شما میتوانید بر مشکلاتی که به خانواده صدمه میزنند غالب آیید
فصل دوازده
شما میتوانید بر مشکلاتی که به خانواده صدمه میزنند غالب آیید
۱. در برخی از خانوادهها چه مشکلات پنهانیی وجود دارند؟
اتومبیل کهنهای را تازه شسته و براق کردهاند. به نظر عابرین، درخشان و تقریباً نو جلوه میکند. اما زیر قشری از رنگ، زنگ فرسایندهای در حال از میان بردن بدنهٔ این اتومبیل است. این مشابه وضعیت بعضی خانوادههاست. با اینکه در ظاهر همه چیز به نظر خوب میآید، اما چهرههای خندان ترس و درد را پنهان میکنند. پشت درهای بسته عوامل فرسایندهای در حال از میان بردن آرامش خانواده هستند. دو تا از مشکلاتی که میتوانند چنین اثری داشته باشند الکلیسم و خشونت هستند.
صدمات الکلیسم
۲. الف) دیدگاه کتاب مقدس در مورد استفاده از مشروبات الکلی چیست؟ ب) الکلیسم چیست؟
۲ کتاب مقدس مصرف معقولانهٔ مشروبات الکلی را محکوم نمیکند، بلکه میگساری را محکوم میکند. (امثال ۲۳:۲۰، ۲۱؛ ۱قرنتیان ۶:۹، ۱۰؛ ۱تیموتاؤس ۵:۲۳؛ تیطس ۲:۲، ۳) الکلیسم مشکلی جدیتر از میگساری است؛ الکلیسم مصرف مزمن، مفرط و بیاختیار مشروبات الکلی است. افراد الکلی معمولاً اشخاص بالغ هستند. اما متأسفانه در میان نوجوانان نیز میتوان آنها را یافت.
۳، ۴. اثرات الکلیسم را بر روی همسر و فرزندان فرد الکلی توصیف کنید.
۳ کتاب مقدس سالها پیش نشان داد که سوءاستفاده از الکل میتواند آرامش خانواده را مختل کند. (تثنیه ۲۱:۱۸-۲۱) همهٔ افراد خانواده تحت اثرات فرسایندهٔ الکلیسم قرار میگیرند. همسر فرد الکلی ممکن است غرق کوششهای خود برای ترک عادت فرد الکلی شود یا بشدت درگیر مقابله با رفتار غیر قابل پیشبینی وی باشد. او سعی میکند مشروبات الکلی را دور از چشم نگاه دارد یا دور بریزد، پول او را پنهان کند، و محبت فرد الکلی به خانوادهاش و زندگیش، حتی محبت او را به خدا واسطه قرار دهد — با این همه فرد الکلی همچنان به عادت خود ادامه میدهد. در حالی که تلاشهای او برای کنترل عادت فرد الکلی به شکست میانجامند، احساس عجز و ناتوانی میکند. ممکن است دچار احساس ترس، خشم، تقصیر، ناآرامی، اضطراب و عدم اطمینان بنفس شود.
۴ کودکان نیز هنگامی که یکی از والدینشان دچار اعتیاد به الکل است از اثرات آن مصون نمیمانند. بعضی از آنها مورد ضرب و شتم قرار میگیرند. بعضی دیگر مورد سوءاستفادهٔ جنسی. آنها حتی ممکن است گمان کنند که اعتیاد به الکلِ پدر یا مادرشان تقصیر آنهاست. غالباً به دلیل رفتار بیثبات فرد الکلی، کودکان احساس اطمینان خود را نسبت به دیگران از دست میدهند. همچنین به دلیل آنکه نمیتوانند براحتی در مورد رویدادهای خانه صحبت کنند، ممکن است شروع به پنهان کردن احساسات خود بکنند، و اینکار اغلب عواقب مضر جسمی به همراه دارد. (امثال ۱۷:۲۲) چنین کودکانی با این فقدان اعتماد بنفس یا عزت نفس خود قدم به دوران بزرگسالی میگذارند.
خانواده چه میتواند بکند؟
۵. چگونه میتوان الکلیسم را کنترل کرد، و چرا این کار دشوار است؟
۵ با اینکه بسیاری از متخصصین اظهار میکنند که الکلیسم درمانپذیر نیست، اما اغلب آنها معتقدند که با یک برنامهٔ پرهیز کامل میتوان تا حدی بهبودی یافت. (با متی ۵:۲۹ مقایسه شود.) با وجود این، صحبت در مورد متقاعد کردن فرد معتاد به قبول کمک، آسانتر از عمل کردن به آن است، زیرا چنین فردی معمولاً منکر آن است که مشکلی دارد. با این همه، هنگامی که بقیهٔ اعضای خانواده در صدد مقابله با مسائلی که اعتیاد فرد الکلی برای آنها بوجود آورده برمیآیند، فرد الکلی ممکن است متوجه مشکل خود شود. پزشکی که در امر کمکرسانی به افراد الکلی و خانوادههای آنان تجربه داشت، اظهار کرد: «به نظر من مهمترین چیز آن است که افراد خانواده به سالمترین وجهی به کار و زندگی خود برسند. بدین ترتیب فرد الکلی هر چه بیشتر به تفاوتی که بین او و بقیهٔ افراد خانواده وجود دارد پی میبرد.»
۶. بهترین سرچشمهٔ اندرز و راهنمایی برای خانوادههایی که یک فرد الکلی در میان خود دارند چیست؟
۶ اگر یکی از اعضای خانوادهٔ شما دچار اعتیاد به الکل است، اندرزهای وحیشدهٔ کتاب مقدس میتوانند شما را یاری کنند تا به سالمترین وجه ممکن زندگی کنید. (اشعیا ۴۸:۱۷؛ ۲تیموتاؤس ۳:۱۶، ۱۷) به برخی از اصولی که به خانوادهها برای مقابلهٔ موفقیتآمیز با الکلیسم کمک کردهاند توجه کنید.
۷. اگر یکی از اعضای خانواده الکلی باشد، چه کسی مسئول آن است؟
۷ همهٔ تقصیرها را به گردن نگیرید. کتاب مقدس میگوید: «هر کس حامل بار خود خواهد شد»، و «هر یکی از ما حساب خود را بخدا خواهد داد.» (غلاطیان ۶:۵؛ رومیان ۱۴:۱۲) فرد الکلی ممکن است وانمود کند که افراد خانواده مسئول هستند. به عنوان مثال ممکن است بگوید: «اگر با من بهتر رفتار میکردید، مشروب نمیخوردم.» اگر دیگران نشان دهند که با او موافقند، با این کار او را به مشروبخواری تشویق میکنند. حتی اگر قربانی اوضاع، شرایط و آدمها شده باشیم، باز هم همهٔ ما — منجمله افراد الکلی — مسئول اعمال خود هستیم. — با فیلپیان ۲:۱۲ مقایسه شود.
۸. برخی از روشهایی که از طریق آنها میتوان به فرد الکلی کمک کرد تا با عواقب مشکل خود روبرو بشود کدامند؟
۸ گمان نکنید که همیشه باید فرد الکلی را از گزند عواقب اعتیادش محافظت کنید. مثلی از کتاب مقدس در مورد فرد خشمگین میتواند به همان میزان در مورد فرد الکلی نیز صادق باشد: «اگر او را خلاصی دهی آنرا باید مکرّر بجا آوری.» (امثال ۱۹:۱۹) بگذارید فرد الکلی عواقب اعتیاد خود را بچشد. بگذارید ریخت و پاشهای خود را تمیز کند یا صبح روز بعد از صحنهٔ مشروبخواری، به کارفرمای خود تلفن بزند.
۹، ۱۰. چرا خانوادههایی که فردی الکلی در میان خود دارند باید پذیرای کمک باشند، و آنها باید بویژه از چه کسانی کمک بجویند؟
۹ کمک دیگران را بپذیرید. امثال ۱۷:۱۷ میگوید: «دوست خالص در همهٔ اوقات محبّت مینماید. و برادر بجهة تنگی مولود شده است.» اگر یک فرد الکلی در خانه داشته باشید، به معنی آن است که با تنگی و گرفتاری روبرو هستید. به کمک احتیاج دارید. در اتکا به ‹دوست خالص› درنگ نکنید. (امثال ۱۸:۲۴) صحبت با کسانی که این مشکل را درک میکنند یا کسانی که با موقعیت مشابهی روبرو هستند میتواند پیشنهاداتی عملی در مورد کارهایی که باید انجام داد و کارهایی که نباید انجام داد، در اختیار ما بگذارد. اما تعادل را حفظ کنید. با افراد مورد اعتماد خود صحبت کنید، کسانی که «سرّ» شما را فاش نکنند. — امثال ۱۱:۱۳.
۱۰ بیاموزید که به پیران مسیحی اعتماد کنید. پیران جماعت مسیحی میتوانند سرچشمهٔ بسیار خوبی برای کمک باشند. این مردان مجرب کلام خدا را آموختهاند و اصول آن را در عمل تجربه کردهاند. آنها را میتوان «مثل پناهگاهی از باد و پوششی از طوفان . . .، و مانند جویهای آب در جای خشک و سایهٔ صخرهٔ عظیم در زمین تعبآورنده» دانست. (اشعیا ۳۲:۲) پیران مسیحی نه تنها از جماعت در مقابل عوامل زیانبخش بطور کلی محافظت میکنند، بلکه افراد را تسلیخاطر و دلگرمی میدهند و به کسانی که مشکلی دارند توجه شخصی میکنند. از کمک آنها کمال استفاده را ببرید.
۱۱، ۱۲. چه کسی بهترین کمک را برای خانوادههای افراد الکلی فراهم میآورد، و این کمک چگونه داده میشود؟
۱۱ بالاتر از همه از یَهُوَه نیرو بگیرید. کتاب مقدس بگرمی به ما اطمینان میدهد: «خداوند نزدیک شکستهدلان است، و روح کوفتگانرا نجات خواهد داد.» (مزمور ۳۴:۱۸) اگر بدلیل فشارهای زندگی با یک فرد الکلی در خانه، احساس دلشکستگی یا درماندگی میکنید، بدانید که ‹خداوند نزدیک است.› او درک میکند که زندگی خانوادگی شما تا چه حد طاقتفرساست. — ۱پطرس ۵:۶، ۷.
۱۲ اعتقاد به آنچه یَهُوَه در کلام خود آورده است میتواند ما را یاری کند تا با نگرانیها مقابله کنیم. (مزمور ۱۳۰:۳، ۴؛ متی ۶:۲۵-۳۴؛ ۱یوحنا ۳:۱۹، ۲۰) مطالعهٔ کلام خدا و زندگی بر طبق اصول آن شما را قادر میسازد تا از کمک روحالقدس خدا که میتواند به شما «برترئ قوّت» ببخشد تا با مشکلات روزانه مقابله کنید، برخوردار شوید. — ۲قرنتیان ۴:۷. *
۱۳. مشکل دومی که به بسیاری از خانوادهها صدمه میزند چیست؟
۱۳ افراط در مصرف مشروبات الکلی میتواند منجر به مشکل دیگری
شود که به بسیاری از خانوادهها صدمه وارد آورده است — خشونت خانوادگی.صدمات ناشی از خشونت خانوادگی
۱۴. خشونت خانوادگی چه موقع آغاز شد، و موقعیت در حال حاضر چگونه است؟
۱۴ اولین عمل خشونتآمیز خانوادگی در تاریخ بشر، بین دو برادر به نامهای قائِن و هابیل رخ داد. (پیدایش ۴:۸) از آن زمان تاکنون، انسان به انواع و اقسام گوناگون خشونت خانوادگی دست زده است. شوهرانی که همسر خود را کتک میزنند، زنانی که به شوهران خود حمله میکنند، والدینی که با بیرحمی کودکان خود را به باد کتک میگیرند، و فرزندان بالغی که با والدین سالمند خود بدرفتاری میکنند.
۱۵. خشونت خانوادگی از لحاظ عاطفی چه تأثیری بر اعضای خانواده دارد؟
۱۵ صدماتی که از خشونت خانوادگی ناشی میشود تنها جسمی نیست. یک زن کتکخورده گفت: «آدم خیلی احساس گناه و خجالت میکند. صبحها اغلب، دلم نمیخواهد از رختخواب بیرون بیایم، با خود میگویم کاش اینها را خواب دیده بودم.» کودکانی که شاهد خشونت خانوادگی هستند یا قربانی آن میشوند خود نیز ممکن است پس از رشد و تشکیل خانواده دست به خشونت بزنند.
۱۶، ۱۷. تعدی عاطفی چیست، و چه تأثیری بر اعضای خانواده میگذارد؟
۱۶ خشونت خانوادگی به آزار بدنی محدود نمیشود. اغلب اوقات حالتِ حملهٔ لفظی را دارد. امثال ۱۲:۱۸ میگوید: «هستند که مثل ضرب شمشیر حرفهای باطل میزنند.» این «ضرب» که نشانگر خشونت خانوادگی است شامل ناسزاگویی و فریاد، همینطور انتقاد مداوم، توهین، و تهدید به خشونت جسمی است. زخمهای ناشی از خشونت عاطفی نادیدنی هستند و دیگران اغلب متوجه آنها نمیشوند.
۱۷ امری که بویژه غمانگیز است خرد کردن کودک از لحاظ عاطفی است — انتقاد مداوم از او و دستکم گرفتن قابلیتها، هوش، یا ارزش فردی کولسیان ۳:۲۱.
وی. چنین تعدی لفظی میتواند روحیهٔ کودک را در هم بشکند. درست است همهٔ کودکان به تأدیب و تنبیه نیاز دارند. اما کتاب مقدس به پدران گوشزد میکند: «فرزندان خود را خشمگین مسازید مبادا شکستهدل شوند.» —چگونگی جلوگیری از خشونت خانوادگی
۱۸. خشونت خانوادگی از کجا سرچشمه میگیرد، و راهی که کتاب مقدس برای متوقف کردن آن ارائه میدهد چیست؟
۱۸ خشونت در خانواده از ذهن و دل آغاز میشود؛ کردار ما از اندیشهٔ ما سرچشمه میگیرد. (یعقوب ۱:۱۴، ۱۵) برای متوقف کردن خشونت، شخص مهاجم باید شیوهٔ تفکر خود را تغییر دهد. (رومیان ۱۲:۲) آیا چنین چیزی ممکن است؟ بله. کلام خدا قدرت دارد افراد را دگرگون کند. این کلام میتواند حتی ‹قلعهٔ› نظرات ویرانگر را نیز از ریشه برکند. (۲قرنتیان ۱۰:۴؛ عبرانیان ۴:۱۲) معرفت دقیق کتاب مقدس میتواند آنچنان تغییر کلی در افراد ایجاد کند که گویی انسانیت و شخصیتی جدید را به تن کردهاند. — افسسیان ۴:۲۲-۲۴؛ کولسیان ۳:۸-۱۰.
۱۹. یک مسیحی باید چه دیدی و چه رفتاری نسبت به همسر خود داشته باشد؟
۱۹ نظر فرد در مورد همسرش. کلام خدا میگوید: «مردان زنان خویشرا مثل بدن خود محبّت نمایند. زیرا هر که زوجهٔ خود را محبّت نماید خویشتنرا محبّت مینماید.» (افسسیان ۵:۲۸) کتاب مقدس همچنین میگوید که شوهر باید همسر خویش را ‹چون با ظروف ضعیفتر . . . محترم دارد.› (۱پطرس ۳:۷) به زنان تذکر داده میشود که «شوهردوست» باشند و شوهر خود را ‹احترام نمایند.› (تیطس ۲:۴؛ افسسیان ۵:۳۳) بدون شک هیچ شوهر خداترسی نمیتواند حقیقتاً بگوید که واقعاً همسر خود را محترم میدارد، اگر او را از لحاظ بدنی یا لفظی مورد حمله قرار دهد. و هیچ زنی پس از فریاد زدن بر سر شوهرش، کنایه و زخمزبان زدن به او، یا مرتباً از او عیبجویی کردن نمیتواند بگوید که حقیقتاً به شوهر خود محبت دارد و برایش احترام قائل است.
۲۰. والدین در مقابل چه کسی مسئولیت فرزندان خود را بر دوش دارند، و چرا والدین نباید انتظار بیش از حد از فرزندان خود داشته باشند؟
مزمور ۱۲۷:۳) والدین در مقابل یَهُوَه مسئولند که از این میراث مراقبت کنند. کتاب مقدس از «کارهای طفلانه» و «حماقت» دوران کودکی سخن میگوید. (۱قرنتیان ۱۳:۱۱؛ امثال ۲۲:۱۵) والدین نباید از اینکه حماقت را در کودکان خود میبینند تعجب کنند. خردسالان مانند افراد بالغ نیستند. والدین نباید از کودک خود بیش از تواناییهای سنی، زمینهٔ خانوادگی، و قابلیتهایش انتظار داشته باشند. — پیدایش ۳۳:۱۲-۱۴.
۲۰ دید درست در مورد فرزندان. فرزندان مستحق، حتی محتاج محبت و توجه والدینشان هستند. کلام خدا کودکان را «میراث از جانب خداوند» و ‹اجرت› میخواند. (۲۱. نگرش و شیوهٔ رفتار خداپسندانه نسبت به والدین سالمند چیست؟
۲۱ دیدگاه در مورد والدین سالمند. لاویان ۱۹:۳۲ میگوید: «در پیش ریش سفید برخیز و روی مرد پیر را محترم دار.» بنابراین قانون خدا احترام و توجه بسیاری را به سالمندان مبذول میدارد. این امر میتواند با دشواری همراه باشد، اگر یک پدر یا مادر سالمند انتظار بیش از حد داشته یا بیمار بوده و شاید حرکات و ذهنش کند شده باشد. با این همه به فرزندان یادآوری میشود که «حقوق اجداد خود را ادا کنند.» (۱تیموتاؤس ۵:۴) این به معنی آن است که با آنها با متانت و احترام رفتار کنند، شاید حتی از لحاظ مالی آنها را تأمین کنند. بدرفتاری با والدین سالمند از لحاظ جسمی یا به هر شکل دیگری کاملاً با شیوهٔ رفتاری که کتاب مقدس برای ما نقل میکند مغایرت دارد.
۲۲. خصوصیت کلیدی برای غلبه بر مشکل خشونت خانوادگی چیست، و چگونه میتوان آن را بکار بست؟
۲۲ خویشتنداری را در خود پرورش دهید. امثال ۲۹:۱۱ میگوید: «احمق تمامئ خشم خود را ظاهر میسازد، امّا مرد حکیم بتأخیرْ آنرا فرو مینشاند.» چگونه میتوانید خشم خود را کنترل کنید؟ بجای آنکه بگذارید عجز و نارضایتی در درون شما انباشته شود، بسرعت برای برطرف کردن دشواریها عمل کنید. (افسسیان ۴:۲۶، ۲۷) اگر احساس کردید که نمیتوانید خود را کنترل کنید صحنه را ترک کنید. دست به دعا شوید و تقاضای روحالقدس خدا را بکنید تا خویشتنداری را در شما ایجاد کند. (غلاطیان ۵:۲۲، ۲۳) قدم زدن یا انجام تمرینات بدنی میتواند شما را یاری کند تا عواطف و احساسات خود را کنترل کنید. (امثال ۱۷:۱۴، ۲۷) تلاش کنید که «دیر غضب» باشید. — امثال ۱۴:۲۹.
جدایی یا ماندن با یکدیگر؟
۲۳. اگر یکی از اعضای جماعت مسیحی بطور مکرر و بدون آنکه توبه کند بشدت به خشونت دست بزند، به عنوان مثال خانوادهٔ خود را مورد آزار بدنی قرار دهد، چه چیزی میتواند پیش بیاید؟
۲۳ کتاب مقدس «دشمنی و نزاع . . . و خشم» را از جمله کارهایی میشمارد که خدا محکوم کرده است و میگوید «کنندگان چنین کارها وارث ملکوت خدا نمیشوند.» (غلاطیان ۵:۱۹-۲۱) بنابراین هر کسی را که ادعای مسیحی بودن کند و بطور مکرر و بیآنکه توبه کند بشدت خشمگین شود، شاید همسر یا فرزندان خود را مورد آزار بدنی قرار دهد، میتوان از جماعت مسیحی اخراج کرد. (با ۲یوحنا ۹، ۱۰ مقایسه شود.) بدین ترتیب جماعت از آزاردهندگان پاک نگاه داشته میشود. — ۱قرنتیان ۵:۶، ۷؛ غلاطیان ۵:۹.
۲۴. الف) همسرانی که مورد آزار قرار میگیرند چگونه ممکن است واکنش نشان دهند؟ ب) دوستان خیرخواه و پیران جماعت چگونه میتوانند از کسی که همسرش او را آزار میدهد حمایت کنند، اما چه کاری را نباید انجام دهند؟
۲۴ مسیحیانی که در حال حاضر مورد ضرب و شتم همسر خود قرار میگیرند و هیچ نشانهای از تغییر در همسرشان دیده نمیشود، چه میتوانند بکنند؟ برخی از آنها به دلایل گوناگون تصمیم گرفتهاند که با همسر تندخوی خود بمانند. برخی دیگر او را ترک کردهاند، زیرا احساس میکردند که سلامت بدنی، روانی، و روحانی — شاید حتی زندگی آنان — در خطر است. تصمیمی که فردی که مورد خشونت خانوادگی قرار میگیرد اتخاذ میکند، تصمیم شخصی او در مقابل یَهُوَه است. (۱قرنتیان ۷:۱۰، ۱۱) دوستان خیرخواه، خویشاوندان، یا پیران مسیحی میتوانند کمکها و اندرزهایی را ارائه کنند، اما نباید شخص آسیبدیده را تحت فشار قرار دهند تا شیوهٔ خاصی را انتخاب کند. این تصمیم شخصی اوست. — رومیان ۱۴:۴؛ غلاطیان ۶:۵.
پایان مشکلات زیانآور
۲۵. مقصود یَهُوَه برای خانواده چیست؟
۲۵ هنگامی که یَهُوَه آدم و حَوّا را به ازدواج یکدیگر درآورد، مقصود او به هیچ وجه آن نبود که خانوادهها با مشکلات زیانآوری همچون الکلیسم و افسسیان ۳:۱۴، ۱۵) خانواده قرار بود جایی باشد مملو از محبت و آرامش، جایی که همهٔ نیازهای روانی، عاطفی، و روحانی تکتک اعضای آن برآورده شود. اما هنگامی که گناه وارد صحنه شد، خانواده بسرعت سیر قهقرایی را پیمود. — با جامعه ۸:۹ مقایسه شود.
خشونت، تباه شده و فرسوده گردند. (۲۶. چه آیندهای در انتظار کسانی است که تلاش میکنند بر طبق شرایط یَهُوَه زندگی کنند؟
۲۶ جای خوشحالی است که یَهُوَه مقصود خود را برای خانواده رها نکرده است. او وعدهٔ دنیای آرام و جدیدی را میدهد که مردم در آن «به امنیت بدون ترسانندهٔ ساکن خواهند شد.» (حزقیال ۳۴:۲۸) در آن وقت، الکلیسم، خشونت خانوادگی، و همهٔ مشکلات دیگری که به خانوادههای امروز صدمه میزنند، متعلق به گذشته خواهند بود. مردم لبخند بر لب خواهند داشت، نه برای پنهان کردن ترس و درد، بلکه به دلیل آنکه «از فراوانئ سلامتی [یا آرامش] متلذّذ» شدهاند. — مزمور ۳۷:۱۱.
[پاورقیها]
^ بند 12 در برخی از کشورها، مراکز درمانی، بیمارستانها، و برنامههای بهبودی وجود دارند که مختص کمک به افراد الکلی و خانوادهٔ آنان هستند. درخواست کمک از چنین مراکزی بستگی به تصمیم شخصی دارد. انجمن بینالمللی شاگردان کتاب مقدس از هیچ روش درمانی بخصوصی حمایت نمیکند. با وجود این، باید مراقب بود که در هنگام درخواست کمک اصول نوشتههای مقدس را زیرپا نگذاریم.
این اصول کتاب مقدس چگونه میتوانند . . . به خانواده کمک کنند تا از مشکلاتی که باعث صدمات جدی میشوند پرهیز کنند؟
یَهُوَه افراط در مصرف مشروبات الکلی را محکوم میکند. — امثال ۲۳:۲۰، ۲۱.
هر فردی مسئول اعمال خود است. — رومیان ۱۴:۱۲.
نمیتوانیم بدون خویشتنداری به نحو قابل قبولی به خدا خدمت کنیم. — امثال ۲۹:۱۱.
مسیحیان واقعی والدین سالمند خود را محترم میدارند. — لاویان ۱۹:۳۲.
[سؤالات مقالهٔ مطالعهای]
[تصویر در صفحهٔ ۱۴۶]
پیران مسیحی میتوانند سرچشمهٔ بسیار خوبی از کمک برای حل مشکلات خانوادگی باشند
[تصویر در صفحهٔ ۱۵۱]
همسران مسیحی که به یکدیگر محبت دارند و برای یکدیگر احترام قائلند بسرعت مشکلات خود را برطرف میکنند