ترس از یَهُوَه را در دل خود بپروران

‏«کاش که دلی را مثل این داشتند تا از من می‌ترسیدند،‏ و تمامی اوامر مرا در هر وقت بجا می‌آوردند.‏» —‏ تثنیه ۵:‏۲۹‏.‏

۱.‏ چرا اطمینان کامل داریم که روزی انسان‌ها از ترس رهایی خواهند یافت؟‏

ترس و وحشت قرن‌هاست که بر دل انسان‌ها حاکم است.‏ وحشت از گرسنگی،‏ بیماری،‏ جنایت،‏ و جنگ موجب شده است که میلیون‌ها انسان زندگی را در اضطراب و نگرانی سر کنند.‏ بی‌دلیل نیست که در مقدمهٔ اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر آرزوی ایجاد دنیایی ابراز شده است که در آن انسان‌ها بتوانند به دور از ترس زیست کنند.‏ * خوشبختانه خدا شخصاً به ما اطمینان داده است که چنین دنیایی را به وجود خواهد آورد؛‏ البتّه به قدرت خویش،‏ نه به همّت بشر.‏ یَهُوَه از طریق نبی خود میکاه وعده داده است که در دنیای جدید و پر عدل خود ‹ترساننده‌ای نخواهد بود.‏› —‏ میکاه ۴:‏۴‏.‏

۲.‏ الف)‏ کتاب مقدّس چگونه ما را به ترس خدایی ترغیب می‌کند؟‏ ب)‏ چه سؤالاتی در رابطه با ترس خدایی که یک تکلیف است مطرح می‌شود؟‏

^۲ امّا،‏ ترس می‌تواند سازنده و مفید نیز باشد.‏ کتاب مقدّس کراراً به خادمان خدا تأکید کرده است که از او بترسند.‏ در جایی موسی خطاب به اسرائیلیان گفت:‏ «از یَهُوَه خدای خود بترس و او را عبادت نما.‏» (‏ تثنیه ۶:‏۱۳‏)‏ و قرن‌ها بعد سلیمان نوشت:‏ «از خدا بترس و اوامر او را نگاه دار چونکه تمامی تکلیف انسان این است.‏» (‏ جامعه ۱۲:‏۱۳‏)‏ ما نیز در فعالیّت موعظه که تحت نظارت فرشتگان صورت می‌گیرد انسان‌ها را ترغیب می‌کنیم تا ‹از خدا بترسند و او را تمجید نمایند.‏› (‏ مکاشفه ۱۴:‏۶،‏ ۷‏)‏ مسیحیان،‏ غیر از ترس از یَهُوَه باید او را از صمیم قلب دوست بدارند.‏ (‏ متّیٰ ۲۲:‏۳۷،‏ ۳۸‏)‏ امّا چگونه می‌شود هم به خدا محبّت نمود و هم از او ترسید؟‏ اصلاً چرا باید از خدایی مهربان بترسیم؟‏ و ترس خدایی چه فایده‌ای دارد؟‏ برای پاسخ به این پرسش‌ها نخست باید معنای ترس خدایی را درک کنیم و سپس پی ببریم چگونه چنین ترسی می‌تواند یکی از ارکان برقراری رابطهٔ صمیمی با یَهُوَه باشد.‏

تحیّر،‏ حرمت،‏ و در نتیجه ترس

۳.‏ ترس خدایی به چه معناست؟‏

^۳ ترس خدایی از جمله احساساتی است که مسیحیان می‌باید نسبت به خالق خود داشته باشند.‏ یکی از معانی این ترس چنین است:‏ «حیرت و حرمتی عمیق نسبت به آفریدگار و بیم از رنجانیدن او.‏» ترس خدایی دو جنبهٔ مهم زندگی ما را شامل می‌شود:‏ اوّل نگرش ما نسبت به خدا،‏ و دوّم دیدگاه ما نسبت به اَعمال مورد انزجار او.‏ شکی نیست که هر دو جنبه از اهمیّت فوق‌العاده برخوردار بوده،‏ مستلزم توجهی خاص می‌باشند.‏ طبق «فرهنگ تفسیری لغات عهد عتیق و عهد جدید واین» (‏ انگل‍.‏)‏ این ترسِ توأم با احترام ‹انگیزهٔ فرد مسیحی را در باب مسائل روحانی و اخلاقی جهت می‌دهد.‏›‏

۴.‏ چگونه می‌توانیم احساس تحیّر و حرمت به آفریدگار را در خود تقویّت کنیم؟‏

^۴ چگونه می‌توانیم احساس تحیّر و حرمت به آفریدگار را در خود تقویّت نماییم؟‏ ما در مقابل چشم‌اندازی باشکوه،‏ آبشاری عظیم،‏ یا غروب زیبای آفتاب براستی حیرت زده می‌شویم.‏ این احساس زمانی به اوج خود می‌رسد که با چشم ایمان،‏ دست خدا را در پس این آفریده‌ها ببینیم.‏ آری،‏ ما به ناچیز بودن خود در برابر عظمتِ خلقتِ یَهُوَه واقفیم،‏ همچون داود که گفت:‏ «چون به آسمان تو نگاه کنم که صنعت انگشتهای توست،‏ و به ماه و ستارگانی که تو آفریده‌ای،‏ پس انسان چیست که او را به یاد آوری،‏ و بنی‌آدم که از او تفقّد نمایی؟‏» (‏ مزمور ۸:‏۳،‏ ۴‏)‏ حیرت عمیق ما موجب می‌شود که حرمت خدا را حفظ نماییم و حرمت به او ما را بر آن می‌دارد یَهُوَه را به سبب تمام کارهایی که در حق ما کرده است حمد و سپاس گوییم.‏ داود همچنین نوشت:‏ «تو را حمد خواهم گفت زیرا که به طور مَهیب و عجیب ساخته شده‌ام.‏ کارهای تو عجیب است و جان من این را نیکو می‌داند.‏» —‏ مزمور ۱۳۹:‏۱۴‏.‏

۵.‏ چرا باید از یَهُوَه بترسیم،‏ و چه نمونهٔ نیکویی در این خصوص در دست داریم؟‏

^۵ تحیّر و حرمت موجب ترسی سالم و توأم با احترام از قدرت  خلقت خدا و اختیارات برحق او در مقام فرمانروای عالَم می‌گردد.‏ یوحنّای رسول در رؤیا ‹کسانی را دید که بر وحش و صورت او غلبه می‌یابند.‏› اینها در واقع پیروان مسح‌شدهٔ مسیح در جایگاه آسمانی‌شان هستند که این سخنان را اعلام می‌کنند:‏ «عظیم و عجیب است اَعمال تو ای خداوند خدای قادر مطلق!‏ عدل و حقّ است راههای تو ای پادشاه امّت‌ها!‏ کیست که از تو نترسد،‏ خداوندا و کیست که نام تو را تمجید ننماید؟‏» (‏ مکاشفه ۱۵:‏۲-‏۴‏)‏ ترسِ خداییِ این کسانی که در کنار مسیح در ملکوت آسمانی حکمرانی می‌کنند به دلیل حرمتی عمیق نسبت به عظمت و جلال یَهُوَه است و باعث شده است او را به عنوان والاترین مرجع و مقام عالَم اکرام نمایند.‏ آیا دیدن تمام اَعمال یَهُوَه و طریق عادلانه‌ای که بر عالَم حکمروایی می‌کند ترسی سالم از او در ما ایجاد نمی‌کند؟‏ —‏ مزمور ۲:‏۱۱؛‏ اِرْمیا ۱۰:‏۷‏.‏

۶.‏ چرا باید ترسی سالم از ناخوشنود ساختن یَهُوَه داشته باشیم؟‏

^۶ علاوه بر تحیّر و احترام،‏ عامل دیگری که ما را به ترس از یَهُوَه وا می‌دارد بیم از ناخوشنود ساختن یا نافرمانی از او می‌باشد.‏ چرا؟‏ زیرا،‏ اگرچه یَهُوَه «دیرخشم و کثیراحسان» است،‏ «گناه را هرگز بی‌سزا نخواهد گذاشت.‏» (‏ خروج ۳۴:‏۶،‏ ۷‏)‏ آری،‏ یَهُوَه بسیار بامحبّت و رحیم است،‏ لیکن تحمّل بی‌عدالتی و گناه عمدی را ندارد.‏ (‏ مزمور ۵:‏۴،‏ ۵؛‏ حَبَقُّوق ۱:‏۱۳‏)‏ کسانی که به عمد و بدون احساسِ ندامت به اَعمالی که در نظر یَهُوَه شریرانه است ادامه می‌دهند و خود را در جبههٔ مقابل او قرار می‌دهند بی‌کیفر نمی‌مانند.‏ همانطور که پولُسِ رسول گفت:‏ «افتادن به دستهای خدای زنده چیزی هولناک است.‏» ترسی سالم از افتادن در چنین موقعیّتی در نهایت حافظ ما خواهد بود.‏ —‏ عبرانیان ۱۰:‏۳۱‏.‏

‏«به او ملحق شوید»‏

۷.‏ چرا می‌توان به قدرت نجات‌بخش یَهُوَه اعتماد کرد؟‏

^۷ ترسی توأم با احترام از یَهُوَه و آگاهی دقیق از قدرت عظیم او مقدمهٔ اعتماد و اطمینان به پدر آسمانی ماست.‏ همانطور که کودکی خردسال خود را نزدیک پدرش در امنیّت حس می‌کند،‏ ما نیز تحت رهنمودهای یَهُوَه احساس امنیّت و اطمینان خاطر می‌کنیم.‏ حالت اسرائیلیان را پس از آزادی از مصر به خاطر آور:‏ «اسرائیل آن کار عظیمی را که خداوند به مصریان کرده بود دیدند،‏ و قوم از خداوند ترسیدند،‏ و به خداوند ‏.‏ .‏ .‏ ایمان آوردند.‏» (‏ خروج ۱۴:‏۳۱‏)‏ سخنان اَلِیشَع نیز مؤید آن است که «فرشتهٔ خداوند گرداگرد ترسندگان او است.‏ اردو زده،‏ ایشان را می‌رهاند.‏» (‏ مزمور ۳۴:‏۷؛‏ ۲پادشاهان ۶:‏۱۵-‏۱۷‏)‏ تاریخ معاصر امّت یَهُوَه و احتمالاً شرح حال خودمان،‏ تأییدی بر این واقعیّت بوده است که خدا قدرت خود را به نفع خادمان خود به کار می‌گیرد.‏ (‏ ۲تواریخ ۱۶:‏۹‏)‏ از این رو،‏ بخوبی می‌توان درک کرد که «در ترس خداوند اعتماد قوی است.‏» —‏ امثال ۱۴:‏۲۶‏.‏

۸.‏ الف)‏ چرا ترس خدایی ما را بر آن می‌دارد که در طریق او سلوک نماییم؟‏ ب)‏ چگونه به یَهُوَه «ملحق» می‌شویم؟‏

 ^۸ ترسی سالم از خدا نه تنها اعتماد و اطمینان ما را به او افزایش می‌دهد،‏ بلکه ما را بر آن می‌دارد تا در طریق او سلوک نماییم.‏ سلیمان در مراسم گشایش معبد در دعا به یَهُوَه چنین گفت:‏ باشد که «[اسرائیلیان] در تمامی روزهایی که بروی زمینی که به پدران ما داده‌ای زنده هستند،‏ از تو بترسند.‏» (‏ ۲تواریخ ۶:‏۳۱‏)‏ پیش از این نیز موسی اسرائیلیان را ترغیب کرده بود که ‹یَهُوَه خدای خود را پیروی نمایند و از او بترسند،‏ و اوامر او را نگاه دارند و قول او را بشنوند و او را عبادت نموده،‏ به او ملحق شوند.‏› (‏ تثنیه ۱۳:‏۴‏)‏ چنانکه از این آیات پیداست وقتی به یَهُوَه اعتماد و اطمینان داشته باشیم بر آن می‌شویم که در طریق او سلوک نموده،‏ به او «ملحق» شویم.‏ آری،‏ ترس خدایی سبب می‌گردد تا از یَهُوَه اطاعت کنیم،‏ او را خدمت نماییم،‏ و به او ملحق و متمسّک شویم،‏ مثل کودکی که به سبب اعتماد و اطمینانِ مطلق به پدرش محکم به او می‌چسبد.‏ —‏ مزمور ۶۳:‏۸؛‏ اِشَعْیا ۴۱:‏۱۳‏.‏

محبّت به خدا ترس از اوست

۹.‏ دو خصوصیّت ترس از خدا و محبّت به او چگونه به هم مربوط می‌باشند؟‏

^۹ از دیدگاه کتاب مقدّس ترس خدایی ابداً محبّت به او را نفی نمی‌کند؛‏ حتّی برعکس.‏ به اسرائیلیان در این خصوص چنین تعلیم داده شده بود:‏ ‹از یَهُوَه خدایت بترس تا در همهٔ طریق‌هایش سلوک نمایی،‏ و او را دوست بداری.‏› (‏ تثنیه ۱۰:‏۱۲‏)‏ پس ترس از خدا و محبّت به او دو مقولهٔ جدا از هم نمی‌باشند.‏ ترس خدایی ما را بر آن می‌دارد تا در طریق او سلوک نماییم،‏ و سلوک نمودن در طریق یَهُوَه ثابت می‌کند که به او محبّت داریم.‏ (‏ ۱یوحنّا ۵:‏۳‏)‏ و این بسیار منطقی است،‏ زیرا وقتی کسی را دوست می‌داریم می‌ترسیم مبادا او را از خود برنجانیم.‏ اسرائیلیان در بیابان با عصیانگری‌های خود یَهُوَه را رنجاندند.‏ باشد که ما هرگز دست به کاری نزنیم که پدر آسمانی‌مان را ناخشنود و رنجیده خاطر سازد.‏ (‏ مزمور ۷۸:‏۴۰،‏ ۴۱‏)‏ به علاوه،‏ یَهُوَه ‹از ترسندگان خود رضامند است،‏› به این مفهوم که اطاعت از اوامر او دلش را شاد می‌سازد.‏ (‏ مزمور ۱۴۷:‏۱۱؛‏ امثال ۲۷:‏۱۱‏)‏ آری،‏ محبّت به خدا ما را بر آن می‌دارد که او را خشنود سازیم،‏ و ترس از او مانع می‌شود که او را برنجانیم.‏ پس می‌بینیم که این دو خصوصیّت مکمل یکدیگرند،‏ نه متضاد هم.‏

۱۰.‏ عیسی چگونه نشان داد که ترس خدایی مایهٔ شادی اوست؟‏

^۱۰ زندگی عیسی مسیح روشنگر این مطلب است که می‌توان به خدا محبّت نمود و در عین حال از او ترسید.‏ اِشَعْیای نبی راجع به عیسی نوشته بود:‏ «روح خداوند بر او قرار خواهد گرفت،‏ یعنی روح حکمت و فهم و روح مشورت و قوّت و روح معرفت و ترس خداوند.‏ و خوشی او در ترس خداوند خواهد بود.‏» (‏ اِشَعْیا ۱۱:‏۲،‏ ۳‏)‏ طبق این نبوّت روح خدا،‏ ترس خدایی را در عیسی برمی‌انگیخت.‏ در آیه مزبور همچنین این نکته بخوبی روشن است که این ترس نه تنها برای عیسی شاق و طاقت‌فرسا نبود،‏ بلکه او را مسرور می‌ساخت.‏ آری،‏ به جا آوردن ارادهٔ خدا و خشنود ساختن او مایهٔ شادی عیسی بود.‏ وی کمی پیش از اعدام شدن بر تیر شکنجه به یَهُوَه گفت:‏ «نه به خواهش من،‏ بلکه به ارادهٔ تو.‏» (‏ متّیٰ ۲۶:‏۳۹‏)‏ یَهُوَه به دلیل همین ترس خدایی پسرش بود که به تضرّعات او ترتیب اثر داد،‏ به او قوّت بخشید،‏ و او را از چنگال مرگ بیرون آورد.‏ —‏ عبرانیان ۵:‏۷‏.‏

ترس خدایی را بیاموزیم

۱۱،‏ ۱۲.‏ الف)‏ چرا باید ترس خدایی را بیاموزیم؟‏ ب)‏ عیسی چگونه به ما می‌آموزد که از یَهُوَه بترسیم؟‏

^۱۱ مشاهدهٔ قدرت و عظمت طبیعت،‏ بی‌اراده ما را به تحیّر وا می‌دارد،‏ امّا ترس خدایی اینطور نیست و خود به خود در ما به وجود نمی‌آید.‏ به همین خاطر است که عیسی مسیح،‏ داودِ بزرگ‌تر،‏ به زبان نبوی ما را دعوت می‌کند:‏ «ای اطفال بیایید مرا  بشنوید و ترس خداوند را به شما خواهم آموخت.‏» (‏ مزمور ۳۴:‏۱۱‏)‏ چگونه می‌توانیم ترس خدایی را از عیسی بیاموزیم؟‏

^۱۲ عیسی ما را در راه شناخت شخصیّت عالی پدر آسمانی‌مان یاری می‌کند و به این صورت به ما می‌آموزد که از یَهُوَه بترسیم.‏ (‏ یوحنّا ۱:‏۱۸‏)‏ عیسی آینهٔ تمام‌نمای شخصیّت پدر خویش است.‏ از این رو،‏ رفتار نمونهٔ عیسی آشکارا طرز تفکّر یَهُوَه و چگونگی رفتار او با دیگران را به ما نشان می‌دهد.‏ (‏ یوحنّا ۱۴:‏۹،‏ ۱۰‏)‏ به علاوه،‏ از طریق قربانی عیسی است که می‌توانیم به یَهُوَه تقرّب جسته،‏ برای گناهانمان از او طلب آمرزش نماییم.‏ همین رحمت فوق‌العادهٔ خدا دلیل خوبی برای ترس از اوست.‏ مزمورنویس نوشت:‏ «مغفرت نزد توست تا از تو بترسند.‏» —‏ مزمور ۱۳۰:‏۴‏.‏

۱۳.‏ کتاب امثال به منظور تحصیل ترس خدایی به چه گام‌هایی اشاره کرده است؟‏

^۱۳ کتاب امثال یک سلسله گام‌هایی را برمی‌شمارد که ما را در راه تحصیل ترس خدایی یاری می‌کند.‏ «ای پسر من اگر سخنان مرا قبول می‌نمودی و اوامر مرا نزد خود نگاه می‌داشتی،‏ تا گوش خود را به حکمت فرا گیری و دل خود را به فطانت مایل گردانی،‏ اگر فهم را دعوت می‌کردی و آواز خود را به فطانت بلند می‌نمودی .‏ .‏ .‏ آنگاه ترس خداوند را می‌فهمیدی،‏ و معرفت خدا را حاصل می‌نمودی.‏» (‏ امثال ۲:‏۱-‏۵‏)‏ پس برای ترس از یَهُوَه باید کتاب مقدّس را مطالعه کنیم،‏ با جدّیّت و پشتکار تعالیم آن را بیاموزیم،‏ همچنین با دقّت به اندرزهای آن توجه بنماییم.‏

۱۴.‏ چگونه می‌توانیم به توصیه‌ای که به پادشاهان اسرائیل داده شد عمل نماییم؟‏

^۱۴ تمام پادشاهان اسرائیل باستان دستور داشتند که از شریعت یک نسخه برای خود نوشته،‏ ‹همهٔ روزهای عمر آن را بخوانند،‏ تا بیاموزند که از یَهُوَه خدای خود بترسند،‏ و همهٔ کلمات این شریعت و این فرایض را نگاه داشته،‏ به عمل آورند.‏› (‏ تثنیه ۱۷:‏۱۸،‏ ۱۹‏)‏ برای مسیحیان نیز خواندن و مطالعهٔ کتاب مقدّس برای تحصیل ترس خدایی از جمله ضروریات می‌باشد.‏ با به کار گرفتن اصول کتاب مقدّس در زندگی رفته رفته حکمت و معرفت الٰهی را می‌آموزیم.‏ بدینسان ‹ترس خداوند را می‌فهمیم،‏› چرا که ثمرهٔ نیکوی آن را در زندگی‌مان بخوبی می‌بینیم،‏ و به ارزش رابطه‌ای صمیمی با یَهُوَه پی می‌بریم.‏ همهٔ ما،‏ پیر و جوان،‏ با گردهمایی‌های مرتب با هم‌ایمانان مسیحی‌مان می‌توانیم به تعالیم الٰهی گوش فرا دهیم،‏ ترس خدایی را بیاموزیم،‏ و در طریق خدا سلوک نماییم.‏ —‏ تثنیه ۳۱:‏۱۲‏.‏

خوشا به حال کسانی که از یَهُوَه می‌ترسند

۱۵.‏ ترس خدایی از چه نظر به پرستش یَهُوَه مربوط می‌شود؟‏

^۱۵ از آنچه تا کنون ذکر شد می‌بینیم که ترس خدایی خصوصیّتی مفید است و از آنجایی که از ارکان اصلی پرستش یَهُوَه می‌باشد همه باید آن را در خود پرورش دهیم.‏ ترس خدایی سبب  می‌گردد به او اعتماد کنیم،‏ در طریق او سلوک نماییم،‏ و به او ملحق شویم.‏ این ترس ما را نیز همچون عیسی بر آن می‌دارد که تا ابد مطابق وقف و تعهدمان به یَهُوَه زندگی کنیم.‏

۱۶.‏ چرا یَهُوَه ما را تشویق کرده است که از او بترسیم؟‏

^۱۶ ترس خدایی ترسی بیمارگونه و بیش از حد محدودکننده نیست.‏ کتاب مقدّس به ما چنین اطمینان داده است:‏ «خوشابحال هر که از خداوند می‌ترسد و بر طریق‌های او سالک می‌باشد.‏» (‏ مزمور ۱۲۸:‏۱‏)‏ یَهُوَه ما را تشویق می‌کند که از او بترسیم چرا که می‌داند این خصوصیّت حافظ ماست.‏ این توجه رئوفانهٔ یَهُوَه را بخوبی می‌توان در سخنانش به موسی متوجه شد:‏ «کاش که دلی را مثل این داشتند تا از من می‌ترسیدند،‏ و تمامی اوامر مرا در هر وقت بجا می‌آوردند،‏ تا ایشان را و فرزندان ایشان را تا به ابد نیکو باشد.‏» —‏ تثنیه ۵:‏۲۹‏.‏

۱۷.‏ الف)‏ ترس خدایی چه فایده‌ای دارد؟‏ ب)‏ چه جنبه‌هایی از ترس خدایی را در مقالهٔ بعدی بررسی خواهیم نمود؟‏

^۱۷ پرورش ترس خدایی برای ما نیز نیکو و مفید می‌باشد.‏ به چه صورت؟‏ نخست اینکه یَهُوَه را خشنود می‌سازد،‏ و ما را به او نزدیک می‌کند.‏ داود شخصاً به این موضوع پی برده بود که یَهُوَه «آرزوی ترسندگان خود را بجا می‌آورد و تضرّع ایشان را شنیده،‏ ایشان را نجات می‌دهد.‏» (‏ مزمور ۱۴۵:‏۱۹‏)‏ ترس خدایی همچنین به این دلیل مفید است که نگرش ما را نسبت به اَعمال مضر تصحیح می‌کند.‏ (‏ امثال ۳:‏۷‏)‏ در مقالهٔ بعدی خواهیم دید ترس خدایی چگونه ما را از خطرات روحانی محفوظ نگه می‌دارد،‏ و به نمونهٔ مردانی در کتاب مقدّس خواهیم پرداخت که به سبب ترس خدایی از طریق ناپسند خود بازگشت نمودند.‏

‏[پاورقی]‏

آیا می‌توانی به سؤالات زیر پاسخ دهی؟‏

‏• ترس خدایی به چه معناست،‏ و چه تأثیری بر ما می‌گذارد؟‏

‏• ترس خدایی چگونه به سلوک نمودن در طریق او مربوط می‌باشد؟‏

‏• عیسی چگونه با رفتار خود نشان داد که ترس خدایی با محبّت به یَهُوَه مربوط می‌باشد؟‏

‏• به چه طریق می‌توانیم دل خود را برای ترس از یَهُوَه بپرورانیم؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۰]‏

تمامی پادشاهان اسرائیل دستور داشتند که از شریعت نسخه‌ای برای خود نوشته،‏ هر روز آن را بخوانند

‏[تصویر در صفحهٔ ۲۱]‏

ترس از یَهُوَه باعث می‌شود به او اعتماد داشته باشیم،‏ همچون کودکی که به پدر خود اعتماد دارد

‏[صاحب امتیاز تصویر در صفحهٔ ۱۹]‏

1991 RGO/‏Stars: Photo by Malin, © IAC