1, 2. Linlin tɛ mɛ gègě ka nɔ ɖó dó azɔ̌ yetɔn lɛ wu?

HWƐHWƐ ɔ, azɔ̌ e mɛ lɛ nɔ wà é wɛ nɔ ɖɔ mɛ e ye nyí é. Mɛ gègě nɔ lin ɖɔ azɔ̌ e mɛɖé nɔ wà é alǒ tɛn e mɛ é ɖè é wɛ nɔ ɖè susu tɔn xlɛ́. Ðò aca ɖé lɛ mɛ ɔ, enyi è ɖò biba na tuùn mɛ ɖě ɔ wɛ ɔ, nǔ e è nɔ kanbyɔ dó nukɔn lɛ é ɖokpo wɛ nyí, “Azɔ̌ tɛ a ka nɔ wà?”

² Hweɖelɛnu ɔ, Biblu nɔ jlɛ́ mɛɖé lɛ gbɔn azɔ̌ e ye nɔ wà é gblamɛ. É ɖɔ xó dó “Matie tokwɛyitɔ́ ɔ”; ‘anyǔzɔ́watɔ́ Sinmɔ́ɔ’; kpo “Luki dotóo ɔ” kpo wu. (Mat. 10:3; Mɛ. 10:6; Kolo. 4:14) È lɛ́vɔ tuùn mɛɖé lɛ gbɔn gbigbɔ sín azɔ̌ e ye nɔ wà é alǒ wǔjɔmɛ e ye ɖó lɛ é gblamɛ. Mǐ xà nǔ dó Axɔsu Davidi, gbeyiɖɔ Elíi, kpo mɛsɛ́dó Pɔlu kpo wu. Azɔ̌ e Mawu ɖè nú mɛ enɛ lɛ é sù nukún yetɔn mɛ tawun. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, enyi è jɔwu ɖé lɛ mǐ lɔ ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ ɔ, ye ɖó na xɔ akwɛ ɖò nukún mǐtɔn mɛ.

3. Aniwu é ka byɔ ɖɔ mɛxomɔ lɛ ni kplɔ́n azɔ̌ mɛ winnyawinnya lɛ? (Kpɔ́n fɔtóo e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.)

³ Mǐ mɛ gègě wɛ yí wǎn nú yɛhwexɔsuɖuto ɔ sín azɔ̌ e è ɖè nú mǐ é, lobo nɔ jló bo na ɖò wiwa wɛ kaka sɔyi. Amɔ̌, é blawu ɖɔ sín Adamu hwenu ɔ, jijimɛ ɖokpo ɖokpo nɔ kpò bɔ ɖevo nɔ wá ɖyɔ ɛ. (Nùt. 1:4) Huzuhuzu mɔhun lɛ hɛn wuvɛ̌ bunɔ ɖé lɛ wá  nú Klisanwun nugbǒ lɛ ɖò táan e wá yì lɛ é mɛ. Azɔ̌ e togun Jehovah tɔn nɔ wà é ko jɛji tawun bo lɛ́ ɖò syɛnsyɛn d’eji wɛ. Hwenu e mǐ tɔ́ dó azɔ̌ yɔyɔ̌ lɛ wu é ɔ, è nɔ bló tuto wlɛnwín e è na zán dó bló nǔ lɛ é tɔn yɔyɔ̌ lɛ, bɔ hwɛhwɛ ɔ, wlɛnwín enɛ lɛ nɔ byɔ ɖɔ è ni zán nǔ ɖěɖee azɔ̌ nùnywɛ xwitixwiti tɔn fɔ́n bo ɖò ɖiɖetɔ́n wɛ lɛ é. Amɔ̌ hweɖelɛnu ɔ, é sixu vɛwǔ nú mɛxomɔ ɖé lɛ bɔ ye na wà nǔ sɔgbe kpo nukɔnyiyi enɛ lɛ kpo. (Luk. 5:39) Hwenu e nǔ ma tlɛ nyí mɔ̌ ǎ é ɔ, mɛ winnyawinnya lɛ sixu ɖó hlɔnhlɔn kpo nǔwukpikpé kpo hugǎn mɛxomɔ lɛ. (Nùx. 20:29) Enɛ wu ɔ, wanyiyi sín nǔ wɛ é nyí bo ka lɛ́ sɔgbe ɖɔ mɛxomɔ lɛ ni kplɔ́n azɔ̌ mɛ winnyawinnya lɛ bonu ye na wà azɔ̌ d’eji.—Xà Ðɛhan 71:18.

4. Aniwu é ka nɔ vɛwǔ nú mɛɖé lɛ bɔ ye na ɖè azɔ̌ nú mɛ ɖevo? (Kpɔ́n gbàví “ Nǔ E Wu Mɛɖé lɛ Ma Nɔ Ðè Azɔ̌ nú Mɛ Ðevo lɛ Ǎ É.”)

⁴ Mɛ ɖěɖee ɖò tɛn acɛkpikpa tɔn mɛ lɛ é sixu nɔ mɔ ɖɔ azɔ̌ ɖiɖe nú mɛ winnyawinnya lɛ vɛwǔ. Mɛɖé lɛ nɔ ɖi xɛsi ɖɔ tɛn e mɛ emi ɖè bo ka yí wǎn na kaka é ɔ, mɛ ɖevo taa yí. Ado nɔ hu mɛ ɖevo lɛ ɖɔ emi kún sɔ́ na kpé nukún dó nǔ lɛ wu ó, bɔ ye nɔ ɖɔ ɖɔ mɛ winnyawinnya lɛ kún sixu bló nǔ lɛ ganji ó. Mɛ ɖé lɛ sixu ɖɔ ɖɔ emi kún ɖó táan bo na kplɔ́n azɔ̌ mɛ ɖevo ó. Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, mɛ winnyawinnya lɛ ɖó na nɔ ɖó suúlu, hwenu e è ma ko ɖè azɔ̌ nú ye d’eji ǎ é.

5. Nùkanbyɔ tɛ lɛ mǐ ka na ba dò na?

⁵ Mǐ na ɖɔ xó dó azɔ̌ ɖiɖe nú mɛ ɖevo lɛ xó ɔ wu ɖò ali wè nu. Nukɔntɔn ɔ, nɛ̌ mɛxomɔ lɛ ka sixu d’alɔ mɛ winnyawinnya lɛ bɔ ye na wà azɔ̌ d’eji gbɔn? Etɛwu enɛ ka ɖò taji? (2 Tim. 2:2) Wegɔ ɔ, etɛwu é ka ɖò taji ɖɔ mɛ winnyawinnya lɛ ni ɖó linlin e sɔgbe é, hwenu e ye ɖò alɔ dó nɔví sunnu e ko mɔ nǔ kpɔ́n hú ye bo na kplɔ́n nǔ ɖò ye gɔ́n lɛ é wɛ é? Bo na dó bɛ́ ɔ, mi nú mǐ ni kpɔ́n lee Axɔsu Davidi sɔnǔ nú vǐ sunnu tɔn bonu é na wà azɔ̌ d’eji gbɔn é?

6. Etɛ Axɔsu Davidi ka jló na bló? Nɛ̌ Jehovah ka ɖɔ?

⁶ Ee è ɖò ya dó nú Davidi wɛ bɔ é hɔn gbɔn gbějagběja nú xwè mɔkpan gudo é ɔ,  é wá ɖu axɔsu lobo nɔ xwé ɖagbeɖagbe ɖé gbè. Amɔ̌, ɖó é kú wǔ n’i ɖɔ “xɔ,” alǒ tɛmpli ɖě kún ɖè bonu è ɖeɖóvo nú Jehovah ó wutu ɔ, ɖokpo gbigbá jló è. Enɛ wu ɔ, é ɖɔ nú gbeyiɖɔ Natáan ɖɔ: “Kpɔ́n! Xɔ e mɛ nyɛ ɖè ɔ, sɛdlutín wɛ è dó gbá, bɔ akɔjijɛgba Mawu Mavɔmavɔ tɔn ɔ ka ɖò avɔgoxɔ mɛ. Etɛ a lin d’ewu?” Natáan yí gbè n’i ɖɔ: “Yì bo bló nǔ e lin wɛ a ɖè ɔ, ɖó Mawu ɖò kpɔ́ xá we.” Amɔ̌, alixlɛ́mɛ vo wɛ Jehovah na. É ɖɔ nú Natáan ɖɔ é ni ɖɔ nú Davidi ɖɔ jí “é kún nyí é wɛ na gbá xɔ e mɛ [emi] na nɔ ɔ ó.” Jehovah na ganjɛwu Davidi ɖɔ emi na kpó ɖò didó n’i wɛ có, É ɖɔ ɖɔ Davidi ví Salomɔ́ɔ wɛ na gbá tɛmpli ɔ. Nɛ̌ Davidi ka wà nǔ gbɔn?—1 Tan 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1.

7. Nɛ̌ Davidi ka wà nǔ gbɔn nú alixlɛ́mɛ Jehovah tɔn?

⁷ Davidi gɔn gudo nɔ nú xɔgbigbázɔ́ ɔ, bo hlun nǔ ɖɔ ɖɔ è kún sɔ́ na ɖɔ emi wɛ gbá tɛmpli ɔ ó ǎ. Nugbǒ ɔ, è wá ylɔ xɔ ɔ ɖɔ tɛmpli Salomɔ́ɔ tɔn, é nyí Davidi tɔn ǎ. Awakanmɛ sixu ko kú Davidi ɖó é wà nǔ e é lin na wà é ǎ có, é nɔ gudo nú azɔ̌ ɔ bǐ mlɛ́mlɛ́. É tò gbɛ̌ta e na w’azɔ̌ ɔ lɛ é kpo akpàkpà sɔ́ mɛ kpo, lobo kplé gan, ganvɔ, kpatagan, siká, kpo sɛdlutín kpo. Gɔ́ na ɔ, é dó wusyɛn lanmɛ nú Salomɔ́ɔ bo ɖɔ: “Dìn ɔ, vǐ ce, Mawu Mavɔmavɔ ni nɔ kpɔ́ xá we, nǔ ni nyɔ́ nú we, bonu a na sá xwé nú Mawu Mavɔmavɔ, Mawu towe, lee é ɖɔ gbɔn ɖɔ hwi wɛ na bló é.”—1 Tan 22:11, 14-16.

8. Etɛwu Davidi hɛn ɔ, é na ɖɔ ɖɔ Salomɔ́ɔ kún kpé nǔ wu ó? Amɔ̌, etɛ é ka wà?

⁸ Xà 1 Tan 22:5. Davidi hɛn ɔ é na ɖɔ ɖɔ Salomɔ́ɔ kún kpé nǔ wu bo na nɔ azɔ̌ titewungbe enɛ nu ó. È na ɖɔ lɔ ɔ, tɛmpli ɔ ɖó na “d’agba bo na nyɔ́ ɖɛkpɛ,” lobɔ hwe ɔ nu ɔ, Salomɔ́ɔ “kpó ɖò vǔ, é ɖó nùnywɛ ɖé ǎ.” É ɖò mɔ̌ có, Davidi tuùn ɖɔ Jehovah na na nǔwukpikpé Salomɔ́ɔ b’ɛ na wà azɔ̌ e é sɔ́ d’así n’i é. Enɛ wu ɔ, Davidi sɔ́ ayi tɔn bǐ ɖó nǔ e é sixu wà bo d’alɔ ɛ é jí, lobo kplé azɔwanú ɖ’ayǐ kpɔ́ gégé.

9. Nɛ̌ mɛxomɔ lɛ ka sixu mɔ awǎjijɛ ɖò azɔ̌ ɖiɖe nú mɛ ɖevo lɛ mɛ gbɔn? Jlɛ̌ dó nùɖé wu.

⁹ Awakanmɛ ɖó na kú nɔví sunnu mɛxomɔ lɛ hwenu e é wá byɔ ɖɔ ye ni jó azɔ̌ e ye nɔ wà lɛ é dó nú dɔnkpɛvu lɛ é ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, azɔ̌ ɔ na yì nukɔn tawun hwenu e è kplɔ́n azɔ̌ dɔnkpɛvu lɛ bonu ye na kpé nukún dó nǔ wu é. Enyi dɔnkpɛvu e nɔví sunnu agbanɖotananɔ lɛ kplɔ́n azɔ̌ lɛ é wá jɛxa bá wà azɔ̌ ɔ, é ɖó na nɔ víví nú ye tawun. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, lin tamɛ dó tɔ́ e kplɔ́n mɔ̌to kunkun vǐ sunnu tɔn é ɖé jí. Hwenu e vǐ ɔ kpó ɖò vǔ é ɔ, é nɔ kpɔ́n nǔ e wà wɛ tɔ́ tɔn ɖè é kpowun wɛ. Hwenu e é sù é ɔ, tɔ́ ɔ nɔ tinmɛ nǔ e wà wɛ é ɖè é n’i. Lobɔ hwenu e é wá ɖó xwè e sɔgbe xá sɛ́n é ɔ, tɔ́ tɔn nɔ ɖò nǔ kplɔ́n ɛ d’eji wɛ bɔ é jɛ mɔ̌to kun jí. Hweɖelɛnu ɔ, ye sixu nɔ ɖyɔ yeɖée bo nɔ kun mɔ̌to ɔ, amɔ̌, ɖò gudo mɛ ɔ, vǐ ɔ wɛ na  nɔ kun mɔ̌to ɔ hwebǐnu, ee tɔ́ tɔn na ɖò kpikpò wɛ é. Xomɛ nɔ hun tɔ́ nùnywɛtɔ́ enɛ ɔ ɖɔ vǐ sunnu emitɔn ɖyɔ emi, b’ɛ sɔ́ nɔ byɔ ɖɔ éyɛ tɔ́ ɔ jɛn na nɔ ɖɔ lee nǔ lɛ na nɔ yì gbɔn é ǎ. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, sunnu mɛxomɔ lɛ nɔ gó hwenu e ye kplɔ́n azɔ̌ dɔnkpɛvu lɛ bonu ye na wà yɛhwexɔsuɖuto ɔ sín azɔ̌ lɛ é.

10. Linlin tɛ Mɔyizi ka ɖó dó susu kpo acɛ kpo wu?

¹⁰ Enyi mǐ nyí mɛxomɔ ɔ, mǐ ɖó na cɔ́ mǐɖée dó wuhwinhwan wu. Ð’ayi lee Mɔyizi wà nǔ gbɔn hwenu e mɛɖé lɛ ɖò ahwansla Izlayɛli tɔn mɛ bo jɛ gbeyiɖɔzɔ́ wà jí é wu. (Xà Kɛ́nsísɔ́ 11:24-29.) Jozuwée, alɔgɔtɔ́ Mɔyizi tɔn ɔ jló na gbɛ́ nǔ nú ye. É ɖò wɛn ɖɔ é lin ɖɔ susu kpo acɛ kpo e Mɔyizi ɖó é ɖekpo wɛ ye ɖè. Amɔ̌, Mɔyizi ɖɔ n’i ɖɔ: “Wǔ hwan dó ta ce mɛ wɛ a ɖè à? É jló mì ɖɔ Mawu ni gbà [gbigbɔ] tɔn kɔn nyì togun tɔn bǐ jí, bɔ ye bǐ na huzu gbeyiɖɔ tɔn.” Mɔyizi mɔ alɔ Jehovah tɔn ɖò nǔ e ɖò jijɛ wɛ é mɛ. Mɔyizi gbɛ́ ɖɔ emi kún na xɔ susu nú emiɖée ó, bo jló ɖɔ Jehovah sɛntɔ́ lɛ bǐ ni má nùnina gbigbɔ tɔn e è na emi lɛ é xá emi. Mɔyizi ɖɔhun ɔ, xomɛ nɔ hun mǐ hwenu e è ɖè wǔjɔmɛ sín azɔ̌ e è sixu ko ɖè nú mǐdɛɛ lɛ é nú mɛ ɖevo lɛ é à cé?

11. Etɛ nɔví sunnu ɖé ka ɖɔ dó azɔ̌ tɔn jijó dó nú mɛ ɖevo wu?

¹¹ Égbé ɔ, nɔví sunnu gègě wɛ w’azɔ̌ kpo kanɖodonǔwu kpo nú xwè mɔkpan, lobo ka kplɔ́n azɔ̌ mɛ ɖevo lɛ bonu ye lɔ na w’azɔ̌ d’eji. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, nɔví sunnu ɖé nɔ nyí Peter bo wà sinsɛnzɔ́ hwebǐnu tɔn ɔ nú xwè 74, lobo bló 35 ɖ’emɛ ɖò alaxɔ Elɔpu tɔn ɖé mɛ. É wɛ nyí Azɔ̌xɔsa Sinsɛnzɔ́ Tɔn sín nukúnkpénuwutɔ́ wá yì. Amɔ̌ dìn ɔ, Paul e ma ɖó xwè sɔ Peter ǎ lobo w’azɔ̌ xá ɛ nú xwè mɔkpan é wɛ nɔ wà azɔ̌ enɛ. Hwenu e è kanbyɔ Peter ɖɔ nɛ̌ azɔ̌ tɔn e ɖyɔ é ka cí n’i à jí é ɔ, é yí gbè ɖɔ: “É víví nú mì tawun ɖɔ è kplɔ́n azɔ̌ nɔví sunnu lɛ bonu ye na yí azɔ̌ dó azɔ̌ jí, bɔ ye ka ɖò nukún kpé d’ewu wɛ ganji.”

12. Etɛ tan Hlobowamu tɔn e ɖò Biblu mɛ é ka sixu kplɔ́n mǐ?

¹² Ee Salomɔ́ɔ kú gudo é ɔ, vǐ tɔn Hlobowamu huzu axɔsu. Hwenu e Hlobowamu ɖó hudo wěɖexámɛ tɔn bá kpé nukún dó azɔ̌ tɔn lɛ wu é ɔ, é tó kanbyɔ sunnu mɛxomɔ lɛ hwɛ̌. Amɔ̌, é gbɛ́ wěɖexámɛ yetɔn! Bo xwedó wěɖexámɛ dɔnkpɛvu ɖěɖee kpo é kpo sù ɖó kpɔ́, bo ka nɔ d’alɔ ɛ dìn lɛ é tɔn. Nǔ e nǔ enɛ jì lɛ é nyla tawun. (2 Tan 10:6-11, 19) Etɛ enɛ ka kplɔ́n mǐ? Nùnywɛ sín nǔ wɛ é nyí ɖɔ è ni nɔ ba wěɖexámɛ mɛxomɔ e ko mɔ nǔ kpɔ́n lɛ é tɔn, lobo nɔ xwedó. Mɛ winnyawinnya lɛ ɖó na nɔ mɔ ɖɔ dandan wɛ emi na bló nǔ lɛ lee é nɔ nyí gbɔn ɖ’ayǐ é ɖɔhun ǎ có, ye ka ɖó na nɔ yawu gbɛ́ wěɖexámɛ mɛxomɔ lɛ tɔn ǎ.

13. Nɛ̌ dɔnkpɛvu lɛ ka sixu wà nǔ alɔ ɖò alɔ mɛ xá mɛxomɔ lɛ gbɔn?

¹³ Dɔnkpɛvu ɖé lɛ sixu nɔ kpé nukún dó azɔ̌ ɖěɖee mɛ mɛxomɔ lɛ lɔ nɔ ɖ’alɔ ɖè é wu dìn. Azɔ̌ e dɔnkpɛvu mɔhun lɛ nɔ wà é sixu wá ɖyɔ có, é na nyɔ́ ɖɔ ye ni nɔ ba nùnywɛ kpo nukúnnúmɔjɛnǔmɛ mɛxomɔ lɛ kpo tɔn cobo nɔ wá gbeta lɛ kɔn. Paul e xó mǐ ɖɔ wá yì, b’ɛ ɖyɔ Peter bo nyí nukúnkpénuwutɔ́ nú azɔ̌xɔsa Betɛli tɔn ɖé é ɖɔ jí: “Un nɔ yì agbɔ̌n jí bo nɔ ba wěɖexámɛ Peter tɔn, bɔ un nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ ɖevo lɛ ɖò azɔ̌xɔsa ɔ ɖɔ ye lɔ ni nɔ wà mɔ̌.”

14. Etɛ nǔwaɖókpɔ́ e ɖò Timɔtée kpo Pɔlu kpo tɛntin é ka sixu kplɔ́n mǐ?

¹⁴ Hwenu e Timɔtée ɖò dɔnkpɛvumɛ é ɔ, é w’azɔ̌ xá mɛsɛ́dó Pɔlu nú xwè mɔkpan. (Xà Filipunu lɛ 2:20-22.) Pɔlu wlan sɛ́dó Kɔlɛntinu lɛ ɖɔ: “Un sɛ́ vǐ vívɛ́ ce Timɔtée dó mi; é ɖò gbeji nú Aklunɔ. É na flín lee un  nɔ zán gbɛ̀ ce gbɔn ɖò Klisu mɛ ɔ mi; lee un nɔ zán gbɛ̀ gbɔn ɔ wɛ un nɔ kplɔ́n mɛ gbɔn fí bǐ, ɖò agun Klisu tɔn lɛ bǐ mɛ.” (1 Kɔ. 4:17) Nukɛgbe klewun enɛ ɔ dó gesí nǔwaɖókpɔ́ e ɖò Pɔlu kpo Timɔtée kpo tɛntin é. Pɔlu zán hwenu dó kplɔ́n ‘lee é nɔ zán gbɛ̀ gbɔn ɖò Klisu mɛ ɔ’ Timɔtée. Timɔtée kplɔ́n azɔ̌ ɔ ganji, bɔ Pɔlu yí wǎn n’i, lobɔ Pɔlu kudeji ɖɔ Timɔtée na kpéwú bo kpé nukún dó hudo gbigbɔ tɔn ye mɛ e ɖò Kɔlɛnti lɛ é tɔn lɛ wu. Kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé wɛ nyí enɛ bɔ mɛxo agun tɔn lɛ na xwedó ɖò égbé, hwenu e ye ɖò azɔ̌ kplɔ́n sunnu ɖevo lɛ wɛ bonu ye na kpé nukún dó nǔ wu ɖò agun ɔ mɛ é.

15. Nɛ̌ wě e Pɔlu ɖè xá Klisanwun Hlɔma tɔn lɛ é ka ɖó na d’alɔ mǐ hwenu e huzuhuzu lɛ kúnkplá mǐ é gbɔn?

¹⁵ Hwenu bunɔ ɖé wɛ mǐ ɖè dìn. Tutoblonunu Jehovah tɔn sín akpáxwé ayikúngban jí tɔn ɔ ɖò ada gbló d’eji wɛ ɖò ali gègě nu, amɔ̌, nukɔnyiyi nɔ byɔ huzuhuzu ɖé lɛ. Enyi huzuhuzu lɛ kàn mǐ hǔn, mi nú mǐ ni nɔ sɔ́ mǐɖée hwe, bo nɔ sɔ́ ayi ɖó nǔ e na nyí ɖagbe nú Jehovah lɛ é jí, ni ma nyí ɖó mǐɖesunɔ tɔn lɛ jí ó. Mɔ̌ wiwa nɔ zɔ́n bɔ bǔninɔ nɔ tíìn. Pɔlu wlan sɛ́dó Klisanwun e ɖò Hlɔma lɛ é ɖɔ: “Un ɖò ɖiɖɔ nú mi mɛ ɖokpo ɖokpo wɛ ɖɔ mɛɖé ni ma nɔ mɔ éɖée zɛ nǔ e é nyí ɔ wu ɖò linlin éɖesunɔ tɔn mɛ ó; loɔ, linlin e é nɔ ɖó dó éɖesunɔ wu ɔ ni nɔ nɔ jlɛ̌ mɛ, lee Mawu na nùɖiɖi mɛ ɖokpo ɖokpo gbɔn é. Wǔjɔnú gègě wɛ ɖò agbaza mǐ mɛ ɖokpo ɖokpo tɔn wu, bɔ ye bǐ ɖó azɔ̌ vovo bo nɔ wà. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, lě dò e mǐ sukpɔ́ sɔ ɔ, agbaza ɖokpo géé wɛ mǐ nyí ɖò bǔ e mǐ ɖè xá Klisu é mɛ.”—Hlɔ. 12:3-5.

16. Etɛ mɛxomɔ lɛ kpo dɔnkpɛvu lɛ kpo, kaka jɛ asì yetɔn lɛ jí ka sixu wà dó jɛhun dó fífá kpo bǔninɔ kpo jí ɖò tutoblonunu Jehovah tɔn mɛ?

¹⁶ Enyi mɔ̌ hǔn, mi nú mǐ mɛ bǐ ni dó gǎn bo jɛhun dó nukɔnyiyi nǔ e kàn Axɔsuɖuto Jehovah tɔn lɛ é tɔn jí, enyi mǐ na bo ɖò ninɔmɛ ɖebǔ mɛ ɔ nɛ. Mɛxomɔ lɛ emi, mi kplɔ́n azɔ̌ dɔnkpɛvu lɛ bonu ye ni wà nǔ e wà wɛ mi ɖè é. Dɔnkpɛvu lɛ emi, mi ma nɔ gbɛ́ azɔ̌ ó, mi nɔ nɔ jlɛ̌ jí, lobo nɔ ɖó sísí nú mɛxomɔ lɛ. Asì lɛ emi, mi wà nǔ Plisilu Akilasi sín asì ɔ ɖɔhun, é nɔ gudo nú Akilasi kpo gbejininɔ kpo hwenu e ninɔmɛ yetɔn lɛ huzu é.—Mɛ.18:2.

17. Jiɖe tɛ Jezu ka ɖó dó ahwanvu tɔn lɛ wu? Azɔ̌ tɛ é ka kplɔ́n ye?

¹⁷ Jezu wɛ nyí kpɔ́ndéwú ɖagbe hugǎn azɔ̌ kpinkplɔn mɛ ɖevo lɛ bonu ye na yí azɔ̌ dó azɔ̌ jí tɔn. É tuùn ɖɔ sinsɛnzɔ́ emitɔn ayikúngban jí tɔn ɔ na wá wá vivɔnu, bɔ mɛ ɖevo lɛ na gbɛkan dó azɔ̌ emitɔn nu. Ahwanvu tɔn lɛ nyí hwɛhutɔ́ có, é ɖeji dó ye wu bo ɖɔ nú ye ɖɔ ye na wà azɔ̌ hugǎn ee emi wà é. (Jaan 14:12) É kplɔ́n azɔ̌ ye tɛnwin lɛnwin, bɔ ye jla wɛnɖagbe ɔ gbɔn gbɛ̀ hwenɛnu tɔn ɔ bǐ mɛ.—Kolo. 1:23.

18. Etɛ lɛ ka ɖò te kpɔ́n mǐ ɖò sɔgudo? Etɛ mǐ ka sixu wà dìn?

¹⁸ Ðò kú vɔsisa tɔn Jezu tɔn gudo ɔ, è fɔ́n ɛ b’ɛ yì jixwé bɔ è ɖè azɔ̌ n’i dó azɔ̌ jí, bɔ é ɖó acɛ bo “hugǎn gǎn lɛ bǐ; é hugǎn hlɔnhlɔn lɛ bǐ; é hugǎn acɛkpikpa lɛ bǐ; é hugǎn gǎnhunutɔ́ lɛ bǐ.” (Efɛ. 1:19-21) Enyi mǐ ɖò gbeji lobo kú cobonu Haamagedɔni wá ɔ, è na fɔ́n mǐ dó gbɛ̀ yɔyɔ̌ e mɛ hwɛjijɔ na ɖè é ɖé mɛ, bɔ finɛ ɔ, azɔ̌ e na jɛmɛ nú mǐ é gègě wɛ mǐ na wà. Amɔ̌ dìn ɔ, azɔ̌ gbɛhwlɛngán tɔn taji ɖé ɖè bɔ mǐ bǐ sixu ɖ’alɔ ɖ’emɛ, é wɛ nyí wɛnɖagbe ɔ jijla kpo nǔ kpinkplɔn mɛ lɛ bonu ye ni huzu ahwanvu kpo. Mɛ winnyawinnya wɛ mǐ nyí à alǒ mɛxo wɛ mǐ nyí ɔ, mi nú mǐ bǐ ni kpó “ɖò bibǐ dó Aklunɔ sín azɔ̌ ɔ wu d’eji wɛ.”—1 Kɔ. 15:58.