Cakamana i Jisu—Na Cava o Vulica Kina?
Cakamana i Jisu—Na Cava o Vulica Kina?
O NA rairai kurabui na kila ni sega vakadua ni vakayagataki ena ivolatukutuku vakaivolatabu ni nona bula o Jisu e vuravura, na vosa taumada e mai vakadewataki tiko oqo me “cakamana.” So na gauna na vosa vakirisi (dyʹna·mis) e vakadewataki me “cakamana” e kena ibalebale dina na “kaukauwa.” (Luke 8:46) E rawa tale ga ni vakadewataki me “dui kaukauwa” se “cakacaka veivakurabuitaki.” (Maciu 11:20, NW; 25:15, VV) E kaya e dua na vuku, na vosa vakirisi oqo “e vakabibitaka ga na cakacaka levu sa vakayacori oti, qai vakauasivi, na kaukaua e vakayacori rawa kina. E rawa gona ni tukuni ni caka rawa ga ena kaukaua ni Kalou.”
E dua tale na vosa vakirisi (teʹras) e dau vakadewataki me “ka e veivakidacalataki” se “ka e veivakurabuitaki.” (Joni 4:48; Cakacaka 2:19) Na veivosa oqo e dusia ni tarai ira sara ga na raica na ka e yaco. Vakavuqa, era drukataka qai kurabuitaka na le vuqa kei ira na tisaipeli na cakamana i Jisu.—Marika 2:12; 4:41; 6:51; Luke 9:43.
Na ikatolu ni vosa vakirisi (se·meiʹon) e dusia na cakamana i Jisu e kena ibalebale “[i]vakatakilakila.” E “vakamacalataka na ibalebale titobu ni cakamana,” e kaya na vuku o Robert Deffinbaugh, qai kuria ena nona kaya: “Na ivakatakilakila e dua na cakamana e vakavotuya na ka dina me baleta na noda Turaga o Jisu.”
E Ka Lasuwale se Kaukaua Soli Vakalou?
Na iVolatabu e sega ni vakamacalataka na cakamana i Jisu me ka lasuwale se ilawaki me vakadrukai ira na tamata. Ia, era ivakaraitaki ga ni “kaukauwa levu ni Kalou,” me vaka na nona vakaseva tani o Jisu na yalo velavela mai vua e dua na gonetagane. (Luke 9:37-43) E dredre beka vua na Kalou Cecere Duadua—o koya e tukuni ni “levu na nona kaukauwa”—me cakava na cakacaka veivakurabuitaki oqo? (Aisea 40:26) Sega sara!
E rauta ni 35 na cakamana i Jisu e volatukutukutaki tu ena Kosipeli. Ia e sega ga ni kilai na levu kece ni nona cakamana. Me kena ivakaraitaki, e tukuni ena Maciu 14:14: “[A sa] raici ira era sa lewe vuqa sara a sa lomani ira, a sa vakabulai ira na nodra era tauvimate.” A sega ga ni tukuni se ra le vica na tauvimate era a vakabulai ena siga oya.
Na cakacaka veivakurabuitaki oqo e dua na ivakadinadina levu ni nona kaya voli o Jisu, ni o koya na Luve ni Kalou, na Mesaia yalataki. Na iVolatabu sara mada ga e vakaraitaka ni a rawa wale ga vei Jisu me cakamana ena kaukaua soli vakalou. Na yapositolo o Pita a cavuti Jisu me “tamata sa vakadinadinataka vei kemudou na Kalou e na cakacaka-mana, kei na ka e veivakurabuitaki eso, kei nai vakatakilakila eso, sa solia na Kalou kivei koya me cakava e na kemudou maliwa, me vaka dou sa kila.” (Cakacaka 2:22) Ena dua tale na gauna, a tukuna o Pita “ni sa lumuti Jisu . . . na Kalou e na Yalo Tabu kei na kaukauwa: ko koya ka lako voli ka daucaka vinaka, a sa vakabulai ira kecega sa vakasaurarataki ira na tevoro; ni sa tiko vata kaya na Kalou.”—Cakacaka 10:37, 38.
Marika 1:21-27 e vakamacalataka na nodra rai na le vuqa ena vuku ni nona veivakavulici o Jisu, vaka kina e dua nona cakamana. E kaya na Marika 1:22 ni o ira na le vuqa “[e]ra sa kurabui e na nonai vakavuvuli,” qai kaya na tikina e 27 nira a ‘kurabuitaka’ na tamata na nona a vakaseva na yalo velavela. Na nona cakacaka veivakurabuitaki o Jisu, kei na nona itukutuku e vakadinadinataka ni o koya na Mesaia yalataki.
Erau veisemai vinaka na cakamana i Jisu kei na nona itukutuku. NaA sega wale ga ni tukuna o Jisu ni o koya na Mesaia; me lako vata na nona vosa kei na veika e cakava, na kaukaua soli vakalou e laurai ena nona veicakamana e ivakadinadina dei ni o koya na Mesaia. Ni votu na veitaro e vauca na nona itavi kei na nona kaukaua, a sauma vakadoudou o Jisu: “Sa tiko oqo e dua na i vakadinadina e baleti au e levu cake mai na kena ka solia ko Jone [na Dauveipapitaisotaki]: na veicakacaka au sa cakava tiko, ko ya na veicakacaka ka a solia mai vei au ko Tamaqu me’u vakayacora, era sa vakadinadinataka ni a talai au mai ko Tamaqu.”—Joni 5:36, VV.
Kena iVakadinadina
Eda vakadeitaka vakacava ni a yaco dina na cakamana i Jisu? Dikeva e so na kena ivakadinadina.
Ni vakayacora nona cakacaka veivakurabuitaki o Jisu, a sega vakadua ni cakava me dokai kina. Ena veicakamana yadua e raica o koya me lagiti qai vakarokorokotaki ga kina na Kalou. Me kena ivakaraitaki, ni bera ni vakabula e dua na mataboko, a vakadreta o Jisu ni na yaco na veivakabulai oqo “me vakatakilai ga na cakacaka ni Kalou e na vukuna.”—Joni 9:1-3; 11:1-4.
E duatani sara o Jisu mai vei ira na daucakaiba, kei ira na dauveimasulaki, baleta nona cakamana e sega ni vakayacori kina na vakamoce vakasama, lawaki, ivukivuki duatani, cakaisausau, se mera curumi yalo na tamata. A sega tale ga ni vakararavi o koya ina vakabauta butobuto se vakayagataki ni iyaya makawa e so era okati me ka tabu. Dikeva na sala rawarawa a vakabula kina o Jisu e rua na mataboko. E kaya na kena ivolatukutuku: “Sa qai yalololoma ko Jisu, a sa tara na matadrau: a sa rai vinaka vakasauri na matadrau, a rau sa muri koya.” (Maciu 20:29-34) E sega ni vakayacori kina e dua na kena lotu se soqo me vakalevulevuya na ka e cakava. E sega ni dau cakava vuni o Jisu nona cakamana, vakavuqa e dau cakava e matadra na lewe vuqa. A sega tale ga ni vakayagataka na mataqali cina, buturara, se vanua vakarautaki ena nona cakamana. Kena veibasai, vakavuqa e sega ni rawa nira volatukutukutaki na veicakamana e vakayacori ena gauna oqo.—Marika 5:24-29; Luke 7:11-15.
So na gauna e dau vakacaucautaka o Jisu na nodra vakabauta o ira a yaga vei ira na nona cakamana. Ia ke lailai nona vakabauta e dua, ena sega ni tarova nona cakamana o Jisu. Eda vakadinadinataka oqori ena gauna a tiko kina e Kapenaumi mai Kalili, “sa kau mai vei koya e lewe vuqa sa curumi ira na tevoro eso: a sa vakasevi ira na tevoro ko koya e na vosa, a sa vakabulai ira kecega sa tauvimate.”—Maciu 8:16.
A cakamana o Jisu me vakacegui ira na tamata a vakaleqai dina tu na nodra bula, a sega ni cakava me saravi ga kina. (Marika 10:46-52; Luke 23:8) A sega tale ga ni vakayacora oqori o Jisu me rawaka kina.—Maciu 4:2-4; 10:8.
E Dina Beka na Volaitukutuku ena Kosipeli?
Na itukutuku me baleta na cakamana i Jisu e vakamacalataki vei keda ena va na Kosipeli. E tiko beka na vuna e dodonu meda nuitaka kina na volaitukutuku oqo, nida dikeva na dina ni cakamana i Jisu? Io, e tiko na vuna.
Me vaka sa cavuti taumada, e sega ni dau cakava vuni o Jisu na nona cakamana, e dau cakava sara ga ena matadra na lewe vuqa. A volai na Kosipeli ena gauna sara ga era se bula voli kina e lewe levu era raica na cakamana. Me baleta na dina ni veika eratou vola na dauvola Kosipeli, e kaya na ivola The Miracles and the Resurrection: “Sa dua na cala levu ke da beitaki iratou na vola na Kosipeli ni ratou nakita me ratou tabonaka na itukutuku dina ni veika a yaco, ratou qai ubia ena so na itukuni ni cakamana me rawai ira kina na tamata ina lotu. . . . Vakauasivi ni nodratou inaki me ratou vola ga na ka a yaco dina.”
O ira mada ga na Jiu era meca ni lotu Vakarisito, era sega ni vakacala na cakacaka veivakurabuitaki Marika 3:22-26) Era sega tale ga ni vakacala rawa na dauveivakadiloi ena veigauna e muri na cakamana i Jisu. Kena veibasai, ena imatai kei na ikarua ni senitiuri S.K., e kunei ni a volai tu e so na itukutuku ni cakamana i Jisu. E macala gona, ni tiko na vuna vinaka e dodonu meda vakabauta kina na dina ni volaitukutuku ena Kosipeli me baleta na cakamana i Jisu.
e vakamacalataki tu ena Kosipeli. Era vakatitiqataka ga na kaukaua e vakayacori kina. (O Koya e Cakamana
E rawa ni kainaki ni na sega ni taucoko sara na kena dikevi na cakamana i Jisu ke yalani ga ena kena vakadeitaki ni a yaco dina. Ni vakamacalataki na cakacaka veivakurabuitaki i Jisu ena Kosipeli, e votu kina na nona turaga dau loloma qai vakasakiti nona dau veinanumi, ena nona kauaitaka dina nodra bula na tamata.
Dikeva mada na vukavuka a torovi Jisu ena vakamamasu: “Kevaka sa lomamuni, sa rawa mo ni vakasavasavataki au.” “Sa tuburi koya na yalololoma,” a dodoka na ligana qai tara na vukavuka, a kaya vua: “Au sa vinakata; mo savasava mai!” A bula vakasauri na vukavuka oya. (Marika 1:40-42, VV) E laurai e ke na nona yalololoma o Jisu e uqeti koya me vakayagataka na nona kaukaua soli vakalou me cakamana kina.
Na cava a yaco ena gauna a donuya kina o Jisu na ilakolako ni veibulu mai na koro o Neini? E mate na luvena duabau ga e dua na yada. “Sa lomana” na yada o Jisu, qai kaya vua: “Kakua ni tagi.” Sa qai vakatura na luvena.—Luke 7:11-15.
Na lesoni eda vulica mai na cakamana i Jisu, oya ni tuburi koya na ‘loloma’ qai cakava na ka me vukei ira kina na tamata. Ia na veicakamana oqo e sega ni itukuni wale ga. E kaya na Iperiu 13:8: “Sai koyakoya tikoga ko Jisu Karisito, e na siga sa oti, kei na siga edaidai, kei na veisiga emuri.” E sa veiliutaki tiko oqo vakatui mai lomalagi, e tu vakarau me na vakayagataka na kaukaua soli vakalou me na cakamana ena sala e levu cake sara, ni vakatauvatani kei na ka a cakava ena nona bula voli vakatamata e vuravura. Sa na vakarau vakayagataka tale ga o Jisu me vakabulai ira kina na kawatamata talairawarawa. Era na marau na iVakadinadina i Jiova mera vukei iko mo vulica e levu na ka me baleta na inuinui totoka sa tu oqo e liu.
[iYaloyalo ena tabana e 5]
Na cakamana i Jisu e ivakaraitaki ni “kaukauwa levu ni Kalou”
[iYaloyalo ena tabana e 7]
O Jisu e dua na turaga yalololoma