Cava Nodra Rai na iVakadinadina i Jiova me Baleta na Vuli?
Keimami yavutaka na neimami rai ena ivakavuvuli ni iVolatabu. Keimami vakayagataka yadua na neimami lewaeloma e vakavulici ena iVolatabu me keimami vakatulewataka na ivakavuvuli vakalou me keimami muria me vaka eda na veivosakitaka qo. a
Bibi na vuli
E yaga na vuli ni na rawata kina e dua na “vuku kei na raiyawa” na itovo e vakacaucautaki vakalevu ena iVolatabu. (Vosa Vakaibalebale 2:10, 11; 3:21, 22) E tukuna tale ga o Jisu vei ira nona imuri mera veivakavulici ena nona ivakaro. (Maciu 28:19, 20) Keimami uqeti ira gona na luvei keimami mera vulica na veika e yaga. E okati kina na wilivola, volavola, iwalewale ni veivosaki, b veika me baleta eso tale na lotu, kei na itovo ni vanua.—1 Korinica 9:20-22; 1 Timoci 4:13.
Era kila na matanitu na yaga ni vuli e vinakati gona vei ira na itabagone mera vuli me yacova na sekeniri. Keimami dau talairawarawa ina lawa qori ni salavata kei na ivakaro: “Mera talairawarawa na tamata kece vei ira na iliuliu cecere” se matanitu. (Roma 13:1) Keimami dau uqeti ira tale ga na luve i keimami mera lai vuli ra qai gumatua e koronivuli mera kua tale ga ni dau vakasavuliga. c Me vaka e kaya na Vosa ni Kalou: “Na kece o cakava, me caka ena nomu vinaka taucoko, me vaka o cakava tiko vua na Turaga, sega ni o ira na tamata.”—Kolosa 3:23, ivakadewa ni Good News Translation.
Yaga na vuli ina qaravi ni vuvale. E kaya na iVolatabu “ke dua e sega ni qaravi ira na kainona, vakabibi o ira na lewe ni nona vuvale, e sa cakitaka na vakabauta, ena ca sara o koya, e vinaka cake e dua e sega ni vakabauta.” (1 Timoci 5:8) Na vuli gona e rawa ni yaga ina kena vakayacori na itavi bibi e lesi vakalou oya na kena qaravi neimami vuvale. E kaya na ivola The World Book Encyclopedia, na inaki bibi ni vuli oya “meda rawa ni lewenivanua yaga . . . meda rawata vinaka noda bula.” O koya e vuli vinaka qai tiko vua na kila vakacakacaka, e rawa ni qarava nona vuvale ni vakatauvatani kei koya e sega ni kila na cakacaka, se me bau vuli.—Vosa Vakaibalebale 22:29.
Era rawa tale ga ni qaravi ira na luvedra na itubutubu nira vakarautaki ira ni bera nira uabula ena yaga kina vakalevu na nodra vuli. (2 Korinica 12:14) Keimami dau uqeti ira na itubutubu mera vuli na luvedra, kevaka mada ga era tiko ena vanua e lavaki kina mera saumi icurucuru, dredre nodra vakacurumi e koronivuli, se sega ni ivakarau ni bula ena nodra vanua mera vuli na luvedra. d Keimami dau vakasalataki ira tale ga na itubutubu mera kauaitaka na nodra cakacaka ni vuli na luvedra. e
Rai donu me baleta na vuli
Keimami dau dikeva vinaka na vuli. E kaya na iVolatabu: “Na tamata yalowai e vakabauta na vosa kece, ia o koya e yalomatua e vakasamataka na nona ilakolako kece.” (Vosa Vakaibalebale 14:15) Keimami muria na ivakavuvuli qori ni dikevi vinaka na vuli torocake, kena isau, kei na kena yaga. Kena ivakaraitaki, e dau yaga na vuli tara ni lekaleka ga na gauna e vulici kina.
E yaga sara vakalevu na vuli vakayalo. Na vuli vakayalo ena iVolatabu e veivakabulai ni rawati kina na kilaka vakalou, e duidui tale ga ni vakatauvatani kei na vuli e koronivuli. (Joni 17:3) E vakavulici ena iVolatabu na itovo savasava vaka kina na “yalododonu kei na lewadodonu kei na cakadodonu.” (Vosa Vakaibalebale 2:9) A vuli torocake na yapositolo o Paula, e rawa ni vakatauvatani kei na vuli ena univesiti. Ia se vakavinavinakataka tiko ga na “kena talei na kilai Karisito Jisu.” (Filipai 3:8; Cakacaka 22:3) Era vuli torocake tale ga e levu na iVakadinadina i Jiova nikua, ia era vakabauta ni yaga sara vakalevu na vuli vakayalo. f
Na vuli torocake e rawa ni veivakaleqai vakayago, vakayalo tale
E kaya e dua na vosa vakaibalebale ena iVolatabu: “O koya e yalomatua e raica na ca qai vunitaki koya.” (Vosa Vakaibalebale 22:3) Era kila na iVakadinadina i Jiova ni so na ka e dau caka ena univesiti se so na vanua ni vuli torocake e rawa ni veivakaleqai vakayago, vakayalo tale ga. Qori na vuna era nanuma kina e levu na iVakadinadina i Jiova mera kua ni vuli torocake se uqeti ira kina na luvedra. Era raica ni vanua ni vuli torocake va qori e dau uqeti kina eso na rai e veivakacalai va qo:
Rai cala: iLavo e vu ni marau kei na ivakadei
Dau tukuni ni vuli torocake ena rawati kina na cakacaka isaulevu. E levu gona na gonevuli era vuli sara ga ena univesiti mera vakailavo kina. Eso era nanuma ni na vakamarautaki ira na ilavo, ia e veibasai kei na ka e kaya na iVolatabu. (Dauvunau 5:10) E vakavulica na iVolatabu ni “levu sara na ka ca e vu mai na lomani ni ilavo” ena vakaleqa tale ga na vakabauta. (1 Timoci 6:10) Era qaqarauni gona na iVakadinadina i Jiova mera kua ni coriti ena “veibacani ni iyau.”—Maciu 13:22.
Rai cala: O na rogo se vakaitutu ni o vuli torocake
Kena ivakaraitaki, e vola o Nika Gilauri a paraiminisita ena dua na gauna e Georgia na rai e dau kilai levu tu ena nona vanua: “Na vakoroi ena univesiti e vaka ga na vakaitutu e Georgia. . . . [Ena gauna eliu,] o ira na itabagone era sega ni vakoroi era vakamaduataki ira na nodra vuvale.” g Ia na iVolatabu e veivakaroti ena kena sagai na rogo ena vuravura qo. Ena nona gauna kaya o Jisu vei ira na iliuliu ni lotu era vinakata mera dokai: “Oni na vakabauta vakacava ni oni dokai kemuni tiko ga vakataki kemuni?” (Joni 5:44) Na veika e vakayacori ena univesiti e rawa ni uqeta na dokadoka na itovo e cata na Kalou.—Vosa Vakaibalebale 6:16, 17; 1 Pita 5:5.
Rai cala: Me muria na ivakatagedegede ni veika e donu, kei na ka e cala
Era muria na iVakadinadina i Jiova na ivakatagedegede ni Kalou me baleta na ka e donu, kei na ka e cala. (Aisea 5:20) Ia e tabaki ena dua na ivola na Journal of Alcohol and Drug Education, na veimurimuri ena univesiti e dau vakavuna nodra “vakatulewataka” e levu na gonevuli “mera cakava na veibasai ni ka e donu se cala.” h E dina kina na ivakavuvuli vakaivolatabu: “Na ilala ca e vakacacana na itovo vinaka.” (1 Korinica 15:33) Na bula ena univesiti e uqeti kina vakalevu na itovo e cata na Kalou me vaka na mateni, vakayagataki ni wainimate gaga, kei na veiyacovi ni se bera na vakamau.—1 Korinica 6:9, 10; 2 Korinica 7:1.
Rai cala: Na vuli torocake e sala uasivi me vakavinakataki kina na ituvaki kei vuravura
Era tiko eso era sega ni vuli torocake mera vutuniyau kina, rogo, se ka ni veivakamarautaki tawavakalou. Na inaki ga ni nodra vuli me vinaka kina nodra ivakarau ni bula, vaka kina na vuravura. E isausau vinaka qori, ia e duatani na ka keimami digia na iVakadinadina i Jiova. Me vakataki Jisu keimami nuitaka ga na Matanitu ni Kalou ena vakalougatataki kina noda vuravura. (Maciu 6:9, 10) Ia keimami sega ni vakasavuliga ena neimami waraka tiko me qai walia na Matanitu qori na noda leqa. Keimami vakatotomuri Jisu ga ni keimami tukuna “na itukutuku vinaka qo ni Matanitu” e vuravura raraba, mera vukei kina e vica vata na drau na udolu e veiyabaki mera veisautaka na nodra bula me vinaka. i—Maciu 24:14.
a O ira na gone iVakadinadina i Jiova era se tiko e vale era na muria nodra veidusimaki na itubutubu me baleta nodra ka ni vuli. Ia me kua ni veisaqasaqa kei na lawa ni Kalou.—Kolosa 3:20.
b Sa tabaki gona e sivia na 11 na milioni na ilavelave ni vola me vaka na Apply Yourself to Reading and Writing, mera vuli kina o ira na via kila na wilivola kei na volavola. E dau vakayacori tale ga na vuli e vuravura raraba ena 120 na vosa, qai sega ni saumi. Ena loma ni 2003 kei na 2017, era vulica kina na wilivola kei na volavola e rauta ni le 70,000.
c Raica na ulutaga “Meu sa Biu Vuli?”
d Kena ivakaraitaki, keimami uqeti ira na itubutubu mera vakacurumi ira na luvedra tagane kei na yalewa e koronivuli mera vuli kina. Raica na ulutaga, “Me Vuli Beka na Luvequ?” ena ika15 ni Maji 2003, ni Vale ni Vakatawa.
e Raica na ulutaga, “Vukei Luvemu me Vakavinakataka Nona Cakacaka ni Vuli.”
f Rai ena jw.org ena iwasewase “Rai me Baleta na iTekitekivu ni Bula.”
g Na ivola Practical Economics: Economic Transformation and Government Reform in Georgia 2004—2012, tabana e 170.
h Volume 61, No. 1, April 2017, page 72.
i Raica na iwasewase ena jw.org, “E Veisautaka na Bula na iVolatabu” me baleta eso na ivakaraitaki e vakadinadinataki kina ni kaukaua na Vosa ni Kalou, kei na itukutuku ni nona Matanitu.