Etɛ Biblu ka Ðɔ Dó Nublabla Wu?
Xósin e Biblu na é
Ðò Biblu sín táan mɛ ɔ, Mawu nɔ yí gbè nú nublabla, enyi è wà mɔ̌ kpo linlin ɖagbe kpo ɔ nɛ. Amɔ̌, nú é ma nyí mɔ̌ ǎ ɔ, é nɔ vɛ́ nú Mawu. É ɖò mɔ̌ có, ɖò égbé ɔ, Biblu ɖegbe ɖɔ è ni bla nu, alǒ gbɛ́ ɖɔ è ni ma wà mɔ̌ ó ǎ.
Ninɔmɛ tɛ lɛ mɛ mɛɖé lɛ ka nɔ bla nu ɖè ɖò Biblu mɛ?
Hwenu e è ɖò alɔdo kpo alixlɛ́mɛ kpo ba wɛ é. Mɛ ɖěɖee zɔn ali xwè Jeluzalɛmu lɛ é na bla nu dó ɖexlɛ́ ɖɔ emi ɖò alɔdo Mawu tɔn ba wɛ dó nùjɔnǔ mɛ. (Ɛsidlasi 8:21-23) Ðò hweɖenu ɔ, Pɔlu kpo Baanabasi kpo bla nu hwenu e ye ja mɛxo agun tɔn lɛ sɔ́ gbé é.—Mɛsɛ́dó 14:23.
Hwenu e è sɔ́ ayi ɖó linlin Mawu tɔn jí é. Ðò baptɛm Jezu tɔn gudo ɔ, é bla nu nú azǎn 40 bá dó sɔnǔ nú éɖée bo na wà jlǒ Mawu tɔn ɖò sinsɛnzɔ́ tɔn hwenu.—Luki 4:1, 2.
Hwenu e è ɖò ɖiɖexlɛ́ wɛ ɖɔ è lɛkɔ sín hwɛ e è ko hu wá yì lɛ é gudo é. Gbɔn gbeyiɖɔ Jowɛli jí ɔ, Mawu ɖɔ xó elɔ lɛ nú Izlayɛli-ví gbejimanɔtɔ́ lɛ: “Mi lɛkɔ wá gɔ́n ce kpo ayixa mitɔn bǐ kpo: mi bla nu, mi ya avǐ, mi sà vo nú mì.—Jowɛli 2:12-15.
Hwenu e Hwɛ Súnsún Sín Kɔ nú Mɛ Zán Ðaxó ɔ wá é. Ðò sɛ́n e Mawu na akɔta Izlayɛli tɔn é mɛ ɔ, é ɖegbe ɖɔ ye ni nɔ bla nu xwewu xwewu ɖò Hwɛ Súnsún Sín Kɔ nú Mɛ Zán Ðaxó ɔ gbè. (Levíi ví lɛ 16:29-31) Nublabla nyí nǔ bo sɔgbe ɖò ninɔmɛ enɛ mɛ, ɖó é nɔ flín Izlayɛli-ví lɛ ɖɔ ye nyí hwɛhutɔ́ bo ɖó hudo hwɛsɔkɛ mɛ Mawu tɔn tɔn.
Ali tɛ lɛ nu nublabla ma ka sɔgbe ɖè ǎ?
Bo na dó hu jì nú mɛ ɖevo lɛ. Jezu kplɔ́n mɛ ɖɔ nublabla ɖó na nyí mɛɖesunɔ sín xó ɖé, bo nɔ mɛ kpo Mawu kpo kɛɖɛ tɛntin.—Matie 6:16-18.
Bo na dó xlɛ́ ɖɔ un nyí nǔjlɔjlɔwatɔ́. Nublabla nɔ zɔ́n bɔ mɛɖé nɔ hú gǎn mɛ ɖevo lɛ ɖò walɔ kpo gbigbɔ kpo lixo ǎ.—Luki 18:9-14.
Bo na dó tɛ́n kpɔ́n bá sú dò hwɛ e è ɖó aca, bo nɔ sɔ́ jlǒ dó hu lɛ é tɔn. (Ezayíi 58:3, 4) Nublabla e Mawu yí gbè na é nɔ zɔn kpɔ́ xá sísí kpo kɔlilɛ sín hwɛ mɛtɔn lɛ gudo dó nùjɔnǔ mɛ kpo.
Bo na dó kpé nukún dó Mawu sinsɛn sín nǔwiwa lɛ wu. (Ezayíi 58:5-7) Ðò ali enɛ nu ɔ, Mawu cí tɔ́ ɖé ɖɔhun, bɔ enyi wǎn e vǐ tɔn lɛ yí n’i é nyí dandan sín nǔ ɖé, bo ma gosin ayi mɛ ǎ ɔ, é nɔ vɛ́ wǔ tɔn.
È ka byɔ nublabla ɖò Klisanwun lɛ sí wɛ à?
Eǒ. Mawu byɔ ɖɔ Izlayɛli-ví lɛ ni nɔ bla nu ɖò Hwɛ Súnsún Sín Kɔ nú Mɛ Zán Ðaxó ɔ gbè, amɔ̌ é dɔn nǔ gbɔn jí hwenu e Jezu wá súnsún hwɛ mɛ ɖěɖee lɛkɔ sín hwɛ yetɔn gudo lɛ tɔn bǐ mlɛ́mlɛ́ é. (Eblée lɛ 9:24-26; 1 Piyɛ́ɛ 3:18) Klisanwun lɛ sɔ́ ɖò sɛ́n Mɔyizi tɔn e mɛ Hwɛ Súnsún Sín Kɔ nú Mɛ Zán Ðaxó ɔ ɖè é glɔ́ ǎ. (Hlɔmanu lɛ 10:4; Kolosinu lɛ 2:13, 14) Enɛ wu ɔ Klisanwun ɖokpo ɖokpo wɛ na wá gbeta ɔ kɔn, bo na bla nu.—Hlɔmanu lɛ 14:1-4.
Klisanwun lɛ tuùn ɖɔ é kún nyí nublabla jí wɛ emi na sɔ́ ayi ɖó ɖò sinsɛn-biblo emitɔn mɛ ó. Biblu ɖɔ gbeɖé ɖɔ nublabla cá kàn xá awǎjijɛ ǎ. Loɔ, awǎjijɛ mɛ wɛ Klisanwun lɛ nɔ sɛ̀n Mawu ɖè, ɖó Jehovah ɖesunɔ ɔ, “Mawu awǎjijɛnɔ” wɛ é nyí.—1 Timɔtée 1:11, nwt; Nùnywɛtɔ́xó 3:12, 13; Galatinu lɛ 5:22.
Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ agɔ lɛ dó linlin Biblu tɔn e kúnkplá nublabla é wu
Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ agɔ: Mɛsɛ́dó Pɔlu ɖegbe ɖɔ Klisanwun asú kpo asì kpo e wlí alɔ lɛ é ni nɔ bla nu.—1 Kɔlɛntinu lɛ 7:5, Bible du roi Jacques.
Nugbǒ: Ðò wema Biblu tɔn e dóxó hugǎn lɛ é mɛ ɔ, è mɔ nublabla ɖò 1 Kɔlɛntinu lɛ 7:5 a mɛ ǎ. É ɖò wɛn ɖɔ mɛ e nɔ vɔ́ Biblu wlan lɛ é wɛ gɔ́ xókwin nublabla ɔ na; finɛ kɛɖɛ ka wɛ ǎ, é lɛ́ nyí mɔ̌ ɖò wemafɔ elɔ lɛ mɛ: Matie 17:21; Maki 9:29 kpo Mɛsɛ́dó 10:30 kpo. Lilɛdogbeɖevomɛ Biblu tɔn gègě jó nublabla xó enɛ e ma sɔgbe ǎ é dó.
Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ agɔ: Klisanwun lɛ ɖó na bla nu, bo na nɔ dó flín azǎn kanɖé e Jezu bla nu xɔ ɖò gbetótló mɛ ɖò baptɛm tɔn gudo é.
Nugbǒ: Jezu ɖegbe nublabla mɔhun tɔn kpɔ́n ǎ, fí ɖebǔ ka ɖò Mawuxówema ɔ mɛ bo xlɛ́ ɖɔ Klisanwun nukɔntɔn lɛ wà nǔ mɔhun ǎ. b
Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ agɔ: Klisanwun lɛ ɖó na bla nu hwenu e ye ɖò kú Jezu tɔn flín wɛ é.
Nugbǒ: Jezu ɖegbe nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ ye ni nɔ bla nu hwenu e ye ɖò kú emitɔn flín wɛ é ǎ. (Luki 22:14-18) Hwenu e Jezu ɖɔ ɖɔ ahwanvu emitɔn lɛ na bla nu ɖò kú emitɔn gudo é ɔ, gbè tɔn ɖè nú ye wɛ é ɖè ǎ, lo, nǔ e na wá jɛ é ɖɔ nú ye wɛ é ɖè kpowun. (Matie 9:15) Biblu ɖegbe nu Klisanwun e xovɛ sìn lɛ ɖɔ ye ni ɖu nǔ sín xwégbe cobo wá Flǐn kú Jezu tɔn tɔn.—1 Kɔlɛntinu lɛ 11:33, 34.
a Kpɔ́n wema A Textual Commentary on the Greek New Testament, ee Bruce M. Metzger ɖetɔ́n é, Atɔngɔ e è vɔ́ jlaɖó é, wexwɛ 554.
b Ðò hwenuxó nublabla azǎn 40 tɔn ɔ tɔn linu ɔ, New Catholic Encyclopedia ɖɔ xó elɔ: “Ðò xwè kanweko atɔn nukɔntɔn lɛ mɛ ɔ, táan e ye nɔ bla nu na, bo nɔ dó sɔnǔ nú paskwa é nɔ hú aklunɔzán gbla ɖokpo ǎ; hwɛhwɛ ɔ, azǎn ɖokpo, alǒ wè wɛ é nɔ nyí. . . . Azɔn nukɔntɔn e è ɖɔ azǎn 40 xó é ɔ, Vaxɔ Nicée (325) tɔn sín wema mɛ wɛ é tɔ́n ɖè. É ɖò mɔ̌ có, akɔwé ɖé lɛ nɔ dɔn nǔ ɖɔ è kún ɖɔ nublabla xó ɖò finɛ ó.—Wegɔ e è vɔ́ jlaɖó é, Akpáxwé 8gɔ́ ɔ, wexwɛ 468.