Na iVakayakavi ni Turaga​—Na Cava na Kena iBalebale Vei Iko?

“Ena tarogi kina e na vuku ni yago ni Turaga kei na nona dra, o koya yadua ena kania na madrai oqo, ka gunuva na bilo ni Turaga, ka sega ni doka.”​—⁠1 KORINICA 11:⁠27.

1. Na cava na soqo bibi duadua ena yabaki 2003? E tekivutaki vakacava?

NA SOQO bibi duadua ena yabaki 2003 ena vakayacori ni sa dromu na siga ena 16 Epereli. Era na soqo kina na iVakadinadina i Jiova ena iVakananumi ni mate i Jisu Karisito. Me vaka e laurai ena ulutaga sa oti, a tauyavutaka o Jisu na soqo oqo ni sa solevutaka oti kei iratou nona yapositolo na Lakosivia ena 14 Naisani, 33 S.K., e kilai tale ga me iVakayakavi ni Turaga. Na madrai sega ni vakaleveni kei na waini damudamu e vakatakarakarataka na yago uasivi i Karisito kei na nona dra liviraki, na isoro duadua ga e rawa ni vakabula na kawatamata mai na ivalavala ca kei na mate.​​—⁠Roma 5:​12; 6:​23.

2. Na ivakasala cava e tiko ena 1 Korinica 11:⁠27?

² O ira era vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi mera doka. E vakamatatataka na tikina oqo na yapositolo o Paula ni volavola vei ira na lotu Vakarisito e Korinica makawa, era a sega ni doka na iVakayakavi ni Turaga. (1 Korinica 11:​20-​22) A vola o Paula: “Ia ena tarogi kina e na vuku ni yago ni Turaga kei na nona dra, o koya yadua ena kania na madrai oqo, ka gunuva na bilo ni Turaga, ka sega ni doka.” (1 Korinica 11:27) Na cava e bibi kina na veivosa oya?

E So Era Sega ni Doka

3. Na cava e dau nodra ivalavala e levu na lotu Vakarisito mai Korinica ena iVakayakavi ni Turaga?

³ Levu na lotu Vakarisito mai Korinica era sega ni doka na iVakananumi. Ena dua na gauna, e so era kauta mai na kedra ivakayakavi ra qai mai kania ni bera na soqoni kei na gauna ni soqoni, era veileti, era kana ra qai gunu vakalialia. E nunu kina nodra vakasama ra qai moce vakayalo. Era na “tarogi kina e na vuku ni yago ni Turaga kei na nona dra.” O ira na sega ni  vakayakavi yani era lai walokai ra qai tikotiko vakaca. Io, e levu era sega ni doka ra qai sega ni vakasamataka vakatitobu na bibi ni soqo. Sa rauta mera cudruvi!​​—⁠1 Korinica 11:​27-​34.

4, 5. Na cava mera dikevi ira vinaka kina na dau vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi?

⁴ Ni voleka na iVakananumi e veiyabaki, o ira na vakayagataka na madrai kei na waini e dodonu mera dikevi ira vinaka. Mera bulabula vinaka vakayalo, me dokai kina na kanavata. Ke dua e sega ni doka se beca na isoro i Jisu, e rawa ni ‘muduki tani mai vei ira na tamata ni Kalou,’ me vaka ga a dau caka vua e dua na Isireli e sega ni savasava e vakayagataka na imadrali ni veivinakati.​​—⁠Vunau ni Soro 7:​20; Iperiu 10:​28-​31.

⁵ E vakatauvatana o Paula na iVakananumi kei na kanavata e Isireli makawa. E tukuni ira era vakayagataka vata kei Karisito na madrai kei na waini ena nona kaya: “Dou sa sega ni gunuva rawa na bilo ni Turaga [se, “o Jiova,” NW], kei na nodra bilo talega na tevoro: dou sa sega ni kana rawa e na tepeli ni Turaga [o Jiova], kei na nodra tepeli talega na tevoro.” (1 Korinica 10:​16-​21) Ke valavala ca bibi gona e dua e dau vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi, me vakatusa vei Jiova qai qara na nodra veivuke  vakayalo na qase ena ivavakoso. (Vosa Vakaibalebale 28:13; Jemesa 5:​13-​16) Ke veivutuni dina qai vuataka na vua e kilikili kei na veivutuni, ena vakayagataka ena veidokai na madrai kei na waini.​​—⁠Luke 3:⁠8.

Eda Tiko Nida Rokova

6. E vakarautaka vei cei na Kalou mera gunuva na waini ra qai kania na madrai ena iVakayakavi ni Turaga?

⁶ Vakacava o ira era caka vinaka vei ira na ivovo ni 144,000 era taci Karisito, era na vakayagataka beka na madrai kei na waini ena iVakayakavi ni Turaga? (Maciu 25:​31-​40; Vakatakila 14:⁠1) Sega. Na Kalou e vakarautaka na itavi dokai oqo vei ira era lumuti ena yalo tabu mera “taukei vata kei Karisito.” (Roma 8:​14-​18; 1 Joni 2:​20) Vakacava ga o ira e nodra inuinui na bula tawamudu ena vuravura parataisi ena liutaka na Matanitu ni Kalou? (Luke 23:43; Vakatakila 21:​3, 4) Dina nira sega ni itaukei vata kei Jisu mera nuitaka na bula e lomalagi, ia era na tiko ga ena iVakananumi ena nodra rokova.​​—⁠Roma 6:​3-5.

7. Ena kila vakacava e dua na lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri ni dodonu me vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi?

⁷ Era lumuti ena yalo tabu na lotu Vakarisito dina ena imatai ni senitiuri. Levu gona vei ira era vakayagataka rawa e dua se sivia na isolisoli vakacakamana ni yalo tabu me vaka na vosataki ni veimataqali vosa. E vakarawarawataka vei ira oqo mera kila nira lumuti ena yalo tabu qai dodonu tale ga mera vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi. Ia, ena noda gauna, na kena kilai e vakatau mai na veivosa oqo: “Ia ko ira ga sa tuberi ira na Yalo ni Kalou era sa luve ni Kalou. Ni dou sa sega ni rawata tale na yalo ni bobula mo dou rere; ia dou sa rawata na Yalo Tabu dou sa vakabauti kina me gone, o koya eda sa kaci kina, Apa, Tamada.”​​—⁠Roma 8:​14, 15.

8. O cei na “witi” kei na “sila ca” e tukuni ena Maciu wase 13?

⁸ Me tekivu sara mai na nodra gauna na lotu Vakarisito taumada, era tubu na lumuti me vaka na “witi” ena kedra maliwa na “sila ca,” se lotu Vakarisito lasu. (Maciu 13:​24-​30, 36-​43) Ni yaco mai na veiyabaki ni 1870, sa qai matata sara kina na “witi,” ia ni oti e vica vata na yabaki, sa qai tukuni vei ira na ivakatawa lotu Vakarisito lumuti: “Mera vakamatatataka na qase . . . vei ira kece na tiko [ena iVakananumi] na ivakatagedegede oqo,​​—⁠(1) vakabauti ni dra [i Karisito]; kei na (2) vakatabui ni bula vua na Turaga kei na nona cakacaka, me yacova na mate. Mera sureti kece o ira e vaka oqo nodra vakabauta, e kena ibalebale nira sa vakatabui, mera vakaitavi ena vakananumi ni mate ni Turaga.”​​—⁠Studies in the Scriptures, iTabataba VI, The New Creation, tabana e 473. *

Ra Qarai e ‘So Tani Tale na Sipi’

9. Na cava e vakamatatataki ena 1935 me baleti ira “nai soqosoqo levu,” e tarai ira tale ga vakacava na dau vakayagataka tu na madrai kei na waini ena iVakananumi?

⁹ Toso na gauna, na isoqosoqo i Jiova sa qai tekivu me kauaitaki ira e so tale era sega ni imuri lumuti i Karisito. Dua gona na veisau levu a yaco ena loma ni veiyabaki ni 1930. Ni bera oya, o ira na tamata ni Kalou era dau okati ira tu “nai soqosoqo levu” ena Vakatakila 7:​9, mera dua na ilawalawa vakayalo ia era sega soti ni bibi, dina nira na lai duavata tale ga i lomalagi kei ira na 144,000 na lumuti era vakaturi​​—⁠era vaka na itokani ga ni wati Karisito. (Same 45:​14, 15; Vakatakila 7:4; 21:​2, 9) Ia ena 31 Me, 1935, ena soqo ni tikina mai Washington, D.C., Mereke, sa qai vakamatatataki kina vakaivolatabu ni o ira ga “nai soqosoqo levu” o ira na ‘so tani tale na sipi’ era bula tiko ena iotioti ni veisiga. (Joni 10:16) Ni cava na soqo ni tikina, e so sa ra sega ni qai vakayagataka tale na madrai kei na waini ena iVakananumi, nira siqema ni nodra inuinui na bula e vuravura, sega ni bula e lomalagi.

10. O na vakamacalataka vakacava na nodra inuinui kei na itavi na ‘so tani tale na sipi’ nikua?

¹⁰ Me tekivu mai na 1935, sa ra qarai kina na ‘so tani tale na sipi,’ era vakabauta na ivoli, era yalataki ira vua na Kalou, ra qai tokoni ira na  “qele-ni-sipi lailai” ena vunautaki ni Matanitu ni Kalou. (Luke 12:32) Na so tani tale na sipi oqo era nuitaka na bula tawamudu e vuravura, ia e dua ga na ivakatagedegede era muria kei na ivovo ni lumuti, era itaukei ni Matanitu ni Kalou. Me vakataki ira ga na kaitani e Isireli makawa era sokalou vei Jiova ra qai muria na Lawa, o ira tale ga na so tani tale na sipi nikua era ciqoma na itavi vakarisito ena nodra duavata kei ira na Isireli vakayalo ena vunautaki ni itukutuku vinaka. (Kalatia 6:​16) Ia me vaka ni na sega ni rawa ni tui se bete kei Isireli e dua na kaitani, ena sega tale ga ni dua vei ira na so tani tale na sipi me na veiliutaki se bete ena matanitu vakalomalagi.​​—⁠Vakarua 17:⁠15.

11. Na tikinisiga e papitaiso kina e dua ena rawa ni vakatau kina vakacava na nona inuinui?

¹¹ Ena veiyabaki ni 1930, sa qai matata ni kena irairai nira sa digitaki oti na ilawalawa era lai bula i lomalagi. O koya gona, sa vicasagavulu mai oqo na yabaki na nodra qarai o ira ga na so tani tale na sipi era nuitaka na bula e vuravura. Ia, e rawa ni kacivi e dua e lewe ni so tani tale na sipi sa dede nona qarava voli na Kalou ena yalodina, me sosomitaki koya na lumuti e tawayalodina mai vei ira na le 144,000.

Vu ni Nodra Nanuma Cala

12. Na cava na vuna sa na muduka kina e dua nona vakayagataka na madrai kei na waini?

¹² Era sega ni vakatitiqataka na lotu Vakarisito lumuti nira kacivi ina bula e lomalagi. Ia vakacava ke so era sega ni kacivi ina bula e lomalagi sa ra dau vakayagataka tiko na madrai kei na waini ena iVakananumi? Nira kila vakataki ira nira sega ni nuitaka na bula e lomalagi, na nodra lewaeloma ga ena tarovi ira mera kua tale ni vakayagataka. Na Kalou ena sega ni vakadonui koya e kaya ni na tui ka bete i lomalagi ni matata vinaka tu vua ni sega ni kacivi kina. (Roma 9:​16; Vakatakila 20:⁠6) O Jiova a vakamatea na Livai o Kora ena nona kocova ena viavialevu na matabete nei Eroni. (Lako Yani 28:1; Tiko Voli mai na Lekutu 16:​4-​11, 31-​35) Ke siqema e dua na lotu Vakarisito ni sega ni dodonu me vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi, e dodonu me muduka qai kere veivosoti ena masu vei Jiova.​​—⁠Same 19:⁠13.

13, 14. Na cava e rawa nira nanuma cala kina e so nira kacivi ina bula e lomalagi?

¹³ Na cava e rawa nira nanuma cala kina e so nira kacivi ina bula e lomalagi? Rawa ni dua na vuna na mate nei watidra, se na leqa vakacalaka, ena rairai oti sara ga kina nodra via bula e vuravura. Se ra na diva tale beka ga mera bula i lomalagi me vakataki ira nodra itokani voleka era kaya nira lotu Vakarisito lumuti. Ia, na Kalou e sega ni solia na dodonu vua e dua me digitaki ira tale e so ena itavi dokai oqo. E sega tale ga ni digitaki ira na itaukei ni Matanitu ena nona vosa sara ga vakadomoilevu vei ira mai lomalagi.

¹⁴ Na rai ni lotu lasu ni tamata vinaka kece era na lako i lomalagi, era na rairai nanuma kina e so nira kacivi mera lai bula i lomalagi. E bibi kina meda qarauna de da vakacalai ena so na rai cala e dau tu vei keda e liu, se so tale na ka. De vinaka tale ga mera taroga e so: ‘E dau cakayaco vei au na wainimate au dau gunuva? E dau rawarawa beka na tamoi ni noqu vakasama meu lai nanuma kina niu dua na lumuti?’

15, 16. Na cava e vica tale na vuna era na rairai nanuma cala kina e so nira lumuti?

¹⁵ Ena vinakati vei ira e so mera taroga: ‘Au dau vinakata beka na rogo? Au vinakata beka ena gauna oqo meu vakaitutu, se meu na qai itaukei vata kei Karisito?’ Ni digitaki o ira era itaukei ni Matanitu ni Kalou ena imatai ni senitiuri, era sega ni taura kece tu na itavi dokai ena ivavakoso. O ira tale ga era kacivi ina bula e lomalagi era sega ni via rogo se dokadokataka nira lumuti. Era dau yalomalumalumu ga, na itovo e namaki vei ira era taukena na “vakasama i Karisito.”​​—⁠1 Korinica 2:​16, NW.

¹⁶ E so era na rairai nanuma nira kacivi ina bula e lomalagi ni sa levu na ka era kila ena iVolatabu. Ia, o koya e lumuti ena yalo tabu ena sega ni sa lai duatani sara kina na ivakatagedegede ni nona kilaka, ni o Paula mada ga a vakavulici  ira qai vakasalataki ira e so na lumuti. (1 Korinica 3:​1-3; Iperiu 5:​11-​14) Sa tiko ga na ituvatuva e vakarautaka na Kalou mera vakani kina vakayalo nona tamata. (Maciu 24:​45-​47) Ni dua gona e lotu Vakarisito lumuti, e sega ni kena ibalebale ni vuku cake vei ira era nuitaka na bula e vuravura. E sega tale ga ni kilai ni dua e lumuti ena yalo tabu mai na taro vakaivolatabu e rawa ni sauma, nona maqosa ena veivakavulici se vunau. Baleta ni so tale ga na lotu Vakarisito era nuitaka na bula e vuravura era kenadau ena veika oqo.

17. Na veilumuti ena yalo tabu e vakatau ena cava, e vakatau tale ga vei cei?

¹⁷ Ke dua noda itokani ena vakabauta e vakataroga na bula i lomalagi, e rawa ni veivosakitaka kei na dua na qase, se dua na lotu Vakarisito matua. Ia ena sega ni rawa ni vakatulewataka e dua vua tale e dua ni kacivi me lai bula i lomalagi. O koya e nuitaka na bula i lomalagi ena sega ni lai vakataroga oya vua e dua tale. Ni o ira na lumuti sa ra “sucu tale, sa segai e na sila e vuca rawa, oqori ga sa tawa vuca rawa, e na vosa ni Kalou, sa bula ka tu dei ka tawa mudu.” (1 Pita 1:​23) Ena yalona tabu kei na nona Vosa, e bucina na Kalou na “sila” e “sucu tale” kina e dua ena inuinui vakalomalagi. (2 Korinica 5:​17) E veilumuti o Jiova. E “sega ni yaco e na vukuna sa gadreva, se na vukuna sa cici, ia e na vukuna ga na Kalou.” (Roma 9:​16) Ia, ena vakadeitaka vakacava e dua ni kacivi ina bula i lomalagi?

Ra Sega ni Lomatarotaro Tale

18. E cakacaka vakacava na yalo tabu ni Kalou e lomadra na lumuti?

¹⁸ Na yalo tabu ni Kalou e vakadeitaka vei ira na lotu Vakarisito lumuti nira na bula i lomalagi. A vola o Paula: “Dou sa rawata na Yalo Tabu dou sa vakabauti kina me gone, o koya eda sa kaci kina, Apa, Tamada. A Yalo oqo sa tukuna mai ki na yaloda, ni da sa luve ni Kalou: ia kevaka eda sa gone, eda na qai taukei; eda na taukena na veika ni Kalou, eda sai taukei vata kei Karisito; kevaka eda sa vosota vata kaya na ca, eda na vakalougatataki vata kaya talega.” (Roma 8:​15-​17) Ena veivakamuai ni yalo tabu, ena vakauqeti ira na lumuti na ivakarau ni lomadra mera kila ni vakaibalebale vei ira na veika e kaya na iVolatabu me baleta na luve vakayalo i Jiova. (1 Joni 3:⁠2) Na yalo tabu ni Kalou era kila kina nira luvena qai bucina e lomadra na inuinui uasivi. (Kalatia 4:​6, 7) Ena  totoka vakaoti na bula tawamudu ena yago uasivi e vuravura nira na tiko kina na nodra vuvale kei na nodra itokani, ia oqo e sega ni nodra inuinui e solia na Kalou. Ena yalona tabu, na Kalou sa bucina e lomadra na inuinui kaukaua ni lai bula i lomalagi, era na bolea mera guilecava kina na veika kece e vuravura.​​—⁠2 Korinica 5:​1-5, 8; 2 Pita 1:​13, 14.

19. E tara vakacava na bula ni dua na lotu Vakarisito lumuti na veiyalayalati vou?

¹⁹ Era nuidei na lotu Vakarisito lumuti nira na bula i lomalagi, ra qai curu tale ga ena dua na veiyalayalati vou. E cavuta oqo o Jisu ena gauna a tauyavutaka kina na iVakananumi e qai kaya: “A bilo oqo na veiyalayalati vou e na noqu dra sa liviraki e na vukumudou.” (Luke 22:20) Oqo e nona veiyalayalati na Kalou kei ira na lumuti. (Jeremaia 31:​31-​34; Iperiu 12:​22-​24) O Jisu na dautataro. E tekivu vakavatukana na veiyalayalati vou ena dra liviraki i Karisito, e sega nira digitaki ga kina na Jiu ia na tamata mai na veimatanitu era tabea na yaca i Jiova ra qai tiki ni “kawa” i Eparama. (Kalatia 3:​26-​29; Cakacaka 15:14) Na “veiyalayalati tawa mudu” oqo era na vakaturi kina ina bula tawamate rawa i lomalagi o ira kece na Isireli vakayalo.​​—⁠Iperiu 13:⁠20.

20. Na cava e veiyalayalatitaka na Karisito kei ira na lumuti?

²⁰ Era sega ni lomatarotarotaka tale nodra inuinui na lumuti. Dua tale na veiyalayalati era okati kina, oya na veiyalayalati ni Matanitu ni Kalou. Ena nodra duavata kei Karisito, e kaya kina o Jisu: “Dou sa dautiko vata kei au e na noqu vosota na dauveivakatovolei. Ia ka’u sa solia vei kemudou e dua na matanitu me vaka sa solia mai vei au ko Tamaqu.” (Luke 22:​28-​30) Ena dei tiko ga na veiyalayalati oqo nei Jisu kei ira era na tui vata kei koya.​​—⁠Vakatakila 22:⁠5.

Na Gauna ni iVakananumi e Gauna Vinaka

21. Na veika vinaka cava eda rawa ni cakava ena gauna ni iVakananumi?

²¹ E levu na ka vinaka e rawa ni vakayacori ena gauna ni iVakananumi. E rawa ni yaga vei keda na ituvatuva ni wili iVolatabu ena macawa oya. E gauna vinaka tale ga ni masu, me nanumi lesu kina na bula i Jisu e vuravura kei na nona mate, e gauna tale ga me vunautaki kina na Matanitu ni Kalou. (Same 77:12; Filipai 4:​6, 7) Na soqo oqo eda vakasamataka tale kina na nodrau loloma na Kalou kei Karisito e veisemati kei na isoro ni veivoli i Jisu. (Maciu 20:28; Joni 3:​16) Na isolisoli oqo e dodonu meda nuidei kina, meda lomavakacegu, qai tosoi keda meda tadolova na ivakarau ni bula vakarisito. (Lako Yani 34:6; Iperiu 12:⁠3) E vakaukauataki keda na iVakananumi meda cakava dina na veika eda yalataka nida dauveiqaravi ni Kalou, da qai yalodina tiko ga meda imuri i Luvena lomani.

22. Na cava na isolisoli uasivi i Jiova vua na kawatamata, kei na cava e dua na sala eda na vakavinavinakataka kina?

²² Sa dua dina na isolisoli vinaka e solia vei keda o Jiova! (Jemesa 1:​17) E tuberi keda ena nona Vosa, veivuke ni yalona tabu, kei na inuinui ni bula tawamudu. Na isolisoli uasivi ni Kalou na isoro i Jisu me baleti ira na lumuti kei ira kece tale e so era cakacakataka nodra vakabauta. (1 Joni 2:​1, 2) Na cava sara mada na ibalebale ni mate i Jisu vei iko? O na dua beka vei ira era vakavinavinakataka, nira soqovata ni dromu na siga ena 16 Epereli, 2003, mera vakananuma na iVakayakavi ni Turaga?

[iVakamacala e ra]

Na Cava na Nomu iSaunitaro?

• O cei era na vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi?

• Na cava era na tiko kina ena vakarokoroko ena iVakayakavi ni Turaga na ‘so tani tale na sipi’?

• Era na kila vakacava na lotu Vakarisito lumuti nira na vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi ni mate i Karisito?

• Na veika vinaka cava e rawa ni vakayacori ena gauna ni iVakananumi?

[Taro]

[Graph/iYaloyalo ena tabana e 18]

(Raica tale na ivola)

iWiliwili Era Tiko ena iVakananumi

ENA MILIONI

15,597,746

14

15

13,147,201

13

12

11

10

 9

 8

 7

 6

 5

4,925,643

 4

 3

 2

 1

878,303

63,146

1935 1955 1975 1995 2002

[iYaloyalo ena tabana e 18]

O na tiko beka ena iVakayakavi ni Turaga ena yabaki oqo?

[iYaloyalo ena tabana e 21]

Na gauna ni iVakananumi e gauna vinaka me vakalevutaki kina na wili iVolatabu kei na vunautaki ni Matanitu ni Kalou