چهره و ظاهر عیسی واقعاً چگونه بود؟
هیچ کس عکسی از عیسی ندارد. او هیچ گاه نایستاد تا از او تصویری کشیده شود یا مجسمهای ساخته شود. با این وجود طی قرنها هنرمندان بسیاری در آثار خود تصویر یا مجسمهٔ او را کشیده یا ساختهاند.
واضح است که این هنرمندان نمیدانستند که ظاهر و چهرهٔ عیسی چگونه بوده است. اغلب، تصویری که آنان از عیسی ارائه میدادند تأثیر گرفته از فرهنگ، اعتقادات مذهبی یا برآورده ساختن خواست کسانی بود که اثر را سفارش میدادند. آثار این هنرمندان میتوانست بر دید مردم از عیسی و تعالیم او تأثیر بگذارد و دید آنان را گنگ و مبهم کند.
برخی هنرمندان عیسی را به شکلی ضعیف و نحیف با موهای بلند و ریشی کمپشت به تصویر کشیدهاند یا حتی تصویری افسرده یا غمزده از او ارائه دادهاند. در آثاری دیگر به عیسی ظاهری فوقطبیعی بخشیدهاند، هالهای در اطرافش خودنمایی میکند، متمایز از دیگران و سرد و خشک به تصویر کشیده شده است. آیا چنین تصاویری تصویری صحیح از عیسی ارائه میدهد؟ چگونه میتوان پاسخ این پرسش را یافت؟ با بررسی نوشتههای کتاب مقدّس میتوان شکل و ظاهر احتمالی عیسی را تا حدّی مجسم کرد. همچنین با کمک کتاب مقدّس میتوان دیدی درست از شخصیت واقعی او یافت.
«بدنی برای من آماده ساختی»
عیسی این گفته را هنگام تعمیدش در دعایی به خداوند گفت. (عبرانیان ۱۰:۵؛ مَتّی ۳:۱۳-۱۷) بدن و ظاهر عیسی چگونه بود؟ حدود ۳۰ سال پیش از این واقعه، جبرائیل، فرشتهٔ خدا به مریم چنین گفت: «تو باردار خواهی شد و پسری به دنیا خواهی آورد . . . پسر خدا.» (لوقا ۱:۳۱، ۳۵) عیسی انسانی کامل بود، همچون آدم در زمان آفرینشش. (لوقا ۳:۳۸؛ ۱قُرِنتیان ۱۵:۴۵) قاعدتاً بدن عیسی بدنی کامل بود و از نظر ظاهر شباهتهایی نیز به مادرش مریم داشت که زنی یهودی بود.
برخلاف رومیان، در میان یهودیان داشتن ریش معمول بود. ریش نشانهٔ حرمت و وقار بود، از این رو بلند و ژولیده نبود. میتوان تصوّر کرد که عیسی نیز ریش خود را همچون موهایش مرتب و آراسته نگاه میداشت. تنها کسانی که نذیره بودند، مانند شَمشون موهایشان را کوتاه نمیکردند.—اعداد ۶:۵؛ داوران ۱۳:۵.
حرفهٔ عیسی نجّاری بود و تا ۳۰ سالگی به این کار مشغول بود که طبعاً بدون ابزارهای مدرن انجام میشد. (مَرقُس ۶:۳) پس قاعدتاً او خوشبنیه و قوی بود. در اوایل خدمت موعظهاش بدون هیچ کمکی «گوسفندان و گاوان را به همراه فروشندگان آنها از معبد بیرون راند. همچنین سکههای صرّافان را بر زمین ریخت و میزهایشان را واژگون کرد.» (یوحنا ۲:۱۴-۱۷) تنها مردی قوی و نیرومند میتواند چنین کاری انجام دهد. خدا برای عیسی بدنی آماده کرد و مأموریتی به او داد. عیسی از آنچه خدا به او بخشید برای انجام آن مأموریت استفاده کرد. عیسی خود گفت: «من در شهرهای دیگر نیز باید بشارت پادشاهی خدا را اعلام کنم؛ زیرا برای همین فرستاده شدهام.» (لوقا ۴:۴۳) مسلّماً برای سفر در سراسر فلسطین با پای پیاده و اعلام خبر پادشاهی خدا، نیاز به توان و بنیهای قوی بود.
«بیایید نزد من . . . من به شما نیرویی تازه خواهم بخشید»
چهره و رفتار گرم و دلنشین عیسی این گفتهٔ او را بهخصوص برای «زحمتکشان و گرانباران» جذاب میساخت. (مَتّی ۱۱:۲۸-۳۰) برای کسانی که خواهان شنیدن تعالیم عیسی بودند، مهربانی و گرمی او جای تردید باقی نمیگذاشت که بهراستی میتوانند از او نیرویی تازه بگیرند. حتی کودکان دوست داشتند در کنار او باشند، کتاب مقدّس میگوید: «او کودکان را در آغوش گرفت.»—مَرقُس ۱۰:۱۳-۱۶.
عیسی پیش از مرگش عذاب و دردی سخت متحمّل شد، اما او شخصی غمزده و غمگین نبود. برای مثال، در یک عروسی در قانا با تبدیل آب به شراب در شادی بخشیدن به جشن سهیم شد. (یوحنا ۲:۱-۱۱) در گردهماییهای دیگر نیز تعالیمی فراموشنشدنی داد.—مَتّی ۹:۹-۱۳؛ یوحنا ۱۲:۱-۸.
مهمتر از همه، عیسی به شیوهای تعلیم میداد که هر کس با به گوش گرفتن آن میتوانست از امید و چشمانداز زیبای زندگی جاودان بهرهمند شود. (یوحنا ۱۱:۲۵، ۲۶؛ ۱۷:۳) زمانی که ۷۰ نفر از شاگردانش در مورد موعظهشان گزارش دادند، عیسی «به وجد آمد» و گفت: «شادی کنید چون نامهای شما در آسمانها نوشته شده است.»—لوقا ۱۰:۲۰، ۲۱.
«اما شما چنین مباشید»
رهبران مذهبی زمان عیسی با اعمال ریاکارانهٔ خود جلب توجه میکردند و قدرت و اختیاراتشان را به نمایش میگذاشتند. (اعداد ۱۵:۳۸-۴۰؛ مَتّی ۲۳:۵-۷) برخلاف آنان، عیسی به شاگردانش تعلیم میداد که بر کسی «سَروری» نکنند. (لوقا ۲۲:۲۵، ۲۶) در واقع عیسی چنین هشدار داد: «از علمای دین برحذر باشید که دوست دارند با جامههای بلند راه بروند و در بازارها مردم به آنان سلام کنند.»—مَرقُس ۱۲:۳۸.
اما عیسی با مردم بود و به گونهای نبود که در مراسم و مناسبتها از دیگران متمایز باشد. (یوحنا ۷:۱۰، ۱۱) حتی در میان یازده رسول وفادارش از نظر ظاهری و جسمی مشخصهٔ خاصّی نداشت. در خیانت یهودا به عیسی، برای این که یهودا او را از میان شاگردانش به جمعی اوباش نشان دهد، لازم بود نشانهای بگذارد؛ این نشانه بوسهای به او بود.—مَرقُس ۱۴:۴۴، ۴۵.
در مورد چهره و ظاهر عیسی جزئیات بسیاری نامشخص است، با این همه، واضح است که شکل و ظاهری که اغلب برای عیسی مجسم شده است و به تصویر کشیده میشود، صحیح نیست. این که عیسی واقعاً چه شکل و شمایلی داشته است چندان اهمیتی ندارد، آنچه اهمیت دارد این است که ما اکنون به عیسی چه دیدی داریم.
«اندکی بعد دنیا دیگر مرا نخواهد دید»
در همان روز که عیسی این سخنان را به زبان آورد، کشته و دفن شد. (یوحنا ۱۴:۱۹) او جانش را «همچون بهای رهایی در عوض بسیاری» فدا کرد. (مَتّی ۲۰:۲۸) در روز سوم خدا او را «در روح» رستاخیز داد و اجازه داد که بر برخی از شاگردانش «ظاهر شود.» (۱پِطرُس ۳:۱۸؛ اعمال ۱۰:۴۰) زمانی که عیسی به شاگردانش ظاهر شد، چه شکلی داشت؟ ظاهراً با شکل و شمایلی که پیشتر داشت بسیار متفاوت بود، حتی نزدیکترین کسانش نیز او را نشناختند. مریم مَجدَلیّه تصوّر کرد که او باغبان است و دو شاگرد دیگرش در راه عِمائوس تصوّر کردند که او فردی غریبه است.—لوقا ۲۴:۱۳-۱۸؛ یوحنا ۲۰:۱، ۱۴، ۱۵.
ما امروز باید عیسی را چگونه مجسم کنیم؟ شصت سال پس از مرگ عیسی، یکی از رسولان عزیز عیسی به نام یوحنا رؤیایی از او دید. یوحنا مردی ندید که بر صلیب جان میدهد. او «پادشاه پادشاهان و سَرور سَروران» را دید، پادشاه حکومت خدا را که بر دشمنان خدا چه شیاطین و چه انسانهای شریر پیروز خواهد شد و برکاتی ابدی برای انسانهای وفادار به ارمغان خواهد آورد.—مکاشفه ۱۹:۱۶؛ ۲۱:۳، ۴.