1, 2. (a) Nǔwukpikpé taji tɛ mǐ ka ɖó na sɔnǔ na? Aniwu? (b) Etɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó ɖò xota elɔ mɛ?

ÐÓ MǏ nyí Klisanwun wutu ɔ, mǐ ɖó na tɛ́n kpɔ́n bo na bló bɔ nǔwukpikpé e mǐ ɖó bo na nɔ da xó e mǐ sè alǒ xà lɛ é kpɔ́n é na gbló ada, bo na nɔ lɛ́ wá gbeta e sɔgbe lɛ é kɔn. (Nùx. 3:21-23; 8:4, 5) Enyi mǐ ma sɔnǔ nú nǔwukpikpé enɛ ɔ ǎ ɔ, blewun jɛn gǎn e dó wɛ Satáan kpo gbɛ̀ tɔn kpo ɖè bo na sló kɔ nú linlin mǐtɔn é na wà nǔ dó mǐ wu. (Efɛ. 5:6; Kolo. 2:8) É ɖò wɛn ɖɔ, enyi mǐ ɖó kúnnuɖenú lɛ ɔ kɛɖɛ jɛn mǐ sixu wá gbeta e sɔgbe lɛ é kɔn. Nùnywɛxó 18:13 ɖɔ ɖɔ “mɛ e ma nɔ kú hǔn bo nɔ sè xó cobo nɔ kɛnu d’ewu ǎ ɔ, é nɔ ɖè xlonɔ e é nyí ɔ xlɛ́, bo nɔ dó winnya éɖée.”

² Ðò xota elɔ mɛ ɔ, mǐ na ɖɔ xó dó wuvɛ̌ vovo e tintɛnkpɔn bo ɖó kúnnuɖenú lɛ kpo gbeta e sɔgbe lɛ é kɔn wiwa kpo nɔ byɔ lɛ é jí. Gɔ́ na ɔ, mǐ na lɛ́ ɖɔ xó dó nugbodòdó Biblu tɔn e nyɔ́ zán lɛ é kpo kpɔ́ndéwú ɖěɖee sixu d’alɔ mǐ, bɔ mǐ na bló bɔ nǔwukpikpé e mǐ ɖó bo na da xó e mǐ sè alǒ xà é kpɔ́n é na kpɔ́n te é kpo jí.

3. Etɛwu mǐ ka ɖó na zán nugbodòdó e ɖò Nùnywɛxó 14:15 mɛ é? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.)

³ Égbé ɔ, xó gègě wɛ nɔ vunbla mǐ. Xó e é nɔ cí ɖɔ ye ma sixu vɔ ǎ lɛ é gɔ́ ɛntɛnɛti, televiziɔn kpo wɛndómɔ ɖevo lɛ kpo jí. Mɛ gègě  tíìn bɔ xɔ́ntɔn yetɔn kpo mɛtuùnmɛ yetɔn kpo ee ɖó linlin ɖagbe lɛ é nɔ sɛ́ wema gègě dó ye gbɔn ɛntɛnɛti alǒ alokan jí, bo nɔ lɛ́ ɖó gbè nǔ gègě tɔn nú ye. Ðó mɛ gègě nɔ tuùn ganji bo nɔ fúnfún xó masɔgbe lɛ kpo xó e è huzu ada na lɛ é kpo kpé wutu ɔ, mǐ ɖó hwɛjijɔ ɖagbe bɔ ayi mǐtɔn na ɖò te, bɔ mǐ na nɔ da nǔ e mǐ sè lɛ é kpɔ́n ganji. Nugbodòdó Biblu tɔn tɛ ka sixu d’alɔ mǐ? Nùnywɛxó 14:15 ɖɔ: “Gbɛtɔ́ e ayivɔ vún ɔ nɔ ɖi nǔ nú nǔ e è ɖɔ n’i lɛ bǐ; mɛ e ayi tɔn ka ɖò te ɔ nɔ lin tamɛ cobo nɔ wà nǔ.”

4. Nɛ̌ Filipunu lɛ 4:8, 9 ka na d’alɔ mǐ, bɔ mǐ na cyan nǔ e mǐ na xà lɛ é gbɔn? Etɛwu é ka nyí nǔ taji ɖɔ mǐ ni ba dò nú nǔ, bo tuùn xó e sɔgbe é? (Lɛ̌ kpɔ́n gbàví “ Nǔ E Na D’alɔ Mǐ Bɔ Mǐ Na Mɔ Dò nú Kúnnuɖenú lɛ É ɖé Lɛ.”)

⁴ Bo na dó wá gbeta ɖagbe lɛ kɔn ɔ, mǐ ɖó hudo kúnnuɖenú e junjɔn ayǐ lɛ é tɔn. Enɛ wu ɔ, mǐ ɖó na nɔ cyan nǔ e mǐ na xà lɛ é kpo sɔxwixwe kpo tawun. (Xà Filipunu lɛ 4:8, 9.) Mǐ ɖó na gú hwenu mǐtɔn, bo na nɔ yì tɛn ɛntɛnɛti tɔn xójlajla tɔn e wu mǐ xò nǔ kpɔ́n dó lɛ é jí, alǒ xà gbeɖiɖó ɖěɖee ma ɖó jiɖe ǎ bɔ è fúnfún kpé gbɔn ɛntɛnɛti jí lɛ é ǎ. É nyí nǔ taji tawun ɖɔ è ni nyì alɔ nú tɛn ɛntɛnɛti tɔn e gǔfɔndómawujitɔ́ lɛ sɔnǔ na lɛ é. Linlin yetɔn wɛ nyí ɖɔ ye ni dó kpò awa mɛ nú togun Mawu tɔn, bo sló kɔ nú nugbǒ ɔ. Xó maɖótaɖé lɛ na zɔ́n bɔ è na wá gbeta maɖótaɖé lɛ kɔn. Ma sɔ́ nukún kpɛví dó kpɔ́n hlɔnhlɔn e xó mɛblɛ́blɛ́ tɔn lɛ sixu ɖó dó linlin towe kpo ayi towe kpo jí é gbeɖé ó.​—1 Tim. 6:20, 21.

5. Gbeɖiɖó adingban tɔn tɛ Izlayɛli-ví lɛ ka ɖótó? Nɛ̌ é ka wà nǔ dó ye wu gbɔn?

⁵ Enyi mǐ ɖi nǔ nú adingbanxó ɔ, é sixu hɛn nǔ gblé tawun. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, kpɔ́n nǔ e jɛ ɖò Mɔyizi hwenu, hwenu e amɛ̌ 12 e è sɛ́ dó ɖɔ ye ni yì ba dò nú Akpádídó Yikúngban ɔ lɛ é 10 lɛkɔ bo wá ɖó gbè nyanya é é. (Kɛ́n. 13:25-33) Sìn e ye dó nǔ e ye mɔ lɛ é jí é kpo gbè baɖabaɖa e ye ɖó lɛ é kpo gbà ayi dó nú togun Jehovah tɔn. (Kɛ́n. 14:1-4) Etɛwu togun ɔ ka wà nǔ gbɔn mɔ̌? Vlafo ye lin ɖɔ ɖó amɛ̌ e wá ɖó gbè nyanya lɛ é sukpɔ́ hugǎn wutu ɔ, yedɛɛ lɛ wɛ ɖɔ nugbǒ. Ye gbɛ́ ɖɔ emi kún na sè gbè e Jozuwée kpo Kalɛbu kpo ee nyí mɛɖejid’ewu lɛ é ɖó é ó. (Kɛ́n. 14:6-10) Ye ba dò nú xó ɔ ǎ, ye ka lɛ́ ɖeji dó Jehovah wu ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, ye ɖi nǔ nú gbeɖiɖó e ma sɔgbe ǎ é. Xlonɔnú tɛ ka nɛ!

6. Enyi mǐ sè bɔ mɛ lɛ ɖò xó baɖabaɖa ɖɔ dó togun Jehovah tɔn wu wɛ ɔ, etɛwu é ma ka ɖó na cí kliwun nú mǐ ǎ?

⁶ Mǐ ɖó na ɖò acéjí tawun hwenu e è ɖó gbè adingban tɔn lɛ dó togun Jehovah tɔn wu bɔ mǐ yì jɛ mɛ é. Ma wɔn gbeɖé ɖɔ Satáan nɔ dóhwɛ Mawu sɛntɔ́ gbejinɔtɔ́ lɛ ó. (Nǔɖe. 12:10) Enɛ wu ɔ, Jezu gb’akpá nú mǐ ɖɔ gbeklanxamɛtɔ́ lɛ na “ɖò nùvú bǐ ɖó dó [mǐ] nu wɛ.” (Mat. 5:11) Enyi mǐ sɔ́ akpágbánúmɛ enɛ ylɔ ɖɔ nùjɔnǔ ɔ, hwenu e mɛ lɛ na ɖò xó baɖabaɖa lɛ ɖɔ dó togun Jehovah tɔn wu wɛ é ɔ, é na cí kliwun nú mǐ ǎ.

7. Cobonu mǐ na sɛ́ nùɖé dó gbɔn ɛntɛnɛti alǒ alokan jí ɔ, etɛ jí mǐ ka ɖó na lin tamɛ dó?

⁷ Wema sísɛ́ dó xɔ́ntɔn towe lɛ kpo mɛtuùnmɛ towe lɛ kpo gbɔn ɛntɛnɛti alǒ alokan jí nɔ víví nú we wɛ à? Enyi mɔ̌ nú a xà wɛn yɔyɔ̌ ɖé ɖò xójlawema lɛ mɛ alǒ sè xó ɖé ɔ, lee nǔ nɔ cí nú xójlazɔ́watɔ́ e nɔ ba na nyí mɛ nukɔntɔn e na má wɛn akpàkpà sɔ́ mɛ tɔn ɖé é ɖé wɛ é sixu ko nɔ cí nú we. Amɔ̌, cobonu a na sɛ́ nùɖé dó gbɔn alokan alǒ gbɔn ɛntɛnɛti jí hǔn, nɔ kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: ‘Un ka ganjɛwu ɖɔ nǔ e un jló na fúnfún kpé é ka nyí nugbǒ à? Un ka ɖó kúnnuɖenú lɛ dóó à?’ Enyi a ma ɖeji d’ewu ǎ hǔn, a sixu ko ɖò adingbanxó fúnfún kpé kplékplé nɔví lɛ tɔn mǐtɔn mɛ wɛ ɖò manywɛ mɛ. Enyi a xò nǔ kpɔ́n d’ewu hǔn zǐn súnsún, ma zín sɛ́dó ó.

8. Etɛ gbeklanxamɛtɔ́ lɛ ka nɔ bló ɖò tò ɖé lɛ mɛ? Ðò manywɛ mɛ ɔ, nɛ̌ mǐ ka sixu wà nǔ ɖó kpɔ́ xá ye gbɔn?

⁸ Enyi mǐ nɔ yawu sɛ́ nùɖé dó mɛ gbɔn ɛntɛnɛti alǒ alokan jí hǔn, mǐ ni tuùn ɖɔ awovinú ɖevo lɛ́ ɖò finɛ. Ðò tò ɖé lɛ mɛ ɔ, è gbɛ́  azɔ̌ mǐtɔn sín akpáxwé ɖé lɛ alǒ bǐ mlɛ́mlɛ́. Gbeklanxamɛtɔ́ e ɖò tò mɔhun lɛ mɛ lɛ é nɔ fúnfún xó ɖé lɛ kpé kpo linlin ɔ kpo bo na dó xɛsi mǐ, alǒ bló bɔ mǐ sɔ́ na ɖeji dó mǐɖée wu ǎ. Mǐ ni kpɔ́n nǔ e jɛ ɖò Union soviétique xóxó ɔ é. Kponɔ nǔglɔ tɔn e è nɔ ylɔ ɖɔ KGB é fúnfún adingbanxó lɛ kpé ɖɔ nɔví nukúnɖeji gègě ɖu kpa bo flú togun Jehovah tɔn. * Mɛ gègě ɖi nǔ nú adingbanxó mɔhun lɛ, bɔ é sín enɛ wu bɔ ye klán jó tutoblonunu Jehovah tɔn dó. É blawu tawun. Xomɛhunhun sín nǔ wɛ é nyí ɖɔ ye mɛ gègě wá lɛkɔ ɖò nukɔnmɛ, amɔ̌, ye mɛ ɖé lɛ lɛkɔ gbeɖé ǎ. Nùɖiɖi yetɔn j’ayǐ. (1 Tim. 1:19) Nɛ̌ mǐ ka sixu nyì alɔ nú nǔ baɖabaɖa mɔhun gbɔn? Gbɛ̌ ɖɔ emi kún na fúnfún gbeɖiɖó masɔgbe alǒ ee ma ɖó kúnnuɖenú ɖebǔ ǎ lɛ é ó. Ma jɔ xlo alǒ gú ó. Kanɖeji ɖɔ emi ɖó kúnnuɖenú lɛ.

9. Nú mǐ ɖò tintɛnkpɔn wɛ bá mɔ kúnnuɖenú e sɔgbe lɛ é ɔ, wuvɛ̌ ɖevo tɛ ka nɔ kpannukɔn mǐ?

⁹ Gbeɖiɖó e mɛ nugbǒ adaɖé alǒ xó agboɖe ɖè lɛ é nyí wuvɛ̌ ɖevo e è nɔ mɔ hwenu e è ɖò tintɛnkpɔn wɛ, bo na wá gbeta e sɔgbe lɛ é kɔn é é. Tan e mɛ è mɔ nugbǒ 10 géé ɖò 100 jí ɖè é ɔ, tan enɛ nyí tan mɛblɛ́blɛ́ tɔn 100 ɖò 100 jí. Nɛ̌ mǐ ka sixu bló gbɔn bɔ tan mɛblɛ́blɛ́ tɔn e mɛ nugbǒ klewun ɖé ɖè é ma na blɛ́ mǐ ǎ?​—Efɛ. 4:14.

10. Etɛwu Izlayɛli-ví lɛ ka ko ɖibla tɔ́n ahwan nɔví yetɔn lɛ? Nɛ̌ ye ka bló gbɔn bo ma sɔ́ wá fun ahwan ɔ ǎ?

¹⁰ Mǐ ni kpɔ́n nǔ e jɛ dó Izlayɛli-ví ɖěɖee nɔ Judɛɛn Tɔ̀ ɔ sín gbadahweji ɖò Jozuwée hwenu lɛ é jí é. (Joz. 22:9-34) Ye sè ɖɔ Izlayɛli-ví e ɖò Judɛ́ɛn Tɔ̀ ɔ sín zǎnzǎnhweji lɛ é (enɛ wɛ nyí akɔta Hwlibɛni tɔn, Gadi tɔn kpo akɔta vlɔ́ Manasée tɔn kpo) bló vɔsakpe ɖaxó e jiwǔ é ɖé ɖó Judɛ́ɛn Tɔ̀ ɔ kpá. Akpáxwé gbeɖiɖó ɔ tɔn enɛ sɔgbe. Izlayɛli-ví ɖěɖee ɖò gbadahweji Judɛ́ɛn Tɔ̀ ɔ tɔn lɛ é zɔn dó xó agboɖe enɛ jí, bo wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ nɔví emitɔn lɛ fɔ́n gǔ dó Jehovah jí; enɛ wu ɔ, ye xò yeɖée kplé bo na tɔ́n ahwan ye mɛ e ɖò zǎnzǎnhweji lɛ é. (Xà Jozuwée 22:9-12.) Awǎjijɛ sín nǔ wɛ é nyí ɖɔ cobonu ye na yì tɔ́n ahwan ye ɔ, ye tó sɛ́ gbɛtɔ́ ɖejid’ewu ɖé lɛ dó bonu ye na yì ba doyidoslɔ́ xó ɔ tɔn. Etɛ sunnu enɛ lɛ ka sè? Izlayɛli-ví ee ɖò akɔta Hwlibɛni tɔn, Gadi tɔn kpo akɔta vlɔ́  Manasée tɔn kpo mɛ lɛ é bló vɔsakpe ɔ bonu é na nyí flǐn sín nǔ ɖé, é nyí bo na dó savɔ̌ ɖ’eji ǎ. Ye bló vɔsakpe ɔ bonu mɛ lɛ bǐ na tuùn ɖò sɔgudo ɖɔ ye lɔ nyí Jehovah sɛntɔ́ gbejinɔtɔ́. Kpɔ́n lee é na ko hun xomɛ nú Izlayɛli-ví enɛ lɛ sɔ, ɖɔ ye zán hwenu dó tuùn doyidoslɔ́ xó ɔ tɔn, bo kún zɔn dó xó agboɖe enɛ e ye sè é wu bo hu nɔví yetɔn lɛ tɛ́ ó é!

11. (a) Etɛ ka zɔ́n bɔ è wà nǔ xá Mɛfibáalu ɖò ali agɔ nu? (b) Nɛ̌ Davidi ka sixu ko nyì alɔ nú nǔagɔwiwa enɛ gbɔn?

¹¹ Nugbǒ agboɖe, alǒ xó kánkpoe e è fúnfún kpé dó mǐ wu lɛ é sixu zɔ́n bɔ è wà nǔ xá mǐ lɔ ɖò ali agɔ nu. Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú Axɔsu Davidi kpo Mɛfibáalu kpo tɔn. Davidi hun alɔ dó na nǔ Mɛfibáalu, bo lɛ́ nyɔ́ xomɛ dó wutu tɔn gbɔn ayikúngban daagbo tɔn Sawulu tɔn lɛ bǐ bíbɛ́ jó n’i gblamɛ. (2 Sam. 9:6, 7) Amɔ̌, ɖò nukɔnmɛ ɔ, è ɖó adingban dó Mɛfibáalu kɔ ɖò Davidi gɔ́n. Davidi ba dò nú xó ɔ ǎ, bo yí ayikúngban Mɛfibáalu tɔn lɛ bǐ sín así tɔn. (2 Sam. 16:1-4) Hwenu e Davidi wá ɖɔ xó xá Mɛfibáalu é ɔ, é mɔ ɖɔ emi wà nǔ nyì dò, bo yí ayikúngban ɔ ɖě n’i. (2 Sam. 19:24-29) Enyi Davidi ko zán hwenu dó ba dò nú xó ɔ, bo ma ko zɔn kplakpla jí dó wà nǔ ɖó xó agboɖe e é sè é wu wɛ ǎ ɔ, é na ko wà nǔ agɔ enɛ ǎ.

12, 13. (a) Nɛ̌ Jezu ka ɖí xwi xá jidómɛ lɛ gbɔn? (b) Etɛ mǐ ka sixu wà hwenu e mɛɖé fúnfún adingban kpé dó mǐ wu é?

¹² Enyi è ko dó jì we kpɔ́n ɔ ka ló? È dó jì Jezu kpo Jaan Baptɛmublonumɛtɔ́ ɔ kpo lɔ. (Xà Matie 11:18, 19.) Nɛ̌ Jezu ka wà nǔ gbɔn hwenu e è ɖɔ xó agɔ dó wǔ tɔn é? É zán hwenu tɔn bǐ kpo hlɔnhlɔn tɔn bǐ kpo dó jɛhun dó éɖée jí ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ lɛ ɖɔ ye ni gbéjé kúnnuɖenú lɛ kpɔ́n, ye wɛ nyí nǔ e é nɔ wà lɛ é kpo nǔ e é nɔ kplɔ́n mɛ lɛ é kpo. Lee Jezu ɖɔ gbɔn é ɔ, “nùnywɛ Mawu tɔn ɖè hwɛjijɔ éɖesunɔ tɔn xlɛ́ gbɔn nǔwiwa tɔn lɛ mɛ.”

¹³ Nǔ xɔ akwɛ ɖé ɖò finɛ bɔ é na nyɔ́ ɖɔ mǐ ni kplɔ́n. Hweɖelɛnu ɔ, mɛ lɛ sixu ɖɔ nǔmasɔgbe lɛ dó mǐ wu, alǒ mɔ xó ɖɔ dó mǐ wu. Mǐ sixu jló ɖɔ è ni ɖɔ hwɛ jlɔjlɔ, bo lɛ́ ba ɖɔ mǐ sixu wà nùɖé bo ɖè cí sín nyikɔ ɖagbe mǐtɔn e è hɛn gblé é wu. Amɔ̌, mǐ sixu wà nùɖé. Enyi mɛɖé fúnfún adingban kpé dó mǐ wu ɔ, lee mǐ na zán gbɛ̀ gbɔn é wɛ na zɔ́n bɔ mɛ ɖě na ɖi nǔ nú adingban enɛ ǎ. Nugbǒ ɔ, lee kpɔ́ndéwú Jezu tɔn xlɛ́ gbɔn é ɔ, gbɛzán ɖagbe Klisanwun tɔn e mǐɖesunɔ nɔ zán é sixu súnsún nugbǒ agboɖe kpo hwɛdómɛ adingban tɔn lɛ kpo sín mǐ wu.

14, 15. Nɛ̌ nùnywɛ mǐɖesunɔ tɔn wu ginganjɛ ka sixu nyí mɔ ɖé gbɔn?

¹⁴ Wuvɛ̌ ɖokpo kpowun wɛ kúnnuɖenú ɖejid’ewu lɛ xixokplé nyí hwenu e mǐ jló na wá gbeta ɖagbe lɛ kɔn é. Wuvɛ̌ ɖaxó ɖevo e mǐ nɔ mɔ é nɔ sín hwɛhutɔ́ e mǐ nyí é wu. Bɔ nú mǐ ka ko ɖò Jehovah sɛ̀n wɛ kpo gbejininɔ kpo sín xwè mɔkpan ɖíe ɔ ka ló? Mǐ sixu ko sɔnǔ nú nǔwukpikpé tamɛ linlin tɔn kpo nukúnnúmɔjɛnǔmɛ tɔn ɖagbe ɖé kpo. È sixu nɔ sí mǐ tawun ɖó ayi mǐtɔn e nɔ ɖò te hwebǐnu é wu. Amɔ̌, nǔwukpikpé enɛ ɔ ka sixu lɛ́ nyí mɔ ɖé wɛ à?

¹⁵ Ganji, enyi mǐ jɛ jiɖe ɖó dó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ mǐɖesunɔ tɔn wu jí dín ɔ, é sixu huzu mɔ ɖé nú mǐ. Lee nǔ nɔ cí nú mǐ é kpo nùjlomɛ mǐɖesunɔ tɔn lɛ kpo sixu jɛ acɛ kpa nú linlin mǐtɔn lɛ jí. Mǐ sixu jɛ linlin jí ɖɔ mǐ hɛn ɔ, mǐ na mɔ nukúnnú jɛ ninɔmɛ ɖé mɛ enyi mǐ na bo ma tlɛ ɖó kúnnuɖenú lɛ bǐ ǎ ɔ nɛ. Awovinú tawun wɛ enɛ na nyí. Biblu gb’akpá nú mǐ nyì wɛn ɖɔ mǐ ni ma ganjɛ nùnywɛ mǐɖesunɔ tɔn wu ó.​—Nùx. 3:5, 6; 28:26.

16. Etɛ ka jɛ ɖò nùbaɖutɛn ɖé? Gbeta tɛ kɔn Tom ka yawu wá?

¹⁶ Dǒ nukún nǔ elɔ mɛ kpɔ́n. Mǐ ni ɖɔ ɖɔ mɛxo agun tɔn ee ko mɔ nǔ kpɔ́n bo nɔ nyí Tom é ɖò nǔ ɖu wɛ ɖò nùbaɖutɛn ɖé gbadanu ɖokpo. É kpaca ɛ tawun hwenu e é mɔ  mɛxo agun tɔn gbɛ̌ tɔn ɖevo e nɔ nyí John é ɖò tavo ɖevo tó xá nyɔnu e ma nyí asì tɔn ǎ é ɖé é. Tom mɔ ye mɛ wè lɛ bɔ ye ɖò nǔ ko wɛ, bo ɖò kpɔ́ e ye ɖè é sín vivǐ ɖu wɛ tawun, lobo lɛ́ zunfan yeɖée kpo wanyiyi kpo. Nǔ e mɔ wɛ Tom ɖè é jɛ ya dó n’i jí tawun. Nǔ elɔ e jɛ é ka na zɔ́n bɔ John kpo asì tɔn kpo na gbɛ́ yeɖée wɛ à? Etɛ ka na jɛ dó asì tɔn wu? Bɔ vǐ tɔn lɛ ka ló? Tom ko mɔ ninɔmɛ mɔhun e nɔ gbà ayi dó nú mɛ lɛ é kpɔ́n. Enyi a ɖò tɛn tɔn mɛ bɔ nǔ mɔhun jɛ ɔ, nɛ̌ nǔ ka na cí nú we?

17. Ðò nǔ e jɛ ɖò nùbaɖutɛn ɔ é gudo ɔ, etɛ Tom ka wá sè? Etɛ enɛ ka kplɔ́n mǐ?

¹⁷ Amɔ̌ nɔte hwɛ̌. Tom ka ɖó kúnnuɖenú lɛ bǐ dóó cobo yawu wá gbeta ɔ kɔn ɖɔ John kún ɖò gbeji nú asì tɔn ó à? Ðò nukɔnmɛ ɖò zǎn enɛ mɛ ɔ, Tom ylɔ John ɖò alokan jí. Dǒ nukúnmɛ bo kpɔ́n lee agbɔ̌n Tom tɔn na ko jɛ dò sɔ hwenu e é sè ɖɔ nyɔnu ɔ nyí nɔví nyɔnu jɔnwun John tɔn bo ɖi sà wá toxo ɔ mɛ é. Ye mɛ wè lɛ mɔ yeɖée lɛ ǎ nú xwè mɔkpan. Ðó ganxixo klewun ɖé jɛn é jló na zán wutu ɔ, John kɛɖɛ jɛn kpéwú bo yì mɔ ɛ ɖò nùbaɖutɛn ɔ bonu ye na ɖu nǔ. John sín asì kpéwú bo na yì ǎ. Awǎjijɛnú wɛ é nyí ɖɔ Tom kún fúnfún gbeta nyanya enɛ e kɔn é wá é kpé ó. Etɛ enɛ ka sixu kplɔ́n mǐ? Mǐ na bo ko mɔ nǔ kpɔ́n gbɔn ɖebǔ ɖò Klisanwun gbɛzinzan mǐtɔn mɛ ɔ, nǔ e mǐ mɔ kpɔ́n lɛ é kɛɖɛ nɔ xlɛ́ gbeɖé ɖɔ kúnnuɖenú lɛ sɔgbe ǎ.

18. Nɛ̌ gbemanɔkpɔ́ lɛ ka sixu wà nǔ dó gbeta e kɔn mǐ nɔ wá dó mɛ ɖevo lɛ wu é wu gbɔn?

¹⁸ Nǔ ɖevo e sixu vɛwǔ ɖò xó lɛ dida kpɔ́n ɖɔ ye sɔgbe à jí é mɛ é wɛ nyí hwenu e gbemanɔkpɔ́ ɖé ɖò mǐ kpo nɔví ɖé kpo tɛntin ɖò agun ɔ mɛ é. Nú mǐ nɔ sɔ́ ayi ɖó gbemanɔkpɔ́ ɖěɖee ɖò nɔví mǐtɔn lɛ kpo mǐ kpo tɛntin é jí hwebǐnu ɔ, mǐ sixu jɛ nǔ vɛdo ye jí. Bɔ enyi mǐ wá sè xó masɔgbe ɖé dó nɔví enɛ wu ɔ, mǐ sixu yawu ɖi. Etɛ enɛ ka kplɔ́n mǐ? Linlin masɔgbe lɛ ɖiɖó dó nɔví mǐtɔn lɛ wu sixu zɔ́n bɔ mǐ na wá gbeta e ma jinjɔn kúnnuɖenú ɖebǔ jí ǎ lɛ é kɔn dó ye wu. (1 Tim. 6:4, 5) Enyi mǐ ma na tɛn mɛnúvɛ́mɛwu kpo wuhwinhwan kpo bonu ye dó ɖɔ dò ɖò ayi mǐtɔn mɛ ǎ ɔ, é na zɔ́n bɔ mǐ sixu nyì alɔ nú gbeta e ma sɔgbe ǎ lɛ é kɔn wíwá. Mǐ na na tɛn linlin masɔgbe mɔhun lɛ ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, mǐ ni tuùn ɖɔ dandan sín nǔ wɛ é nyí ɖɔ mǐ ni yí wǎn nú nɔví mǐtɔn lɛ lobo nɔ lɛ́ sɔ́ jlǒ dó sɔ́ hwɛ kɛ ye kpo ayi mǐtɔn bǐ kpo.​—Xà Kolosinu lɛ 3:12-14.

19, 20. (a) Nugbodòdó Biblu tɔn tɛ lɛ ka na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na gbéjé xó lɛ kpɔ́n ɖɔ ye sɔgbe à jí? (b) Etɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n ɖò xota e bɔ d’ewu é mɛ?

¹⁹ Kúnnuɖenú lɛ biba kpo ye dida kpɔ́n ɖɔ ye ka sɔgbe à jí kpo bɔwǔ ɖò égbé ǎ, ɖó xó tobutobu e mǐ nɔ sè égbé lɛ é ɔ, xó nɔ ɖ’ewu, gbeɖiɖó lɛ nɔ nyí nugbǒ agboɖe bɔ hwɛhutɔ́ e mǐ nyí é lɔ ka ɖò finɛ. Etɛ ka na d’alɔ mǐ ɖò azɔ̌ vɛwǔ enɛ kɔn? Mǐ ɖó na tuùn nugbodòdó Biblu tɔn lɛ lobo nɔ zán ye. Nugbodòdó enɛ lɛ ɖokpo wɛ nyí ɖɔ xlonɔnú kpo winnyanú kpo wɛ nukikɛ dó xó ɖé wu jɛ nukɔn nú kúnnuɖenú lɛ mimɔ nyí. (Nùx. 18:13) Nugbodòdó Biblu tɔn ɖevo flín mǐ ɖɔ mǐ ni ma nɔ gɔn nǔ kanbyɔ, bo nɔ yí gbè nú xó lɛ bǐ ó. (Nùx. 14:15) Gudo tɔn ɔ wɛ nyí ɖɔ mǐ na bo ko mɔ nǔ ɖebǔ kpɔ́n ɖò Klisanwun gbɛzinzan mǐtɔn mɛ hǔn, mǐ ni cɔ́ miɖée bo ma ganjɛ nukúnnúmɔjɛnǔmɛ mǐɖesunɔ tɔn wu ó. (Nùx. 3:5, 6) Enyi mǐ ganjɛwu ɖɔ mǐ na zán kúnnuɖenú e gosin fí ɖejid’ewu lɛ é dó wá gbeta ɖagbe lɛ kɔn, lobo na site dó nǔ e nùnywɛ kpé lɛ é jí ɔ, nugbodòdó Biblu tɔn lɛ na cyɔn alɔ mǐ jí.

²⁰ Amɔ̌, wuvɛ̌ ɖevo ka lɛ́ kpó ɖò te. Mǐ nɔ jló na kpɔ́n lee mɛ lɛ cí ɖò wěxo é dó dá hwɛ nú ye. Ðò xota e bɔ d’ewu é mɛ ɔ, mǐ na gbéjé awovinú e ɖò nǔ mɔhun wiwa mɛ é kpɔ́n, lobo na lɛ́ kpɔ́n nǔ e sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na nyì alɔ nú ye lɛ é.