É SÙ nukún ce mɛ ɖɔ mɛjitɔ́ Klisanwun lɛ, Fred Molohan kpo Edna Molohan kpo kplɔ́n mì bɔ un sù. Ye dó wusyɛn lanmɛ nú mì bɔ un sɔ́ nyiɖée bǐ jó nú Mawu; ye ko nyí Biblu Kplɔntɔ́ (Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn) kanɖodónǔwutɔ́ lɛ nú xwè 20 hwɛ̌ cobo wá jì mì ɖò 1934. Xwédo mǐtɔn nɔ nɔ Parsons, toxo kpɛví ɖé wɛ bo ɖò tofɔligbé-zǎnzǎnhweji Kansas tɔn. Mǐ nyí hagbɛ̌ agun e mɛ mɛ lɛ bǐ ɖibla nyí Klisanwun yí ami dó ɖè é ɖé tɔn. Xwédo mǐtɔn ɖó aca bo nɔ ɖu vivǐ kplé agun tɔn lɛ kpo nǔgbo Xó Mawu tɔn tɔn jijla nú mɛ ɖevo lɛ kpo tɔn. Hwɛhwɛ ɔ, mǐ nɔ ɖè Síbígbe hwemɛ lɛ ɖó vo bo nɔ ɖekúnnu ɖò ali lɛ jí, enɛ wɛ mǐ nɔ ylɔ́ ɖɔ kúnnuɖiɖe agbawungba tɔn ɖò hwenɛnu. Hweɖelɛnu ɔ, nǔ nɔ cikɔ nú mɛ, amɔ̌, nú mǐ fó tɛgbɛ ɔ, Papa mǐtɔn nɔ kplá mǐ bɔ mǐ nɔ yì nu glǎsi-lɛ̌ɛnɔ dó fá kɔ.

Fí ɖaxó ɖé wɛ agun mǐtɔn kpɛví ɔ nɔ ɖekúnnu ɖè, bɔ toxo kpɛví kpɛví gegě kpo gle gegě kpo ɖò xá e sɛkpɔ finɛ lɛ é mɛ. Enyi mǐ yì glesi lɛ gɔ́n ɔ, hwɛhwɛ wɛ mǐ nɔ ɖyɔ wema mǐtɔn lɛ kpo jikpámɛnú lɛ, azin e è ɖó tlolo lɛ é, kaka jɛ kokló gbɛɖe lɛ jí. Ðó Papa ko nɔ sú wema lɛ sín akwɛ wutu ɔ, nǔɖuɖu enɛ lɛ nɔ gɔ́ nú nǔ e mǐ nɔ ɖu lɛ é.

Mɛjitɔ́ ce lɛ ɖó glamafónu ɖokpo, bɔ ye nɔ zán ɖò wɛnɖagbejijlazɔ́ ɔ mɛ. Un kpò ɖò vǔ dín bo na zán, amɔ̌, alɔdidó Papa kpo Mamáa kpo hwenu e ye ɖò xóɖiɖɔ Nɔví Rutherford tɔn lɛ xò nú mɛ lɛ wɛ ɖò mɛbakpɔ́n lɛ kpo Biblu kplɔnkplɔn lɛ kpo hwenu é nɔ víví nú mì.

Papa sɔ́ mɔ̌to mǐtɔn dó huzu nǔ e mǐ nɔ ylɔ́ ɖɔ mɔ̌to funlɛ́ɛnnɔ é, mɔ̌to ɖé wɛ bɔ è sɔ́ funlɛ́ɛn ɖaxó ɖé dó ta na. Mɔ̌to enɛ nyɔ́ zán tawun ɖò wɛn Axɔsuɖuto ɔ tɔn fúnfún fúnfún kpé mɛ. Hwɛhwɛ ɔ, han ɖé wɛ mɔ̌to ɔ nɔ xò bo nɔ dɔn ayi mɛ lɛ tɔn hwɛ̌, bɔ enɛ gudo ɔ, è nɔ xò xóɖiɖɔ jinjɔn Biblu jí ɖokpo. Nú mǐ xò xóɖiɖɔ ɔ kpé ɔ, mǐ nɔ na wema mɛ e ɖó jlǒ lɛ é.

Ðò toxo kpɛví Cherryvale tɔn mɛ ɖò Kansas ɔ, kponɔ lɛ ɖɔ nú Papa ɖɔ emi kún na yí gbè bonu  mɔ̌to funlɛ́ɛnnɔ ɔ na byɔ jikpá toxo ɔ tɔn mɛ, fí e gbɛtɔ́ gegě nɔ gbɔjɛ ɖè ɖò Aklunɔzángbe lɛ é ó, amɔ̌, lé é hɛn ɔ, é na nɔ jikpá ɔ gudo. Enɛ wu ɔ, Papa dɔn nǔ ǎ, é sɛ̀ tɛn nú mɔ̌to ɔ yì ali e kpannukɔn jikpá ɔ é jí, bonu mɛ lɛ ni dó sixu kpó ɖò wɛn ɔ sè wɛ ganji, bɔ enɛ gudo ɔ, é gbɛkan dó nǔxixo ɔ nu. Nú un ɖò kpɔ́ xá Papa kpo fofó ce Jerry kpo ɖò nǔwiwa enɛ lɛ hwenu ɔ, é nɔ sɔ́ akpakpa mì hwebǐnu.

Ðò ɖibla yì 1940 ɔ, mǐ bɛ́ nǔjlajla bǔnɔ e ma lín ǎ lɛ é, bo na dó yawǔ gbɔn fí ɖěɖee mǐ nɔ ɖekúnnu ɖè bɔ gbeklánxámɛ sukpɔ́ ɖè lɛ é. Mǐ ɖó na fɔ́n cobɔ ayǐ na hɔ́n (lee mǐ bló gbɔn ɖò Joplin, Missouri é), bo wà dɛ̌dɛ̌ bo sísɛ́ tlati kpo akpomɛwema lɛ kpo dó hɔn mɛ lɛ tɔn glɔ́. Enɛ gudo ɔ, mǐ nɔ kplé ɖò toxo ɔ gudo, bo nɔ kpɔ́n ɖɔ kponɔ lɛ wlí mɛɖé ɖò mǐ mɛ vlafo wɛ à jí.

Ðò xwè enɛ lɛ vlamɛ ɔ, sinsɛnzɔ́ mǐtɔn sín akpáxwé e nɔ sɔ́ akpakpa mɛ é ɖevo wɛ nyí zɔnlin ɖiɖi nǔjlajla tɔn. Bo na dó jla Axɔsuɖuto ɔ ɔ, mǐ nɔ kplá atɛ lɛ, bo nɔ ɖi zɔnlin mɛ ɖě bɔ dó mɛ ɖě wu gbɔn toxo ɖé mɛ. Un flín ɖɔ è ɖi zɔnlin mɔhun ɖokpo ɖò toxo mǐtɔn mɛ, bɔ xɔ́ntɔn mǐtɔn lɛ kplá atɛ e jí è wlan “Sinsɛn Nyí Mɔ Bo Lɛ́ Nyí Mɛxoɖu” dó é. Ye ɖi zɔnlin gbɔn toxo ɔ mɛ nú Kilomɛtlu ɖokpo adaɖé mɔ̌, enɛ gudo ɔ, ye lɛkɔ wá xwé mǐtɔn gbè. Awǎjijɛnú wɛ é nyí ɖɔ è kún klán gbè ɖebǔ xá ye ɖò zɔnlin ɖiɖi ɔ hwenu ó, é nyɔ́ wà ɔ, ye mɔ mɛ e ɖó jlǒ é gegě.

Hwɛhwɛ ɔ, xwédo mǐtɔn nɔ gosin Kansas, bo nɔ yì bló kpléɖókpɔ́ ɖaxó lɛ ɖò Texas. Papa nɔ w’azɔ̌ nú Pípan Sín Azɔ̌xwé Missouri-Kansas-Texas, enɛ wu ɔ, mǐ nɔ sú axɔ cobo nɔ dó pípan ǎ, bɔ enɛ nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ yì ba hɛnnumɔ mǐtɔn lɛ kpɔ́n, lobo nɔ lɛ́ yì kpléɖókpɔ́ ɖaxó lɛ ɖó kpɔ́. Mamáa ce sín fofó Fred Wismar kpo asì tɔn Eulalie kpo nɔ nɔ Temple ɖò Texas. Nylɔ ce Fred kplɔ́n nǔgbo ɔ hwenu e é ɖò winnyawinnya mɛ é ɖò hweɖenu ɖò 1900 gudo, bo bló baptɛm, lobo má nǔ e é kplɔ́n lɛ é xá nɔví nyɔnu tɔn lɛ kaka jɛ nɔ ce jí. Nɔví ɖěɖee ɖò Texas tɛntin lɛ é tuùn i ganji, finɛ wɛ é nyí nukúnkpénuwutɔ́ lɛdo tɔn ɖè kpɔ́n. É nyɔ́ xomɛ, bo nyí nya awǎjijɛnɔ ɖé, bɔ xomɛhunhun sín nǔ wɛ é nɔ nyí hwebǐnu ɖɔ è ni nɔ kpɔ́ xá ɛ. É nɔ ɖókan dó nǔgbo ɔ wu, bɔ é ɖò wɛn ɖɔ kpɔ́ndéwú tɔn wà ɖagbe nú mì hwenu e un ɖò winnyawinnya mɛ é.

Ðò 1941 ɔ, xwédo mǐtɔn dó pípan bo yì St. Louis, ɖò Missouri bo bló kpléɖókpɔ́ ɖaxó ɖé. È byɔ mɛ winnyawinnya lɛ bǐ ɖɔ ye ni jinjɔn kpɔ́ ɖò fí bǔnɔ ɖé ɖò atáa ɔ kpá, bá sè xóɖiɖɔ Nɔví Rutherford tɔn e sín xóta nyí “Axɔsu ɔ Sín Vǐ Lɛ” é. Ee Nɔví Rutherford fó xóɖiɖɔ tɔn é ɔ, é kpaca mǐ ɖɔ é kpo alɔgɔtɔ́ tɔn lɛ kpo na wema yɔyɔ̌ Enfants mǐ mɛ mɛ winnyawinnya lɛ ɖokpo ɖokpo. Mǐ mɛ 15 000 jɛji wɛ ɖu vivǐ nyɔna gbigbɔ tɔn enɛ tɔn.

Ðò avril 1943 ɔ, mǐ lɛ́ ɖu vivǐ kpléɖókpɔ́ kpɛví e ka nyí kpléɖókpɔ́ nukúnɖeji, bɔ xóta tɔn nyí “Gbehwan Ðé” é tɔn ɖò Coffeyville, Kansas. È hun nǔ sín Wemaxɔmɛ Azɔ̌ Yɛhwexɔsuɖuto ɔ Tɔn nu, bɔ è na nɔ bló ɖò agun lɛ bǐ mɛ, bɔ è lɛ́ ɖè akpomɛwema e ɖó nǔkplɔnkplɔn 52 bɔ è na zán ɖò wemaxɔmɛ ɔ é ɖé tɔ́n. Nukɔnmɛ ɖò xwè enɛ mɛ ɔ, un wà wemaxɔmɛvízɔ́ ce nukɔntɔn ɔ. Kpléɖókpɔ́ enɛ lɛ́ ɖò  taji nú mì, ɖó nyi kpo mɛ klewun ɖevo lɛ kpo bló baptɛm ɖò gbà fífá gle e sɛkpɔ finɛ é ɖé tɔn mɛ.

Un fó wemaxɔmɛ linsinmɛ tɔn ɖò 1951 bo wá gbeta ɖé lɛ kɔn dó sɔgudo ce wu. Jlǒ ce vívɛ́ná ɔ wɛ nyí ɖɔ má bɛ́ sinsɛnzɔ́ Betɛli tɔn e Jerry ko wà wá yì é, enɛ wu ɔ, é sɔ́ lín ǎ, bɔ è sɛ́ wema e mɛ un d’alɔ é dó azɔ̌xɔsa Brooklyn tɔn. Gbeta enɛ hɛn lè gegě wá nú mì ɖò gbigbɔ lixo. Ðò táan klewun ɖé gudo ɔ, ye yí gbè nú nǔbyɔbyɔ ce, bo ylɔ́ mì, bɔ un bɛ́ sinsɛnzɔ́ Betɛli tɔn ɖò 10 mars 1952.

Nukúnɖiɖó ce wɛ nyí ɖɔ un na w’azɔ̌ ɖò wemazínxɔsa, bo na dó d’alɔ ɖò xójlawema lɛ kpo wema lɛ ɖiɖetɔ́n kpo mɛ. Amɔ̌, è ɖè azɔ̌ nú mì bɔ un na nɔ má nǔɖuɖu, bɔ enɛ gudo ɔ, un wá w’azɔ̌ ɖò adoxwɛsa, un ɖu vivǐ azɔ̌ e un kplɔ́n ɖò finɛ lɛ é tɔn. È jɔwǔ mì, bonu un w’azɔ̌ ɖò wemazínxɔsa kpɔ́n ǎ. É ɖò mɔ̌ có, tuto e è vɔ́ jlaɖó nú gbɛ̌ta e nɔ w’azɔ̌ ɖò adoxwɛsa é hɛn lè wá nú mì, ɖó é hun ali nú mì, bɔ un nɔ ɖó vivo kpɛɖé ɖò azǎn ɖokpo ɖokpo jí, bo nɔ kplɔ́n nǔ nú nyiɖesunɔ, ɖò wemasɛxwetɛn Betɛli tɔn ɖaxó ɔ. Enɛ d’alɔ mì bɔ un sù ɖò gbigbɔ lixo, bɔ nǔɖiɖi ce lidǒ. É lɛ́ na hlɔnhlɔn kán e un kánɖeji bo na wà sinsɛnzɔ́ nú Jehovah ɖò Betɛli nú táan gegě lee é nyɔ́ bló gbɔn é é. Jerry gosin Betɛli ɖò 1949 bo da Patricia, bɔ ye nɔ nɔ Brooklyn kpá. Ye d’alɔ mì bo lɛ́ dó wusyɛn lanmɛ nú mì hwebǐnu ɖò xwè nukɔn nukɔntɔn e un wà sinsɛnzɔ́ ɖò Betɛli na lɛ é mɛ.

Un wá Betɛli b’ɛ na nɔ zaan é ɔ, è sɔnǔ nú tɛnkpɔn ɖé lɛ, bo na dó gɔ́ nɔví sunnu ɖevo lɛ nú mɛ ɖěɖee Betɛli sɔ́ kɛ́n na bɔ ye na nɔ xwlé xóɖiɖɔ agbawungba tɔn mɛ lɛ é. È ɖè azɔ̌ nú nɔví sunnu ɖěɖee è sɔ́ lɛ é ɖò xwè ɔ vlamɛ, bɔ ye na nɔ yì ba agun ɖěɖee ɖó kilomɛtlu 322 alǒ hwe hú mɔ̌ dó Brooklyn lɛ é kpɔ́n, bo na xwlé xóɖiɖɔ nú mɛ bǐ ɖé mɛ, lobo wà azɔ̌ xá agun ɔ ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ. È jɔwǔ mì bɔ nyikɔ ce ɖò mɛ enɛ lɛ mɛ. Kpo xɛsi kpo wɛ un xwlé xóɖiɖɔ nú mɛ bǐ ce nukɔntɔn ɔ mɛ, ganxixo ɖokpo wɛ è nɔ bló na ɖò hwenɛnu. Hwɛhwɛ ɔ, pípan wɛ un nɔ dó bo nɔ yì ba agun lɛ kpɔ́n. Un flín ganji ɖɔ ɖò avivɔ hwenu ɖò Aklunɔzángbe hwemɛ ɖokpo ɖò 1954 ɔ, un dó pípan e xwè New York, bo ɖó na lɛ́ sɔ́ mì lɛkɔ wá Betɛli ɖò gbadanu cawun é ɖé. Amɔ̌, jǐ ɖaxó ɖé ja kpo jɔhɔn syɛnsyɛn ɖé kpo, bɔ laglasi linfin lɔ ja. Pípan ɔ kú zo. Pípan ɔ wá wá pípanglintɛn New York City tɔn ɖò gan atɔ́ɔ́n mɛ mɔ̌ ɖò lundi zǎnzǎn. Un dó pípan dò glɔ́ tɔn e xwè Brooklyn é sín finɛ, bo zɔn tlɔlɔ bo yì adoxwɛsa; un gbɔ hwenu kpɛɖé bɔ nǔ lɛ́ cikɔ nú mì tawun, ɖó ayijinjɔn e un nɔ ɖò zǎn ɔ bǐ mɛ ɖò pípan e kú zo é mɛ é wutu. Amɔ̌, awǎjijɛ e alɔdidó nɔví lɛ kpo xɔ́ntɔn yɔyɔ̌ gegě mimɔ ɖò aklunɔzán gblamɛ bǔnɔ mɔhun lɛ sín fifónu kpo nɔ na mì é nɔ cyɔn yɛ wuvɛ̌ enɛ lɛ jí.

Ðò xwè nukɔntɔn e un bló ɖò Betɛli lɛ é mɛ ɔ, è ylɔ́ mì ɖɔ má wá ɖ’alɔ ɖò tuto hladio jí tɔn WBBR tɔn lɛ mɛ. Hwe ɔ nu ɔ, è sɔ́ hladioxwé ɔ ɖó 124 Columbia Heights sín síngbó wegɔ́ ɔ jí. Azɔ̌ ce wɛ nyí ɖɔ tuto Biblu kplɔnkplɔn tɔn e nɔ dín ɖò hladio ɔ jí ɖò aklunɔzán gbla ɖokpo ɖokpo mɛ é ɔ, un na sɔ́ mɛ e ɖ’emɛ lɛ é ɖokpo sín afɔ ɖó te. Nɔví A. H. Macmillan ee nyí hagbɛ̌ xwédo Betɛli tɔn nú xwè mɔkpan é nɔ ɖ’alɔ ɖò tuto hladio jí tɔn enɛ lɛ mɛ hwɛhwɛ. Mǐ nɔ ylɔ́ ɛ kpo wanyiyi kpo ɖɔ Nɔví Mac; é nyí kpɔ́ndéwú nukúnɖeji didɛ tɔn ɖé ɖò sinsɛnzɔ́ Jehovah tɔn mɛ nú mǐ mɛ mɛ winnyawinnya e nyí hagbɛ̌ xwédo Betɛli tɔn tɔn lɛ é.

Ðò 1958 ɔ, è ylɔ́ mì ɖɔ nyi na w’azɔ̌ alɔ ɖ’alɔ mɛ xá wemaxɔmɛ Galadi tɔn. Azɔ̌ ce wɛ nyí ɖɔ un na d’alɔ mɛsɛ́dó kanɖodónǔwutɔ́ sunnu kpo nyɔnu kpo enɛ lɛ bɔ ye na yí togudoyiyiwema yetɔn lɛ; un nɔ lɛ́ sɔnǔ nú tomɛyiyi yetɔn. Jɔmɛhundidó v’axi tawun ɖò xwè enɛ lɛ mɛ, enɛ wu ɔ, mɛ e yí kúnnuɖewema lɛ é klewun ɖé jɛn nɔ dó jɔmɛhun. Mɛ e è sɛ́dó Aflika kpo Azíi kpo lɛ é nɔ dó batóo e nɔ bɛ́ agban lɛ é. Hwenu e jɔmɛhun ajɔ̌wiwa tɔn lɛ bɛ́ azɔ̌ é ɔ, akwɛ e è nɔ zán dó dó jɔmɛhun é wá kpɔ tawun, bɔ é na nɔ zaan é ɔ, mɛsɛ́dó lɛ habǔ nɔ dó jɔmɛhun yì fí e ye na w’azɔ̌ ɖè é.

Azɔ̌ ce gbló ada ɖò 1960, ɖó un ɖó na bló tuto bɔ jɔmɛhun ɖěɖee nɔ gosin États-Unis yì Elɔpu lɛ é na fɔ mɛ lɛ yì kpléɖókpɔ́ akɔjɔkplé tɔn 1961 tɔn lɛ. Un byɔ jɔmɛhun ɔ mɛ bo gosin New York yì Hambourg ɖò Allemagne nú kpléɖókpɔ́ enɛ. Ðò kpléɖókpɔ́ ɔ  gudo ɔ, nɔví sunnu e ɖò Betɛli lɛ é atɔn kpo nyi kpo xáya mɔ̌to ɖé bo kun gbɔn Allemagne wá Italie, bo ɖi sà yì alaxɔ Rome tɔn mɛ. Mǐ gosin finɛ bo yì France, bo gbɔn Sókan Pyrénées tɔn mɛ, lobo yì Espagne fí e è gbɛ́ kúnnuɖiɖezɔ́ mǐtɔn ɖè é. Mǐ kpéwú bo na wema ɖé lɛ nɔví mǐtɔn e ɖò Barcelone lɛ é; mǐ sɔnǔ na bɔ é cí nǔnina e è bú nǔ dó lɛ é ɖɔhun. Mɔ e mǐ mɔ ye é sɔ́ akpakpa mǐ tawun. Mǐ kun mɔ̌to sín finɛ yì Amsterdam, bo dó jɔmɛhun sín finɛ bo lɛkɔ yì New York.

Xwè ɖokpo mɔ̌ gudo ɔ, azɔ̌ e è sɔ́ d’así nú mì ɖò Betɛli é lɛ́ byɔ ɖɔ má bló tuto bonu mɛ ɖěɖee è cyan lɛ é na yì tomɛ, bo nɔ kpléɖókpɔ́ akɔjɔkplé tɔn bǔnɔ ɖebɔdoɖewu lɛ sín tɛnmɛ gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ. Kpléɖókpɔ́ “Wɛnɖagbe Mavɔmavɔ” e è bló ɖò 1963 é wɛ. È bló tuto bɔ mɛ e è cyan lɛ é 583 na gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ, bo na nɔ kpléɖókpɔ́ lɛ sín domɛ, ɖò Elɔpu, Azíi, Pacifique Sud, bo na fó dó Honolulu, Hawaii kpo Pasadena, Californie kpo jí. Ðò tomɛyiyi yetɔn hwenu ɔ, ye nɔte ɖò Liban kpo Jordanie kpo bo gbɔn fí ɖé lɛ bo kplɔ́n nǔ bǔnɔ ɖé lɛ dó fí e è wlan Biblu ɖè lɛ é wu. Gbɔn vo nú táan e ye na nɔ jɔmɛhun mɛ xɔ é kpo táan e ye na nɔ otɛli xɔ é kpo ɔ, azɔ̌xɔsa Betɛli tɔn mǐtɔn lɛ́ yí togudoyiyiwema e sín hudo ye na ɖó bo na nɔte ɖò tò gegě mɛ lɛ é bǐ.

Xwè 1963 nyí xwè taji ɖé nú mì ɖó hwɛjijɔ ɖagbe ɖevo wu. Ðò 29 juin xwè enɛ tɔn ɔ, un da Lila Rogers ee gosin Missouri bo nyí hagbɛ̌ xwédo Betɛli tɔn tɔn ɖé b’ɛ ko bló xwè atɔn é. Aklunɔzán gblamɛ ɖokpo ɖò alɔwliwli mǐtɔn gudo ɔ, Lila kpo nyi kpo gbɔn fí ɖé lɛ ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ; mǐ yì Grèce, Égypte kpo Liban kpo. Mǐ dó jɔmɛhun kpɛví ɖokpo ɖò Beyrouth yì jɔmɛhunjayǐtɛn kpɛví ɖé ɖò Jordanie. Ðó è gbɛ́ azɔ̌ mǐtɔn ɖò Jordanie bɔ è ɖɔ nú mǐ ɖɔ è kún na na togudoyiyiwema Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ, bonu ye na yì tò ɔ mɛ ó wutu ɔ, mǐ kan nǔ e na jɛ ɖò dɔ̌n hwenu e mǐ na jɛte é byɔ mǐɖée. Awǎjijɛnú ɖaxó wɛ é nyí nú mǐ ɖɔ hwenu e mǐ wá é ɔ, mǐ mɔ mɛ gegě bɔ ye ɖò te ɖò jɔmɛhunjayǐtɛn ɔ, bo hɛn avɔxwɛ gblogblo ɖé bɔ è wlan “Mǐ kúabɔ Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn lɛ” ɖ’eji! É sɔ́ akpakpa mǐ tawun ɖɔ mǐ mɔ fí e è wlan Biblu ɖè lɛ é azɔn nukɔntɔn ɔ. Mǐ yì kpɔ́n fí e tɔ́gbó hwexónu tɔn lɛ nɔ é kpo fí e Jezu kpo mɛsɛ́dó lɛ kpo jla wɛnɖagbe ɔ ɖè é kpo, gɔ́ nú fí e agun Klisanwun tɔn bɛ́sín cobo wá gbakpé ayikúngban ɔ bǐ jí é.—Mɛ. 13:47.

Nú xwè 55 ɔ, Lila nyí azɔ̌gbɛ́ ce gbejinɔtɔ́ ɖé ɖò azɔ̌ e è sɔ́ d’así nú mǐ lɛ é bǐ mɛ. Ali hun nú mǐ bɔ mǐ yì Espagne kpo Portugal kpo azɔn gegě hwenu e è gbɛ́ azɔ̌ mǐtɔn ɖò tò enɛ lɛ mɛ é. Mǐ nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú xɔ́ntɔn lɛ, lobo nɔ hɛn wema kpo nǔ ɖevo e sín hudo ye ɖó lɛ é kpo yì jó nú ye. Mǐ lɛ́ kpéwú bo yì ba nɔví ɖěɖee è wlí dó ganmɛ ɖò ahwanfuntɔ́ lɛ sín ahohó hwexónu tɔn ɖé mɛ ɖò Cádiz, Espagne lɛ é kpɔ́n. Awǎjijɛ ɖaxó wɛ é nyí nú mì ɖɔ un kpéwú bo xwlé xóɖiɖɔ jinjɔn Biblu jí ɖé ye dó dó wusyɛn lanmɛ nú ye.

Sín 1963 ɔ, è jɔwǔ mì bɔ un bló tuto kpléɖókpɔ́ akɔjɔkplé tɔn lɛ sín tomɛyiyi ɖò Aflika, Australie, Amérique centrale, Amérique du Sud, Elɔpu, Azíi,  Hawaii, Nouvelle-Zélande kpo Porto Rico kpo tɔn. Lila kpo nyi kpo ɖu vivǐ kpléɖókpɔ́ ɖaxó manawɔn gegě tɔn ɖó kpɔ́, kaka jɛ ee mǐ bló ɖò Varsovie, ɖò Pologne ɖò 1989 é jí. Nɔví gegě kpéwú bo gosin Russie bo wá kpléɖókpɔ́ ɖaxó enɛ; azɔn nukɔntɔn ɔ nɛ! Nɔví sunnu kpo nɔví nyɔnu kpo e mǐ mɔ é gegě ko nɔ gankpá mɛ ɖò Soviétique nú xwè mɔkpan ɖó nǔɖiɖi yetɔn wu.

Alaxɔ e un nɔ ba kpɔ́n gbɔn gbɛ̀ ɔ mɛ, bo nɔ hɛn xwédo Betɛli tɔn lɛ kpo mɛsɛ́dó lɛ kpo lidǒ, lobo nɔ lɛ́ dó wusyɛn lanmɛ nú ye é nyí wǔjɔmɛ e sín vivǐ un ɖu tawun é. Alaxɔ gudo tɔn e mǐ ba kpɔ́n é wɛ nyí Corée du Sud tɔn; ɖò finɛ ɔ, mǐ kpéwú bo mɔ nɔví mǐtɔn 50 ɖò gankpá Suwon tɔn mɛ. Nɔví enɛ lɛ ɖó linlin ɖagbe bo ɖò nukɔn kpɔ́n wɛ bo na lɛ́ ɖ’alɔ ɖò sinsɛnzɔ́ yetɔn mɛ. Ba e mǐ yì ba ye kpɔ́n é dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ tawun!—Hlɔ. 1:11, 12.

Un ɖó ayi lee Jehovah dó nú togun tɔn gbɔn bɔ é sukpɔ́ d’eji ɖò xwè lɛ vlamɛ é wu. Wɛnjlatɔ́ 100 000 mɔ̌ wɛ tíìn ɖò 1943 hwenu e un bló baptɛm é, amɔ̌ dìn ɔ, mǐ mɛ 8 000 000 jɛji wɛ ɖò Jehovah sɛn wɛ ɖò tò 240 mɛ. Wɛnɖagbejijlazɔ́ e nu nɔví e yí kúnnuɖewema Galadi tɔn lɛ é nɔ é wu wɛ é sín hugǎn. Awǎjijɛnú wɛ é nyí ɖɔ un wà azɔ̌ alɔ ɖò alɔ mɛ xá mɛsɛ́dó enɛ lɛ gegě ɖò xwè lɛ vlamɛ, lobo d’alɔ ye bɔ ye yì fí e è ɖè azɔ̌ nú ye dó ɖò togudo é.

É víví nú mì tawun ɖɔ un wá gbeta ɔ kɔn ɖò winnyawinnya mɛ bo na vlɔ́nkan nú sinsɛnzɔ́ ce, gbɔn alɔdidó wema mɛ bá wà sinsɛnzɔ́ ɖò Betɛli gblamɛ. Jehovah dó nú mì tawun ɖò fí e un gbɔn lɛ é bǐ. Gɔ́ nú awǎjijɛ e un mɔ ɖò sinsɛnzɔ́ Betɛli tɔn mɛ lɛ é ɔ, nyɛ kpo Lila kpo ɖu vivǐ wǔjɔmɛ e mǐ ɖó sín xwè mɔkpan ɖíe bo ɖò azɔ̌ wà xá agun Brooklyn tɔn lɛ wɛ ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ é tɔn. Mǐ zun xɔ́ntɔn hwenu línlín tɔn lɛ ɖò agun enɛ lɛ mɛ.

Alɔ e Lila nɔ dó mì ayihɔngbe ayihɔngbe é zɔ́n bɔ un kpò ɖò sinsɛnzɔ́ Betɛli tɔn wà wɛ. Un ko ɖó xwè 84 jɛji dìn có, un kpò ɖò azɔ̌ e ɖó nu lɛ é wà wɛ bo nɔ d’alɔ ɖò wema-sɛ́dó-mɛ alaxɔ tɔn lɛ sín azɔ̌ kɔn.

Awǎjijɛnú ɖaxó wɛ é nyí ɖɔ un ɖò tutoblonunu Jehovah tɔn mɛ, bo nɔ mɔ vogbingbɔn ɖaxó e ɖò mɛ e ɖò Jehovah sɛn wɛ lɛ é kpo mɛ e ma ɖò sinsɛn ɛ wɛ ǎ lɛ é kpo mɛ é. Mǐ sixu mɔ nukúnnú jɛ xógbe e ɖò Malacíi 3:18 mɛ é mɛ céɖécéɖé, finɛ ɖɔ: “Mi na lɛ́vɔ mɔ vogbingbɔn e ɖò hwɛjijɔnɔ lɛ kpodo mɛdídá lɛ kpo tɛntin é, vogbingbɔn e ɖò mɛ e nɔ sɛn mì kpo mɛ e ma nɔ sɛn mì ǎ lɛ kpo tɛntin é.” Azǎn ɖokpo ɖokpo ɖò wiwáyi wɛ ɔ, mǐ nɔ mɔ ɖɔ tutoblonunu Satáan tɔn fɔ́n bo ɖò gbigblé d’eji wɛ, bɔ gbɛtɔ́ e ma ɖó nukúnɖiɖó ɖebǔ ǎ lɛ é kpo mɛ e ma ɖó awǎjijɛ kaka ɖé ɖò gbɛmɛ ǎ lɛ é kpo wɛ gɔ́ mɛ. Amɔ̌, mɛ ɖěɖee yí wǎn nú Jehovah bo ɖò sinsɛn ɛ wɛ lɛ é nɔ ɖó gbɛzán awǎjijɛ tɔn ɖé, é na bo tlɛ nyí ɖò hwenu vɛwǔ elɔ lɛ mɛ ɔ nɛ, lobo nɔ lɛ́ ɖó nukúnɖiɖó ɖejid’ewu ɖé dó sɔgudo wu. Wǔjɔmɛ ɖaxó ɖé wɛ é nyí ɖɔ mǐ ɖò wɛn axɔsuɖuto ɔ tɔn fúnfún kpé wɛ. (Mat. 24:14) Mǐ ɖò nukún ɖó hwenu e zaanɖé dìn ɔ, Axɔsuɖuto Mawu tɔn na ɖó nǔ gbɛ̀ xóxó elɔ nu, bo na bló bɔ mǐ na byɔ gbɛ̀ yɔyɔ̌ e mɛ nyɔna e sín akpá Mawu dó lɛ é bǐ, kaka jɛ lanmɛ syɛn hunsin ɖagbe kpo gbɛ̀ mavɔmavɔ kpo jí na jɛnu ɖé é wɛ. Enɛ gudo ɔ, Jehovah sɛntɔ́ gbejinɔtɔ́ lɛ na ɖu gbɛ̀ víví kaka sɔyi ɖò ayikúngban jí.