ÐÒ XWÈ e wá yì é mɛ gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ ɔ, sunnu afatɔ́n mɔkpan wɛ è sɔ́ bɔ ye nyí mɛxo agun tɔn kpo devizɔwatɔ́ sinsɛnzɔ́wiwa tɔn kpo ɖò Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ mɛ. Enyi a nyí ɖokpo ɖò nɔví sunnu vívɛ́ enɛ lɛ mɛ ɔ, é ɖò wɛn ɖɔ a nɔ jɛ awǎ ɖó wǔjɔmɛ sinsɛnzɔ́ tɔn towe yɔyɔ̌ enɛ wu.

Amɔ̌, ado kpɛɖé sixu ko lɛ́ hu we. Jason e nyí mɛxo agun tɔn winnyawinnya ɖé é ɖɔ: “Hwenu e un nyí mɛxo agun tɔn tlolo é ɔ, un mɔ ɖɔ azɔ̌ ce yɔyɔ̌ lɛ hugǎn mì.” Mɔyizi kpo Jelemíi kpo mɔ ɖɔ emi kún kpé nǔ wu ó, hwenu e Jehovah zɔ́n azɔ̌ yɔyɔ̌ lɛ ye é. (Tín. 4:10; Jel. 1:6) Enyi nǔ nɔ cí mɔ̌ nú hwiɖesunɔ hǔn, nɛ̌ a ka sixu ɖu ɖ’eji, bo kpó ɖò nukɔn yì wɛ gbɔn? Mǐ ni lin tamɛ kpɔ́n dó kpɔ́ndéwú Timɔtée ee nyí Klisanwun ɖé é tɔn jí.​—Mɛ. 16:1-3.

Hwenu e Pɔlu ɖɔ nú Timɔtée ɖɔ é ni wá gɔ́ nú emi ɖò tomɛyiyi emitɔn mɛ é ɔ, xwè Timɔtée tɔn sixu ko ɖò 16 jɛ 19 vlamɛ, alǒ, é sixu ko ɖó xwè 20 vɛlɛɛ. Ðó Timɔtée nyí mɛ winnyawinnya ɖé wutu ɔ, é sixu ko nɔ ma ɖeji dó éɖée wu, bo sixu ko xò nǔ kpɔ́n ɖɔ emi ka sixu wà azɔ̌ yɔyɔ̌ enɛ à jí. (1 Tim. 4:11, 12; 2 Tim. 1:1, 2, 7) É ɖò mɔ̌ có, ɖò xwè wǒ gudo ɔ, Pɔlu ɖɔ nú agun e ɖò Filipu é ɖɔ: “Un ɖò linlin wɛ ɖɔ zaanɖé dìn ɔ, un na sɛ́ Timɔtée dó mi . . . Nǔ e ɖò hǔn mɛ nú mì lɛ ɔ, éɖokponɔ géé wɛ nɔ ɖɔ xá mì.”​—Fili. 2:19, 20.

Etɛ ka zɔ́n bɔ Timɔtée nyí mɛxo agun tɔn nukúnɖeji mɔhun ɖé? Kpɔ́n nǔ e kpɔ́ndéwú tɔn sixu kplɔ́n we é ayizɛ́n.

1. Nǔ mɛ lɛ tɔn nɔ ɖu ayi mɛ n’i tawun. Pɔlu ɖɔ nú nɔví ɖěɖee ɖò Filipu lɛ é ɖɔ: “Lee nǔ na nɔ bo na nyɔ́ nú [mi] ɔ ɖò ayixa mɛ [nú Timɔtée] titewungbe.” (Fili. 2:20) Nugbǒ ɔ, nǔ mɛ lɛ tɔn nɔ ɖu ayi mɛ nú Timɔtée. Ganjininɔ yetɔn ɖò gbigbɔ lixo nɔ ɖu ayi mɛ n’i tawun, bɔ é ɖò gbesisɔmɛ bo na zán éɖée dó ta yetɔn mɛ.

Ma lɔn bo cí mɔ̌tokuntɔ́ e mɔ̌toglintɛn lɛ bǐ yiyi dó ganmɛ nɔ ɖu ayi mɛ n’i tawun hú hǔndotɔ́ lɛ bíbɛ́ é ɖɔhun ó. William, ee nyí mɛxo agun tɔn e è nɔ sí é sín xwè 20 jɛji ɖíe é ɖé nɔ ɖè wě elɔ lɛ xá nɔví sunnu agbanɖotananɔ yɔyɔ̌ lɛ: “Yǐ wǎn nú nɔví lɛ. Sɔ́ ayi towe ɖó hudo yetɔn lɛ jí, ma sɔ́ ɖó akpáxwé e kàn nǔ lɛ tito ɖò agun ɔ mɛ é jí dín ó.”

2. É nɔ sɔ́ wɛnɖagbejijlazɔ́ ɔ ɖó tɛn nukɔntɔn ɔ mɛ. Pɔlu sɔ́ kpɔ́ndéwú Timɔtée tɔn kpé nú mɛ ɖevo lɛ tɔn, bo ɖɔ: “Mɛ ɖě lɛ bǐ ɔ, nǔ yeɖesunɔ tɔn lɛ jɛn nɔ mya nukún nú ye; nǔ e nyí Jezu Klisu tɔn lɛ ɖě nɔ mya nukún nú ye ǎ.” (Fili. 2:21) Hlɔma wɛ Pɔlu ɖò wema ɔ wlan ɖè wɛ. É ɖ’ayi wu ɖɔ nɔví ɖěɖee ɖò finɛ lɛ é ɔ, nǔ yeɖesunɔ tɔn lɛ wɛ nɔ mya nukún nú ye hugǎn. Ye nɔ zán yeɖée bǐ mlɛ́mlɛ́ ɖò gbigbɔ lixo ǎ. Amɔ̌, Timɔtée ka ɖò mɔ̌ ǎ! Hwenu e ali lɛ hun n’i, bɔ é na bló bɔ wɛnɖagbe ɔ na yì nukɔn é ɔ, nǔwiwa tɔn cí Ezayíi e ɖɔ xó elɔ é tɔn ɖɔhun: “Nyɛ na yì, sɛ́ mì dó.”​—Eza. 6:8.

Nɛ̌ a ka sixu bló bɔ nǔ hwiɖesunɔ tɔn lɛ kpo nǔ gbigbɔ tɔn lɛ kpo na nɔ jlɛ̌ jí gbɔn? Jɛ nukɔn hwɛ̌ ɔ, tuùn nǔ e ɖò taji lɛ é. Pɔlu dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ ɖɔ è ni “mɔ dò nú nǔ e nyí nùjɔnǔ hugǎn lɛ é.” (Fili. 1:10, nwt) Sɔ́ nǔ e ɖò taji nú Mawu lɛ é dó ɖó nǔ e ɖò taji nú we lɛ é. Wegɔ ɔ, jǒ nǔ e  ma ɖò dandan ǎ lɛ é dó. Jǒ nǔ e nɔ yí hwenu kpo hlɔnhlɔn kpo lɛ é dó. Pɔlu dó wusyɛn lanmɛ nú Timɔtée ɖɔ: “Hɔn nú jlǒ nyanya e mɛ winnyawinnya lɛ nɔ ɖó lɛ, . . . ba nǔjlɔjlɔwiwa, nùɖiɖi, wanyiyi kpodo fífá kpo.”​—2 Tim. 2:22.

3. É nɔ w’azɔ̌ syɛnsyɛn ɖò sinsɛnzɔ́ mímɛ́ ɔ mɛ. Pɔlu flín Filipunu lɛ ɖɔ: “Mi tuùn ninɔmɛ Timɔtée tɔn; lee nyɛ kpo é kpo wà azɔ̌ vǐ kpo tɔ́ kpo ɖɔhun gbɔn, bo jla Wɛnɖagbe ɔ, mi tuùn.” (Fili. 2:22) Timɔtée nyí fɔnlínnɔ ǎ. É w’azɔ̌ xá Pɔlu syɛnsyɛn, bɔ enɛ zɔ́n bɔ kancica wanyiyi tɔn e ɖò ye tɛntin é lɛ́ syɛn d’eji.

Azɔ̌ nɔ hán ɖò tutoblonunu Mawu tɔn mɛ ɖò égbé ǎ. Azɔ̌ enɛ nɔ hɛn awǎjijɛ wá tawun, bo sixu zɔ́n bɔ mǐ sɛkpɔ nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu mǐtɔn lɛ kpo. Enɛ wu ɔ, “nɔ ɖó nǔ gègě hwebǐnu bo na wà ɖò Aklunɔ sín azɔ̌ ɔ mɛ,” enɛ ni nyí nǔ e gbé a na nya é.​—1 Kɔ. 15:58, nwt.

4. É nɔ zán nǔ e é kplɔ́n lɛ é. Pɔlu wlan sɛ́dó Timɔtée ɖɔ: “A ko xwedó nǔ elɔ lɛ télélé: nùkplɔnmɛ ce, gbɛzinzan ce, linlin ce, nùɖiɖi ce, suúluɖiɖo ce, wanyiyi ce, didɛ ɖò nǔ nu ce.” (2 Tim. 3:10, nwt) Ðó Timɔtée nɔ zán nǔ e é kplɔ́n lɛ é wu ɔ, é jɛxa bɔ è sɔ́ azɔ̌ ɖaxó lɛ d’así n’i.​—1 Kɔ. 4:17.

A ka ɖó wěɖexámɛtɔ́ ɖé ɖò gbigbɔ lixo à? Enyi a ma ko ɖó ǎ hǔn, etɛwu a ma ka na ba mɛ mɔhun ɖé ǎ? Tom e nyí mɛxo agun tɔn nú xwè gègě é flín ɖɔ: “Nǔ ce ɖu ayi mɛ nú mɛxo agun tɔn e ko mɔ nǔ kpɔ́n é ɖé, bɔ é lɛ́ kplɔ́n nǔ ɖagbeɖagbe lɛ mì. Hwɛhwɛ wɛ un nɔ byɔ ɛ ɖɔ é ni ɖè wě xá mì, bɔ un nɔ zán wěɖexámɛ tɔn lɛ. Enɛ yawu zɔ́n bɔ un sɔnǔ nú jiɖiɖe.”

5. Éɖesunɔ nɔ ɖò nǔ kplɔ́n wɛ. Pɔlu dó wusyɛn lanmɛ nú Timɔtée ɖɔ: “Kplɔ́n hwiɖée dó xɛsi ɖi nú Mawu lɔ jí.” (1 Tim. 4:7) Lɔnyiji-fɔnkan yihundatɔ́ ɖé sixu ɖó nùkplɔnmɛtɔ́ ɖé, amɔ̌, éɖesunɔ ɖó na nɔ lɛ́vɔ kplɔ́n éɖée. Pɔlu dó wusyɛn lanmɛ nú Timɔtée ɖɔ: “Ðǒkan dó Mawuxó xixa ɖò agun mɛ, kpodo Mawuxóɖiɖɔ kpo wu, bo lɛ́ ɖókan dó nùkplɔnmɛ wu. . . . Kpé nukún dó nǔ enɛ lɛ wu, lobo sɔ́ hwiɖée bǐ jó nú nǔ enɛ lɛ, bonu mɛ bǐ na mɔ nǔ jɛ nukɔnyiyi towe wu.”​—1 Tim. 4:13-15.

Hwiɖesunɔ ɖó na kpó ɖò azɔ̌ wà ɖò nǔwukpikpé towe lɛ wu wɛ. Nyǐ nùkplɔntɔ́ ɖagbe bo nɔ tɛ́n kpɔ́n bo nɔ tuùn alixlɛ́mɛ gudogudo tɔn é tutoblonunu ɔ na lɛ é. Gɔ́ na ɔ, ma ɖeji dó hwiɖée wu dín, vlafo bo lin ɖɔ emi tuùn nǔ gègě, bo na bo ma tlɛ ba dò nú nǔ ǎ ɔ, emi sixu ɖeɖɛ ninɔmɛ ɖebǔ ó. Ee a na ɖò kpɔ́ndéwú Timɔtée tɔn xwedó wɛ é ɔ, “hɛn ayixa dó hwiɖée wu, bo hɛn ayixa dó nǔ e kplɔ́n mɛ wɛ a ɖè ɔ wu.”​—1 Tim. 4:16.

6. É nɔ ganjɛ gbigbɔ Jehovah tɔn wu. Hwenu e Pɔlu ɖò tamɛ lin dó sinsɛnzɔ́ Timɔtée tɔn jí wɛ é ɔ, é flín i ɖɔ: “[Gbigbɔ] e ɖò mǐ mɛ ɔ ni d’alɔ we, bonu a ni hɛn nùkplɔnmɛ titewungbe e è sɔ́ dó así nú we lɛ.” (2 Tim. 1:14) Bonu Timɔtée na kpéwú bo cyɔn alɔ sinsɛnzɔ́ tɔn jí ɔ, é ɖó na ganjɛ gbigbɔ Mawu tɔn wu.

Donald ee ko nyí mɛxo agun tɔn nú xwè gègě é ɖó ayi wu ɖɔ: “Agbanɖotananɔ lɛ ɖó na lébe nú kancica e ɖò ye kpo Mawu kpo tɛntin é. Mɛ ɖěɖee nɔ wà mɔ̌ lɛ é na ‘ɖò hlɔnhlɔn mɔ dó hlɔnhlɔn jí wɛ.’ Enyi ye nɔ xoɖɛ, bo byɔ gbigbɔ Mawu tɔn, lobo tɛ́n kpɔ́n bo ɖó sínsɛ́n tɔn ɔ, ye na wá nyí nyɔna nùjɔnǔ tɔn ɖé nú nɔví yetɔn lɛ.”​—Ðɛh. 84:8; 1 Pi. 4:11.

Enyi è mɔ nɔví agbanɖotananɔ yɔyɔ̌ lɛ gègě, ɖi hwɛ ɖɔhun mɔ̌, ɖò nukɔn yì wɛ ɖò gbigbɔ lixo ɔ, é nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ tawun. Jason e xó mǐ ɖɔ ɖò bǐbɛ̌mɛ é ɖɔ: “Sín hwenu e un nyí mɛxo agun tɔn é ɔ, un ko kplɔ́n nǔ gègě, bɔ jiɖiɖe ce lɛ́vɔ jɛji. Dìn ɔ, un nɔ ɖu vivǐ azɔ̌ ce tɔn tawun, bo nɔ kpɔ́n dó mɔ wǔjɔmɛ jiwǔ ɖé!”

A ka na kpó ɖò nukɔn yì wɛ ɖò gbigbɔ lixo à? Sɔ́ kpɔ́ndéwú Timɔtée tɔn xwixwedó dó ɖó nǔ e gbé a na nya é. Enɛ ɔ, hwi lɔ na nyí nyɔna ɖé nú togun Mawu tɔn.