1, 2. (a) E dusi cei na vosa i Jisu ena Maciu 24:12? (b) E kilai vakacava mai na ivola na Cakacaka ni levu na lotu vaKarisito e dei nodra loloma? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

DUA vei ira na ivakatakilakila e cavuta o Jisu me baleta na “ivakataotioti ni veika vakavuravura,” oya ni na “batabata na nodra loloma e levu.” (Maciu 24:3, 12) Ena imatai ni senitiuri e batabata nodra lomani Jiova, o ira na Jiu era kaya nira tamata ni Kalou.

² Ena yasana adua, levu na lotu vaKarisito ena gauna ya era gumatua tiko ga ni “vunautaka na itukutuku vinaka kei Jisu,” era lomana na Kalou, lomani ira na mataveitacini kei ira na sega ni vakabauta. (Caka. 2:44-47; 5:42) Ia eso na imuri i Jisu ena imatai ni senitiuri era vakalaiva me batabata nodra loloma.

3. Na cava e rairai vakavuna me batabata nodra loloma eso na lotu vaKarisito?

³ Ni sa vakaturi oti o Jisu Karisito, e mani tukuna vei ira na mataveitacini e Efeso ena imatai ni senitiuri: “Qo na ka au sega ni taleitaka vei iko, ni sa sega vei iko na loloma me vaka e liu.”  (Vkta. 2:4) Na cava e rairai vakavuna qori? De dua era rawai na imuri taumada i Karisito ena ivakarau ni rai vakavuravura. (Efeso 2:2, 3) Ena imatai ni senitiuri, e takalevu e Efeso na itovo ca, me vaka ga e levu na siti nikua. E siti vutuniyau o Efeso, levu era vakaliuca na iyau, marau kei na bula vinaka. Sa sega na veinanumi, e takalevu na yalo ni nanumi ira ga. Kena ikuri, e sega ni caka rawa na ivalavala vakasisila kei na itovo tawakilikili.

4. (a) Sala cava e batabata kina na loloma nikua? (b) Na tolu na ituvaki cava e rawa ni vakatovolei kina noda loloma?

⁴ E baleti keda tale ga na parofisai i Jisu. Nikua, sa qai batabata tiko ga nodra lomana na Kalou e levu. Vica vata na milioni era sa vakanadakuya na Kalou, era vakanuinui ina isoqosoqo vakatamata me walia nodra leqa. Sa qai batabata sara nodra loloma na sega ni qaravi Jiova. Ia me vakataki ira ga na lotu vaKarisito mai Efeso, e rawa tale ga nida vakawelei na lotu vaKarisito nikua da qai vakalaiva me batabata na noda loloma. Eda na dikeva qo e tolu na ituvaki e rawa ni vakatovolei kina noda loloma: (1) Noda lomani Jiova, (2) taleitaka na ka dina vakaivolatabu, (3) kei na noda lomani ira na tacida.

5. Na cava e bibi kina meda lomana na Kalou?

⁵ Ena siga tiko ga ya ni bera ni veivakasalataki o Jisu me baleta na batabata ni loloma, a vakabibitaka se o cei meda lomana e liu. E kaya: “‘Mo lomani Jiova na nomu Kalou ena lomamu taucoko, ena nomu vinaka taucoko, kei na nomu vakasama taucoko.’ Qo na ivunau levu duadua, na kena imatai tale ga.” (Maciu 22:37, 38) Io, ni titobu noda lomana na Kalou, ena rawarawa nida muria na ivakaro i Jiova, rawarawa meda vosota, meda cata tale ga na ka ca. (Wilika Same 97:10.) E saga tiko o Setani kei na nona vuravura me vakaluluqataka noda lomana na Kalou.

6. Na cava e yaco ni sega nira lomana na Kalou na tamata?

⁶ E duatani nona rai o vuravura me baleta na loloma. Era sega ni lomana na Dauveibuli, era sa “daulomani ira ga.” (2 Tim. 3:2) Ni liutaka na vuravura o Setani, e vakabibitaki ga kina na “gagadre ni yago, na gagadre ni mata, kei na nona dokadokataka e dua na ka e taukena.” (1 Joni 2:16) E vakasalataki ira gona na mataveitacini na yapositolo o Paula mera kua ni rawai ena veika vakayago, ni kaya: “E vu ni mate na vakasamataki tiko ga ni ka vakayago. . . Baleta na vakasamataki tiko ga ni ka vakayago e veimecaki kei na Kalou.” (Roma 8:6, 7) Macala ga ni o ira na vakaliuca na veika vakayago kei na gagadre ni veiyacovi, era tini ga ena madua kei na rarawa.—1 Kor. 6:18; 1 Tim. 6:9, 10.

7. Na cava meda qaqarauni kina na imuri i Karisito nikua?

⁷ Ena so na vanua, era saga o ira na sega ni vakabauta na Kalou, kei ira na se sega ni vakadeitaka ni bula dina tiko na Kalou vaka kina o ira na vakabauta na bula vakaidewadewa, mera kua ni lomana na Kalou na lewenivanua, mera kua mada ga ni vakabauti koya. Era rawai tale ga e levu mera nanuma ni ka vakalialia me vakabauti ni bula tiko e dua na Dauveibuli. Ena gauna vata qori era vakacerecerei na sainitisi, era sega ni kauaitaka kina e levu na Dauveibuli. (Roma 1:25) Ke da vakabauta na ivakavuvuli kece qori, ena rawa nida yawaki Jiova, ena batabata na noda loloma.—Iper. 3:12.

8. (a) Na cava e rawa ni vakayalolailaitaki keda? (b) Eda nuidei vakacava ena ka e tukuni ena Same 136?

⁸ Na yalolailai e rawa ni vakaluluqataka  noda vakabauta, rawa kina ni batabata noda lomana na Kalou. Ena vuravura e lewa tu o Setani, e rawa ni yaco eso na ituvaki e dau veivakayalolailaitaki. (1 Joni 5:19) De dua eda na sotava na tatara ni bula vaqase, tautauvimate se dredre ni bula vakailavo. Se da na rairai beci keda, eda rarawataka ni sega ni yaco na ka eda namaka se noda malumalumu. Meda kua ni vakalaiva na ituvaki qori se meda nanuma cala ni sa biuti keda o Jiova. Meda dau vakasamataka vakatitobu na vosa i Jiova e vakadeitaka kina ni na lomani keda tiko ga. Kena ivakaraitaki e tukuni ena Same 136:23: “E nanumi keda o koya nida lolovira tu, ni tawamudu na dei ni nona loloma.” Io, e dua tu ga nona lomani keda o Jiova. Eda vakadeitaka gona ni na rogoca na noda “vakamamasu ni kere veivuke,” ena sauma tale ga.—Same 116:1; 136:24-26.

9. Na cava e vukei Paula me dei tiko ga kina nona lomana na Kalou?

⁹ Me vakataki koya ga na daunisame, e vakayaloqaqataki Paula tale ga nona vakasamataka na nona dau veitokoni o Jiova. E vola o Paula: “E dau vukei au o Jiova, au na sega ni rere. Cava ena cakava rawa vei au na tamata?” (Iper. 13:6) Na nona nuitaka vakatabakidua o Paula na veitokoni vakayalololoma i Jiova, e vukei koya me vosota na ituvaki dredre. A sega ni vakatara me vakamalumalumutaki koya na ituvaki qori. Kena ivakaraitaki: Ni curu tu e valeniveivesu, a vola e vica na ivola me vakayaloqaqataki ira kina na mataveitacini. (Efeso 4:1; Fpai. 1:7; Fmon. 1) Ni wawale mada ga, e sega vakadua ni batabata nona lomana na Kalou. E rawa vakacava qori? Ni vakararavi tiko ga vua “na Kalou e dau vakacegui keda ena ka kece, e vakacegui keda ena veika dredre kece eda sotava.” (2 Kor. 1:3, 4) Eda na vakatotomuri Paula vakacava, me dei tiko ga kina noda lomani Jiova?

10. Na cava meda cakava me dei tiko ga kina noda lomani Jiova?

¹⁰ Me rawa ni dei tiko ga noda lomana na Kalou, e cavuta o Paula na ka bibi meda cakava. E vola vei ira na lotu vaKarisito: “Ni kua ni cegu ena masu.” E muri sa qai vola: “Ni gumatua ena masu.” (1 Ces. 5:17; Roma 12:12) Na noda veivosaki kei na Kalou e itekitekivu sara ga ni noda veiwekani voleka. (Same 86:3) Ni tiko na gauna veiganiti meda talaucaka kina vua na lomada kei na noda vakanananu, eda na veivolekati kei na Tamada vakalomalagi, na “Daurogo masu.” (Same 65:2) Kena ikuri, nida sa vakadinata ni sauma o Jiova noda masu, eda na lomani koya ga vakalevu. Eda na kila ni “voleka o Jiova vei ira kece na kacivi koya.” (Same 145:18) Noda vakabauta dei ni na tokoni keda na Kalou, ena vukei keda meda vosota na veivakatovolei se bera mai.

11, 12. Na cava meda cakava meda taleitaka kina vakalevu na ka dina vakaivolatabu?

¹¹ Nida lotu vaKarisito, eda vakamareqeta qai sakitaka na ka dina. Na Vosa ni Kalou e ivurevure ni ka dina. Ni masuti Tamana o Jisu, e kaya: “E ka dina na nomuni vosa.” (Joni 17:17) Koya gona, na noda taleitaka na ka dina, e tekivu sara ga ena noda rawata na kilaka dodonu mai na Vosa ni Kalou. (Kolo. 1:10) Ia e sega ni vinakati ga na kilaka. Raica mada na ka e tukuni ena Same 119 me baleta na ibalebale ni noda taleitaka na ka dina vakaivolatabu. (Wilika Same 119:97-100.) Vakacava e dau tiko na gauna e veisiga meda vakasamataka  kina vakatitobu na tikinivolatabu? Eda na taleitaka ga vakalevu na ka dina vakaivolatabu ke da vakasamataka vakatitobu na sala ena yaga kina vei keda.

¹² E kaya na daunisame: “Dua na ka na kamikamica ni nomuni vosa ina gadroqu, vakalailai na oni ena gusuqu!” (Same 119:103) Eda rawa tale ga ni tovolea na kamica ni kakana vakayalo e yavutaki vakaivolatabu e vakarautaka na isoqosoqo i Jiova. E rawa ni kamikamica tiko ga e gadroda vakaivakatakarakara, ke da dau vakananuma na “vosa rogo vinaka” ni ka dina, da qai vakayagataka meda vukei ira kina eso tale.—Dauv. 12:10.

13. Na cava e vukei Jeremaia me taleitaka na ka dina vakaivolatabu, e yaga vakacava vua?

¹³ Dua na ka nona taleitaka na parofita o Jeremaia na ka dina vakaivolatabu. Dikeva mada se tara vakacava na lomana na Vosa ni Kalou. “E kune na nomuni vosa, au kania sara, na nomuni vosa e ka ni marau, e ka ni reki e lomaqu, niu vakatokai ena yacamuni, kemuni Jiova na Kalou ni lewe vuqa.” (Jere. 15:16) Sala cava e tukuni kina ni kania o Jeremaia na Vosa ni Kalou qai tiloma? Qori nona vakasamataka vakatitobu. Ni cakava qori, e uqeti koya me raica vakabibi na nona vakatokayacataki ena yaca ni Kalou. Vakacava na noda taleitaka na ka dina vakaivolatabu, e uqeti keda qori meda raica kina vakabibi ni ka dokai meda vakatokai ena yaca ni Kalou, meda kacivaka na nona Matanitu ena gauna ni ivakataotioti qo?

14. Na cava meda cakava meda taleitaka kina vakalevu na ka dina vakaivolatabu?

¹⁴ E vinaka nida wilika na iVolatabu kei na ivola vakaivolatabu, ia na cava tale meda cakava meda taleitaka kina vakalevu na ka dina? Meda tiko wasoma ena soqoni kece vakaivavakoso. E dua vei ira na sala bibi eda vakavulici kina, na noda vulica e veimacawa na iVolatabu ni vakayagataki Na Vale ni Vakatawa. Meda kila vinaka na usutu ni vuli, ena vinakati na vakavakarau. Kena ivakaraitaki, meda wilika rawa na tikinivolatabu kece era sega ni lavetaki. Nikua sa rawa nida wilika na noda Vale ni Vakatawa ena jw.org, se  ena levu tale na vosa ena JW Library. Sa tiko tale ga na iwalewale meda rawa ni raica kina vakatotolo na tikinivolatabu sega ni lavetaki ena ulutaga ni vuli. Ia se mani cava eda vakayagataka, eda na taleitaka vakalevu na ka dina vakaivolatabu ke da dau wilika vakavinaka na tikinivolatabu da qai vakananuma vakatitobu.—Wilika Same 1:2.

15, 16. (a) Me salavata kei na Joni 13:34, 35, na cava e noda itavi? (b) E veisemati vakacava na noda lomani ira na tacida, o Jiova kei na iVolatabu?

¹⁵ Ena iotioti ni nona bogi e vuravura o Jisu, e kaya vei ratou na tisaipeli: “Au solia vei kemudou e dua na ivunau vou, mo dou veilomani, mo dou veilomani me vaka ga na noqu lomani kemudou. Na ka qo era na kila kece kina ni dou noqu tisaipeli, ke dou veilomani.”—Joni 13:34, 35.

¹⁶ Na noda lomani ira na tacida e sema tiko kei na noda lomani Jiova. Koya gona, e sega ni rawa nida lomana ga e dua vei rau. E vola na yapositolo o Joni: “Ke sega ni lomana na tacina e raica, me qai lomana vakacava na Kalou e sega ni raica?” (1 Joni 4:20) Na noda lomani Jiova tale ga kei ira na tacida e veisemati kei na noda taleitaka na iVolatabu. Ena sala cava? Nida taleitaka na ka dina vakaivolatabu ena uqeti keda meda talairawarawa mai vu ni lomada ina kena ivakaro, meda lomana na Kalou kei ira na tacida.—1 Pita 1:22; 1 Joni 4:21.

17. Eda na vakaraitaka vakacava na loloma?

¹⁷ Wilika 1 Cesalonaika 4:9, 10. Na cava eso na sala e rawa nida vakaraitaka kina na loloma ena ivavakoso? De dua ena vinakata e dua na veiwatini itabaqase me rau kau ena soqoni. Se vinakata e dua na yada me vakavinakataki eso na ka ena nona vale. (Jeme. 1:27) Ke da gone se qase, era vinakata tu na tacida era yalolailai se rarawa mera kauaitaki, vakayaloqaqataki ra qai vakacegui. (Vkai. 12:25; Kolo. 4:11) Io, ena kilai ena noda vosa kei na noda ivalavala nida lomani ira dina na tacida, eda kauaitaki ira vakalevu nida “vakabauta vata.”—Kala. 6:10.

18. Na cava ena vukei keda meda walia na duidui lalai e dau basika ena keda maliwa?

¹⁸ E parofisaitaka na iVolatabu ni dua vei ira na ivakatakilakila ni “iotioti ni veisiga” ni ituvaki ca qo na yalo ni nanumi keda ga kei na kocokoco. (2 Tim. 3:1, 2) Nida lotu vaKarisito, ena vinakati meda saga vagumatua meda lomana tiko ga na Kalou, na ka dina vakaivolatabu kei ira na mataveitacini. Macala ga ni na basika ena so na gauna na duidui lalai ena keda maliwa. Ia e yaga vakalevu ena ivavakoso ni tiko vei keda na loloma, ni na uqeti keda meda veivakameautaki! (Efeso 4:32; Kolo. 3:14) Meda kua mada ga ni vakalaiva me batabata na noda loloma! Io, meda lomani Jiova tiko ga vakalevu, ira na tacida da qai taleitaka nona Vosa.