مهربانی خصوصیتی آشکار در سخنان و اعمالمان
به راستی که عملی مهربانانه به ما قوّت قلب و دلگرمی میبخشد. وقتی شخصی به فکر ماست و به ما توجه دارد، برایمان خوشایند است. همهٔ ما دوست داریم که دیگران رفتاری مهربانانه با ما داشته باشند. اما خودمان چطور میتوانیم این خصوصیت زیبا را پرورش دهیم؟
یکی از جنبههای مهربانی این است که از صمیم دل به دنبال نفع دیگران باشیم. بدین منظور باید با سخنان و اعمالمان نشان دهیم که به آنان توجه و علاقه داریم. مهربانی شامل اعمالمان است. از این رو، برای ابراز این خصوصیت نباید تنها به بیان سخنانی خوشایند و دلنشین اکتفا کنیم. حس همدردی و محبتی عمیق ما را بر آن میدارد که از خود مهربانی نشان دهیم. بهعلاوه، مهربانی یکی از خصوصیات ثمرهٔ روح است که ما مسیحیان باید در خود پرورش دهیم. (غلا ۵:۲۲، ۲۳) در ادامه خواهیم دید که یَهُوَه و عیسی چگونه این خصوصیت را از خود نشان دادهاند و ما چطور میتوانیم همچون آنان عمل کنیم.
یَهُوَه با همه مهربان است
یَهُوَه با همهٔ انسانها حتی با «ناسپاسان و شریران» نیز مهربان و باملاحظه است. (لو ۶:۳۵) برای مثال، یَهُوَه «آفتابش را بر انسانهای بد و خوب میتاباند و بارانش را بر انسانهای درستکار و بدکار میباراند.» (مت ۵:۴۵) حتی آنانی که یَهُوَه را به عنوان خالق خود نمیشناسند نیز میتوانند از تدارکات پرمهر او فایده برند و تا اندازهای شاد باشند.
کاری که یَهُوَه در باغ عدن برای آدم و حوّا کرد نمونهٔ بارزی از مهربانی اوست. پس از این که آدم و حوّا مرتکب خطا شدند، «برگهای انجیر به هم دوخته، لُنگها برای خویشتن ساختند.» یَهُوَه میدانست آنان برای این که بیرون از باغ عدن زندگی کنند، به پوششی مناسب نیاز دارند، زیرا زمین ملعون شده بود و «خار و خَس» در آن روییده بود. یَهُوَه با مهربانی به نیاز آنان رسیدگی کرد و «پیراهنهایی از پوست» برایشان ساخت.—پیدا ۳:۷، ۱۷، ۱۸، ۲۱.
یَهُوَه با ‹درستکاران و بدکاران› مهربان است. با این حال، بیشتر تمایل دارد که مهربانیاش را به خادمان وفادارش ابراز کند. برای مثال، در زمان زَکَریا یکی از فرشتگان یَهُوَه از این که میدید مردم بازسازی معبد اورشلیم را کاملاً متوقف ساختهاند ناراحت بود. یَهُوَه حرفهای آن فرشته را گوش کرد و «با کلماتی نیکو و تسلیبخش» به او پاسخ داد. (زکر ۱:۱۲، ۱۳) یَهُوَه با ایلیّای نبی نیز برخورد مشابهی داشت. ایلیّا به قدری افسرده و ناراحت بود که آرزوی مرگ میکرد. یَهُوَه که احساسات او را کاملاً درک میکرد، فرشتهای فرستاد تا تقویتش کند. بهعلاوه، به او اطمینان بخشید که در این راه تنها نیست و بسیاری دیگر نیز یَهُوَه را میپرستند. ایلیّا پس از شنیدن سخنان پرمهر و تشویقکنندهٔ یَهُوَه، قوّت قلب یافت و دوباره بر مأموریتش تمرکز کرد. (۱پاد ۱۹:۱-۱۸) اما در بین خادمان یَهُوَه چه کسی بهترین نمونهٔ مهربانی را از خود بجا گذاشته است؟
عیسی نمونهٔ والای مهربانی
مردم عیسی را به عنوان شخصی مهربان و باملاحظه میشناختند. او سختگیر و سلطهجو نبود. عیسی که احساسات مردم را درک میکرد به آنان گفت: ‹بیایید نزد من، ای همهٔ زحمتکشان و گرانباران و من به شما نیرویی تازه خواهم بخشید. زیرا یوغ من راحت است.› (مت ۱۱:۲۸-۳۰) به این شکل، مردم بسیاری به او واکنش مثبت نشان میدادند و همه جا به دنبالش میرفتند. عیسی که ‹دلش به حال آنان میسوخت،› به آنان غذا داد، بیمارانشان را شفا بخشید و «تعالیمی بسیار» به آنان داد.—مرق ۶:۳۴؛ مت ۱۴:۱۴؛ ۱۵:۳۲-۳۸.
جنبهٔ دیگر مهربانی عیسی این بود که موقعیت دیگران را درک میکرد و با آنان رفتاری باملاحظه داشت. حتی اگر در شرایطی نامناسب از عیسی درخواستی میشد، او آنانی را که صادقانه از او طلب کمک میکردند، ‹به گرمی میپذیرفت.› (لو ۹:۱۰، ۱۱) برای مثال، زنی که خونریزی داشت و مطابق شریعت موسی ناپاک خوانده میشد، به امید این که شفا یابد لباس عیسی را لمس کرد. اما عیسی او را که ترسان و هراسان بود توبیخ نکرد. (لاو ۱۵:۲۵-۲۸) عیسی که میدانست آن زن ۱۲ سال از آن بیماری رنج میکشید، با او همدردی کرد و گفت: «ای دختر، ایمانت تو را شفا داده است. به سلامت برو و از آن بیماری جانکاه آسوده باش.» (مرق ۵:۲۵-۳۴) به راستی که عیسی نمونهای عالی از مهربانی بجا گذاشت!
اعمال نیکو لازمهٔ مهربانی
نمونههای بالا نشان میدهد که باید مهربانی را در عمل نشان دهیم. عیسی با آوردن مَثَل سامری نوعدوست به اهمیت این امر اشاره کرد. سامریان و یهودیان با یکدیگر خصومت داشتند. اما وقتی مردی سامری شخصی یهودی را دید که مورد حملهٔ راهزنان قرار گرفته و نیمهجان رها شده بود، دلش به حال او سوخت. مهربانی مرد سامری او را بر آن داشت که وارد عمل شود. او زخمهای آن شخص یهودی را پانسمان کرد و او را به کاروانسرایی برد. او حتی حاضر شد تمام هزینههای احتمالی را به مسئول کاروانسرا بپردازد.—لو ۱۰:۲۹-۳۷.
ما نه تنها با اعمالمان، بلکه با سخنانی تشویقآمیز نیز میتوانیم مهربانی خود را نشان دهیم. کتاب مقدّس میگوید: «دل مضطرب، آدمی را گرانبار میسازد، اما سخن نیکو او را شادمان میگرداند.» (امث ۱۲:۲۵) مهربانی و نیکویی ما را برمیانگیزد تا با سخنانی تشویقکننده، روحیهٔ دیگران را بنا کنیم و به آنان شادی بخشیم. * مهربانی ما نسبت به دیگران، نشانهٔ علاقه و توجه ما به آنان است. به این شکل، آنان با سخنان پرمهر ما تشویق شده و راحتتر میتوانند با مشکلات و سختیهای زندگی مقابله کنند.—امث ۱۶:۲۴.
پرورش خصوصیت مهربانی
از آنجا که همهٔ ما ‹به صورت خدا› آفریده شدهایم میتوانیم خصوصیت مهربانی را در خود پرورش دهیم. (پیدا ۱:۲۷) برای مثال، یکی از افسران رومی به نام یولیوس مأموریت داشت که پولُس و چند زندانی دیگر را به روم ببرد. زمانی که آنان به شهر صیدون رسیدند، او «با مهربانی با پولُس رفتار کرد و اجازه داد که در آنجا نزد دوستان خود برود تا از او مراقبت کنند.» (اعما ۲۷:۳) مدتی بعد، اهالی جزیرهٔ مالت «با مهربانیِ فوقالعادهای» از پولُس و دیگران که کشتیشان شکسته شده بود، استقبال کردند و برای گرم کردن آنان آتش روشن کردند. (اعما ۲۸:۱، ۲) بهراستی که این عمل آنان قابل تحسین بود. با این حال، شخص مهربان نه تنها در مواقعی خاص بلکه همیشه از خود مهربانی نشان میدهد.
برای این که یَهُوَه کاملاً از ما خشنود باشد باید مهربانی را بخشی جداناپذیر از شخصیتمان کنیم و با روش زندگیمان آن را نشان دهیم. یَهُوَه در این باره از ما خواسته است که مهربانی را ‹مانند جامهای در بر کنیم.› (کول ۳:۱۲) البته باید اذعان کرد که ابراز این خصوصیت همیشه کار آسانی نیست. چرا چنین میگوییم؟ گاه ممکن است به دلیل خجالتی بودن، کمبود اعتمادبهنَفْس، راحتطلبی یا روبرویی با مخالفتها ابراز خصوصیت مهربانی برایمان مشکل باشد. اما میتوانیم با تکیه بر روحالقدس یَهُوَه و الگو گرفتن از نمونهٔ او بر این موانع غلبه کنیم.—۱قر ۲:۱۲.
به چه طرقی میتوانیم خصوصیت مهربانی را در خود پرورش دهیم؟ اول میتوانیم از خود بپرسیم، ‹آیا با دلسوزی به حرف دیگران گوش میدهم؟ آیا نیازهای دیگران را تشخیص میدهم؟ آخرین باری که به شخصی غیر از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک، مهربانی نشان دادم چه زمانی بود؟› سپس میتوانیم اهدافی برای خود تعیین کنیم. برای مثال، میتوانیم اطرافیان بهخصوص اعضای جماعتمان را بهتر بشناسیم. به این شکل، شرایط هر یک را درک کرده و به نیازهایش پی میبریم. بهعلاوه، باید سعی کنیم طوری با دیگران مهربان باشیم که انتظار داریم آنان با ما مهربان باشند. (مت ۷:۱۲) همچنین باید به یاد داشته باشیم که اگر همواره کمک یَهُوَه را بطلبیم، او به تلاشهایمان برکت میدهد و میتوانیم این خصوصیت را در خود پرورش دهیم.—لو ۱۱:۱۳.
مهربانی خصوصیتی جذاب
«مهربانی» یکی از خصوصیات پولُس بود. او این خصوصیت را یکی از مشخصههای خادمان خدا خواند. (۲قر ۶:۳-۶) او از طریق اعمال و سخنان پرمهرش به دیگران علاقه و توجه نشان میداد. به این شکل، بسیاری به سمت او جذب میشدند. (اعما ۲۸:۳۰، ۳۱) بطور مشابه، ما نیز میتوانیم بسیاری را به سمت حقیقت جذب کنیم. اگر با همه گونه افراد منجمله آنانی که با ما مخالفند مهربان باشیم، ممکن است آنان روحیهای ملایمتر به خود گیرند. (روم ۱۲:۲۰) حتی ممکن است بهتدریج به پیام کتاب مقدّس علاقهمند شوند.
مطمئناً بسیاری از رستاخیزیافتگان در بهشت روی زمین برای اولین بار طعم مهربانی را خواهند چشید. به این شکل، بر آن میشوند که خود نیز با دیگران مهربان باشند. آنانی که خصوصیت مهربانی را از خود نشان ندهند و به دیگران کمک نکنند نمیتوانند تا به ابد تحت پادشاهی خدا زندگی کنند. از طرف دیگر، انسانهایی که برای زندگی ابدی واجد شرایط میشوند همواره با یکدیگر مهربان خواهند بود. (مز ۳۷:۹-۱۱) بهراستی که در دنیای جدید همواره صلح و آرامش برقرار خواهد بود. اما تا آن زمان، چگونه میتوانیم از ابراز خصوصیت مهربانی فایده ببریم؟
فواید حاصل از ابراز خصوصیت مهربانی
کتاب مقدّس میگوید: «مرد مهربان به خویشتن نفع میرساند.» (امث ۱۱:۱۷) مردم معمولاً به سوی شخص مهربان جذب میشوند و با او مهربان هستند. عیسی گفت: «با همان ظرفی که برای دیگران پیمانه کنید، آنان نیز در عوض برای شما پیمانه خواهند کرد.» (لو ۶:۳۸) شخص مهربان به این شکل میتواند به راحتی دوستانی خوب و ماندگار برای خود پیدا کند.
پولُس رسول مسیحیان اِفِسُس را چنین ترغیب کرد: «نسبت به یکدیگر مهربان و عمیقاً دلسوز باشید و بدون قید و شرط یکدیگر را ببخشید.» (افس ۴:۳۲) وقتی اعضای جماعت نسبت به یکدیگر مهربان باشند و به هم کمک کنند، فواید زیادی به جماعت میرسد. چنین مسیحیانی هرگز با سخنان، انتقادات و شوخیهای خود یکدیگر را نمیرنجانند. آنان بجای غیبت و شایعهپراکنی سعی میکنند با سخنانشان به یکدیگر کمک کنند. (امث ۱۲:۱۸) به این شکل، جماعت از لحاظ روحانی رشد خواهد کرد.
بلی، مهربانی خصوصیتی است که باید در سخنان و اعمالمان دیده شود. در واقع، ابراز این خصوصیت بازتابی از شخصیت گرم و سخاوتمند پدر آسمانیمان یَهُوَه است. (افس ۵:۱) ما با ابراز این خصوصیت جماعتمان را تقویت کرده و دیگران را به پرستش حقیقی جذب میکنیم. باشد که دیگران همواره ما را به عنوان شخصی مهربان بشناسند!
^ بند 13 در مقالهٔ بعدی از سری مقالاتی که در آنها ۹ خصوصیت ثمرهٔ روح بررسی میشود، به خصوصیت نیکویی میپردازیم.