تقسیم کار چرا و چگونه؟
تقسیم کار چرا و چگونه؟
یَهُوَه خدا یگانه مولود خود، عیسی را آفرید و او را ‹معمارِ› عالَم قرار داد. (امث ۸:۲۲، ۲۳، ۳۰؛ یو ۱:۳) این امر نشان میدهد که واگذار کردن وظیفه، تاریخی بسیار طولانی دارد. وقتی خدا اوّلین زوج بشری را آفرید از آنان خواست تا ‹زمین را پر سازند و در آن تسلّط نمایند.› (پیدا ۱:۲۸) بدین شکل یَهُوَه خدا وظیفهٔ گسترش باغ عدن در تمام زمین را به انسان محوّل کرد. آری، واگذار کردن وظایف به دیگران همواره از جمله خصوصیات بارز یَهُوَه و خادمان او بوده است.
منظور از واگذار کردن وظایف چیست؟ چرا پیران مسیحی لازم است برخی امور جماعت را به دیگران واگذار کنند؟ و چگونه میتوانند این کار را به نحوی شایسته انجام دهند؟
منظور از واگذار کردن وظایف چیست؟
بر طبق لغتنامهٔ دهخدا «واگذار کردن» به معنی «تسلیم کردن، سپردن، تحویل دادن، محوّل کردن» است. وقتی ما وظیفهای را به شخصی دیگر میسپاریم در واقع او را در رسیدن به هدفی خاص شرکت میدهیم. البته به این شکل برخی اختیارات خود را نیز با شخص شریک میشویم.
در جماعت مسیحی وقتی به کسی مسئولیتی محوّل میشود شخص باید وظیفهاش را به خوبی انجام دهد. او همچنین باید گزارشی از پیشرفت کار تهیه نماید و با کسی که آن مسئولیت و وظیفه را به وی واگذار کرده است مشورت کند. البته مسئول نهایی برادری است که آن مسئولیت را واگذار کرده است. او باید
بر پیشرفت کار نظارت داشته باشد و توصیههای لازم را در اختیار همکار خود قرار دهد. حال، شاید برخی بگویند چرا کاری که شخص خود میتواند انجام دهد به دیگری واگذار کند؟چرا بجاست وظایفی را به دیگران واگذار کنیم؟
قابل توجه است که یَهُوَه خدا پس از آن که پسر یگانهٔ خود را آفرید او را در آفرینش چیزهای دیگر شریک کرد. آری، «در او همه چیز آفریده شد، آنچه در آسمان و آنچه بر زمین است از چیزهای دیدنی و نادیدنی.» (کول ۱:۱۶) خالق بزرگ ما میتوانست همهٔ کارها را خود انجام دهد، با این حال تصمیم گرفت که پسر عزیزش را در شادی انجام کاری سازنده و مفید شریک کند. (امث ۸:۳۱) در واقع یَهُوَه با این کار این امکان را فراهم ساخت تا پسرش بهتر با خصوصیات او آشنا شود و تعلیم بگیرد.
وقتی عیسی به زمین آمد همین شیوهٔ پدرش را الگو قرار داد. او نیز شاگردانش را به مرور زمان آموزش و تعلیم داد. عیسی یک بار ۱۲ رسول و سپس ۷۰ تن از شاگردانش را پیش از خود به شهرها و روستاها فرستاد تا کار موعظه را در آن مناطق آغاز کنند. (لو ۹:۱-۶؛ ۱۰:۱-۷) به این ترتیب پیش از این که عیسی در این شهرها و روستاها موعظه کند شاگردانش زمینه را برای استادشان آماده میکردند. عیسی پیش از عروجش به آسمان وظایف سنگینتری به شاگردانش واگذار کرد، که از آن جمله میتوان به موعظه به تمام مردم جهان اشاره کرد. — مت ۲۴:۴۵-۴۷؛ اعما ۱:۸.
عیسی بدین شکل به اعضای جماعت مسیحی آموزش داد که وظایف را بین خود تقسیم کنند و نوآموزان را تعلیم دهند. پولُس رسول به تیموتاؤس گفت که آنچه آموخته است ‹به مردمان امینی بسپارد که قابل تعلیم دیگران باشند.› (۲تیمو ۲:۲) آری، مسیحیان باتجربه وظیفه دارند دیگران را آموزش دهند تا آنان نیز آن آموزشها را به دیگران انتقال دهند.
پیران مسیحی نیز میتوانند برخی مسئولیتها را به دیگران واگذار کنند و بدین شکل آنان را نیز در شادی آموزش دادن و شبانی کردن شریک سازند. پیران باید بدانند انرژی و توانشان محدود است. از این رو باید برخی امور جماعت را به دیگران محوّل کنند. کتاب مقدّس میگوید: «حکمت با متواضعان است.» (امث ۱۱:۲) آری، شخص متواضع به محدودیتهای خود واقف است. اگر شما سعی کنید همهٔ کارها را خود انجام دهید، هم خسته و فرسوده میشوید، هم خانوادهتان را از وجود خود محروم میکنید. پس عاقلانه است که بار مسئولیتها را تقسیم کنید. برای مثال، گردانندهٔ هیئتِ پیرانِ جماعت را در نظر بگیرید. او میتواند از پیران دیگر بخواهد امور مالی جماعت را کنترل کنند. به این شکل پیران دیگر نیز با شرایط مالی جماعت آشنا میشوند.
وقتی کاری را به دیگری واگذار میکنیم این امکان را به او میدهیم تا در آن کار مهارت و تجربه کسب کند. به این ترتیب همچنین تواناییهای فرد مورد نظر را محک میزنیم. برای مثال، پیران مسیحی با دادن برخی مسئولیتهای کوچک به برادران میتوانند آنان را به اصطلاح ‹بیازمایند› و تشخیص دهند که آیا برای خدمت به عنوان خادم کمکی واجد شرایطند یا خیر. — ۱تیمو ۳:۱۰.
پیران با واگذار کردن برخی وظایف به دیگران در واقع اعتماد خود را به ایشان نشان میدهند. پولُس تیموتاؤس را برای خدمت میسیونری آموزش داد. همکاری این دو برادر پیوند دوستی صمیمانهای میان آن دو به وجود آورد. پولُس تیموتاؤس را حتی «فرزند حقیقی» خود خواند. (۱تیمو ۱:۲) میان یَهُوَه خدا و عیسی نیز که در آفرینش همکاری نزدیک داشتند رابطهای صمیمی به وجود آمد. پیران مسیحی با واگذار کردن برخی مسئولیتها به دیگران، رابطهای گرم و صمیمی با ایشان ایجاد میکنند.
چرا برخی برادران در واگذار کردن مسئولیت به دیگران مرددند
برخی پیران مسیحی اگرچه به مزایای واگذار کردن وظایف به دیگران واقفند، ممکن است به این دلیل که نمیخواهند از اختیاراتشان کم شود در این کار مردد باشند. شاید میخواهند به این شکل به اصطلاح سکّاندار جماعت بمانند. عیسی در این خصوص الگویی نیکو برای ما بجا گذاشت. او پیش از عروجش به آسمان وظیفهای سنگین به شاگردانش محوّل کرد. عیسی میدانست آنان آن وظیفه را در ابعادی بسیار بزرگتر از او به انجام خواهند رساند. — مت ۲۸:۱۹، ۲۰؛ یو ۱۴:۱۲.
گاهی پیش آمده است که پیری مسیحی کاری را به برادری محوّل کرده، ولی نتیجهٔ رضایتبخشی از آن نگرفته است. او شاید به این نتیجه رسیده باشد که اگر کارها را خود انجام دهد هم بهتر انجام خواهد شد، هم سریعتر. اما در این خصوص خوب است پولُس را سرمشق قرار دهیم. پولُس با این که میدانست برخی وظایفی که به دیگران محوّل میکند کاملاً مطابق رضایت او انجام نخواهد شد، در واگذار کردن آن وظایف تردید به خود راه نمیداد. او در اوّلین سفر میسیونری خود مَرقُس جوان را آموزش داد. وقتی مَرقُس مأموریت خود را ترک کرد پولُس بسیار مأیوس شد. (اعما ۱۳:۱۳؛ ۱۵:۳۷، ۳۸) با این حال، پولُس از این که شخص دیگری را آموزش دهد تردید به دل راه نداد. همان طور که پیش از این گفته شد او تیموتاؤس جوان را به عنوان همکار میسیونری خود آموزش داد. پولُس پس از این که تیموتاؤس آمادگی لازم را پیدا کرد از او خواست تا در اَفَسُس بماند و حتی به او وظیفهٔ انتصاب پیران مسیحی و خادمان کمکی را نیز محوّل کرد. — ۱تیمو ۱:۳؛ ۳:۱-۱۰، ۱۲، ۱۳؛ ۵:۲۲.
امروزه نیز پیران مسیحی نباید صرفاً به این دلیل که یکی از برادران وظیفهٔ خود را به خوبی انجام نداده است در آموزش دادن دیگران مردد باشند. آنان باید به برادران خود اعتماد داشته و آنان را آموزش دهند. حال ببینیم پیران وقتی میخواهند وظایفی را به دیگران واگذار کنند، چه نکاتی را باید مد نظر قرار دهند؟
چه نکاتی را باید مد نظر داشت
پیران مسیحی وقتی میخواهند وظایفی را به برادران واگذار کنند لازم است تواناییهای آنان را مد نظر قرار دهند. در قرن اوّل رسولان لازم دیدند که «هفت نفر نیکنام و پر از روحالقدس و حکمت» را برای تقسیم غذا میان بیوهزنان مسیحی برگزینند. (اعما ۶:۳) آری، وظایف مهم را نمیتوان به کسی واگذار کرد که عموماً در کارهایش سهلانگار است. پیران نیز بجاست نخست به شخص وظیفهای کوچک دهند، اگر آن را به خوبی انجام داد احتمالاً از انجام وظایف سنگینتر نیز برخواهد آمد.
البته نکات دیگری نیز همچون خصوصیات اخلاقی، تواناییها و تجربهٔ شخص را نیز باید مد نظر قرار داد. به عنوان مثال برادری خوشرو و خوشبرخورد میتواند برای وظایفی همچون انتظامات مفید باشد. یا میتوان از برادری که در کارهایش نظم و ترتیب دارد برای وظایفی همچون کمک به منشی جماعت بهره گرفت. و یا به خواهری که از لحاظ هنری خوشذوق و با سلیقه است میتوان وظیفهٔ تزئین سالن جماعت پیش از مراسم یادبود را محوّل کرد.
وقتی به کسی وظیفهای واگذار میکنید بجاست دقیقاً توضیح دهید که از او چه انتظار دارید. یحیای تعمیددهنده وقتی افرادی را نزد عیسی فرستاد دقیقاً به ایشان توضیح داد چه میخواهد بداند و باید از عیسی چه سؤالاتی بکنند. (لو ۷:۱۸-۲۰) حال یک موقعیت دیگر را در نظر بگیرید. وقتی عیسی از شاگردانش خواست تا باقیماندهٔ غذایی را که به نحوی معجزهآسا برای جمعیتی عظیم تهیه دیده بود جمع کنند، جزئیات انجام آن کار را به خود آنان واگذار کرد. (یو ۶:۱۲، ۱۳) پس توضیح در مورد جزئیات کار تا حد زیادی بستگی به نوع وظیفهٔ محوّلشده و تواناییهای شخص دارد. هنگام واگذاری وظیفه به شخص باید با او در مورد آنچه از او انتظار دارید و همچنین دقت گزارشی که باید از کارش ارائه دهد به توافق برسید. باید حدود اختیارات او را در تصمیمگیری در مورد جزئیات کار روشن کنید. اگر تاریخ مشخصی برای اتمام کار وجود دارد به جای این که آن را به او تحمیل کنید، بهتر است با او در میان بگذارید و در این مورد نیز به توافق برسید. به این شکل شخص بیشتر راغب به انجام کار خواهد بود.
اگر کاری به کسی واگذار میکنید باید مخارج، ابزار و کمکهای لازم را نیز در اختیار او بگذارید. همچنین بجاست دیگران را نیز از برنامهتان مطلع سازید. برای مثال عیسی در حضور شاگردانش بود که «کلیدهای ملکوت آسمان» را به پِطْرُس واگذار کرد. (مت ۱۶:۱۳-۱۹) در جماعت نیز بجاست اعضای جماعت از این که هر کس چه وظیفهای بر عهده دارد مطلع باشند.
البته اگر وظیفهای را به شخصی محوّل کردهاید درست نخواهد بود که مدام او را کنترل کنید و این احساس را در او ایجاد کنید که به او اعتماد ندارید. درست است که شاید حاصل کار آن طور که انتظار دارید نشود، اما اگر در آغاز خطاهای کوچک را نادیده بگیرید شخص فرصت پیدا میکند تا در انجام وظیفهاش اعتمادبهنَفْس و تجربهٔ کافی کسب کند. البته منظور این نیست که اصلاً به چگونگی انجام کار اهمیتی ندهید. وقتی یَهُوَه وظایفی را در آفرینش به پسر خود محوّل کرد خود نیز تا حدّی دستاندر کار بود زیرا به معمار خود چنین گفت: «آدم را به صورت ما و موافق شبیه ما بسازیم.» (پیدا ۱:۲۶) بجاست با کلام و رفتار خود حمایتتان را از شخص نشان دهید و او را به خاطر زحماتش تحسین کنید. به عنوان مثال میتوانید نکات مثبت کارش را قید کنید. اما در صورت نیاز از دادن توصیهٔ بجا و کمک به او کوتاهی نکنید. به خاطر داشته باشد که مسئول اصلی آن کار شما هستید. — لو ۱۲:۴۸.
بسیاری از برادران از این که پیران به آنان توجه داشته کاری بدیشان محوّل کردهاند بسیار فایده بردهاند. آری، همهٔ پیران مسیحی باید یَهُوَه را الگو قرار دهند. آنان باید بدانند که چرا بجاست وظایفی را به دیگران واگذار کنند و چگونه این کار را انجام دهند.
[کادر در صفحهٔ ٢٩]
وقتی وظایفی را به شخصی دیگر واگذار میکنید
• شخص را در شادی انجام آن کار شریک میکنید
• به کار سرعت میبخشید
• نشان میدهید که شخصی دانا و متواضع هستید
• به شخص این امکان را میدهید که آموزش ببیند
• نشان میدهید که به شخص اطمینان دارید
[کادر در صفحهٔ ٣٠]
چگونه میتوانید وظیفهای را به شخصی دیگر واگذار کنید
• شخصی مناسب را برای کار انتخاب کنید
• مراتب کار را به خوبی توضیح دهید
• به روشنی توضیح دهید نتیجه کار باید به چه شکل باشد
• امکانات لازم را در اختیار شخص قرار دهید
• در عین این که اهمیت کار را ذکر میکنید اطمینانتان را به شخص نشان دهید
• بدانید که مسئولیت اصلی بر دوش شماست
[تصاویر در صفحهٔ ٣١]
اگر کاری را به شخصی واگذار کردید باید روی پیشرفت کار نظارت داشته باشید