه موضوعی را نباید فراموش کنیم؟ ب) مطابق کادر و تصویر مربوط به آن، پدرمادرها برای پند به فرزندشان چه موضوعاتی را باید در نظر بگیرند؟
۱۸ از خطاهایتان درس بگیرید. تا زمانی که با ناکاملی دست به گریبانیم به کاربستن تمامی نکات این مقاله به شکلی کامل و بینقص ممکن نیست. (یعقو ۳:۲) خطا میکنیم، اما باید از خطایمان درس بگیریم. شاید حرفی بزنیم که برادر یا خواهرمان را ناراحت کنیم، اما اگر آنان از علاقه و توجه ما اطمینان داشته باشند، قاعدتاً برایشان آسانتر خواهد بود که ما را ببخشند.—کادر « یادداشتی برای پدرمادرها» ملاحظه شود.
چه آموختیم؟
۱۹. چطور میتوانیم دل برادر یا خواهری که مشکلی دارد، شاد کنیم؟
۱۹ این مقاله نشان داد که دادن پندی مؤثر آسان نیست، چون همهٔ ما، هم پنددهنده و هم پندگیرنده، ناکاملیم. اصولی که در این مقاله بررسی شد، به یاد داشته باشید. از خلوص نیّت و انگیزهتان از پند دادن مطمئن شوید. بررسی کنید که آیا آن پند ضروریست و آیا شما باید آن پند را بدهید یا کس دیگری. پیش از پند دادن سؤال کنید و خوب گوش کنید تا از مشکلات و موقعیت همایمانتان بهخوبی آگاه شوید. تلاش کنید طرز فکر و دید او را درک کنید. ملایم باشید. رابطهای دوستانه و گرم با اعضای جماعت ایجاد کنید. هدف اصلی را از یاد نبرید، هدف این است که پند مؤثر باشد، فایده رساند و در عین حال ‹دل را شاد سازد.›—امث ۲۷:۹.
سرود ۱۰۳ شبانان، هدیهای به جماعت
^ پند دادن آسان نیست. اگر موظفیم به کسی پند دهیم چه کنیم تا پندمان مفید و در عین حال گرمیبخش باشد؟ راهنماییهای این مقاله به خصوص به پیران جماعت کمک میکند به گونهای پند دهند که شنونده با میل و رغبت آن را بپذیرد و به آن عمل کند.
^ مقالهٔ «درک اصل سَروری در جماعت» در برج دیدهبانی فوریهٔ ۲۰۲۱ ملاحظه شود.