E Dodonu me Dawaitabu na iTalatala Lotu vaKarisito?
ERA vakabauta na lotu Katolika, lotu Orthodox, lotu Buda, kei na so tale na matalotu ni dodonu mera dawaitabu na kena iliuliu se italatala. Ia era nanuma eso tale ni vakatatabu qori e vakavuna nodra vakayacora e levu na italatala ena gauna qo na ivalavala dukadukali ni veiyacovi.
Vakacava e ivakaro vakaivolatabu me dawaitabu na italatala lotu vaKarisito? Ena veivuke ena noda sauma na taro qori na noda dikeva se a tekivu vakacava na vakasama ni dawaitabu, kei na rai ni Kalou me baleta na dawaitabu.
KENA ITEKITEKIVU
E kaya na Encyclopædia Britannica ni dawaitabu e vakaibalebaletaki vua e “sega ni vakawati, qai tabu ni veiyacovi ena vuku ni nona itavi ena lotu se ni sa solia tu nona bula ena lotu.” Ena nona ivakamacala na tui tabu o Benedict XVI ena 2006 me baleta na ituvatuva ni veiliutaki ena lotu, e kaya ni dawaitabu a “se tekivu sara ena itabagauna e volekata na gauna eratou bula kina na yapositolo.”
E sega ni kena ivakarau vei ira na lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri na dawaitabu. E veivakaroti kina na yapositolo o Paula vei ira na bula ena gauna qori mera qarauni ira era vakatetea “na itukutuku veivakacalai e nanumi ni vu vakalou,” kei ira era “vakatabuya na vakawati.”—1 Timoci 4:1-3.
Era tauyavutaka na ivakavuvuli ni dawaitabu ena ikarua ni senitiuri na lotu Tawase era kaya nira lotu “vaKarisito.” E vakamacalataki ena ivola na Celibacy and Religious Traditions ni ivakavuvuli qori e lakovata kei na “ivakarau vou a takalevu tu ena matanitu o Roma, oya me kua na veiyacovi.”
Oti e vica na senitiuri era qai veiuqeti na Matabose ni lotu kei na Qasenilotu mera dawaitabu na
italatala. E nanumi kina ni dukadukali na veiyacovi qai sega ni salavata kei na itavi e vakacolati kina na italatala. Ia e vakamacalataka na Encyclopædia Britannica nira “vakawati e levu na bete kei na bisovi ena ika10 ni senitiuri.”A vakaturi na lawa ni nodra dawaitabu na italatala ena Bose ni Lotu mai Roma ena yabaki 1123 kei na 1139. E se dei tu ga ena lotu Katolika na lawa qori me yacova mai nikua. Era dau vola vei luvedra na bete era vakawati na iyau ni lotu e soli mera vakayagataka. Ia ni biuta na lotu na lawa me baleta na dawaitabu, ena toka dei ga ena lotu na kena iyau qai sega ni vakalusia kina e dua na ilavo.
RAI NI KALOU
E vakamatatataki ena iVolatabu na rai ni Kalou me baleta na dawaitabu. E laurai qori ena ka e kaya o Jisu me baleti ira era vakataki koya, era sega ni vakawati “ena vuku ni Matanitu vakalomalagi.” (Maciu 19:12) E tokona qori nona ivakasala na yapositolo o Paula vei ira na lotu vaKarisito era muria na nona ivakaraitaki, nira sega ni vakawati “ena vuku ni itukutuku vinaka.”—1 Korinica 7:37, 38; 9:23.
Ia erau sega ni vakarota o Jisu kei Paula me dawaitabu na italatala. E kaya o Jisu na bula vakadawai e sega ni “soli” kece vei ira na nona imuri. Ni vosa tale ga o Paula vei ira na “sega ni tara tagane se tara yalewa,” e kaya: “E sega ni solia vei au na Turaga e dua na ivakaro, ia au tukuna ga na noqu nanuma.”—Maciu 19:11; 1 Korinica 7:25, ivakamacala e ra.
E vakaraitaka na iVolatabu nira vakawati e levu na italatala lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri. (Maciu 8:14; Marika 1:29-31; 1 Korinica 9:5) Ni takalevu e Roma na ivalavala vakasisila, e vola kina o Paula “me dua ga na watina” na italatala vaKarisito ke vakawati ra qai “talairawarawa vua na luvena.”—1 Timoci 3:2, 4.
E sega ni kena ibalebale qori ni tabu na veiyacovi vei ira era vakawati. E kaya na iVolatabu ni o “tagane vakawati me solia vei watina na ka e dodonu me nona,” me rau “kua ni bureitaki” rau tale ga na veiwatini vei kedrau isa. (1 Korinica 7:3-5) Kena ibalebale e sega ni vakarota na Kalou na dawaitabu, e sega tale ga ni lavaki vei ira na italatala lotu vaKarisito.
ENA VUKU NI ITUKUTUKU VINAKA
Ke sega ni lavaki vei ira na italatala lotu vaKarisito na dawaitabu, na cava ga erau veiuqeti kina o Jisu kei Paula ena bula vakadawai? E levu na ka e rawa ni cakava o koya e dawai ena vuku ni itukutuku vinaka. E rawa ni vakayagataki ena so na taba ni veiqaravi ena dredre vei ira na vakawati, ena galala tale ga mai na lomaocaoca era vakila na vakawati.—1 Korinica 7:32-35.
Dikeva mada na ivakaraitaki i David, e cegu mai na nona cakacaka vinaka e Mexico City me lai veivakavulici ena iVolatabu e Costa Rica. Vakacava e yaga vei David nona bula vakadawai? E kaya o koya: “Io. E dredre toka meu vakamatauni au ena itovo vakavanua kei na ivakarau ni bula eke, ia e rawarawa noqu qaravi au ga kei na noqu cakava eso tale na veiveisau e gadrevi niu sega ni vakawati.”
Dua tale na yalewa lotu vaKarisito e sega ni vakawati o Claudia, e veiqaravi ena vanua e vinakati vakalevu kina na veivuke. E kaya: “Au marautaka noqu qarava na Kalou. E vaqaqacotaka noqu vakabauta kei na noqu veiwekani kei na Kalou na noqu kila ni dau vukei au o koya.”
“E sega ni bibi ke o vakawati se sega, e bibi ga mo solia vei Jiova nomu vinaka kece ni o na marau kina.”—Claudia
Na bula vakadawai e sega ni vaka e dua na icolacola bibi. E kaya o Claudia: “E sega ni bibi ke o vakawati se sega, e bibi ga mo solia vei Jiova nomu vinaka kece ni o na marau kina.”