Ena vula sa oti, sa qai kaukaua cake ga nodra sasaga na ivakalesilesi ni matanitu o Rusia ena nodra vakacacani na iVakadinadina i Jiova kei na nodra curu vakatawadodonu e valeniveivesu eso tale vei ira. E cakava qori o Rusia me kena irairai ga nira veivala tiko kei ira na dau vakavuna na tiko yavavala. Era curuma vakatawadodonu na ovisa na veivale e Birobidzhan, Khabarovsk, Magadan, Orenburg, Naberezhnye Chelny, Perm, Pskov, Saratov, kei Tomsk. Era vesu kina e 15 na iVakadinadina tagane, ena gauna qo e rauta ni 20 taucoko na iwiliwili ni iVakadinadina era vesu tu vakawawa. Rua tale erau vesu tu e vale. E rauta ni 15 na iVakadinadina, e vica vei ira qori e tiko nodra yabaki ni bula ena 70 kei na 80, era vakaroti mera sainitaka na veidinadinati nira na sega ni biuta na vanua era tiko kina. Me tekivu ena ika14 ni June 2018, era sa vesuka na ivakalesilesi kei Rusia e sivia ni 40 na iVakadinadina. Ke ra beitaki ena cala qori, e rawa nira vesu me tini na yabaki e valeniveivesu.

Sa sega ni qai dina na matanitu o Rusia ena veika a yalataka ena mataveilewai oya ni vakatabui ni nodra cakacaka na iVakadinadina i Jiova ena sega ni vakaleqa na dodonu ni nodra sokalou yadua. Sa sega ni qai kauaitaka na veidinadinati qori o Rusia, e vakatanitaka tale ga na Article 282 ena Lawa ni Basulawa, me rawa nira beitaki kina na iVakadinadina nira vakaitavi, tuvanaka, se vakailavotaka na isoqosoqo e dau “vakavuna na tiko yavavala.” Na kena dina ga oya ni sa sega ni qai vala tiko o Rusia kei ira na dau vakavuna na tiko yavavala, sa vakacacani ira sara tiko ga na nona lewenivanua ena vuku ni nodra sokalou.

Ena ika12 ni June 2018, e Saratov. Era curuma vakaukaua na ovisa e vica na vale ni iVakadinadina ra qai kau e rauta ni tini na iVakadinadina ina siteseni ni ovisa mera lai vakatarogi. Ni caka tiko na vaqaqara ena dua na vale ni iVakadinadina, era biuta vakailawaki na ovisa na ivola ni isoqosoqo e sa vakatabuya na mataveilewai, era mani vesu kina e lima na tagane. Ni oti ga vakalailai ya, rau sere e le rua, e le tolu ratou vesu tiko ga, ia rau beitaki o Konstantin Bazhenov kei Feliks Makhammadiyev ni rau ‘tuvanaka nodra cakacaka na isoqosoqo dau vakavuna na tiko yavavala.’ Ia e sega ni vakadeitaki na cala e beitaki kina na ikatolu ni iVakadinadina o Aleksey Budenchuk. Ena ika14 ni June 2018, e vakatulewataka na Mataveilewai ni Yasana o Frunzenskiy e Saratov me rau vesu tiko ga vakawawa o Bazhenov kei Makhammadiev me yacova na ika12 ni Okosita 2018. E vakatulewataka na mataveilewai vata ga qori na nona vesu o Budenchuk ni wawa veilewai tiko, ia se sega ni vakadeitaki na gauna me sere kina. Ena dua tale na ituvaki, era vakarota na ovisa me sainitaka e dua na iVakadinadina i Jiova na veidinadinati ni na sega ni biu vanua.

Ena ika3 ni June 2018, e Tomsk. Ena tini na kaloko ena mataka, era curuma vakaukaua e rua na vale ni iVakadinadina i Jiova e Tomsk, Siberia na ovisa kei ira na Mataivalu ni Rusia. Era vesu kina e rauta ni 30 na iVakadinadina, wili kina e dua na marama yabaki 83. E tauri kina nodra iyaya ni vale kei na motoka, era vakavodoki ina dua na basi, era kau sara ina vanua era dau vesu kina na dau vakavuna na tiko yavavala. (Center for Counteracting Extremism)

Ena valeniveivesu qori, e vakatarogi ira vakaukaua eso na iVakadinadina e tolu na dauveivaqaqai o Ivan Vedrentsev, Aleksandr Ivanov, kei Vyacheslav Lebedev me yaco ina rua na kaloko ena mataka tarava. Ratou vakarerea e dua vei ira qori ni na vakacegui mai na nona cakacaka. Ena gauna kece qori e lako tiko yani vakavica na abuladi (Ambulance). E curu tale ga e valenibula e dua vei ira na iVakadinadina.

E vesu tiko ga o Sergey Klimov e dua vei ira na vesu mai. Ena ika5 ni June 2018, e vakarota na Mataveilewai ni Yasana o Oktyabrskiy e Tomsk me vesu tiko ga vakawawa me yacova na ika4 ni Okosita, 2018, ni beitaki ni ‘tuvanaka nodra cakacaka na isoqosoqo e dau vakavuna na tiko yavavala.’ E sega ni vakadonuya na turaganilewa na vakatutu me vesu tiko ga e vale se me belemauti.

Ena ika3 ni June 2018, e Pskov. Era curuma vakaukaua na Ovisa e vica vata na vale ni iVakadinadina i Jiova e Pskov. Ena dua vei ira na vale qori, era vesu kece na lewenivale ra qai vakatarogi, wili kina e rua rau sega ni iVakadinadina. Vica vata vei ira na iVakadinadina i Jiova wili kina o Gennadiy Shpakovsky, era kau ina valenivolavola levu ni veitaqomaki ni matanitu e Pskov (Regional Headquarters of the Federal Security Services) (FSB) mera lai vakatarogi kina. Era vakasaurarataki eso mera lasutaka na itukutuku me baleti Shpakovsky. Era mani beitaki koya na ivakalesilesi ni ‘tuvanaka nodra cakacaka na isoqosoqo e dau vakavuna na tiko yavavala.’ Sa sere tu ena gauna qo, ia se rawa tiko ga nira vesuki koya tale o ira na ivakalesilesi mera beitaki koya ena so tale na ka.

Ena ika30 ni Me 2018, e Khabarovsk. Era vesuki Ivan Puyda na ovisa nira curuma oti vakaukaua nona vale. Era kauti koya e Magadan me lai vesu tu kina. Ena imatai ni June, 2018, e vakarota na Mataveilewai ni Yasana o Zheleznodorozhniy me vesu tiko vakawawa me yacova na ika30 ni Julai 2018 ni beitaki ni ‘tuvanaka nodra cakacaka na isoqosoqo e dau vakavuna na tiko yavavala.’

Ena ika30 ni Me 2018, e Magadan. Era curuma vakaukaua na ovisa era vakaiyaragi, ra vakamatavulo tale ga na veivalevale e Magadan ra qai vesuki Konstantin Petrov, Yevgeniy Zyablov, kei Sergey Yerkin. Ena imatai ni June 2018, e vakarota na Mataveilewai e Magadanskiy mera vesu tiko vakawawa me yacova na ika29 ni Julai 2018, nira beitaki nira ‘tuvanaka nodra cakacaka na isoqosoqo e dau vakavuna na tiko yavavala.’

Ena ika29 ni Me 2018, e Shuya, ena Yasana o Ivanovo. Era vesuki Dmitriy Mikhailov ena ikarua ni gaunao ira na ivakalesilesi. Era beitaki koya na ovisa ni ‘vakaitavi ena nodra cakacaka na isoqosoqo e dau vakavuna na tiko yavavala’ ni oti nodra vaqaqara ena ika20 ni Epereli. Ena ika29 ni Me, era beitaki koya tale ni ‘vakailavotaka nodra cakacaka na isoqosoqo qo.’ Ena ika3 ni June 2018, e vakarota na Mataveilewai e Shuya me vesu tiko vakawawa me yacova na ika19 ni Julai, 2018.

Ena ika27 ni Me, 2018, e Naberezhnye Chelny, ena Vanua o Tatarstan. Ena loma ga ni dua na bogi era curuma kina na ovisa (FSB agents) e tini na vale ra qai vesuka na iyaya vakalivaliva, talevoni, kei na pasipote. Ratou vesu o Ilkham Karimov, Konstantin Matrashov, kei Vladimir Myakushin. Ena ika29 ni Me, 2018, e vakarota na Mataveilewai ni Yasana o Naberezhnochelninskiy me ratou vesu tu vakawawa me yacova na ika25 ni Julai, 2018, ni ratou beitaki ni ratou tuvanaka, ratou vaqara tamata tale ga mera vakaitavi ena isoqosoqo e dau vakavuna na tiko yavavala. Ni oti ga ya e vesu o Aydar Yulmetyev, e vakarota tale ga na mataveilewai ena ika31 ni Me, 2018, me vesu tu vakawawa.

Ena ika22 ni Me, 2018, e Perm. Ni rau yaco ga mai Perm o Aleksandr kei Anna Solovyev ni rau suka mai Moldova, era sa waraki rau tu na ovisa ena siteseni ni sitimanivanua, era mani vesuki Aleksandra, ra taura na veika e taukena, vakavodoki rau ena duidui motoka me rau kau ina siteseni ni ovisa. Era vaqaqara ena nona vale na ovisa, era vakatarogi watina tale ga ni se vesu tu o Aleksandr. Ena ika24 ni Me, 2018, e vakarota na Mataveilewai ni Yasana o Sverdlovskiy me vesu tu ga ena nona vale ni beitaki ni ‘vakaitavi ena nodra cakacaka na isoqosoqo e dau vakavuna na tiko yavavala.’

Ena ika17 ni Me, 2018, e Birobidzhan. Era cakacaka vata e 150 na ovisa kei na FSB mera curuma vakaukaua e 22 na vale ni iVakadinadina i Jiova. Era vesuka na tablet, talevoni, kei na ilavo. Era vesuki Alam Aliev na ovisa, e dua tale ga vei ira na 34 na iVakadinadina e curumi vakaukaua nona vale. Ena ika18 ni Me, e vakarota na Mataveilewai ni Yasana o Birobidzhanskiy me vesu tu vakawawa me yacova na ika13 ni Julai, 2018, ni beitaki ni ‘tuvanaka nodra cakacaka na isoqosoqo e dau vakavuna na tiko yavavala.’ Ena ika25 ni Me, 2018, e vakadonuya o A. V. Sizova e dua na Turaganilewa ni Mataveilewai ena nodra yasayasa na Jiu tu vakataki ira e Rusia (Jewish Autonomous Region) na nona kerekere o Aliev, e veisautaka tale ga na lewa a tau me baleta nona vesu vakawawa.

Ena ika16 ni Me, 2018, e Orenburg. Era curuma vakaukaua na Ovisa eso na vale, era vaqaqara tale ga kina. E vesu kina e tolu na iVakadinadina: o Aleksandr Suvorov, Vladimir Kochnev, kei Vladislav Kolbanov. Ena ika18 ni Me, e vakatulewataka na Mataveilewai ni Yasana o Promyshlenniy me vesu tu ga e vale o Kolbanov ni beitaki ni ‘vakailavotaka nodra cakacaka na isoqosoqo e dau vakavuna na tiko yavavala.’ Ena siga tarava, e vakatulewataka na mataveilewai vata ga qori na nona vesu vakawawa o Aleksandr Suvorov kei Vladimir Kochnev me yacova na ika14 ni Julai, 2018, ni rau beitaki ni rau ‘tuvanaka nodra cakacaka na isoqosoqo e dau vakavuna na tiko yavavala.’ E vakarota tale ga na dauveivaqaqai me ratou sainitaka e vitu na iVakadinadina na veidinadinati ni ratou na sega ni biuta na siti ni se vakacagau tiko na veivaqaqai.

E vakaraitaka na European Union (EU) kei na Matanitu o Merika nodrau sega ni duavata ena nona sega ni doka o Rusia na dodonu ni tamata. E vakaroti Rusia na EU “me doka na sasaga e sa vakayacori tiko e vuravura raraba me baleta na galala ni lotu se vakabauta, galala ni vakamacala kei na sosoqoni vata.” E vakarota tale ga o Merika “mera sere totolo o ira kece na vesu ena vuku ni nodra lotu se ka era vakabauta.”

E kaya o Philip Brumley, e Daunivakasala Vakalawa ni iVakadinadina i Jiova: “Era rarawataka na iVakadinadina i Jiova e veiyasa i vuravura na nodra vakararawataki o ira era vakabauta vata e Rusia. Na veika era sotava tiko qo e tautauvata ga kei na ka era a sotava ena gauna vaKominisi. Sa sega ni qai dina kina o Rusia ena nona yalayala me tokona nodra dodonu na lewenivanua.”

• Dennis Christensen

  Yabaki 45, vakaitikotiko e Oryol, se vesu sara ena ika25 ni Me, 2017, e vakaroti me vesu tiko me yacova na imatai ni Okosita, 2018.

• Valentin Osadchuk

  Yabaki 42, vakaitikotiko e Vladivostok, se vesu sara ena ika19 ni Epereli, 2018, e vakaroti me vesu tiko me yacova na ika20 ni June, 2018.

• Viktor Trofimov

  Yabaki 61, vakaitikotiko e Polyarny, se vesu sara ena ika18 ni Epereli, 2018, e vakaroti me vesu tiko me yacova na ika11 ni Okotova, 2018.

• Roman Markin

  Yabaki 44, vakaitikotiko e Polyarny, se vesu sara ena ika18 ni Epereli, 2018, e vakaroti me vesu tiko me yacova na ika11 ni Okotova, 2018.

• Anatoliy Vilitkevich

  Yabaki 31, vakaitikotiko e Ufa, se vesu sara ena ika10 ni Epereli, 2018, e vakaroti me vesu tiko me yacova na ika2 ni Julai, 2018.