1, 2. (a) Na cava e tukuna o Jiova me baleta na gauna qo? (b) Na taro cava ena veivosakitaki ena ulutaga qo? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

E TUKUNA o Jiova me baleta na gauna qo: “Ena gauna oya eratou na mai taura e tini na tamata eratou duivosavosa mai na veivanua kece, io, eratou na taura matua na nona isulu balavu e dua na Jiu, eratou kaya: ‘Keitou via lako vata kei kemudou, ni keitou rogoca ni tiko vata kei kemudou na Kalou.’” (Saka. 8:23) Me vakataki ratou na tini na tamata, o ira na nuitaka na bula e vuravura era taura “matua na nona isulu balavu e dua na Jiu.” Era marau mera duavata kei ira na “Isireli ni Kalou,” nira kila ni vakalougatataki ira tiko o Jiova.—Kala. 6:16.

² Me vakataki koya na parofita o Sakaraia, e tukuna tale ga o Jisu na nodra duavata na tamata ni Kalou. E vakatokai ira na lai bula i lomalagi mera “qelenisipi lailai,” o ira na bula e vuravura mera ‘so tale na sipi.’ Ia e tukuna ni na “dua ga na qelenisipi” qai “dua ga na ivakatawa.” (Luke 12:32; Joni 10:16) Nodrau  veiwekani na rua na ilawalawa qo e basika kina e vica na taro: (1) E bibi mera kila na so tale na sipi na yacadra kece na lumuti nikua? (2) Na rai cava me tiko vei ira na lumuti? (3) Na cava mo cakava ke dua ena nomu ivavakoso e vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi? (4) E bibi mo kauaitaka na tubu ni kedra iwiliwili? Meda veivosakitaka mada na kena isau.

3. Na cava meda kua kina ni vaqaqa na yacadra na 144,000?

³ Vakacava e bibi mera kila na so tale na sipi na yacadra kece na lumuti nikua? Sega. Na vuna? Ni dua e kacivi me lai bula i lomalagi, e ciqoma wale ga na veisureti, se sega ni vakadeitaki ni sa rawata na icovi. Oya na vuna e vakayagataka o Setani na “parofita lasu . . . mera veivakacalai kina, ke rawa, o ira mada ga na digitaki.” (Maciu 24:24) Sega ni dua ena kila ni sa rawata na icovi ni bula i lomalagi, o Jiova ga ena vakatulewa kina. Ena qai vakadeitaki ga qori nira sa dregati ena iotioti ni gauna ni bera nira mate, se ni bera ni tekivu na “veivakararawataki levu.” (Vkta. 2:10; 7:3, 14) Ena sega gona ni yaga meda vaqaqa se o cei na dauveiqaravi i Jiova e lewe ni 144,000. ^[1]

4. Ke da sega ni kila na yacadra na lumuti nikua, eda na qai “lako vata” vakacava?

⁴ Rawa vakacava nida “lako vata” kei ira na Isireli vakayalo ke da sega mada ga ni kila na yacadra? Vakasamataka mada na parofisai i Sakaraia me baleti ratou na tini na tamata. Eratou “taura matua na nona isulu balavu e dua na Jiu, eratou kaya: ‘Keitou via lako vata kei kemudou, ni keitou rogoca ni tiko vata kei kemudou na Kalou.’” E dua ga na Jiu e vakamacalataki tiko eke, ia na vosa “kemudou” e dusia e le vica. Kena ibalebale na Jiu qo e sega ni dua ga na tamata, e dusia e dua na ilawalawa! E sega ni vinakati meda kilai ira yadudua meda qai lako vata kei ira. E bibi ga meda kilai ira vakailawalawa da qai tokoni ira. E sega ni tukuna na iVolatabu meda muri ira yadua, ni noda iLiuliu ga o Jisu.—Maciu 23:10.

5. Na ivakasala cava mera vakasamataka vakabibi na lumuti? Na vuna?

⁵ O ira na vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi e dodonu mera vakasamataka vinaka na ivakasala ena 1 Korinica 11:27-29. (Wilika.) Na vuna? Ke sega ni vinaka nodra veiwekani kei Jiova ena rawa nira vakayagataka ena veibeci. (Iper. 6:4-6; 10:26-29) E vukei ira na ivakasala qo mera vakasamataka nira se sega ni rawata na icovi. E bibi mera saga tiko ga na “isausau [mera] rawata na icovi ni veikacivi ni Kalou i lomalagi ena vuku i Karisito Jisu.”—Fpai. 3:13-16.

6. Na rai cava me tiko vei ira na lumuti?

⁶ E uqeti ira na lotu vaKarisito lumuti o Paula me ‘rakorako nodra itovo me vaka na ilesilesi era kacivi kina.’ Era na muria vakacava? E tomana o Paula, “moni dau yalomalumalumu, ni yalomalua, ni vosovoso,  me laurai tale ga na nomuni loloma ena nomuni dauveivosoti. Ni gumatua moni maroroya na duavata e vakavuna na yalo tabu, moni veiyaloni tale ga.” (Efeso 4:1-3) Na yalo tabu e uqeta na yalomalumalumu, sega ni dokadoka. (Kolo. 3:12) Era vakadinata ena yalomalumalumu na lumuti ni uqeti keda vakatautauvata na yalo tabu, se mani cava noda inuinui. Era sega ni tukuna nira kila e levu na ka, se ra dau raivotu; era sega tale ga ni tukuna nira uasivi. Era na sega tale ga ni sureta e dua me vakayagataka na madrai kei na waini, ia era vakadinata ena yalomalumalumu ni o Jiova ga e veisureti.

7, 8. Na cava mera kua ni cakava na lumuti, na vuna?

⁷ E inuinui totoka na bula i lomalagi, ia era sega ni vinakata na lumuti meda dokai ira. (Efeso 1:18, 19; wilika Filipai 2:2, 3.) Na yalo tabu i Jiova e vakadeitaka vei ira yadua nodra lumuti. E sega gona ni kacivaki meda kila raraba. Era sega kina ni kurabuitaka ke dredre mera vakabauta eso nira lumuti ena yalo tabu. Era kila ni veivakasalataki na iVolatabu me kua ni vakabauti totolo o koya e kaya ni lumuti. (Vkta. 2:2) E sega ni dodonu mera tukuna wavoki nira lumuti. Era na sega mada ga ni talanoataka mera dokai kina; se dokadokataka nodra icovi.—1 Kor. 1:28, 29; wilika 1 Korinica 4:6-8.

⁸ O ira tale ga na lumuti era sega ni okati ira mera vetaicake. Era sega ni vaqarai ira e tautauvata nodra inuinui mera veikilai ra qai saga mera vulica vata na iVolatabu. (Kala. 1:15-17) Qori ena vakavuveisei ena ivavakoso, qai vakaleqa na veidusimaki ni yalo tabu e uqeta na veiyaloni kei na duavata.—Wilika Roma 16:17, 18.

9. Na cava meda cakava ni dua e vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi? (Raica na kato “ Na Loloma ‘e Sega ni Cakava na ka e Sega ni Rakorako.’”)

⁹ Na cava mo cakava ni dua e vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi? E tukuna o Jisu vei ratou nona tisaipeli: “Ni veitacini kece ga.” E kaya tale: “O koya e vakalevulevui koya ena vakamalumalumutaki, o koya e vakamalumalumutaki koya ena vakalevulevui.” (Maciu 23:8-12) E sega ni dodonu meda vakalevulevuya e dua, wili kina na taci Karisito. Ni vakamacalataki ira na qase na iVolatabu, e uqeti keda meda vakatotomuria nodra vakabauta, ia e sega vakadua ni vakaroti keda meda vakacerecerea e dua me noda iliuliu. (Iper. 13:7) E tukuna na iVolatabu mera “rokovi vakalevu” eso nira “qarava vinaka na nodra itavi” ra qai “gumatua ena nodra tukuna kei na nodra vakavulica na vosa.” E sega ni vu ni nodra rokovi vakalevu nira lumuti. (1 Tim. 5:17) Era na madua gona ke da vakacaucautaki ira se kauaitaki ira vakasivia, ena vakadredretaka tale ga mera yalomalumalumu. (Roma 12:3) Eda na sega ni vinakata meda vakatarabetaki ira na taci Karisito!—Luke 17:2.

10. O na dokai ira vakacava na lumuti?

¹⁰ Eda na dokai ira vakacava na lumuti i Jiova? Eda na sega ni vakataroga na nodra lumuti. Eda na sega ni  siova na ka e sega ni noda. (1 Ces. 4:11; 2 Ces. 3:11) Meda kua ni taroga ke ra lumuti na wekadra, nodra itubutubu, se watidra. E sega ni ka ni kawa se veiwatini na veilumuti. (1 Ces. 2:12) Meda kua tale ga ni vakataroga nodra rai na watidra nira sa na veitalatala. Meda kua ni taroga na taro e vakavu rarawa, ia meda nuitaki Jiova ni na dedeka na ligana me “vakaceguya na veika era gadreva na kabula kece.”—Same 145:16.

11. Eda na taqomaki vakacava ni tiko vei keda na rai donu?

¹¹ Ni tiko vei keda na rai donu me baleti ira na lumuti ena sega ni yacovi keda na leqa. E kaya na iVolatabu ni rawa nira curu mai ina ivavakoso na “tacida lasu.” (Kala. 2:4, 5; 1 Joni 2:19) Ena rawa nira kaya nira lumuti. Eso tale ga na lumuti e rawa nira gole tani mai na vakabauta. (Maciu 25:10-12; 2 Pita 2:20, 21) Nida qarauna na veivakabekabei eda na sega ni rawai, se vakaleqai noda vakabauta ke tawayalodina e dua na lumuti se dua sa dede ena dina.

12, 13. Na cava meda kua ni lomaleqataka kina na kedra iwiliwili era vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi?

¹² Ena vica na yabaki tiko ga qo, e tubu na kedra iwiliwili na vakayagataka na madrai kei na waini ena iVakananumi. Ia ni vakatauvatani ena vica na yabaki sa sivi, e lutu na kedra iwiliwili. Vakacava meda kauai kina? Sega. Meda veivosakitaka mada e vica na tikina qo.

¹³ “O Jiova e kilai ira na nona tamata.” (2 Tim. 2:19) O ira na dauwiliwili ena iVakananumi era sega ni kila o cei ena lai bula i lomalagi. Era okati ena iwiliwili qori o ira na nanuma nira lumuti. E vica era dau vakayagataka e liu na madrai kei na waini era sa sega ni vakayagataka nikua. Eso tale era rairai lomabibi se tauvimate nodra vakasama, era nanuma kina nira na veiliutaki kei Karisito i lomalagi. Na kedra iwiliwili gona na vakayagataka na madrai kei na waini e sega ni vakaraitaka dina na iwiliwili ni vo ni lumuti e vuravura.

14. Na cava e tukuna na iVolatabu me baleta na iwiliwili ni lumuti era bula tiko ni tekivu na veivakararawataki levu?

 ¹⁴ Era na tiko e veiyasa i vuravura na lumuti ni kumuni ira o Jisu mera lako i lomalagi. E tukuna na iVolatabu me baleti Jisu: “Ena qai talai ira nona agilosi ena domo ni biukila rogo levu, era na kumuni ira vata na nona digitaki mai na matanicagi vava, mai na iyalayala ni lomalagi e dua ina iyalayala ni lomalagi adua.” (Maciu 24:31) E tukuna na iVolatabu nira na bula tiko e vuravura ena iotioti ni veisiga na ivovo ni lumuti. (Vkta. 12:17) Ia e sega ni tukuna na kedra iwiliwili ni sa tekivu na veivakararawataki levu.

15, 16. Na cava meda nanuma tiko ena nona digitaki ira na 144,000 o Jiova?

¹⁵ E lewa o Jiova na gauna ena digitaki ira kina na lumuti. (Roma 8:28-30) E tekivu digitaki ira nona lumuti o Jiova ni sa mate o Jisu qai vakaturi. Kena irairai nira lumuti kece na ivavakoso lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri. Tekivu mai na gauna qori me yacova ni tekivu na iotioti ni veisiga, levu era kaya nira imuri i Karisito era lotu vaKarisito lasu, e kaya o Jisu nira “co ca.” Ena gauna kece qori e lumuti ira tiko ga na yalodina o Jiova, e vakamacalataki ira o Jisu mera “witi.” (Maciu 13:24-30) O Jiova se digitaki ira tiko ga na le 144,000 ena iotioti ni veisiga qo. ^[2] Ke digitaka o Jiova eso ni bera na icavacava, na cava meda vaqaqa kina? (Aisea 45:9; Tani. 4:35; wilika Roma 9:11, 16.) ^[3] Meda qarauna meda kua ni vakataki ira na tamata cakacaka daudidi, era vosavosa vua na itaukei ni loganivaini me baleti ira na cakacaka ena ika11 ni aua.—Wilika Maciu 20:8-15.

¹⁶ Era sega ni lewe ni “dauveiqaravi yalodina e vuku” na lumuti kece. (Maciu 24:45-47) Me vaka ena imatai ni senitiuri, rau vakania e levu nikua o Jiova kei Jisu ni rau vakayagataka e le vica ga. Era le vica ga na lotu vaKarisito lumuti ena imatai ni senitiuri era vola na iVolatabu vaKirisi vaKarisito. Era lesi tale ga nikua e vica ga na lotu vaKarisito lumuti mera vakarautaka na “kakana ena kena gauna donu.”

17. Na cava o vulica ena ulutaga qo?

¹⁷ Na cava eda vulica? E vakarautaka o Jiova e rua na icovi me nodra na Jiu vakayalo mera bula i lomalagi, kei na bula e vuravura me nodra na tini na tamata. E dua ga na ivakatagedegede e vinakata vei ira, oya mera yalodina. E bibi tale ga mera yalomalumalumu, mera duavata, mera uqeta na veiyaloni ena ivavakoso na rua na ilawalawa qo. Ni sa voleka sara na icavacava, meda vakadeitaka nida qaravi Jiova tiko ga da qai muri Karisito nida dua ga na qelenisipi.