۱.‏ چه چیز باعث شد که قائن تصمیمی نادرست بگیرد،‏ و نتیجهٔ آن چه بود؟‏

قائن با تصمیمی مهم روبرو بود.‏ او می‌توانست بر احساسات و امیال گناه‌آلودش غلبه کند یا به آن تن دهد.‏ هر تصمیمی که می‌گرفت پیامد آن را تا پایان زندگی‌اش می‌دید.‏ او تصمیمی اشتباه اتخاذ کرد و نتیجهٔ آن عملی بود که به قیمت زندگی برادرش هابیل تمام شد.‏ تصمیم قائن رابطهٔ او را با آفریدگارش تباه ساخت.‏—‏پیدا ۴:‏۳-‏۱۶‏.‏

۲.‏ اتخاذ تصمیماتی حکیمانه در زندگی تا چه حد اهمیت دارد؟‏

^۲ ما نیز با انتخاب و تصمیم‌گیری روبرو هستیم،‏ تصمیماتی بزرگ و کوچک.‏ در تمامی تصمیمات ما موضوع مرگ و زندگی مطرح نیست.‏ اما بسیاری از تصمیمات ما می‌تواند تأثیر بسزایی بر زندگی ما داشته باشد.‏ قابلیت تصمیم‌گیری درست و حکیمانه می‌تواند آرامش و ثبات به زندگی ما بخشد اما اتخاذ تصمیمات نادرست می‌تواند موجب آشفتگی،‏ جدل و دلسردی شود.‏—‏امث ۱۴:‏۸‏.‏

۳.‏ الف)‏ برای این که تصمیماتی درست اتخاذ کنیم باید به چه چیز ایمان داشته باشیم؟‏ ب)‏ چه پرسش‌هایی را در این مقاله بررسی می‌کنیم؟‏

^۳ چگونه می‌توانیم تصمیماتی حکیمانه بگیریم؟‏ بی‌شک ایمان و اعتماد به  خدا بسیار اهمیت دارد.‏ به علاوه یَهُوَه خدا قادر است و می‌خواهد که به ما یاری رساند تا تصمیمات حکیمانه بگیریم.‏ از این رو ایمان به کلام الهامی یَهُوَه خدا،‏ ایمان به شیوهٔ عمل او و اعتماد به درستی پندهایش بسیار ضروری است.‏ ‏(‏یعقوب ۱:‏۵-‏۸ خوانده شود.‏)‏ همچنان که به او نزدیک می‌شویم و عشق و علاقه‌مان به کلام او بیشتر می‌شود بیش از پیش درک می‌کنیم که او همیشه بهترین را برای ما می‌خواهد.‏ آنگاه عادتمان می‌شود که پیش از تصمیم‌گیری‌هایمان به کلام خدا و نصایح او رجوع کنیم و تصمیماتمان را هماهنگ با آن بگیریم.‏ اما چگونه می‌توانیم قدرت تصمیم‌گیری را در خود افزایش دهیم؟‏ آیا ممکن است لازم باشد که در تصمیمی تجدیدنظر کنیم؟‏

۴.‏ آدم باید چه تصمیمی می‌گرفت،‏ و نتیجهٔ تصمیم او چه بود؟‏

^۴ از ابتدای تاریخ بشر انسان با تصمیمات مهم روبرو بوده است.‏ آدم باید انتخاب می‌کرد که از آفریدگارش اطاعت کند یا به همسرش گوش دهد.‏ او تصمیمی گرفت.‏ نظر شما در مورد تصمیم او چیست؟‏ او تحت تأثیر همسرش که گمراه شده بود،‏ تصمیمی بسیار نادرست گرفت؛‏ تصمیمی که به قیمت از دست دادن زندگی در بهشت و در نهایت پیری و مرگ تمام شد.‏ این تنها شروع عواقب تصمیم آدم بود.‏ ما هنوز عواقب تلخ تصمیم اشتباه او را می‌چشیم.‏

۵.‏ چه دیدی باید به تصمیم‌گیری داشته باشیم؟‏

^۵ برخی بر این عقیده‌اند که اگر در زندگی لازم به تصمیم‌گیری نبود،‏ زندگی دلپذیرتر می‌بود.‏ شما چه فکر می‌کنید؟‏ به یاد داشته باشید که یَهُوَه انسان را همچون آدم آهنی خلق نکرده است که قابلیت تفکر و تصمیم‌گیری از خود نداشته باشد.‏ در واقع کتاب مقدّس به ما آموزش می‌دهد که چگونه تصمیماتی درست و حکیمانه بگیریم.‏ یَهُوَه خدا مسئولیت تصمیم‌گیری در زندگی را به هر کس سپرده است و این به نفع ماست.‏ به برخی جنبه‌ها و دلایل آن توجه کنید.‏

۶،‏ ۷.‏ قوم اسرائیل با چه انتخابی روبرو بود و چرا تصمیم‌گیری برای آنان دشوار بود؟‏ (‏تصویر ابتدای مقاله ملاحظه شود.‏)‏

^۶ زمانی که اسرائیلیان در سرزمین موعود مستقر شدند با تصمیمی اساسی و حیاتی روبرو بودند؛‏ پرستش یَهُوَه یا پرستش خدایی دیگر.‏ ‏(‏یوشَع ۲۴:‏۱۵ خوانده شود.‏)‏ این به نظر انتخابی ساده است،‏ اما تصمیمی بسیار مهم بود که مرگ و زندگی‌شان به آن بستگی داشت.‏ در زمان داوران اسرائیلیان به کرّات تصمیماتی نادرست و غیرمعقول گرفتند.‏ آنان از یَهُوَه روی‌گرداندند و به پرستش خدایان کاذب روی آوردند.‏ (‏داو ۲:‏۳،‏ ۱۱-‏۲۳‏)‏ مثال دیگری که قوم خدا باید تصمیمی اتخاذ می‌کرد،‏ زمانی بود که ایلیّای پیامبر این دو انتخاب را پیش روی آنان گذاشت،‏ پرستش یَهُوَه یا پرستش بَعَل.‏ (‏۱پاد ۱۸:‏۲۱‏)‏ ایلیّا قوم را به خاطر تردید و دودلی‌شان توبیخ کرد.‏ شاید با خود بگویید این تصمیمی ساده بود،‏ چرا که خدمت به یَهُوَه خدا بهترین و حکیمانه‌ترین تصمیم است.‏ در واقع هیچ انسان معقولی نمی‌بایست جذب بَعَل یا پرستش او می‌شد.‏ با این همه آن اسرائیلیان هنوز ‹میان دو فرقه می‌لنگیدند.‏› ایلیّا بجا عمل کرد که آنان را با این تصمیم روبرو نمود و به پرستشی والا،‏ یعنی پرستش یَهُوَه خدا ترغیب کرد.‏

^۷ چرا برای آن اسرائیلیان اتخاذ تصمیمی حکیمانه دشوار بود؟‏ اول این که آنان ایمانشان را به یَهُوَه خدا از دست داده بودند و نمی‌خواستند از او اطاعت کنند.‏ آنان به یَهُوَه اعتماد نداشتند و نمی‌خواستند در مورد او یا حکمت او علم و آگاهی دقیق کسب کنند.‏ اگر چنین می‌کردند می‌توانستند بر مبنای شناخت و آگاهی‌شان تصمیماتی عاقلانه بگیرند و راه درست را برگزینند.‏ (‏مز ۲۵:‏۱۲‏)‏ به علاوه،‏ اجازه دادند که در تصمیم‌گیری تحت تأثیر دیگران قرار گیرند یا حتی دیگران برایشان تصمیم بگیرند.‏ مردم  آن سرزمین که پرستندهٔ یَهُوَه خدا نبودند بر افکار اسرائیلیان تأثیر گذاشتند و آنان را به جمع کثیر پرستندگان خدایان کاذب کشاندند.‏ یَهُوَه خدا مدت‌ها پیش این خطر را به آنان هشدار داده بود.‏—‏خرو ۲۳:‏۲‏.‏

۸.‏ سرگذشت اسرائیلیان چه درس مهمی در خصوص تصمیم‌گیری به ما می‌دهد؟‏

^۸ نمونه‌هایی که در بالا ذکر شد درسی روشن به ما می‌دهد.‏ تصمیم‌گیری مسئولیت هر یک از ماست و اگر بر مبنای کتاب مقدّس باشد حکیمانه و درست است.‏ غَلاطیان ۶:‏۵ به ما چنین یادآور می‌شود:‏ «هر کس بار مسئولیت خود را حمل خواهد کرد.‏» (‏پاورقی)‏ ما نباید مسئولیت تصمیم‌گیری برای امور شخصی‌مان را به کس دیگری واگذار کنیم.‏ بلکه باید شیوهٔ تصمیم‌گیری را بیاموزیم،‏ یعنی آن گونه تصمیم بگیریم که از دید یَهُوَه خدا درست است.‏

۹.‏ چرا این که اجازه دهیم دیگران برایمان تصمیم بگیرند می‌تواند زیان‌آور باشد؟‏

^۹ چگونه ممکن است دیگران برایمان تصمیم بگیرند؟‏ فشار اطرافیان می‌تواند ما را به این دام بکشد که تحت تأثیر آنان تصمیمی نادرست بگیریم.‏ (‏امث ۱:‏۱۰،‏ ۱۵‏)‏ اما هر قدر هم که اطرافیان بر ما فشار آورند،‏ این مسئولیت ماست که به ندای وجدانمان که بر مبنای کتاب مقدّس تربیت یافته است،‏ گوش دهیم.‏ اگر اجازه دهیم که دیگران برای ما تصمیم بگیرند،‏ می‌توان گفت پیروی از آنان را برگزیده‌ایم.‏ در واقع این هم یک تصمیم و انتخاب است،‏ اما تصمیمی ویرانگر که می‌تواند زیان فراوان به ما برساند.‏

۱۰.‏ پولُس باید جماعت غَلاطیان را از چه امری آگاه می‌کرد؟‏

^۱۰ پولُس رسول جماعت غَلاطیان را از این خطر که اجازه دهند دیگران برای آنان تصمیم بگیرند،‏ آگاه ساخت.‏ ‏(‏غَلاطیان ۴:‏۱۷ خوانده شود.‏)‏ برخی در جماعت می‌خواستند به‌جای دیگران تصمیم‌گیری کنند.‏ انگیزهٔ آنان چه بود؟‏ این مردان خودخواه در پی شهرت بودند و می‌خواستند که جای رسولان را بگیرند.‏ آنان پا از حد خود فراتر گذاشته،‏ حق هم‌ایمانانشان را در انتخاب و تصمیم‌گیری زیر پا گذاشتند.‏

۱۱.‏ چگونه می‌توانیم به دیگران در تصمیم‌گیری‌های شخصی‌شان کمک کنیم؟‏

^۱۱ پولُس رسول در حفظ حق انتخاب و تصمیم‌های شخصی دیگران،‏ نمونهٔ خوبی گذاشته است.‏  ‏(‏۲قُرِنتیان ۱:‏۲۴ خوانده شود.‏)‏ امروزه پیران جماعت نیز باید او را سرمشق قرار دهند.‏ زمانی که هم‌ایمانی با تصمیمی شخصی روبروست،‏ پیران جماعت برای پند دادن به او اصول و اطلاعاتی از کتاب مقدّس در اختیارش می‌گذارند.‏ در عین حال مراقبند پا از حد خود فراتر نگذارند و اجازه می‌دهند که آن برادر یا خواهر خود تصمیم بگیرد.‏ چرا که هر کس خود مسئول اعمالش است و با پیامدهای تصمیمش روبرو می‌شود.‏ پس درس مهم در کمک به دیگران این است که توجه آنان را به اصول و پندهای کلام خدا جلب کنیم،‏ اما همواره باید در نظر داشته باشیم که مسئولیت تصمیم‌گیری با خود آنان است.‏ با اتخاذ تصمیمی درست و حکیمانه خود فایده می‌برند.‏ هیچ کس نباید تصوّر کند که به او این حق یا اختیار داده شده است که برای هم‌ایمانانش تصمیم بگیرد.‏

۱۲،‏ ۱۳.‏ چرا هنگام خشم و دلسردی پیروی از آنچه دلمان می‌گوید نادرست است؟‏

^۱۲ برای بسیاری طرز فکر و ایدهٔ متداول در تصمیم‌گیری به گوش گرفتن این گفته است:‏ «ببین دلت چه می‌گوید!‏» اما پیش گرفتن راهی که دلمان ما را به آن می‌کشد می‌تواند خطرناک باشد.‏ در واقع می‌توان گفت این کار خلاف تعالیم کتاب مقدّس است.‏ کتاب مقدّس به ما هشدار می‌دهد که برای تصمیم‌گیری به دل و احساسات خود توکل نکنیم.‏ (‏امث ۲۸:‏۲۶‏)‏ گزارش‌های کتاب مقدّس عواقب تلخ چنین تصمیم‌گیری‌هایی را نشان می‌دهد و روشن می‌سازد که دل انسان ناکامل او را فریب می‌دهد،‏ چرا که «دل از همه چیز فریبنده‌تر است،‏ و بسیار بیمار.‏» (‏ار ۳:‏۱۷؛‏ ۱۳:‏۱۰؛‏ ۱۷:‏۹؛‏ ۱پاد ۱۱:‏۹‏)‏ پس اگر صرفاً از دلمان پیروی کنیم،‏ نتیجه چه خواهد بود؟‏

^۱۳ دل فرد مسیحی چگونه باید باشد؟‏ به ما مسیحیان فرمان داده شده است که یَهُوَه خدا را با تمامی دل و همنوعمان را همچون خویشتن دوست بداریم.‏ (‏مت ۲۲:‏۳۷-‏۳۹‏)‏ در عین حال آیه‌ای که در بند قبل گفته شد این خطر را به ما گوشزد می‌کند که اجازه ندهیم احساساتمان عنان تفکر و اعمال ما را به دست گیرد.‏ برای مثال،‏ گرفتن تصمیم درست برای فرد خشمگین و عصبانی دشوار است.‏ (‏امث ۱۴:‏۱۷؛‏ ۲۹:‏۲۲‏)‏ همچنین شخصی که دلسرد و مأیوس است نیز نمی‌تواند تصمیمی عاقلانه بگیرید.‏ (‏اعد ۳۲:‏۶-‏۱۲؛‏ امث ۲۴:‏۱۰‏)‏ بجاست که همواره اجازه دهیم که «قانون خدا» بر فکر ما اثر داشته باشد.‏ (‏روم ۷:‏۲۵‏)‏ واضح است که اگر هنگام تصمیم‌گیری اجازه دهیم احساسات و تمایلاتمان بر ما چیره شود،‏ این احساسات و تمایلات به سادگی می‌تواند ما را فریب دهد.‏

۱۴.‏ چرا می‌توان گفت که تغییر دادن تصمیمی می‌تواند بجا باشد؟‏

^۱۴ ما باید تصمیماتی درست و حکیمانه بگیریم.‏ البته این امر به این معنی نیست که هیچ گاه نباید تصمیمی را که گرفته‌ایم،‏ تغییر دهیم.‏ شاید گاه لازم باشد که روی تصمیمی تجدیدنظر کنیم و آن را تغییر دهیم.‏ رفتار یَهُوَه خدا با مردم نِینَوا در زمان یونُس پیامبر را در نظر گیرید.‏ «چون خدا عمل آنان را دید و اینکه چگونه از راههای بد خویش بازگشتند،‏ منصرف شده،‏ بلایی را که بدان تهدیدشان کرده بود بر سرشان نیاورد.‏» (‏یون ۳:‏۱۰‏)‏ یَهُوَه خدا با دیدن توبهٔ اهالی نِینَوا و تغییر رفتار آنان،‏ تصمیم دیگری گرفت.‏ به این ترتیب او منصفانه عمل کرد و تواضع و دلسوزی نشان داد.‏ به علاوه،‏ اعمال یَهُوَه بر پایهٔ خشم آنی یا طغیان احساسات نیست که در رفتار بسیاری از انسان‌ها دیده می‌شود.‏

۱۵.‏ چه زمانی ممکن است لازم باشد در تصمیمی تجدیدنظر کنیم؟‏

^۱۵ گاه ممکن است لازم باشد ما نیز در تصمیم یا انتخابی که کرده‌ایم،‏ تجدیدنظر کنیم.‏ مثلاً زمانی که  شرایط تغییر می‌کند.‏ یَهُوَه گاه با تغییر شرایط تصمیم خود را با آن هماهنگ کرده است.‏ (‏۱پاد ۲۱:‏۲۰،‏ ۲۱،‏ ۲۷-‏۲۹؛‏ ۲پاد ۲۰:‏۱-‏۵‏)‏ همچنین زمانی که آگاهی یا اطلاعمان از امری بیشتر می‌شود ممکن است لازم باشد که تصمیمی را تغییر دهیم.‏ برای مثال،‏ به داوود پادشاه اطلاعاتی نادرست از نوهٔ شائول،‏ مِفیبوشِت داده شده بود.‏ اما وقتی داوود از حقیقت آگاه شد تصمیم خود را تغییر داد.‏ (‏۲سمو ۱۶:‏۳،‏ ۴؛‏ ۱۹:‏۲۴-‏۲۹‏)‏ شاید گاه لازم باشد که ما نیز چنین کنیم.‏

۱۶.‏ الف)‏ برخی راهنمایی‌های مفید برای اتخاذ تصمیماتی حکیمانه کدامند؟‏ ب)‏ به تصمیمات گذشته‌مان چه دیدی باید داشته باشیم و چرا؟‏

^۱۶ پند کتاب مقدّس به ما این است که برای موضوعات مهم عجولانه و شتابزده تصمیم نگیریم.‏ (‏امث ۲۱:‏۵‏)‏ اگر وقت بگذاریم و با دقت تمامی جوانب را در نظر گیریم به احتمال قوی تصمیم بهتری خواهیم گرفت.‏ (‏۱تسا ۵:‏۲۱‏)‏ سرپرست خانواده پیش از هر تصمیمی باید وقت بگذارد و در کلام خدا و نشریات مسیحی تحقیق کند و نظر اعضای خانواده را نیز جویا شود.‏ برای مثال،‏ یَهُوَه خدا از ابراهیم خواست که به نظر همسرش توجه کند.‏ (‏پیدا ۲۱:‏۹-‏۱۲‏)‏ پیران جماعت نیز باید برای تحقیق و بررسی وقت بگذارند.‏ ممکن است توجه پیران جماعت به اطلاعات جدیدی جلب شود و نیاز باشد در تصمیماتی که گرفته‌اند تجدیدنظر کنند.‏ اگر آنان معقول و متواضع باشند قطعاً چنین خواهند کرد و تصوّر نمی‌کنند که با تغییر تصمیمشان ممکن است احترام یا وجهه‌شان را در جماعت از دست بدهند.‏ آنان باید همواره آماده باشند که در صورت نیاز طرز فکرشان را اصلاح کنند و تصمیماتشان را تغییر دهند.‏ بجاست که همهٔ ما نیز از این برادران سرمشق گیریم.‏ اگر چنین کنیم نظم و آرامش در جماعت حکمفرما خواهد بود.‏—‏اعما ۶:‏۱-‏۴‏.‏

۱۷.‏ چگونه می‌توانیم تصمیمات بهتری بگیریم؟‏

^۱۷ روشن است که برخی تصمیمات از تصمیمات دیگر مهم‌تر است.‏ برای اتخاذ تصمیمات مهم زندگی نیاز به توجه بیشتر و بررسی و دعاست،‏ پس برای آن وقت بیشتری لازم است.‏ برخی مسیحیان با این تصمیم روبرویند که ازدواج بکنند یا نه یا با چه کسی ازدواج کنند.‏ تصمیم دیگری که می‌تواند برکات بسیاری به همراه داشته باشد این است که چگونه و چه وقت خدمت تمام‌وقت را آغاز کنند.‏ در خصوص این تصمیمات مهم باید اعتماد کامل داشته باشیم که یَهُوَه خدا راهنمایی‌های لازم را در اختیار ما می‌گذارد.‏ (‏امث ۱:‏۵‏)‏ از این رو بسیار اهمیت دارد که از کتاب مقدّس به عنوان بهترین منبع اطلاعات و نصایح حکیمانه بهره گیریم و در دعا از یَهُوَه خدا راهنمایی بطلبیم.‏ همچنین بجاست همواره مد نظر داشته باشیم،‏ یَهُوَه می‌تواند در ما خصوصیات لازم را ایجاد کند تا تصمیمی هماهنگ با خواست او بگیریم.‏ زمانی که با تصمیمات مهم زندگی روبرو می‌شوید،‏ تأمّل بر این پرسش‌ها را عادت خود سازید:‏ ‹آیا این تصمیم نشانگر محبت و عشق من به یَهُوَه خداست؟‏ آیا برای خانواده‌ام شادی و آرامش به همراه می‌آورد؟‏ آیا نشان می‌دهد که من صبور و مهربان هستم؟‏›‏

۱۸.‏ چرا یَهُوَه از ما انتظار دارد که خود تصمیم بگیریم؟‏

^۱۸ یَهُوَه خدا ما را مجبور نمی‌کند که او را دوست بداریم و خدمتش کنیم.‏ این انتخاب ماست.‏ او به ما ارادهٔ آزاد بخشیده است و هماهنگ با آن به مسئولیتی که به ما سپرده و حقی که به ما داده است احترام می‌گذارد.‏ ما آزادیم که خدمت به او را برگزینیم یا نه.‏ (‏یوش ۲۴:‏۱۵؛‏ جا ۵:‏۴‏)‏ همچنین از ما مسیحیان انتظار دارد دیگر تصمیماتمان را نیز بر مبنای راهنمایی‌های او بگیریم و به آن عمل کنیم.‏ با ایمان و اعتماد به شیوهٔ عمل یَهُوَه و اصولی که با مهربانی در اختیار ما گذاشته است،‏ می‌توانیم تصمیماتی درست و حکیمانه بگیریم و نشان دهیم که در تمامی جوانب زندگی ثابت قدم و استوار هستیم.‏—‏یعقو ۱:‏۵-‏۸؛‏ ۴:‏۸‏.‏