مراجعه به متن

مراجعه به فهرست مطالب

موضوع اصلی این شماره | آیا علم جایگزین کتاب مقدّس شده است؟‏

محدودیت‌های علم

محدودیت‌های علم

اخیراً کتاب‌هایی انتشار یافته است که عقاید منکران خدا در آن درج شده است.‏ این نشریات توجه بسیاری را به خود جلب کرده و در مورد آن‌ها بحث‌های بسیاری بوده است.‏ در این رابطه،‏ عصب‌شناسی به نام دیوید ایگلمن نوشت:‏ «برخی از خوانندگان این نشریات .‏ .‏ .‏ تصوّر می‌کنند که دانشمندان همه چیز را می‌دانند.‏» سپس او گفت:‏ «ولی دانشمند خوب همیشه عاری از تعصب است و تاریخچهٔ علوم پر از اکتشافات غیرمنتظره است.‏»‏

در طول تاریخ،‏ دانشمندانِ بااستعداد طی تحقیق خود در مورد موضوعات پیچیدهٔ طبیعت اکتشافاتی غیرمنتظره داشته‌اند.‏ ولی برخی حتی به نتیجه‌های غلط رسیده‌اند.‏ برای مثال،‏ اسحاق نیوتن یکی از بزرگ‌ترین دانشمند تمام اعصار بوده است.‏ او نشان داد که نیروی جاذبه سیّاره‌ها،‏ ستاره‌ها و کهکشان‌ها را در یک کیهان نگه می‌دارد.‏ او ریاضیات دیفرانسیل و انتگرال را ابداع کرد که امروزه در برنامه‌نویسی کامپیوترها،‏ سفرهای فضایی و فیزیک هسته‌ای مورد استفاده است.‏ با این همه،‏ نیوتن دست به کیمیاگری زد،‏ یعنی علم کاذبی که طالع‌بینان از روش‌های جادوگری استفاده می‌کردند تا سرب و دیگر فلزات را به طلا تبدیل کنند.‏

بیش از ۱۵۰۰ سال قبل از نیوتن،‏ ستاره‌شناس یونانی به نام بطلمیوس،‏ آسمان‌ها را با چشمان غیرمسلح کاوش کرد.‏ او سیّاره‌ها را در تاریکی شب ردیابی کرد و قادر بود که از جهان نقشه بکشد.‏ با این حال،‏ او اعتقاد داشت که زمین محور عالم است.‏ اخترفیزیکدانی به نام کارل سیگن دربارهٔ بطلمیوس نوشت:‏ «این واقعیت که عقیدهٔ اشتباه او برای ۱۵۰۰ سال مورد قبول واقع شده بود،‏ ثابت می‌کند که باهوشی شخص هیچ تضمینی بر درستی گفته‌های او نیست.‏»‏

دانشمندان کنونی نیز با مشکلات مشابهی روبرو می‌باشند.‏ آیا روزی قادر خواهند بود که گیتی را کاملاً توضیح دهند؟‏ با آن که اذعان می‌کنیم پیشرفت علم برای ما انسان‌ها بسیار مفید بوده است،‏ نباید فراموش کرد که علم محدودیت‌هایی دارد.‏ فیزیکدانی به نام پل دیویس اظهار داشت:‏ «غیرممکن است به توضیحی دربارهٔ گیتی برسیم که در هر موقعیت مفهوم داشته و کاملاً هماهنگ باشد.‏» این سخنان،‏ این واقعیت غیرقابل انکار را تأیید می‌کند که انسان‌ها نمی‌توانند جهان طبیعی را کاملاً درک کنند.‏ پس وقتی با قاطعیت گفته می‌شود که علم تمام هستی را در آینده توضیح خواهد داد،‏ منطقی است که نسبت به آن ادعا تردید کنیم.‏

به‌روشنی،‏ کتاب مقدّس نیازهای بشر را به نحوی برآورده می‌سازد که علم قادر به فراهم کردن آن نیست

کتاب مقدّس شگفتی‌های طبیعت را چنین توصیف می‌کند:‏ «اینها تنها بخش کوچکی از کارهای عظیم اوست و زمزمه‌ای از صدای غرش او.‏» (‏ایّوب ۲۶:‏۱۴‏،‏ ترجمهٔ تفسیری‏)‏ بلی،‏ هنوز دانشی بی‌انتها وجود دارد که فرای عقل و درک بشر است.‏ سخنان پولُس رسول که تقریباً دو هزار سال پیش نگاشته شد،‏ هنوز صدق می‌کند که گفت:‏ «به‌راستی که دولت و حکمت و علم خدا چه ژرف است و داوری‌های او حقیقتاً کاوش‌ناپذیر و راه‌های او فوق ادراک!‏»—‏رومیان ۱۱:‏۳۳‏.‏