1, 2. Na cava era na dravudravua tiko ga kina eso nikua?

SA BAU dredre dina qai sega ni vinaka na bula vakailavo nikua. Era vaqara cakacaka na itabagone, ia e guce nodra sasaga. Era bolea e levu na veika dredre nira toki ena vanua sa vakatorocaketaki tu. Sa tete na dravudravua, sa bau dewa tale ga yani ena veivanua vutuniyau. Sa duidui sara vakalevu nodra bula na vutuniyau kei ira na dravudravua. E tukuni vakacaca ena dua na vakadidike wale tiko ga qo, ke dua mada ga na pasede na iwiliwili ni tamata vutuniyau e vuravura, toso na gauna sa ra na vutuniyau vakalevu ni vakatauvatani kei ira na vo ni lewe i vuravura. E dredre ni vakadeitaki na fika qori, sa vakadinadinataki ga ni vica vata na bilioni era bula dravudravua sara tu ga, ia so tale e veirauti vinaka nodra iyau mera rawa ni bula tiko kina ena dua na gauna balavu. E kila o Jisu na ituvaki vakaloloma qo ni kaya: “Era na tiko ga kei kemudou na dravudravua.” (Mari. 14:7) Na cava e yaco kina na ituvaki va qori?

² E kila vinaka o Jisu ni na sega ni veisau na bula vakailavo ena gauna qo me yacova ni sa veiliutaki na Matanitu ni Kalou. Na veika vakapolitiki, na lotu kei na caka bisinisi kocokoco e vakatakarakarataka vinaka na “dauveivoli” ena Vakatakila 18:3, era tiki  ni vuravura i Setani. Era tawasei ira vakadua na tamata ni Kalou mai na veika vakapolitiki kei na lotu lasu, ia e levu e dredre nodra tawasei ira mai na veika vakabisinisi ni vuravura i Setani.

3. Na taro cava eda na veivosakitaka?

³ Nida lotu vaKarisito, ena vinaka meda dikeva tale mada na ivakarau ni noda rai me baleta na veika vakabisinisi sa tu nikua nida taroga eso na taro va qo: ‘Au rawa ni vakayagataka vakacava na noqu iyau meu vakaraitaka kina noqu yalodina tiko vua na Kalou? Au na vakalailaitaka vakacava noqu vakaitavi ena veika vakabisinisi ni vuravura qo? Na ivakaraitaki cava e vakavotui kina nodra nuitaka vakatabakidua na Kalou na nona tamata nira sotava na veika dredre?’

4, 5. (a) Na cava e yaco vua na dauniyau ena vosa vakatautauvata i Jisu? (b) Na cava e uqeti ira kina nona imuri?

⁴ Wilika Luke 16:1-9. E vakavure vakasama na ivakatautauvata i Jisu me baleta na dauniyau e sega ni cakacaka vakadodonu. E beitaki ni dau vakasabusabu, oti qai ‘qaseqasetaka’ nona qara eso “nona itokani” mera vukei koya ni sa sega ni dauniyau. * Ia e sega ni uqeti ira tiko nona tisaipeli o Jisu ena ivakatautauvata qori mera cakacaka vakatawadodonu mera bula rawa tiko kina ena vuravura qo. E vakatauvatana nona ivalavala na dauniyau me vaka na “gone ni vuravura qo,” ia e saga tiko me vakavulica e dua na ka bibi.

⁵ E kila o Jisu nira na vakataki koya na dauniyau na nona imuri ena gauna era sotava kina na veika dredre, nira saga na ka mera bula tiko kina ena vuravura ni caka bisinisi tawadodonu nikua. E uqeti ira gona: “Dou vakayagataka na iyau tawadodonu me so kina nomudou itokani, ni gauna ena tawayaga kina na iyau, era na ciqomi kemudou ina itikotiko e tudei.” Na cava eda vulica ena ivakasala i Jisu?

6. Eda kila vakacava ni a sega ga ni inaki ni Kalou na veika vakabisinisi sa takalevu tu nikua?

⁶ E sega ni vakamacalataka o Jisu se cava e kaya kina ni “tawadodonu” na iyau, ia e vakamatatataka na iVolatabu ni a sega ga ni inaki ni Kalou meda caka bisinisi. A vuabale na ka e vakarautaka o Jiova vei rau o Atama kei Ivi e Iteni. (Vkte. 2:15, 16) Ni sobuti ira tale ga na lewe ni ivavakoso lumuti na yalo tabu ena imatai ni senitiuri, “e sega ni dua vei ira e kaya ni ka e taukena e nona duadua ga, ia era wasea vata na ka kece.” (Caka. 4:32) A parofisaitaka tale ga o Aisea na gauna eda na marautaka kina na veika buli era tu ena noda vuravura. (Aisea 25:6-9; 65:21, 22) Ia na gauna mada ga qo e vinakati vei ira na imuri i Jisu mera “qaseqase” se yalomatua nira vakayagataka na “iyau tawadodonu” ni vuravura qo mera rawa ni bula tiko kina, salavata kei na nodra vakamarautaka na Kalou.

7. Na cava e veivakasalataki kina na Luke 16:10-13?

⁷ Wilika Luke 16:10-13. Na dauniyau ena ivakatautauvata i Jisu e qara eso na nona itokani me yaga ga vua. Ia e uqeti ira nona imuri o Jisu mera vakaitokani e lomalagi ra qai kua ni nanumi ira ga. Na tikina ga e tarava e sema tiko ena kena vakayagataki na “iyau tawadodonu” ina noda yalodina vua na Kalou. E tukuna tiko o Jisu nida rawa ni ‘dau dina’ se lewa matau na sala eda vakayagataka kina noda iyau. Eda na cakava vakacava?

8, 9. Tukuna nodra ivakaraitaki eso nira yalodina ena kena vakayagataki na iyau tawadodonu.

 ⁸ Dua na sala eda rawa ni cakava kina qori, oya na noda cau ina cakacaka vakavunau e vuravura raraba a parofisaitaka o Jisu. (Maciu 24:14) Dua na goneyalewa lailai e Idia e dau kumuni sede ena nona kato ni ilavo, e sega mada ga ni via volia kina nona iyaya ni vakatatalo. Ni sa sinai, e cautaka sara me vakayagataki ena cakacaka vakavunau. Dua tale na tacida tagane e Idia e vakaloga ni niu, mani cautaka e levu na niu ina valenivolavola ni vakadewa tu yawa ena vosa vakaMalayalam. E kaya ni dau voli niu na valenivolavola, ia ena yaga sara vakalevu nona cautaka na niu ni vakatauvatani kei na nona cau ilavo. E ivakaraitaki vinaka dina ni yalomatua. Era va tale ga qori na mataveitacini e Kirisi nira dau cautaka na waiwai, jisi kei na so tale na kakana ina vuvale e Peceli.

⁹ Dua na tacida tagane mai Sri Lanka, sa tiko qo e vanuatani, e solia tu nona itikotiko e Sri Lanka me dau vakayacori kina na soqoni kei na soqo vakatabacakacaka, ra vakaicili tale ga kina na dauveiqaravi vakatabakidua. E sega ni rawa ilavo kina, ia e yaga vakalevu vei ira na dautukutuku ena vanua ya ni lailai na ka era taukena. Era solia tale ga nodra vale na tacida me caka kina na soqoni ena vanua e vakatabui tu kina na cakacaka. Era rawa gona ni soqoni kina e levu na painia kei na so tale era sega ni rawati ira, sega tale ga nira lomaleqataka na kena saumi.

10. Eda vakalougatataki vakacava nida dau lomasavu?

¹⁰ Na ivakaraitaki eda sa raica mai qori e vakavotui kina nodra dau “dina ena ka lailai” na tamata ni Kalou nira vakayagataka nodra iyau, ia e lailai sara ni vakatauvatani kei na iyau vakayalo. (Luke 16:10) Cava nodra rai na itokani i Jiova nira cakava qori? Era kila ni nodra dau lomasavu era rawata kina na iyau dina se “dodonu.” (Luke 16:11) E vakamacalataka e dua na tacida yalewa na nona vakalougatataki ni dau cau wasoma ina cakacaka ni Matanitu: “E duatani sara ga na ka au vakila ena noqu dau lomasavu ni cau. Na levu ga ni noqu lomasavu na vinaka tale ga ni noqu itovo vei ira na taciqu. Sa qai rawarawa ga noqu vosoti ira, noqu vosovoso, kei na rawarawa ni noqu ciqoma na ka rarawataki e yaco, se ivakasala.” Era vutuniyau vakayalo e levu nira dau lomasavu.​—Same 112:5; Vkai. 22:9.

11. (a) E ivakaraitaki vakacava ni “qaseqase” se yalomatua na noda dau lomasavu? (b) E sagai vakacava me tautauvata na veika vakailavo vei ira na tamata ni Kalou? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

¹¹ E dua na sala eda vakaraitaka kina na “qaseqase” se yalomatua na noda vakayagataka na ka eda taukena meda tokona kina na cakacaka ni Matanitu. Eda rawa sara ga ni vakayagataka kina na ka e tu vei keda meda vukei ira eso tale. O ira na vutuniyau ena vuravura qo era sega ni rawa ni cakacaka vakaitalatala vakatabakidua se toki i vanuatani, era lomavakacegu nira kila nira sa tokona tiko na nodra cakacaka vakaitalatala eso tale ena nodra dau cau vakailavo. (Vkai. 19:17) Na cau e dau vukea na vakau ni ivola, qai tokoni kina na cakacaka vakavunau ena yalava dravudravua e laurai kina na tubu vakayalo. Ena so na vanua me vakataki ira mai Congo, Madagascar, kei Rwanda, sa vica na yabaki nodra dau vakatulewataka tiko na mataveitacini  mera volia na kedra na lewenivuvale se mera yadua na iVolatabu, na kena isau ena so na gauna e tautauvata kei na isau ni cakacaka ena dua na macawa se dua na vula. Ia ena vuku ni nodra cau e levu kei na kena sagai me “tautauvata” na veika vakailavo, e vakailavotaka na isoqosoqo i Jiova na kena vakadewataki qai veisoliyaki na iVolatabu vei ira yadua na lewenivuvale, vaka kina o ira na vuli iVolatabu era viakana tu vakayalo. (Wilika 2 Korinica 8:13-15.) Io, e yaga dina vei ira na lomasavu kei ira na ciqoma na veivuke na nodra veitokani kei Jiova.

12. E vakaraitaka vakacava o Eparama ni nuitaka na Kalou?

¹² Dua tale na sala eda rawa ni veitokani kina kei Jiova oya na noda vakalailaitaka na noda vakaitavi ena veika vakabisinisi ni vuravura qo kei na noda vakayagataka na keda ituvaki meda qara kina na iyau dina se “dodonu.” Dua na turaga dau vakabauta ena gauna makawa o Eparama, e talairawarawa ni biuta na vanua o Uri me vakaitikotiko ga ena valelaca me rawa ni rau veitokani kei Jiova. (Iper. 11:8-10) E dau rai ga vua na Kalou ni iVurevure ni iyau dina, e sega ni saga me rawata e levu na ka ni na sega kina ni nuitaki Jiova. (Vkte. 14:22, 23) E uqeta o Jisu na mataqali vakabauta va qori ni tukuna vua e dua na cauravou vutuniyau: “Ke o vinakata mo vinaka sara, lai volitaka nomu iyau, solia na kena ilavo vei ira na dravudravua, o na qai vakaiyau mai lomalagi, ia mo mai muri au.” (Maciu 19:21) Na cauravou qo e sega vua na vakabauta e tiko vei Eparama, ia eso tale era vakaraitaka na nodra nuitaka vakatabakidua na Kalou.

13. (a) Na cava e uqeti Timoci kina o Paula? (b) Eda na muria vakacava nikua na ivakasala i Paula?

¹³ E turaga dau vakabauta o Timoci. Ni tukuna oti vua o Paula ni “sotia vinaka i Karisito Jisu” e kaya sara: “E sega ni dua na sotia ena vakaitavitaki koya ena bula ni veika vakabisinisi, me vakadonui koya kina o koya e vakacurumi koya me sotia.” (2 Tim. 2:3, 4) O ira na imuri i Jisu nikua era okati kina e sivia na dua na milioni era veiqaravi tiko vakatabakidua, ra qai muria na ivakasala qori i Paula ke vakatara na kedra ituvaki. Nira vorata tiko na idre ni kacivaki ivoli kei na veitemaki ni vuravura, era dau nanuma tiko na ivakavuvuli qo: “Na daukerekere e bobula vei koya e solia vua na ka.” (Vkai. 22:7) E vinakata tiko ga o Setani nikua meda vakayagataka na noda gauna kece kei na noda kaukaua meda bobula ina veika vakabisinisi ni vuravura qo. So na vakatulewa eda rawa ni vesuki tu kina vakailavo me vica vata na yabaki. Rawa ni vakavuna na lomabibitaki ni ilavo na saumi dinau ni vale, ka ni vuli, motoka kei na vakamau isaulevu. Eda vakaraitaka na qaseqase se yalomatua nida bula rawarawa ga, lailai noda dinau, sega ni sauma e levu na ka, da qai bobula ga vua na Kalou, sega ni veika vakabisini nikua.​—1 Tim. 6:10.

14. Na cava meda vakabibitaka? Tukuna eso na kena ivakaraitaki.

¹⁴ Ena vinakati ena bula rawarawa me donu na ka eda vakabibitaka. Dua na veiwatini rau vakabisinisi qai toso vinaka sara tiko ga. Ia na nodrau via veiqaravi tale vakatabakidua, rau volitaka kina nodrau bisinisi, waqa kei na so tale na ka rau taukena. Rau bolecakacaka sara ena kena tara na valenivolavola liu e Warwick, mai Niu Yoka. Rau marautaka vakalevu nodrau veiqaravi e Peceli kei na luvedrau yalewa kei watina. So tale ga na macawa rau cakacaka vata kei na itubutubu i tagane, rau a veivuke tiko e Warwick. Dua na tacida yalewa a painia tiko e Colorado, e Merika, qai cakacaka ga vagauna ena dua na baqe. Era taleitaka  na iliuliu ni cakacaka na nona veiqaravi mani sureti me cakacaka tudei, me vakatolutaki tale ga na kena isau. Ia ni na sega kina ni vakaitavi vakalevu ena cakacaka vakaitalatala, e vakatulewataka me vakasuka na cakacaka isaulevu qori. Qo e vica ga na ivakaraitaki ni nodra vakuai ira na dauveiqaravi ni Kalou. Na noda saga meda vakaliuca na Matanitu ni Kalou e vakaraitaka nida mareqeta na veitokani kei koya kei na noda vakabibitaka na veika vakayalo, sega ni veika e dulaka tu na vuravura ni caka bisinisi nikua.

15. Na cava e veivakacegui dina?

¹⁵ Me kua ni nanumi cala ni veivakalougatataki ni Kalou na taukeni ni iyau. Ia o Jiova e dau vakalougatataki ira na “vakaitavi vakalevu ena cakacaka yaga.” (Wilika 1 Timoci 6:17-19.) Kena ivakaraitaki, gauna e kila kina o Lucia * ni vinakati tiko vakalevu e Albania na dautukutuku, e toki kina mai Itali ena 1993, ia e sega tu vua na ka qai nuitaki Jiova ga vakatabakidua. E vulica na vosa vakaAlbania qai vakavulica e 60 vakacaca mera yalayala. Ni sega ni levu na tamata ni Kalou era vunau ena vanua vuavuaivinaka va qori, na ka kece eda cakava meda vukei ira kina eso tale mera rawata na bula, ena guiguilecavi dredre me tawamudu.​—Maciu 6:20.

16. (a) Na cava ena yaco ina veika vakabisinisi nikua? (b) Meda raica vakacava na iyau nida sa kila tiko na veika ena yaco kina?

¹⁶ E kaya o Jisu: “Ni gauna e tawayaga kina na [iyau tawadodonu],” sega ni ‘ke mani tawayaga.’ (Luke 16:9) Na leqa vakailavo kei na beqaravu ni baqe e lailai sara ni vakatauvatani kei na veika sa voleka ni yaco e vuravura taucoko. Ena tawayaga ga na vuravura ni politiki, lotu kei na veika vakabisinisi i Setani. Erau parofisaitaka o Isikeli kei Sefanaia ni na sega ni yaga na koula kei na siliva e taleitaki tiko vakalevu ena veisenitiuri ena vuravura ni veika vakabisinisi. (Isik. 7:19; Sefa. 1:18) Vakacava ke da railesuva na noda bula ena vuravura qo, da qai dikeva nida a vakawalena na rawati ni iyau dina, ia eda vakaliuca ga na taukeni ni “iyau tawadodonu” ni vuravura qo? Eda na vaka sara ga na turaga e cakacaka ena nona bula taucoko me vakailavo kina, oti qai kila ni ilavo lasulasu ga e kumuna tu. (Vkai. 18:11) Io ena sega dina ga ni yaga na iyau qori, ia eda rawa ni vakayagataka meda ‘vakaitokani kina’ e lomalagi. E veivakavutuniyautaki vakayalo na ka kece eda cakava me tokoni kina na Matanitu i Jiova.

17, 18. Na cava sa waraki ira tu na itokani ni Kalou?

¹⁷ Ni yaco mai na Matanitu ni Kalou, sa na sega na rede kei na saumi dinau, ena vuabale na kakana qai sega ni saumi, vaka kina na veiqaravi vakavuniwai. Era na marautaka na vuvale i Jiova na veika vivinaka e vuravura. Sa na iukuuku ga na koula, siliva kei na vatu talei, sega ni ka me rawati kina na ilavo se maroroi. Sa na tu vakarawarawa na kau saulevu, vatu kei na kaukamea me tara kina na vale totoka. Era na taleitaka na noda itokani mera vukei keda wale ga. Eda na qai marau ni wasea vata na veika e vuabale tu kina o vuravura.

¹⁸ Qori e tiki wale ga ni ivotavota e sega ni vakatauvatani rawa ena nodra o ira na saga mera veitokani e lomalagi. Ena sega ni vakaiyalayala na nodra marau na dauveiqaravi i Jiova e vuravura nira rogoca na vosa i Jisu: “Ni lako mai, sa vakalougatataki kemuni o Tamaqu moni taukena na matanitu e sa vakarautaki me nomuni mai na ivakatekivu kei vuravura.”​—Maciu 25:34.