1, 2. (a) Na cakacaka levu cava e parofisaitaka o Jisu? (b) Na taro bibi cava meda vakasamataka?

 ERA sega ni dau vakayacora na iliuliu vakapolitiki na ka kece era yalataka. O ira mada ga e vinaka na inaki ni lomadra era na rairai sega ni cakava rawa na ka era yalataka. E veivakacegui nida kila ni duidui na Tui vakaMesaia, o Jisu Karisito, ni dau vakayacora na ka e yalataka.

² Ni Tui o Jisu ena 1914, sa tu vakarau me vakayacora na ka e parofisaitaka ena 1,900 na yabaki yani e liu. E tukuna ni bera ni mate: “Ena vunautaki mada na itukutuku vinaka qo ni Matanitu ni Kalou ena veiyasa i vuravura.” (Maciu 24:14) Na vakayacori ni vosa qori e okati ena ivakatakilakila ni nona veiliutaki tawarairai ena Matanitu ni Kalou. Era na lomani ira ga na tamata ena iotioti ni veisiga, ena batabata na nodra loloma ra qai sega ni kauaitaka na lotu. Ena tuvanaka gona vakacava na Tui e dua na ilawalawa era na yalorawarawa mera vunau ena gauna ya? (Maciu 24:12; 2 Tim. 3:1-5) E bibi meda kila na isaunitaro qori ni dodonu meda vunau na lotu vaKarisito dina.

3. (a) E kilai vakacava ni nuidei o Jisu? (b) E rawa vakacava ni nuidei?

³ Raica tale mada na parofisai i Jisu. Nona cavuta na vosa “ena vunautaki,” e vakaraitaka nona nuidei nira na tokoni koya e levu ena iotioti ni veisiga. E rawa vakacava ni nuidei? E vulica qori vei Tamana. (Joni 12:45; 14:9) Ni bera ni mai bula vakatamata, a vakadinadinataka o Jisu ni nuidei o Jiova nira na yalorawarawa nona tamata mera veiqaravi. Meda dikeva mada se vakaraitaka vakacava qori o Jiova.

4. Na cakacaka cava e kerea o Jiova mera tokona na Isireli? Na cava era qai cakava?

⁴ Vakasamataka lesu mada nona vakaroti Mosese o Jiova me tara na valeniveitavaki, na vanua mera sokalou kina na matanitu o Isireli. E vakayagataki Mosese o Jiova me kerei ira na lewenivanua mera tokona na cakacaka qori. E tukuna o Mosese: “O ira kece era lomasoli mera kauta mai na cau vei Jiova.” Na cava e qai yaco? “Era kauta tiko ga yani . . . e veimataka na isolisoli e sega ni lavaki.” Ni levu na ka era  kauta yani, “era mani tarovi . . . mera kua ni kauta tale yani e dua na ka.” (Lako 35:5; 36:3, 6) Era vakayacora sara ga na Isireli na ka e nuitaki ira kina o Jiova.

5, 6. Na ivakarau ni yalo cava e tukuni ena Same 110:1-3 e namaka o Jiova kei Jisu me tiko vei ira na dausokalou dina ena icavacava?

⁵ E nuidei o Jiova nira na yalorawarawa tale ga nona tamata ena iotioti ni veisiga. Ni se vo tu e 1,000 na yabaki me sucu o Jisu e vuravura, e uqeti Tevita o Jiova me tukuna na gauna ena tekivu veiliutaki kina na Mesaia. (Wilika Same 110:1-3.) Ena levu na nona meca o Jisu, na Tui sa tekivu veiliutaki. Ia era na tokoni koya tale ga e levu, ra qai sega ni vakasaurarataki mera cakava qori. Era na yalorawarawa mada ga na gone mera veiqaravi, era na le levu me vaka na mata ni tegu ena kete ni mataka. a

⁶ E kila o Jisu ni na vakayacori vua na parofisai ena Same 110. (Maciu 22:42-45) Sa rauta me nuidei nira na yalorawarawa nona imuri yalodina mera vunautaka na itukutuku vinaka ena vuravura raraba. Na cava e laurai ena veigauna sa oti? Vakacava sa tuvanaka dina na Tui e dua na ilawalawa era na yalorawarawa mera vunau ena iotioti ni veisiga?

7. Ni tekivu veiliutaki ga vakatui o Jisu, e vakarautaki ira vakacava nona imuri ena cakacaka me vakayacori?

⁷ Ni tekivu veiliutaki ga vakatui o Jisu, e vakarautaki ira sara nona imuri ena cakacaka levu me vakayacori. Eda raica ena Wase 2, ni a dikeva qai vakasavasavataka o Jisu na valenisoro vakayalo mai na 1914 ina itekitekivu ni 1919. (Mala. 3:1-4) Ni oti qori, a lesia sara na dauveiqaravi yalodina me liutaka nodra cakacaka na nona imuri. (Maciu 24:45) Tekivu mai na gauna ya, sa vakarautaka voli mai na dauveiqaravi na kakana vakayalo ena ivunau ni soqo ni  tikina kei na ivola e vakabibitaka tiko ga ni nodra itavi na lotu vaKarisito kece mera vunau.

8-10. E uqeti vakacava ena soqo ni tikina na cakacaka vakavunau? Tukuna e dua na kena ivakaraitaki. (Raica tale ga na kato “ Soqo ni Tikina e Uqeta na Cakacaka Vakavunau.”)

⁸ iVunau ena Soqo ni Tikina. Era soqoni na Gonevuli ni iVolatabu e Cedar Point, Ohio, mai Merika ena 1 ina 8 Seviteba, 1919, nira via kila me vakayacori vakacava na vunau. Qo e imatai ni soqo ni tikina ni oti na iMatai ni Valu Levu. E vunau ena ikarua ni siga o Brother Rutherford qai tukuna vei ira na vakarorogo: “E nona itavi na lotu vaKarisito e vuravura . . . me vunautaka na itukutuku ni nona matanitu na Turaga.”

⁹ Ena ikalima ni siga, a vosa o Brother Rutherford ena ivunau bibi duadua ena soqo, e kena ulutaga “Address to Co-laborers” (iTukutuku Vei Kemuni na iTokani Dauvunau). A tabaki na ivunau qo ena Vale ni Vakatawa ena ulutaga “Announcing the Kingdom” (Kacivaka na Matanitu). E tukuni kina: “Ena taroga ena so na gauna na lotu vaKarisito se cava na vuna e tiko kina e vuravura. Qo me nona isaunitaro, ena yalololoma ni Turaga e lesi au meu matataki koya ena kacivaki ni itukutuku ni Kalou me vakaduavatataki kina o vuravura, e ka dokai qai noqu itavi meu kacivaka na itukutuku ya.”

¹⁰ E tukuna ena ivunau bibi ya o Brother Rutherford ni na tabaki e dua na ivola vou na Golden Age (sa kilai nikua me Yadra!). Qori me dusimaki ira na lewenivanua ni nodra inuinui duadua ga na Matanitu ni Kalou. E qai taroga se o cei vei ira na tiko ena soqo e via vakaitavi ena kena veisoliyaki na mekesini qo. E vakamacalataka e dua na ripote ni soqo ni tikina: “E veiuqeti dina na nodra tucake vata na le ono na udolu mera vakaraitaka nira via vakaitavi ena cakacaka qo.” b E matata vakasigalevu nira na yalorawarawa e levu mera tokona na Tui ena vunautaki ni nona Matanitu!

11, 12. Na gauna cava e tukuni ena Vale ni Vakatawa ni 1920 me vakayacori kina na cakacaka e parofisaitaka o Jisu?

¹¹ iVola. E vakamatatataki tiko ga ena Vale ni Vakatawa na ibalebale ni cakacaka e parofisaitaka o Jisu, oya na vunautaki ni itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. Dikeva mada eso na kena ivakaraitaki mai na veiyabaki ni 1920.

¹² Na itukutuku cava ena vunautaki me vakayacori kina na Maciu 24:14? Ena vakayacori ena gauna cava? E vakamacalataki na itukutuku qori ena Vale ni Vakatawa ni 1 Julai, 1920, ena ulutaga “Gospel of the Kingdom” (Kosipeli ni Matanitu). E tukuni kina: “Na itukutuku vinaka qo e baleta na icavacava ni ituvaki makawa kei na tauyavu ni Matanitu vakaMesaia.” E tukuna tale ga me baleta na gauna ena vakayacori kina na vunau: “Ena kacivaki na itukutuku qo ena maliwa ni iMatai ni Valu Levu kei na ‘veivakararawataki  levu.’” E tomana: “Qo na gauna . . . me tukuni kina na itukutuku vinaka qo vei ira na lotu ni Veivanua Vakarisito.”

13. E uqeti ira vakacava na lotu vaKarisito lumuti na Vale ni Vakatawa ni 1921 mera yalorawarawa?

¹³ Vakacava era na vakasaurarataki na tamata ni Kalou mera vakaitavi ena cakacaka e parofisaitaka o Jisu? Sega. Na ulutaga “Be of Good Courage” (Mo Yaloqaqa) ena Vale ni Vakatawa ni 15 Maji, 1921, e uqeti ira na lotu vaKarisito lumuti mera yalorawarawa, mera taroga tale ga: “E ka dokai beka, au qai raica ni noqu ilesilesi meu vakaitavi ena cakacaka qo?” E tomana na ulutaga: “Ke oni raica me ka dokai [nomuni vakaitavi ena cakacaka], oni na vaka na parofita o Jeremaia, a tara na lomana na vosa ni Turaga me ‘vaka ga e sogo tu e suina na bukawaqa’ qai uqeti koya me kacivaka tiko ga.” (Jere. 20:9) Na vosa veiuqeti qori e vakaraitaka na nodrau nuitaki ira na tokona ena yalodina na Matanitu o Jiova kei Jisu.

14, 15. Na iwalewale cava ni vunau e tukuna na Vale ni Vakatawa ni 1922 mera muria na lotu vaKarisito lumuti?

¹⁴ Mera vunautaka vakacava na lotu vaKarisito dina na itukutuku ni Matanitu ni Kalou? Dua na ulutaga lekaleka qai momona e tabaki ena Vale ni Vakatawa ni 15 Okosita, 1922. Era uqeti na lotu vaKarisito lumuti ena ulutaga “Service Essential” (Bibi Dina na Vunau), mera “gumatua ni kauta na itukutuku vei ira na lewenivanua, ra vunau ena nodra vale mera vakadinadinataka ni sa voleka na matanitu vakalomalagi.”

¹⁵ Tekivu mai na 1919, e vakayagataka o Jisu na dauveiqaravi yalodina e vuku me dau vakabibitaka ni nona itavi dokai na lotu vaKarisito e vuravura me kacivaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou. Ia era raica vakacava na Gonevuli ni iVolatabu na veiuqeti mera vunautaka na Matanitu ni Kalou?

16. Era raica vakacava eso na qase ni ivavakoso na vakasama ni dodonu mera vunau kece na lotu vaKarisito?

¹⁶ Ena veiyabaki ni 1920 kei na 1930, era sega ni ciqoma eso na vakasama ni dodonu mera vunau kece na lotu vaKarisito lumuti. E vakamacalataka na Vale ni Vakatawa ni 1 Noveba, 1927 na ka e yaco: “Era tiko eso na lewenilotu [ivavakoso] era veiqaravi vaqase . . . era sega ni uqeti ira nodra itokani mera vunau, era sega tale ga ni dau vunau . . . era beca na vakatutu mera gole e veivale mera kacivaka na itukutuku ni Kalou, nona Tui, kei na nona matanitu.” E vakamatatataka na ulutaga: “Gauna qo mera sa kilai ira na tagane va qori o ira na yalodina ra qai yawaki ira, me tukuni tale ga vei ira nira sa na sega ni qase.” c

17, 18. Na cava era cakava e levu ena ivavakoso ena veidusimaki ni dauveiqaravi yalodina? Na cava era cakava e levu ena 100 na yabaki sa oti?

¹⁷ E marautaki nira ciqoma e levu na veidusimaki e vakarautaka na dauveiqaravi yalodina. Era raica me itavi dokai nodra wasea na itukutuku ni Matanitu ni Kalou. Sa qai  tukuna na Vale ni Vakatawa ni 15 Maji, 1926: “Era na yalorawarawa na yalodina . . . mera kacivaka vei ira eso tale na itukutuku qo.” Era vakayacora o ira qori na parofisai ena Same 110:3 ra qai vakaraitaka nodra yalorawarawa mera tokona na Tui vakaMesaia.

¹⁸ Ena 100 na yabaki sa oti, era yalorawarawa e milioni vakacaca mera kacivaka na Matanitu ni Kalou. Eda na dikeva ena vica na wase tarava na sala era vunau kina, na iwalewale kei na iyaragi era vakayagataka kei na ka sa rawati. Meda raica mada e liu na vuna era yalorawarawa kina e milioni vakacaca mera vunautaka na Matanitu ni Kalou ena vuravura tawaveinanumi qo. Nida dikeva tiko qori, e vinaka meda taroga, ‘Na cava au wasea kina na itukutuku vinaka vei ira eso tale?’

19. Na cava eda muria kina na ivakasala i Jisu meda “vakaliuca tiko ga na Matanitu ni Kalou”?

¹⁹ E vakasalataki ira nona imuri o Jisu mera “vakaliuca tiko ga na Matanitu ni Kalou.” (Maciu 6:33) Na cava eda muria kina na ivakasala ya? Eda kila ni na vakayagataki na Matanitu qori ena kena vakayacori na inaki ni Kalou. A vakamacalataki ena wase sa oti ni dau vakaraitaka vakalalai na yalo tabu na ka dina me baleta na Matanitu. Ni tara na lomada na itukutuku ni Matanitu ni Kalou, e uqeti keda sara ga meda vakaliuca na Matanitu ya.

20. E laurai vakacava ena vosa vakatautauvata i Jisu na ka era na cakava na nona imuri ni tukuni mera vakaliuca tiko ga na Matanitu ni Kalou?

²⁰ E kila o Jisu na ka era na cakava na nona imuri nira vakasalataki mera vakaliuca tiko ga na Matanitu ni Kalou. Dikeva mada na nona vosa vakatautauvata me baleta na iyau vuni. (Wilika Maciu 13:44.) Ni cakacaka tiko e dua ena were, e kunea na iyau vuni qai kila na kena talei. Na cava e cakava? “Ena levu ni nona marau, e lai volitaka na ka kece e tu vua me volia kina na were ya.” Na cava eda vulica kina? Nida kunea na ka dina me baleta na Matanitu ni Kalou da qai kila na kena talei, eda na marau ni vakuai keda meda vakaliuca kina na veika me baleta na Matanitu ni Kalou. d

21, 22. Era vakaraitaka vakacava o ira na yalodina ina Matanitu ni Kalou nira vakaliuca na Matanitu qori? Tukuna e dua na kena ivakaraitaki.

²¹ Era vakaraitaka o ira na yalodina ina Matanitu ni Kalou nira vakaliuca na Matanitu qori ena ka era cakava, sega ni ka ga era tukuna. Era solia nodra bula, na nodra taledi kei na nodra iyau ena vunautaki ni Matanitu ni Kalou. E levu era vakuai ira mera rawa ni cakacaka vakaitalatala vakatabakidua. O ira qo era vakadinadinataka ni o Jiova e vakalougatataki ira na vakaliuca na Matanitu ni Kalou. Dikeva mada e dua na ivakaraitaki.

²² Rau tekivu veiqaravi vakapainia o Avery kei Lovenia Bristow ena ceva kei Merika ena icavacava ni 1920. Ni oti e  vica na yabaki, e nanuma lesu o Lovenia: “Keirau marautaka kei Avery na vica na yabaki ni neirau cakacaka vakapainia. Levu na gauna keirau sega ni kila se na saumi vakacava na waiwai ni motoka se voli ni kakana. Ia e dau vakarautaka qori o Jiova. Keirau painia tiko ga ni keirau sega ni bau lekata e dua na ka.” E nanuma lesu o Lovenia nodrau veiqaravi tu ena siti o Pensacola, Florida, qai lailai na nodrau ilavo kei na kakana. Ni rau lesu ina motoka erau vakavale tiko kina, rau raica eso na kakana kei na dua na pepa e volai kina: “Loloma mai na ivavakoso e Pensacola.” Ni raica lesu na veiyabaki ni nona cakacaka vakaitalatala vakatabakidua, e kaya o Lovenia: “E sega ni vakanadakui keda o Jiova. Eda sega ni vakanuinuikara ke da vakararavi vua.”

23. (a) O raica vakacava na ka dina o sa kila me baleta na Matanitu ni Kalou? (b) Na cava o vakadeitaka mo cakava?

²³ Ena sega ni tautauvata na ka eda rawata ena cakacaka vakavunau ni duidui na keda ituvaki. Ia e noda itavi dokai kece meda kacivaka mai vu ni lomada na itukutuku vinaka. (Kolo. 3:23) Ni talei vei keda na ka dina eda sa kila me baleta na Matanitu ni Kalou, eda na yalorawarawa qai tu vakarau ni vakuai keda meda vunau kina ena noda vinaka kece. O vakadeitaka mo cakava tale ga ya?

24. Na ka vakasakiti cava sa cakava na Matanitu ni Kalou ena iotioti ni veisiga?

²⁴ Sa vakayacora voli mai na Tui ena veiyabaki sa sivi nona parofisai ena Maciu 24:14, qai sega ni bau vakasaurarataka e dua me vakaitavi kina. Era sa qai yalorawarawa ga na nona imuri mera vunau ena gauna era vakanadakuya kina na vuravura tawaveinanumi qo. E okati ena ivakatakilakila ni nona veiliutaki tawarairai o Jisu ena Matanitu ni Kalou na nodra vunautaka na itukutuku vinaka e vuravura raraba. Qori e dua na ka vakasakiti e cakava na Matanitu ni Kalou ena iotioti ni veisiga.