زمانی که آنتوان اِسکالِکی،‏ پسر بچه‌ای بیش نبود اسبی داشت که یار همیشگی او بود.‏ آن دو با هم ذغال‌سنگ‌های فراوانی را به سختی از میان تونل‌های کم نور معدنی در عمق ۵۰۰ متری جابه‌جا می‌کردند.‏ یک بار که معدن ریزش کرد،‏ پدر آنتوان آسیب دید و دیگر راهی نماند غیر از این که آنتوان هر روز ۹ ساعت به کار شاق در معدن مشغول شود.‏ حتی یک بار،‏ در معدن محبوس شد و چیزی نمانده بود که جانش را از دست بدهد.‏

والدین آنتوان اهل لهستان بودند،‏ اما او خود در فرانسه متولّد شد.‏ در دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ لهستانی‌های بسیاری به فرانسه مهاجرت کردند.‏ دلیل آن چه بود؟‏ پس از جنگ جهانی اول لهستان بار دیگر استقلال خود را بازیافت و برای این کشور ازدیاد جمعیت مشکلی جدّی شد.‏ از سوی دیگر در فرانسه،‏ بیش از یک میلیون مرد جان خود را در جنگ از دست دادند.‏ از این رو دولت فرانسه و لهستان در سپتامبر ۱۹۱۹ توافقی مبنی بر مهاجرت مردم از لهستان به فرانسه امضا کردند.‏ طوری که در سال ۱۹۳۱ جمعیت لهستانی‌ها در فرانسه به ۵۰۷٬۸۰۰ نفر رسید.‏ بسیاری از این مهاجران در شمال فرانسه در مناطق معدن‌خیز ساکن شدند.‏

مهاجران لهستانی به همراه خود فرهنگی متفاوت از جمله احترام عمیق‌شان را به مذهب،‏ به فرانسه آوردند.‏ آنتوان که اکنون ۹۰ سال دارد،‏ می‌گوید:‏ «یوسف،‏ پدربزرگ من در مورد نوشته‌های مقدّس با حرمت خاصّی صحبت می‌کرد که آن را پدرش در دل او نهاده بود.‏» هر یکشنبه،‏ خانواده‌های لهستانی همچون زمانی که در لهستان بودند،‏ بهترین لباس‌های خود را به تن می‌کردند و به کلیسا می‌رفتند،‏ با اینکه برخی فرانسوی‌های آن منطقه با تحقیر به این کار آنان می‌نگریستند.‏

ابتدا در نورپادوکاله بود که بسیاری از مهاجران لهستانی با شاگردان کتاب مقدّس که از سال ۱۹۰۴ غیورانه در آن منطقه موعظه می‌کردند،‏ آشنا شدند.‏ از سال ۱۹۱۵ چاپ مجلّهٔ برج دیده‌بانی به صورت ماهانه به زبان لهستانی آغاز شد و چاپ مجلّهٔ «عصر طلایی» (‏همان «بیدار شوید!‏»)‏ از سال ۱۹۲۵ به این زبان انتشار یافت.‏ برای بسیاری از خانواده‌ها محتوای روحانی این مجلّات و همین طور کتاب «نوای چنگ خدا» به لهستانی بسیار جالب بود.‏

خانوادهٔ آنتوان از دایی او در مورد شاگردان کتاب مقدّس شنیدند که اولین بار در سال ۱۹۲۴ به جلسات رفته بود.‏ در همان سال  در بروئه آنارتوئا شاگردان کتاب مقدّس برای نخستین بار مجمعی به زبان لهستانی برگزار کردند.‏ در کمتر از یک ماه برادر راترفورد به عنوان نماینده‌ای از شعبهٔ مرکزی به آن شهر رفت و سخنرانی‌ای ایراد کرد.‏ در آن جلسه ۲۰۰۰ نفر حضور داشتند.‏ برادر راترفورد با دیدن آن جمعیت کثیر و این که اغلب حضار لهستانی بودند،‏ گفت:‏ «یَهُوَه شما را به فرانسه آورد تا حقیقت را بشنوید.‏ حال شما و فرزندانتان باید به فرانسوی‌ها کمک کنید.‏ هنوز کار عظیمی در خدمت موعظه باقی مانده است و یَهُوَه خدا برای این فعالیت مبشّرانی مهیا خواهد کرد.‏»‏

یَهُوَه خدا دقیقاً چنین کرد.‏ این مسیحیان لهستانی همان گونه که سخت در معادن کار می‌کردند با جان و دل نیز در خدمت موعظه فعال بودند.‏ برخی از آنان برای این که پیام گرانبهای حقیقت را به مردم لهستان برسانند به کشورشان بازگشتند.‏ تئوفیل پیاسکوفسکی،‏ اشچِپان کوسیاک و یان زابودا در میان آنانی بودند که فرانسه را ترک کردند تا خبر خوش را به گوش مردم مناطق وسیع لهستان برسانند.‏

با این همه بسیاری از مبشّران لهستانی در فرانسه ماندند و همچنان دوشادوش برادران و خواهران فرانسوی خود غیورانه به موعظه پرداختند.‏ در سال ۱۹۲۶ در مجمعی در سَن لِنوبْل در کنار ۳۰۰ نفر فرانسوی زبان،‏ ۱۰۰۰ نفر در بخش لهستانی شرکت کردند.‏ در «سالنامهٔ ۱۹۲۹» گزارش شده است:‏ «در این سال ۳۳۲ برادر لهستانی تعمید گرفتند و وقف خود را اعلام کردند.‏» پیش از شروع جنگ جهانی دوم از میان ۸۴ جماعت در فرانسه ۳۲ جماعت به زبان لهستانی بود.‏

در سال ۱۹۴۷ دولت لهستان از لهستانی‌ها دعوت کرد که به کشورشان بازگردند و بسیاری از شاهدان یَهُوَه این دعوت را پذیرفتند.‏ حتی پس از ترک آنجا،‏ حاصل زحمات آنان و هم‌ایمانان فرانسوی زبانشان در گزارش موعظهٔ آن سال که تعداد مبشّران ۱۰ درصد افزایش یافته بود،‏ دیده می‌شد.‏ در سال‌های ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۰ تعداد مبشّران به ترتیب ۲۰،‏ ۲۳ و حتی ۴۰ درصد افزایش داشت.‏ برای آموزش این مبشّران جدید در سال ۱۹۴۸ از طرف شعبهٔ فرانسه برای اولین بار سرپرستان حوزه فرستاده شدند.‏ از میان پنج سرپرست حوزه،‏ چهار نفر لهستانی بودند و یکی از آن‌ها آنتوان اِسکالِکی بود.‏

بسیاری از شاهدان یَهُوَه در فرانسه همچنان نام خانوادگی لهستانی پدرانشان را که سخت در معادن و خدمت موعظه کار کردند،‏ بر خود دارند.‏ امروزه نیز بسیاری از مهاجران تعالیم کتاب مقدّس را در فرانسه آموخته‌اند.‏ این مبشّرانی که در فرانسه حقیقت را شنیدند چه به کشور خود بازگردند،‏ چه بازنگردند،‏ همچون برادران و خواهران لهستانی‌مان در گذشته،‏ همچنان غیورانه پیام پادشاهی خدا را موعظه می‌کنند.‏—‏از آرشیو ما در فرانسه.‏