ای والدین! فرزندان خود را از طفولیت تعلیم دهید
ای والدین! فرزندان خود را از طفولیت تعلیم دهید
در کتاب مقدّس آمده است: «اینک پسران میراث از جانب خداوند می‌باشند و ثمرهٔ رَحِم، اُجرتی از اوست.» (مز ۱۲۷:۳) پس طبیعی است که والدین مسیحی از تولّد نوزادشان بسیار شاد شوند.
تولّد نوزاد همراه با شادی، مسئولیت‌هایی جدّی نیز به دنبال دارد. برای آن که بچه رشدی سالم داشته باشد نیاز به غذای مقوّی و مرتب دارد. به طور مشابه، فرزند برای آن که پایه‌ای استوار در پرستش حقیقی بیابد نیاز به غذای معنوی و راهنمایی والدین دارد. آنان موظفند اصول الٰهی را به او بیاموزند. (امث ۱:۸) چه وقت باید این تعلیم آغاز شود و چه چیزهایی را باید در تعلیم گنجاند؟
نیاز والدین به تعلیم
مانوح را در نظر گیرید که از طایفهٔ دان بود و در اسرائیل باستان در شهر صَرْعَه زندگی می‌کرد. فرشتهٔ یَهُوَه به مانوح خبر داد که همسر نازایش باردار خواهد شد و پسری خواهد زایید. (داو ۱۳:۲، ۳) مانوح و همسرش به حتم از این موضوع بسیار شاد شدند. با این حال، آنان نگران بودند که بچه‌شان را چگونه تربیت کنند. از این رو، مانوح چنین دعا کرد: «آه ای خداوند تمنا اینکه آن مرد خدا که فرستادی بار دیگر نزد ما بیاید و ما را تعلیم دهد که با ولدی که مولود خواهد شد، چگونه رفتار نماییم.» (داو ۱۳:۸) آنان بدون شک قوانین خدا را به پسرشان شَمْشُون تعلیم دادند و تلاش‌هایشان بی‌ثمر نبود زیرا در کتاب مقدّس آمده است: «روح خداوند . . . به برانگیختن [شَمْشُون] شروع نمود.» در نتیجه، شَمْشُون یکی از داوران اسرائیل شد و اعمال قدرتمند بسیاری انجام داد.—داو ۱۳:۲۵؛ ۱۴:۵، ۶؛ ۱۵:۱۴، ۱۵.
تعلیم فرزند باید از چه زمانی آغاز شود؟ تیموتاؤس «از طفولیت کتب مقدّسه» را از مادرش اِفْنیکی و مادربزرگش لوئیس تعلیم یافت. (۲تیمو ۱:۵؛ ۳:۱۵، ترجمهٔ قدیم) بلی، تعلیم روحانی تیموتاؤس از آغاز تولّدش شروع شد.
عاقلانه است که والدین مسیحی برنامه‌ریزی و برای کسب راهنمایی دعا کنند تا بتوانند فرزندشان را از همان آغاز «طفولیت» تعلیم دهند. در امثال ۲۱:۵ آمده است: «نقشهٔ با دقّت، انسان را توانگر می‌کند.» (مژده برای عصر جدید) والدین قبل از تولّد نوزاد در پی برنامه‌ریزی می‌باشند. برخی حتی برای آن که چیزی از قلم نیفتد لیستی از وسایلی که نوزاد به آن احتیاج دارد تهیه می‌بینند. پس بسیار مهم است که والدین برای فعالیت‌های روحانی نوزادشان نیز از قبل برنامه‌ریزی کنند. هدف آنان باید این باشد که تعلیم و تربیت نوزادشان را از آغاز تولّد شروع نمایند.
در کتاب «اهمیت اوایل دوران کودکی—راهنمای برنامه‌ریزی در تربیت نوزاد» * چنین آمده است: «چند ماه اول تولّد اهمیتی بسزا در رشد و بلوغ مغز دارد. در این مدت تعداد سیناپس‌ها یعنی ایستگاه ارتباطی سلول‌های عصبی بیست بار افزایش می‌یابد؛ ارتباطاتی که یادگیری را امکان‌پذیر می‌سازد.» بسیار عاقلانه است که والدین از این دوران کوتاه رشد و توسعهٔ مغز فرزندشان به خوبی استفاده کنند تا باورها و ارزش‌های معنوی را در ذهن بچه رشد دهند!
مادری که پیشگام دائم است در رابطه با دختر کوچکش می‌گوید: «دخترم را از یک ماهگی با خودم به موعظه برده‌ام. با آن که در اوایل از کارم سردر نمی‌آورد به نظرم خدمت موعظه در او تأثیری خوب گذاشت چون وقتی دو سالش بود با اعتمادبه‌نَفْس در خدمت موعظه به مردم رساله عرضه می‌کرد.»
تعلیم از همان آغاز نوزادی ثمراتی خوب به همراه دارد. با این حال، والدین در تعلیم و تربیت فرزندشان در راه خدا با موانع و مشکلاتی مواجه می‌شوند.
«وقت را دریابید»
پرجنب و جوشی و توجه کوتاه مدت طفل می‌تواند کار تعلیم را برای والدین مشکل سازد. حواس نوزاد به سرعت از موضوعی به موضوع دیگر جلب می‌شود. نوزادان کنجکاوند و همواره در حال آشنا شدن با محیط اطرافشان می‌باشند. حال، والدین چگونه می‌توانند حواس نوزادشان را بر آنچه تعلیم می‌دهند معطوف کنند؟
سخنان موسی را در تثنیه ۶:۶، ۷ در نظر گیرید: «این سخنانی که من امروز تو را امر می‌فرمایم، بر دل تو باشد. و آن‌ها را به پسرانت به دقت تعلیم نما، و حین نشستنت در خانه، و رفتنت به راه، و وقت خوابیدن و برخاستنت از آن‌ها گفتگو نما.» این آیه نشان می‌دهد که تعلیم باید مرتباً تکرار شود. نوزاد همچون نهالی است که مرتباً به آب نیاز دارد. همان طور که اشخاص بالغ برای یادآوری نیاز به تکرار دارند، بچه‌ها نیز موضوعات را با تکرار بهتر به خاطر می‌سپارند.
تعلیم حقایق کلام خدا به فرزندان ملزم این است که والدین زمانی را به آنان اختصاص دهند. در این دنیای پرمشغله کنار گذاشتن چنین زمانی آسان نیست. با این حال، پولُس رسول به مسیحیان توصیه می‌کند که «وقت» را برای فعالیت‌های مسیحی ‹دریابند.› (افس ۵:۱۵، ۱۶، ترجمهٔ قدیم) چگونه؟ پیری مسیحی برایش دشوار بود بین تربیت فرزند، رسیدگی به مسئولیت‌های تئوکراتیک و شغلش تعادل ایجاد کند. همسرش نیز چون پیشگام دائم بود برنامه‌ای پرمشغله داشت. ایشان چگونه توانستند زمانی را برای تعلیم دخترشان کنار بگذارند؟ آن پیر مسیحی می‌گوید: «هر صبح قبل از آن که به سر کار روم در کنار همسرم برای دخترمان از کتاب داستان‌های کتاب مقدّس یا کتابچهٔ بررسی آیهٔ روز می‌خوانم. شب‌ها قبل از آن که دخترمان بخوابد برایش کتاب می‌خوانیم. همچنین او را مرتباً با خود به موعظه می‌بریم. می‌خواهیم در اولین سال‌های زندگی‌اش از هر فرصتی به خوبی استفاده کنیم.»
فرزندان «مثل تیرها» می‌باشند
مطمئناً دوست داریم فرزندانمان افرادی مسئولیت‌پذیر بار آیند. با این حال، دلیل اصلی تربیت آنان باید پرورش محبت خدا در دلشان باشد.—مرق ۱۲:۲۸-۳۰.
در مزمور ۱۲۷:۴ آمده است: «مثل تیرها در دست مرد زورآور، همچنان هستند پسران جوانی.» پس بچه‌ها شبیه تیرهایی می‌باشند که برای برخورد به هدف باید به دقت نشانه‌گیری شوند. کمانگیر نمی‌تواند تیری که از کمان رها شود برگرداند. والدین، «تیرها» یعنی فرزندانشان را برای مدتی نسبتاً کوتاه در دست دارند. ایشان باید از این زمان کوتاه به خوبی استفاده کنند و اصول الٰهی را در دل و ذهن فرزندانشان جای دهند.
یوحنای رسول در رابطه با فرزندان روحانی‌اش نوشت: «هیچ چیز مرا بیش از این شاد نمی‌کند که بشنوم فرزندانم در ‹حقیقت› سلوک می‌کنند.» (۳یو ۴) والدین مسیحی نیز وقتی ببینند که فرزندانشان «در ‹حقیقت› سلوک» می‌کنند بسیار شاد می‌شوند.
[پاورقی]
^ بند 8 مأخذ انگلیسی.
[تصویر در صفحهٔ ۱۵]
[تصویر در صفحهٔ ۱۷]
مانوح قبل از تولّد فرزندش دعا و از خدا برای تربیت فرزندش تقاضای راهنمایی کرد
