عوامل مؤثر در ابراز احساسات به همسر

آیا تا به حال اتفاق افتاده است که بخواهید احساسات و افکارتان را برای همسرتان بیان کنید ولی موفق نشده‌اید؟‏ آیا شده است که بعداً به خود بگویید ‹نباید این حرف را می‌زدم› یا ‹منظورم را خوب بیان نکردم›؟‏ هر شخصی برای ابراز احساساتش نیاز به مهارت و توانایی دارد که باید آن را بیاموزد.‏ برای بعضی‌ها آموختن این مهارت آسان است،‏ اما برای بعضی دیگر چندان آسان نمی‌باشد.‏ اگر خود را جزو دستهٔ دوّم می‌پندارید مأیوس نشوید.‏ شما هم می‌توانید چنین مهارتی را بیاموزید.‏ با تمرین و با گذشت زمان قادر خواهید بود به طریقی مؤثر گفتگو کرده،‏ احساسات خود را به نحو خوشایند و دلپذیر بیان کنید.‏

در برخی کشورها رفتار شخص با همسر خود از تأثیرات فرهنگ جامعه‌ای نشأت می‌گیرد که وی را شکل داده است.‏ شاید به مرد گفته شده است که اگر می‌خواهد مردانه رفتار کند نباید زیاد حرف بزند وگرنه مورد احترام جامعه نخواهد  بود.‏ البته کتاب مقدّس هم نظیر این را می‌گوید:‏ ‹هر کس در شنیدن تند و در گفتن آهسته باشد.‏› (‏ یعقوب ۱:‏۱۹‏)‏ به عبارت دیگر،‏ بیشتر گوش بدهیم کمتر حرف بزنیم.‏ هم زن هم مرد باید بدین پند عمل کنند.‏ این آیه به صراحت نشان می‌دهد که تبادل افکار و احساسات فقط به صحبت و گفتگو محدود نمی‌شود.‏ مثلاً اگر دو نفر که با هم حرف می‌زنند به یکدیگر گوش ندهند چه پیش می‌آید؟‏ به احتمال زیاد هیچ گونه ارتباط واقعی بین آن‌ها برقرار نخواهد شد.‏ پس طبق آیهٔ مذکور رمز موفقیت در تبادل افکار و ابراز احساسات خوب گوش کردن به سخنان یکدیگر است.‏

ابراز احساسات بدون سخن

در بعضی جوامع از زنان انتظار می‌رود نظرات و افکار خود را به زبان نیاورند.‏ و از مردان نیز انتظار می‌رود خود را کنار بکشند و نسبت به امور خانوادگی بی‌اعتنا باشند.‏ در چنین جوامعی زن‌ها و شوهرها برای آگاهی از نیاز یکدیگر به حدس و گمان متوسل می‌شوند.‏ به همین دلیل،‏ بعضی از زنان به تجربه آموخته‌اند که نیاز همسرشان چیست و فوراً به آن رسیدگی کنند.‏ این نیز نوعی تبادل افکار است بدون اینکه سخنی رد و بدل شود.‏ البته در بسیاری موارد این نوع ارتباط یکطرفه است.‏ یعنی زن می‌آموزد احساس و افکار همسرش را تشخیص دهد.‏ اما از مرد انتظار نمی‌رود چنین توانایی‌ای را در خود پرورش دهد.‏

درست است که در بعضی از فرهنگ‌ها اکثر مردان به نیازهای عاطفی همسرشان توجه نشان می‌دهند و سعی در رسیدگی به آن دارند.‏ اما زندگی زناشویی آن‌ها نیز می‌تواند از موفقیت بیشتری برخوردار باشد چنانچه در پی بهبودی روابط با یکدیگر باشند.‏

اهمیت تبادل افکار

تبادل افکار صریح می‌تواند مانع سوءتفاهم و سوءتعبیر شود.‏ در ابتدای تاریخ اسرائیلیان،‏ هنگامی که قوم رَؤبین،‏ جاد و نصف قوم مَنَسَّی در قسمت شرقی رود اردن اقامت داشتند مذبح «عظیم‌المنظری» یعنی مذبحی بسیار بزرگ و چشمگیر بنا کردند.‏ بقیهٔ اَسباط یا طوایف اسرائیل که در مناطق غرب رود اردن اقامت داشتند این عمل برادرانشان را ارتداد قلمداد کردند و تصمیم گرفتند به جنگ آن‌ها بروند.‏ اما قبل از آن،‏ کاری بسیار عاقلانه انجام دادند یعنی نمایندگانی را از طرف قوم برای گفتگو و تحقیق به آنجا فرستادند.‏ ایشان دریافتند که آن مذبح برای قربانی گذراندن ساخته نشده بود.‏ بلکه از ترس آنکه در آینده به آن‌ها بگویند ‹شما حق ندارید یَهُوَه خدای اسرائیل را بپرستید› آن مذبح را بنا کرده بودند.‏ (‏ یوشَع ۲۲:‏۱۰-‏۲۹‏)‏ آن مذبح که شاهد نامیده شده بود،‏ گواهی می‌داد که یَهُوَه خدای حقیقی آن‌هاست.‏ —‏ یوشَع ۲۲:‏۳۴‏؛‏ لطفاً به ترجمهٔ دنیای جدید کتاب مقدّس با مراجع ‏(‏ انگل‍.‏)‏ رجوع کنید.‏

توضیح آن‌ها قانع‌کننده و کافی بود تا برادرانشان را از جنگ با آن‌ها منصرف سازد.‏ بله،‏ در چنین موقعیتی گفتگوی صریح مانع جنگ و خون‌ریزی شد.‏ بعدها وقتی اسرائیلیان علیه یَهُوَه خدا،‏ شوهر مجازی‌شان سر به شورش برداشتند خدا به آن‌ها گفت که میل دارد با «سخنان دلاویز» با آن‌ها سخن گوید.‏ (‏ هوشَع ۲:‏۱۴‏)‏ یَهُوَه خدا واقعاً که نمونه‌ای عالی برای اشخاص متأهل است!‏ شما نیز سعی کنید با همسرتان صمیمانه گفتگو کنید تا وی بتواند احساس و عواطف شما را درک کند.‏ این نکته بسیار اهمیت دارد بخصوص در شرایطی که شخص کنترل احساسات خود را از دست داده،‏ منقلب و عصبانی می‌شود.‏ روزنامه‌نگاری آمریکایی به نام پَتی میهالیک در این مورد ابراز داشت:‏ «می‌گویند حرف زدن بهایی ندارد اما هنگامی که ابراز احساسات و عواطف کار چندان راحتی نیست،‏ حرف بجا می‌تواند از گوهر نیز گرانبهاتر و پرارزش‌تر باشد.‏»‏

در ابراز احساسات خود مهارت کسب کنید

شاید بعضی‌ها بگویند:‏ «از همان روز اوّل ازدواج،‏ زندگی ناموفقی داشته‌ام.‏» یا اینکه «دیگر امیدی برای این زندگی زناشویی باقی نمانده است.‏» این افراد شاید فکر می‌کنند که بعد از ازدواج نمی‌توانند در تبادل افکار و ابراز احساسات مهارت کسب کنند.‏ اما اشخاصی را در نظر بگیرید که در جامعه‌ای زندگی می‌کنند که آشنایی و پیوند بین دو نفر توسط افراد فامیل ترتیب داده می‌شود.‏ با وجود چنین شرایط فرهنگی این زوج‌ها قادر به برقراری رابطه‌ای خوب در زندگی زناشویی خود می‌باشند.‏

 نمونهٔ این گونه ازدواج،‏ پیوند میان اسحاق و رِفقَه بود.‏ شخصی به منظور یافتن عروسی مناسب برای اسحاق حاضر شده بود به سفری دوردست برود.‏ با آنکه این زوج حدود ۴۰۰۰ سال پیش زندگی می‌کردند در ابراز کردن افکار و احساسات خود از مهارت خوبی برخوردار بودند.‏ اسحاق واسط خود را که به اتفاق عروسش از سفر برگشته بود در صحرا ملاقات کرد.‏ این شخص ‹همهٔ کارهایی را که کرده بود،‏ به اسحاق گفت.‏› گزارش کتاب مقدّس در ادامه می‌نویسد:‏ «اسحاق،‏ رِفقَه را به خیمهٔ مادر خود،‏ سارَه آورد،‏ [این به نشانهٔ ازدواج رسمی بود] و او را به زنی خود گرفته،‏ دل در او بست.‏» —‏ پیدایش ۲۴:‏۶۲-‏۶۷‏.‏

توجه کنید که اسحاق ابتدا آوازهٔ رِفقَه را شنید و پس از آن او را به زنی گرفت.‏ شخص واسط،‏ خادمی معتمد بود که خود را وقف یَهُوَه یعنی خدای اسحاق کرده بود.‏ از این رو،‏ اسحاق به وی کاملاً اعتماد داشت.‏ اسحاق با رِفقَه ازدواج کرده،‏ «دل در او بست.‏»‏

آیا اسحاق و رِفقَه در تبادل افکار و ابراز احساساتشان مهارت یافتند؟‏ با بررسی آنچه بعداً اتفاق افتاد می‌توانیم به جواب این سؤال پی ببریم.‏ وقتی پسرشان عیسو با دو تن از دختران قوم حِتّ ازدواج کرد مشکلی جدّی در این خانواده پیش آمد.‏ رِفقَه که به ستوه آمده بود مرتباً به اسحاق می‌گفت «به سبب دختران حِتّ از جان خود بیزار شده‌ام.‏ اگر یعقوب [پسر کوچکشان] زنی از دختران حِتّ،‏ بگیرد،‏ .‏ .‏ .‏ مرا از حیات چه فایده خواهد بود؟‏» (‏ پیدایش ۲۶:‏۳۴؛‏ ۲۷:‏۴۶‏)‏ از این گفته می‌توان دید که رِفقَه نگرانی‌هایش را بدون ممانعت و با صراحت کامل با اسحاق در میان می‌گذاشت.‏

اسحاق به پسر خود یعقوب که برادر دوقلوی عیسو بود گفت که از میان دختران کنعانی زنی برای خود نگیرد.‏ (‏ پیدایش ۲۸:‏۱،‏ ۲‏)‏ پس تلاش‌های رِفقَه در بیان افکار و احساساتش بی‌ثمر نبود.‏ اسحاق و رِفقَه در مورد مشکل جدّی خانوادگی به خوبی احساسات و افکار خود را برای همدیگر ابراز کردند که امروزه برای ما نمونهٔ خوبی می‌باشند.‏ اما اگر زوجی نتوانند با هم به توافق برسند چطور؟‏ در این مورد چه می‌توان کرد؟‏

بروز اختلاف

هنگامی که شما و همسرتان بر سر موضوعی جدّی اختلاف نظر دارید هیچ گاه قهر نکنید.‏ این گونه برخورد بدین مفهوم است که شما چنان ناراحت شده‌اید که می‌خواهید همسرتان نیز ناراحت باشد.‏ ولی شاید همسرتان به درستی از احساسات و خواسته‌های شما آگاه نیست.‏

در چنین مواردی احتمالاً شما و همسرتان نیاز به گفتگویی صمیمی دارید.‏ اگر در مورد موضوعی حساس گفتگو می‌کنید ممکن است حفظ آرامش برای هر دو شما آسان نباشد.‏ یک بار ابراهیم و سارا،‏ والدین اسحاق،‏ با مشکلی جدّی روبرو شدند.‏ سارا که نازا بود مطابق رسم آن زمان کنیز خویش هاجر را به شوهر خود داد تا وارثی برای شوهرش به دنیا آورد.‏ بدین صورت هاجر زن مُتَعِهٔ ابراهیم شد و برای او پسری به نام اسماعیل آورد.‏ ولی بعدها سارا خود نیز حامله شده،‏ پسری به نام اسحاق برای ابراهیم آورد.‏ هنگامی که اسحاق از شیر گرفته شد سارا دید که اسماعیل پسرش را مسخره می‌کند و پی‌برد که خطری برای پسرش خواهد بود بدین دلیل به ابراهیم اصرار کرد که کنیز و پسرش را روانه سازد.‏ انجام چنین کاری برای ابراهیم بسیار ناخوشایند و دشوار بود.‏ اما سارا توانست آنچه را که احساس می‌کرد به صراحت و روشنی ابراز کند.‏

حال این عدم تفاهم چگونه برطرف شد؟‏ در گزارش کتاب مقدّس آمده است که «خدا به ابراهیم گفت:‏ در بارهٔ پسر خود و کنیزت،‏ به نظرت سخت نیاید،‏ بلکه هر آنچه سارَه به تو گفته است،‏ سخن او را بشنو،‏ زیرا که ذریّت تو از اسحاق خوانده خواهد شد.‏» ابراهیم به پند یَهُوَه خدا گوش فرا داده،‏ طبق آن عمل کرد.‏ —‏ پیدایش ۱۶:‏۱-‏۴؛‏ ۲۱:‏۱-‏۱۴‏.‏

خوب شاید بگویید ‹اگر خدا هم از آسمان با ما صحبت کند اختلافات ما به راحتی حل می‌شود!‏› آری،‏ این می‌تواند عامل دیگری باشد برای حل مسائل و اختلافات زناشویی.‏ یعنی زن و شوهر می‌توانند به خدا گوش دهند.‏ شاید بپرسید چگونه؟‏ کلام خدا را با هم بخوانید و آن کلام را هدایتی از سوی خدا بپذیرید.‏ —‏ ۱تَسّالونیکیان ۲:‏۱۳‏.‏

 زن مسیحی باتجربه‌ای می‌گوید:‏ «بسیاری اوقات هنگامی که زنی جوان برای دریافت راهنمایی در خصوص ازدواج خود به نزد من می‌آید از او سؤال می‌کنم که آیا به اتفاق همسرش کتاب مقدّس را می‌خواند.‏ بسیاری که مرتباً کلام خدا را با هم نمی‌خوانند با مشکلات فراوانی روبرو می‌شوند.‏» (‏ تیطُس ۲:‏۳-‏۵‏)‏ همهٔ ما می‌توانیم از پند این خواهر فایده ببریم.‏ بله مرتباً کلام خدا را به اتفاق همسرتان بخوانید.‏ بدین طریق می‌توانید کلام خدا را بشنوید و بدانید هر روز چه رفتاری را باید داشته باشید.‏ (‏ اِشَعْیا ۳۰:‏۲۱‏)‏ اما مواظب باشید که هرگز از کتاب مقدّس مثل چوبی برای تنبیه همسرتان استفاده نکنید که با اشاره به قصور وی در انجام آنچه خوانده‌اید او را مرتب سرزنش کنید.‏ بلکه ببینید چگونه می‌توانید به اتفاق هم آنچه را خوانده‌اید به کار برید.‏

اگر مشکلی بغرنج دارید به «فهرست الفبایی نشریات برج دیده‌بانی»‏ * رجوع کنید.‏ برای مثال،‏ اگر به دلیل نگهداری از والدین سالخورده‌تان در روابط زناشویی شما کدورتی به وجود آمده است به جای مشاجره با همسرتان که چه کار باید بکند یا نکند با هم نگاهی به کتاب راهنمای نشریات بیندازید.‏ ابتدا در فهرست،‏ کلمهٔ «والدین» را جستجو کنید.‏ سپس در مرجعی که عنوان فرعی آن «نگهداری از والدین سالخورده» است به جستجو بپردازید.‏ در این رابطه با هم مقالاتی از نشریات شاهدان یَهُوَه بخوانید.‏ این اطلاعات کتاب مقدّس به بسیاری از شاهدان مسیحی کمک کرده است.‏ بحتم به شما و همسرتان نیز کمک خواهد کرد.‏

جستجو در مراجع و خواندن مقالات با همدیگر به شما کمک می‌کند که مشکل خود را از زاویه‌ای دیگر بررسی کنید.‏ همچنین هنگام بررسی آیات نقل قول‌شده و ارجاعی به افکار خدا در این زمینه پی خواهید برد.‏ آن آیات را در کتاب مقدّس خود باز کرده،‏ با هم بخوانید.‏ بله راه حل مشکلتان را از خدا خواهید شنید!‏

آمادهٔ گفت و شنود باشید

آیا تا کنون سعی کرده‌اید دری را که برای مدتی طولانی باز نشده است باز کنید؟‏ درب با آوای ناهنجار و لولای زنگ‌زده به تدریج باز می‌گردد.‏ اما اگر از این درب به طور مرتب استفاده و لولاهای آن به خوبی روغن‌کاری می‌شد آن وقت چه؟‏ در آن صورت درب به راحتی باز می‌شد.‏ این موضوع در رابطه با تبادل افکار و احساسات نیز صدق می‌کند.‏ شما نیز اگر به طور مرتب درب تبادل افکار را باز و بسته و لولاهای آن را به خوبی روغن‌کاری کنید یعنی در برقراری رابطه‌ای خوب و آمیخته به محبت مسیحی تلاش کنید،‏ خواهید توانست افکار و احساسات خود را حتی زمانی که با اختلاف نظر جدّی روبرو می‌شوید براحتی ابراز کنید.‏

هر کاری شروعی دارد.‏ حتی اگر تبادل افکار و ابراز احساسات در ابتدا نیاز به سعی و تلاش فراوان دارد خسته نشوید و به تلاش خود ادامه دهید.‏ در عاقبت از داشتن رابطه‌ای خوب با همسرتان لذّت و تا ابد از تفاهمی پایدار بهره خواهید برد.‏

‏[پاورقی]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۷]‏

هنگامی که با هم اختلاف نظر دارید آیا از خدا هدایت می‌جویید؟‏