O IRA na vakabauta na ivakavuvuli ni Letoluvakalou era kaya ni ratou tiko vakalewetolu na Kalou—na Tamana, na Luvena, kei na Yalo Tabu. Era kaya ni o ratou na letolu qo eratou tautauvata kece, e tautauvata nodratou kaukaua, eratou tautauvata tale ga ni sega na kedratou itekitekivu. O koya gona, ena ivakavuvuli ni Letoluvakalou, era kaya ni Kalou na Tamana, Kalou na Luvena, Kalou na Yalo Tabu, ia e duabau ga na Kalou.

Levu vei ira na vakabauta na Letoluvakalou era vakaraitaka vakadodonu nira sega ni rawa ni vakamacalataka na ivakavuvuli qori. Ia era na kaya tiko ga ni qo e ivakavuvuli mai na iVolatabu. E vakavure vakasama tale ga vei keda meda kila ni vosa na “Letoluvakalou” se “Duatolu Tabu,” e sega sara ga ni volai ena iVolatabu. Ia e tiko beka kina na vakasama ni Letoluvakalou? Me rawa nida sauma na taro qo, meda raica mada e dua na tikinivolatabu era dau vakayagataka e levu me tokona na ivakavuvuli ni Letoluvakalou.

E kaya na Joni 1:1 ena vakadewa ni Ai Vola Tabu: “E nai vakatekivu sa bula ko koya na Vosa, a rau sa tiko vata kei na Kalou ko koya na Vosa, a sa Kalou ko koya na Vosa.” E muri, ena wase ni ivola vata tiko ga oya, sa qai vakaraitaka vakamatata kina na yapositolo o Joni ni o Jisu “na Vosa.” (Joni 1:14) Ni vakatokai na Vosa me Kalou, era nanuma kina eso ni rau Kalou ruarua na Luvena kei na Tamana, erau le dua ga.

Nanuma tiko ni tikinivolatabu qo a volai taumada ena vosa vaKirisi. E muri, o ira na daunivakadewa era sa qai vakadewataka ina vosa tale eso. Ia eso na dauvakadewa ni iVolatabu era sega ni vakadewataka me “sa Kalou ko koya na Vosa.” Ena vuku ni cava? Ena nodra kila na vosa vaKirisi e volai taumada kina na iVolatabu, era kaya ni tikinivolatabu qo e dodonu me duatani na kena vakadewa. Ia me vakadewataki vakacava? Qo eso na kena ivakaraitaki: “Na Logos [Vosa] e ka vakalou.” (A New Translation of the Bible) “A sa dua na kalou o koya na Vosa.” (The New Testament in an Im­proved Version) “Sa tiko vata kei na Kalou o koya na Vosa, e kabula vakalou.” (The Translator’s New Testament) E macala mai na vica na vakadewa qo ni sega ni Kalou o koya na Vosa. * Ia ena nona itutu cecere ni vakatauvatani kei ira na vo ni ibulibuli i Jiova, e vakatokai kina na Vosa me “dua na kalou.” Na ivakavakayagataki ni “kalou” eke e kena ibalebale, “o koya sa kaukaua.”

Levu era lecava na lawa ni vosa vaKirisi e taurivaki ena iVolatabu. O koya gona, o na kila vakacava na ka e vakaibalebaletaka sara ga na yapositolo o Joni? Dikeva mada e dua na kena ivakaraitaki: E vakamacalataka vei ira na gone o qasenivuli e dua na lesoni. Ni oti na ivakamacala nei qasenivuli, era sega ni duavata na gonevuli ena ibalebale ni ka e tukuna o qasenivuli. Na cava era na cakava na gonevuli me matata kina vei ira na ivakamacala nei qasenivuli? E rawa nira kerei qasenivuli me tukuna eso tale na itukutuku. Nodra kila eso tale na itukutuku era na kila vinaka kina na lesoni era vulica. Ena va tale ga qori noda kila na ibalebale ni Joni 1:1, ena vinakati meda raica tale na Kosipeli i Joni meda kila kina e levu na itukutuku me baleta na itutu i Jisu. Noda kila e levu tale na itukutuku ena vakarawarawataka na noda kila na ibalebale dina ni ka a cavuta o Joni.

Me kena ivakaraitaki, dikeva mada na ka e qai kaya o Joni ena wase 1, tikina e 18: “E sega ni dua na tamata sa raica na Kalou [Kaukaua Duadua ga] ena dua na gauna.” Ia era raici Jisu na tamata ena gauna oya, ni a kaya o Joni: “A sa yaco me tamata ko koya na Vosa [Jisu], ka tiko vata kei keda, ia keitou a raica na nonai ukuuku.” (Joni 1:14, Ai Vola Tabu) E rawa vakacava me Kalou Kaukaua Duadua ga o Jisu? E kaya tale ga o Joni ni “tiko vata kei na Kalou” o koya na Vosa. Ia ena tiko vata vakacava e dua kei koya ga vakataki koya? Kena ikuri, me vaka e volai ena Joni 17:3, e vakaraitaka vakamatata o Jisu ni rau duidui o koya kei Tamana. E vakatokai Tamana me “Kalou dina duadua ga.” Sa qai tinia na nona Kosipeli o Joni ena nona kaya: “Era volai qo moni vakabauta kina ni o Jisu na Karisito na Luve ni Kalou.” (Joni 20:31) Dikeva ni sega ni vakatokai eke o Jisu me Kalou, ia me Luve ni Kalou. Na ikuri ni itukutuku qo ena Kosipeli i Joni e vakaraitaka na ibalebale dina ni Joni 1:1. E rawa ni tukuni ni “dua na kalou” o koya na Vosa, se o Jisu, baleta ni cecere tale ga na nona itutu, ia e sega ga ni tautauvata kei na Kalou Kaukaua Duadua ga.

Vakasamataka tale mada na ivakaraitaki ni qasenivuli kei na nona gonevuli. Kaya mada ke so e se sega ga ni cegu na lomadra, e dina ni sa vakamacalataka vei ira o qasenivuli eso tale na itukutuku. Na cava e rawa nira cakava? E rawa nira raica e dua tale na qasenivuli mera rogoca kina eso tale na ivakamacala me baleta na ulutaga vata ga oya. Ke vakadeitaka na ikarua ni qasenivuli na ka vata ga a tukuna na imatai ni qasenivuli, sa na rawa ni oti kina na nodra lomatarotaro e levu na gonevuli. Ke sega tale ga ni cegu na lomamu ena ka e vakaibalebaletaka na dauvola iVolatabu o Joni me baleta na veiwekani i Jisu kei na Kalou Kaukaua Duadua ga, e rawa ni o qara eso tale na itukutuku vua e dua tale na dauvola iVolatabu. Dikeva mada me kena ivakaraitaki na ka a vola o Maciu. A kaya o Jisu me baleta na ivakataotioti ni ituvaki kei vuravura: “E sega ni dua e kila na siga ya kei na kena aua, era sega ni kila na agilosi mai lomalagi, e sega ni kila na Luvena, e kila duadua ga o Tamana.” (Maciu 24:36) Eda kila vakacava mai na veivosa qo ni o Jisu e sega ni Kalou Kaukaua Duadua?

E kaya o Jisu ni levu na ka e kila o Tamana mai vei Luvena. Ia ke Kalou Kaukaua Duadua o Jisu, ena kila tale ga na ka e kila o Tamana. Kena ibalebale, erau sega ni tautauvata o Luvena kei na Tamana. Ia era na kaya eso: ‘E rua na bula nei Jisu. E ke, e vosa tiko me vaka e dua na tamata.’ Ia ke vaka kina, vakacava na yalo tabu? Ke tiki ni letoluvakalou me vakataki koya na Tama, na cava a sega kina ni kaya o Jisu ni kila na yalo tabu na ka e kila o Tamana?

Ni o vulica tiko ga na iVolatabu, o na vulica e levu tale na tikinivolatabu me baleta na ulutaga qo. Era na tukuna kece ga na ka dina me baleti koya na Tamana, Luvena, kei na yalo tabu.—Same 90:2; Cakacaka 7:55; Kolosa 1:15.