Qori e sega ni ibalebale ni tikinivolatabu qo. E dusia tiko ga nona lutu e dua se nona bale ni sotava veitaravi na leqa se na veika dredre, ia e vosota rawa.

Dikeva na tikina wavolita: “Mo kua ni toka vuni volekata na vale ni yalododonu mo nakicataka, mo kua ni vakacacana na nona vanua ni vakacegu. De bale vakavitu na yalododonu ena duri tale, ia o ira na tamata ca era na tarabe ena ka ca. Ni lutu na kemu meca mo kua ni marau vakalevu, ni tarabe o koya me kua ni reki na lomamu.”—Vkai. 24:15-17.

Eso era vakaibalebaletaka na tikina e 16 vua e dua e rairai sikalutu ena ivalavala ca, ia e veivutuni qai vinaka tale nona veiwekani kei na Kalou. Erau vola e rua na italatala ni Peritania ni o “ira na dauvunau ena gauna makawa kei na gauna qo, era dau vakaibalebaletaka” va qori “na tikinivolatabu qo.” Erau kaya tale ga ni rai qori e dusia “nona sikalutu . . . ena ivalavala ca bibi e dua na tamata vinaka, e veivutuni ena veigauna e cala kina me rawa ni duri tale qai vakadonui koya tiko ga na Kalou.” Ena rogo vinaka na ivakamacala qori ke dua e vakamatauni koya tiko ena caka ca. Ena rairai nanuma ni na vosoti koya tu ga na Kalou ke valavala ca tiko ga.

Ia qori e sega ni ibalebale ni ka e tukuni tiko ena tikina e 16.

Na vosa vakaIperiu ni “bale” kei na “lutu” ena tikina e 16 kei na 17, e rawa ni vakaibalebaletaka e levu na ka. E rawa ni dusia na kena lutu dina e dua na ka, me vaka na bulumakau e lutu e gaunisala, e dua e lutu mai na delanivale, se na vatu lailai e lutu ena qele. (Vkru. 22:4, 8; Emosi 9:9) E rawa tale ga ni duatani na kena ibalebale, kena ivakaraitaki: “O Jiova e dusimaka na ilakolako ni tamata ni kunea o Koya na marau ena nona sala. Ke bale mada ga o koya ena sega ni davo vakatoboicu ni tokoni koya o Jiova ena ligana.”—Same 37:23, 24; Vkai. 11:5; 13:17; 17:20.

Ia dikeva na ka e vakamacalataka o Parofesa Edward H. Plumptre: “Na vosa vakaIperiu ni [“bale”] e sega vakadua ni dau vakaibalebaletaki me ivalavala ca.” E dua tale na vuku e vakamacalataka va qo na tikina e 16: “Ena tawayaga nodra vakacacani na tamata ni Kalou ni na rawa vinaka ga nodra sasaga, ia era na sega ni va qori na tamata ca!”

O koya gona, eda sa raica mai ni nona lutu e dua me vaka e tukuni ena Vosa Vakaibalebale 24:16, e sega ni vakaibalebaletaka nona sikalutu ena ivalavala ca, e dusia ga nona sotava veitaravi na leqa kei na veika dredre. Eda bula tu ena vuravura ca, ena rawa gona ni tauvimate na tamata yalododonu se sotava na veika dredre. De dua ena tusaqati koya tale ga vakaukaua na matanitu. Ia e nuidei ni na vukei koya na Kalou me vosota, me rawa tale ga nona sasaga. Vakasamataka mada na veigauna sa oti ena kena dau rawa vinaka nodra sasaga na tamata ni Kalou. Na vuna? Eda nuidei ni “o Jiova e tokoni ira kece era bale qai vakaduri ira kece era lolou tu.”—Same 41:1-3; 145:14-19.

Ena sega ni marau “na yalododonu” nira sotava na veika dredre eso tale. Ia e vakayaloqaqataki ni kila, “ni na vinaka sara nodra bula o ira era doka na Kalou dina baleta nira dokai koya.”—Dauv. 8:11-13; Jope 31:3-6; Same 27:5, 6.