Raica sara na lewena

Raica na lewenivola

LESONI 5

Bibi ni Nodra Veidusimaki na Uabula

Bibi ni Nodra Veidusimaki na Uabula

IBALEBALE NI NODRA VEIDUSIMAKI NA UABULA

E dodonu mera dusimaki ira na gone na uabula, ra vakasalataki ira tale ga. Ke o itubutubu e nomu itavi sara ga mo cakava qori. Ia eso na uabula era rawa ni ivakaraitaki vinaka vei ira na luvemu.

BIBI NI NODRA VEIDUSIMAKI NA UABULA

E levu na vanua e lailai nodra veimaliwai na itabagone kei ira na uabula. Dikeva mada qo e vica na vuna:

  • Levu na gauna era na tu ga e koronivuli na gone, qori na vanua e lailai kina na qasenivuli kei ira na uabula era levu ga kina na gone.

  • Ni oti na vuli eso na gone era sega ni sotavi ira nodra itubutubu nira cakacaka.

  • E laurai ena dua na vakadidike e caka e Merika ni o ira na gone mai na yabaki 8 ina 12, era vakayagataka e voleka ni ono na aua ena loma ni dua na siga ena sara iyaloyalo, vakarogo sere se qito ena vidio. *

E kaya na ivola Hold On to Your Kids: “O ira na gone era qara ivakasala, se muria nodra ivakaraitaki kei na nodra veidusimaki na nodra icaba. Era sega ni muria na ka era kaya nodra itubutubu, qasenivuli kei ira na uabula nuitaki.”

O NA VAKARAITAKA VAKACAVA?

Veimaliwai kei luvemu.

IVAKAVUVULI VAKAIVOLATABU: “Mo vakavulica na gone ena sala me muria, ni qase mai ena sega ni gole tani mai kina.”—Vosa Vakaibalebale 22:6.

E kena ivakarau ga mera kere ivakasala na gone vei ira nodra itubutubu. Era kaya mada ga na kenadau, nira taleitaka na itabagone nodra ivakasala na itubutubu ni vakatauvatani kei na nodra ilala. E vola o Dr. Laurence Steinberg ena ivola You and Your Adolescent: “Nodra itovo kei na nodra ivakarau na gone me yacova nira sa uabula, era veivakamuai kina na itubutubu. Era na vakasamataka qai muria na ka oni tukuna, ke ra sega mada ga ni duavata kina.”

Kauaitaka nona dau nuitaki iko na luvemu ena ka e vinakata. Veimaliwai kei koya qai tukuna nomu nanuma, ka o kauai kina, kei na veika o sotava.

Mo ivakaraitaki vinaka.

IVAKAVUVULI VAKAIVOLATABU: “O koya e vakailala kei ira na vuku ena vuku.”—Vosa Vakaibalebale 13:20.

Vakacava e tiko e dua e qase cake e ivakaraitaki vinaka vei luvemu? Kerei koya me veimaliwai wasoma kei luvemu. E sega ni kena ibalebale qori ni o solia vua nomu itavi vakaitubutubu. Ia ena rawa ni vukei luvemu vakalevu nona ivakasala, mo vakadeitaka tale ga ni na sega ni vakaleqai koya. E kaya mada ga na iVolatabu na gauna sa qase kina o Timoci, e yaga vua kei Paula nodrau dau veimaliwai.—Filipai 2:20, 22.

Ena veigauna sa oti, levu na vuvale era dui tutu, eso tale era toki i vanuatani. Ke o sotava qori, saga mo vukei luvemu me vuli vei ira na uabula era vakaraitaka na itovo ena yaga vei luvemu.

^ para. 9 E levu na itabagone era vakayagataka e voleka ni ciwa na aua ena dua na siga nira cakava na veika qori. Na levu ni gauna era vakayagataka na gone kei ira na itabagone, e sega ni okati kina na gauna era vakayagataka ena internet e koronivuli se nira cakava nodra lesoni e vale.