1. Etɛ ka nyí xɛsiɖiɖi nú Mawu? Etɛwu enɛ ka ɖò dandan nú mɛ e yí wǎn nú Jehovah lɛ é?

KLISANWUN lɛ yí wǎn nú Mawu, bo nɔ lɛ́ ɖi xɛsi n’i. Xó we enɛ lɛ sixu cí nǔ e sɔ́ ta yeɖée é ɖɔhun nú mɛɖé lɛ. Amɔ̌, xɛsi e nɔ zɔ́n bɔ ado nɔ hu mɛ é xó ɖɔ wɛ mǐ ɖè ǎ. Xɛsi bǔnɔ ɖé xó na ɖɔ wɛ mǐ ɖè. Mɛ e nɔ ɖi xɛsi mɔhun lɛ é nɔ ɖó sísí nǔjɔnǔ tɔn nú Mawu. Ye nɔ ba na dó xomɛsin nú Tɔ́ yetɔn jixwé tɔn ɔ ǎ, ɖó ye nɔ ba ɖɔ xɔ́ntɔn e emi zun xá ɛ é ni gblé ǎ wutu.—Ðɛh. 111:10; Nǔx. 8:13.

2. Sɔgbe xá xó e Axɔ́su Davidi ɖɔ ɖò Ðɛhan 86:11 mɛ é ɔ, nǔ we tɛ lɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó?

² Xà Ðɛhan 86:11, nwt. Nú a lin tamɛ dó xó enɛ lɛ jí ɔ, a sixu mɔ ɖɔ axɔ́su gbejinɔtɔ́ Davidi mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ é ɖò taji ɖɔ è ni ɖi xɛsi nú Mawu. Mǐ ni kpɔ́n lee mǐ sixu zán xó Davidi tɔn enɛ lɛ gbɔn é. Nukɔntɔn ɔ, mǐ na gbéjé hwɛjijɔ ɖěɖee wu mǐ na ɖó sísí e gɔ́ngɔ́n é nú nyikɔ Mawu tɔn é ɖé lɛ kpɔ́n. Wegɔ́ ɔ, mǐ na ɖɔ xó dó lee mǐ na xlɛ́ gbè bǐ gbè ɖɔ mǐ nɔ ɖó sísí nú nyikɔ Mawu tɔn gbɔn é jí.

3. Etɛ ka jɛ bo sixu ko zɔ́n bɔ Mɔyizi ɖó sísí nú nyikɔ Mawu tɔn hwebǐnu?

³ Lin tamɛ dó lee nǔ cí nú Mɔyizi hwenu e é sɛ́ wún ɖò só ɖé xomɛ, bo mɔ ɖò nǔmimɔ ɖé mɛ bɔ susu Jehovah tɔn ɖò dindín wɛ é jí. Enɛ wɛ na ko nyí nǔ e jɛ bo jiwǔ hugǎn bɔ  gbɛtɔ́ mɔ kpɔ́n jɛ nukɔn nú ayikúngban jí wíwá Jezu tɔn é. Mɔyizi sè xó elɔ lɛ e é ɖò wɛn ɖɔ wɛnsagun ɖé wɛ ɖɔ é: ‘Un nyí Jehovah, un nyí Mawu nǔblawukúnúmɛtɔ́, xomɛfátɔ́, un nɔ yawǔ sin xomɛ ǎ, un nyí xomɛnyɔtɔ́, un nyí gbejinɔtɔ́. Un nɔ nyɔ́ xomɛ dó gbɛtɔ́ lɛ wu kaka yì jijimɛ afatɔ́n jí, un nɔ sɔ́ nǔ nyanya e è wà lɛ, tónú e è ma sè ǎ lɛ kpodo hwɛ e è hu lɛ kpo kɛ mɛ.’ (Tín. 33:17-23; 34:5-7) Nú Mɔyizi zán nyikɔ Jehovah ɔ, é sixu ko nɔ flín nǔ enɛ e jɛ é. Akpá e Mɔyizi wá gbà nú togun Mawu tɔn Izlayɛli bo ɖɔ, ‘Mi ɖó sísí nú nyikɔ enɛ; é d’agba bo dó xɛsi’ é kpaca mǐ ǎ.—Sɛ́n. 28:58.

4. Tamɛ linlin dó jijɔ tɛ lɛ jí ka sixu zɔ́n bɔ mǐ ɖó sísí e gɔ́ngɔ́n é nú Jehovah?

⁴ Enyi mǐ flín nyikɔ Jehovah ɔ, é na nyɔ́ ɖɔ mǐ ni nɔ lin tamɛ dó mɛ e ɖó nyikɔ enɛ é jí. Mǐ ɖó na nɔ flín jijɔ tɔn lěhun lɛ: hlɔnhlɔn, nǔnywɛ, hwɛjijɔ, wanyiyi. Tamɛ linlin dó jijɔ enɛ lɛ kpo ɖevo lɛ kpo jí sixu zɔ́n bɔ mǐ na nɔ ɖó sísí e gɔ́ngɔ́n é n’i.—Ðɛh. 77:12-16.

5-6. (a) Etɛ ka nyí tinmɛ nyikɔ Mawu tɔn tɔn? (b) Sɔgbe xá Tíntɔ́n 3:13, 14 kpo Ezayíi 64:7 kpo ɔ, ali tɛ lɛ nu Jehovah ka nɔ bló bɔ linlin tɔn nɔ jɛnu ɖè?

⁵ Etɛ ka nyí tinmɛ nyikɔ Mawu tɔn tɔn? Akɔwé gegě yí gbè ɖɔ é cí ɖɔ nyikɔ Jehovah ɔ sín tinmɛ wɛ nyí “É Nɔ Bló B’ɛ Nɔ Huzu.” Tinmɛ enɛ nɔ flín mǐ ɖɔ nǔ ɖebǔ kún sixu ɖó Jehovah te, bonu é gɔn nǔ e é lin é wà ó, é sixu bló nǔ ɖebǔ e é ba é. Gbɔn nɛ̌ é?

⁶ Jehovah nɔ huzu nǔ ɖebǔ e é byɔ bonu linlin tɔn na dó jɛ jlɔ́ é. (Xà Tíntɔ́n 3:13, 14, nwt.) Hwɛhwɛ wɛ è nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ ɖɔ mǐ ni nɔ dó nukún lee tinmɛ nyikɔ Mawu tɔn tɔn jiwǔ sɔ é mɛ kpɔ́n. Jehovah sixu lɛ́ bló bɔ mɛsɛntɔ́ tɔn hwɛhutɔ́ lɛ na huzu nǔ ɖebǔ e ɖò dandan bonu ye na sɛn ɛ bɔ linlin tɔn na jɛnu é. (Xà Ezayíi 64:7.) Ðò ali enɛ lɛ nu ɔ, Jehovah nɔ bló bɔ jlǒ tɔn nɔ nyí wiwa. É na bló bɔ linlin tɔn lɛ na jɛnu; nǔ ɖebǔ sixu ɖó è te ɖò mɔ̌ wiwa kɔn ǎ.—Eza. 46:10, 11.

7. Etɛ lɛ mǐ ka sixu wà bo na nɔ ɖó sísí e gɔ́ngɔ́n é nú Tɔ́ mǐtɔn jixwé tɔn ɔ hugǎn?

 ⁷ Enyi mǐ nɔ lin tamɛ dó nǔ e Tɔ́ mǐtɔn jixwé tɔn ɔ ko wà lɛ é kpo nǔ e é ko d’alɔ mǐ bɔ mǐ wà lɛ é kpo jí ɔ, nǔ tɔn na nɔ sù nukún mǐtɔn mɛ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, enyi mǐ nɔ lin tamɛ dó nǔɖiɖó jiwǔ lɛ jí ɔ, nǔ e Jehovah ko wà lɛ é, alǒ nǔ e é ko dá lɛ é nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ ɖó sísí e gɔ́ngɔ́n é n’i. (Ðɛh. 8:4, 5) Enyi mǐ nɔ lɛ́ lin tamɛ dó nǔ e Jehovah ko bló bɔ mǐ huzu bo na dó wà jlǒ tɔn é jí ɔ, enɛ nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ ɖó sísí e gɔ́ngɔ́n é n’i. Nyikɔ Jehovah ɔ jiwǔ tawun! Nǔ e Tɔ́ mǐtɔn nyí é bǐ, nǔ e é ko wà é bǐ, kpo nǔ e é na wá wà é bǐ kpo wɛ é nɔ dó gesí.—Ðɛh. 89:8, 9.

8. Etɛ Sɛ́nflínmɛ 32:2, 3 ka ɖexlɛ́ dó lee Mawu nɔ kpɔ́n nyikɔ tɔn gbɔn é wu?

⁸ Táan kpɛɖé jɛ nukɔn nú Akpádídó Yikúngban ɔ jí yiyi Izlayɛli-ví lɛ tɔn ɔ, Jehovah kplɔ́n han ɖé sín xógbe lɛ Mɔyizi. (Sɛ́n. 31:19) Mɔyizi ɖó na wá kplɔ́n han ɔ togun ɔ. (Xà Sɛ́nflínmɛ 32:2, 3.) Nú mǐ lin tamɛ dó wemafɔ 2 kpo 3gɔ́ ɔ kpo jí ɔ, mǐ na mɔ ɖɔ Jehovah kún ba ɖɔ è ni kpɔ́n nyikɔ emitɔn dó mɔ nǔ e mɛ́ dín, bɔ è na gɔn ylɔylɔ́ bo sɔ́ hwlá é ó. É ba ɖɔ mɛ lɛ bǐ ni tuùn nyikɔ emitɔn. Wǔjɔmɛ ɖaxó wɛ ɖɔ mɛ lɛ ni ɖótó Mɔyizi hwenu e é ɖò nǔ kplɔ́n ye wɛ dó Jehovah kpo nyikɔ Tɔn susunɔ ɔ kpo wu é! Nǔ e Mɔyizi kplɔ́n ye lɛ é wà ɖagbe nú ye, bo lɛ́ fá kɔ nú ye, lee fò nɔ gbà kɔn nyi gbehan jí gbɔn é. Nɛ̌ mǐ ka sixu bló gbɔn bɔ nǔkplɔnmɛ mǐtɔn lɛ lɔ na nɔ cí mɔ̌?

9. Nɛ̌ mǐ ka sixu d’alɔ bonu nyikɔ Jehovah tɔn na nyí nǔ mímɛ́ gbɔn?

⁹ Nú mǐ ɖò kúnnu ɖè wɛ sín hɔn ɖé kɔn jɛ hɔn ɖé kɔn alǒ agbawungba ɔ, mǐ sixu zán Biblu dó xlɛ́ nyikɔ Mawu tɔn Jehovah ɔ mɛ lɛ. Mǐ sixu xwlé wema ɖɛkpɛɖɛkpɛ, video ɖagbeɖagbe, kpo nǔ ɖevo e ɖò tɛn Ɛntɛnɛti tɔn mǐtɔn jí lɛ é kpo ye; nǔ enɛ lɛ nɔ kpa susu nú Jehovah. Ali lɛ sixu hun nú mǐ hwenu e mǐ ɖò azɔ̌ jí, wemaxɔmɛ, alǒ tomɛ yì wɛ é bɔ mǐ na ɖɔ xó dó Mawu mǐtɔn wanyiyinɔ ɔ kpo mɛ alɔkpa e é nyí é kpo wu. Nú mǐ nɔ ɖɔ xó nú mɛ lɛ dó linlin e wanyiyi kpé bɔ Jehovah ɖó nú gbɛtɔ́ lɛ kpo ayikúngban ɔ kpo wu é jí ɔ, ali hun nú ye wɛ mǐ ɖè bonu ye na ɖó mɔjɛmɛ e sixu nyí nǔ yɔyɔ̌ ɖevo sésé nú ye é dó Jehovah wu nɛ. Enyi mǐ nɔ kplɔ́n nǔgbo ɔ mɛ lɛ dó Tɔ́ mǐtɔn wanyiyinɔ ɔ wu ɔ, mǐ nɔ d’alɔ bonu nyikɔ Mawu tɔn ɔ na nyí nǔ mímɛ́. Mǐ nɔ ɖè mɛ̌ adingban e mɛ ɖevo lɛ sixu ko nɔ kplɔ́n mɛ lɛ dó Jehovah wu é ɖé lɛ. Nǔ e mǐ nɔ zán Biblu dó kplɔ́n mɛ lɛ é nɔ nyí nǔ e ye sixu kplɔ́n b’ɛ na fá kɔ nú ye tawun é.—Eza. 65:13, 14.

10. Enyi mǐ ɖò Biblu kplɔ́n xá mɛ lɛ wɛ ɔ, etɛwu mǐ ka ɖó na wà nǔ zɛ nǔ e Mawu byɔ lɛ é kpo nǔgbododó tɔn lɛ kpo kplɔnkplɔn ye wu?

¹⁰ Enyi mǐ ɖò Biblu kplɔ́n xá mɛ lɛ wɛ ɔ, mǐ nɔ ba na d’alɔ ye bonu ye na tuùn nyikɔ Jehovah tɔn lobo zán. Gɔ́ na ɔ, mǐ nɔ ba na d’alɔ ye bonu ye na tuùn nǔ e nyikɔ enɛ nɔ dó gesí lɛ é. Enyi mǐ nɔ kplɔ́n nǔgbododó Mawu tɔn lɛ ye, lobo nɔ lɛ́ ɖɔ lee ye na zán gbɛ̀ gbɔn é nú ye kpowun ɔ, é ka na kpa mǐ à? Nǔkplɔntɔ́ ɖagbe ɖé sixu kplɔ́n nǔ dó sɛ́n Mawu tɔn lɛ wu, bɔ ye tlɛ na nɔ lɛ́ sù nukún tɔn mɛ. Amɔ̌, nǔkplɔntɔ́ ɔ ka na setónú nú Jehovah, ɖó é yí wǎn n’i wutu à? Flín ɖɔ Ɛvu tuùn sɛ́n Mawu tɔn lɛ, amɔ̌, é yí wǎn nú Sɛ́ndótɔ́ ɔ sɔmɔ̌ ǎ; Adamu lɔ yí wǎn nú Sɛ́ndótɔ́ ɔ ǎ. (Bǐb. 3:1-6) Enɛ wu ɔ, mǐ ɖó na wà nǔ zɛ nǔ e Mawu byɔ lɛ é kpo nǔgbododó jlɔjlɔ tɔn lɛ kpo kplɔnkplɔn mɛ lɛ wu.

11. Enyi mǐ ɖò nǔ kplɔ́n mɛ lɛ wɛ dó sɛ́n Mawu tɔn lɛ kpo nǔgbododó tɔn lɛ kpo wu ɔ, nɛ̌ mǐ ka sixu d’alɔ ye bɔ ye na yí wǎn nú Sɛ́ndótɔ́ ɔ gbɔn?

¹¹ Nǔ e Jehovah byɔ ɖò mǐ sí lɛ é kpo nǔgbododó tɔn lɛ kpo nɔ dɔn mɛ bo lɛ́  nyɔ́. (Ðɛh. 119:97, 111, 112) Amɔ̌, enyi nǔkplɔntɔ́ mǐtɔn lɛ ma mɔ wanyiyi Jehovah tɔn ɖò sɛ́n enɛ lɛ mɛ ǎ ɔ, ye sixu mɔ ɖɔ sɛ́n enɛ lɛ kún ɖó lè ó. Enɛ wu ɔ, mǐ sixu kanbyɔ nǔkplɔntɔ́ mǐtɔn lɛ ɖɔ: “Etɛwu a ka lin ɖɔ Mawu byɔ mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ ɖɔ ye ni wà nǔ lě lě, bo nyi alɔ nú nǔ lě lě? Etɛ enɛ ka kplɔ́n mǐ dó Mɛ alɔkpa e é nyí é wu?” Enyi mǐ d’alɔ nǔkplɔntɔ́ mǐtɔn lɛ bonu ye nɔ lin tamɛ dó Jehovah wu, bo lɛ́ tɛ́n kpɔ́n bo ɖó wanyiyi nǔjɔnǔ tɔn nú nyikɔ tɔn susunɔ ɔ, xó mǐtɔn na ɖibla byɔ ayi mɛ nú ye hugǎn. É nyí sɛ́n lɛ kɛɖɛ wɛ nǔkplɔntɔ́ mǐtɔn lɛ na yí wǎn na ǎ, loɔ, ye na lɛ́ yí wǎn nú Sɛ́ndótɔ́ ɔ. (Ðɛh. 119:68) Nǔɖiɖi yetɔn na jɛji, bɔ enɛ na d’alɔ ye bɔ ye na dɛ ɖò mɛtɛnkpɔn syɛnsyɛn lɛ nu.—1 Kɔ. 3:12-15.

12. Nɛ̌ Davidi ka wà gbɔn gbè ɖokpo bɔ ayi tɔn ma nɔ blebu ǎ? Etɛ mɛ é ka tɔ́n kɔ dó?

¹² Xógbe taji e ɖò Ðɛhan 86:11 mɛ é ɖokpo wɛ nyí “blǒ bonu ayi ce ni nɔ blebu.” Mawu sɔ́ xó enɛ lɛ d’ayi mɛ nú Axɔ́su Davidi. Ðò gbɛhwenu tɔn ɔ, é mɔ lee é bɔwǔ ɖɔ è ni yí gbè bonu ayi mɛtɔn ni má gbɔn é. Gbè ɖokpo ɔ, é ɖò xɔ tɔn ta bo mɔ mɛ ɖevo sín asì bɔ é ɖò wǔ lɛ̀ wɛ. Ðò hwenɛnu ɔ, Davidi sín ayi ka nɔ blebu à alǒ é má? É tuùn nǔgbododó Jehovah tɔn elɔ: ‘Nukún towe ma nɔ nɔzo towe sín asì wu ó.’ (Tín. 20:17) É ɖò mɔ̌ có, é bɔ nukún nyi wu. Ayi tɔn wá má ɖó we, bɔ akpáxwé ɖě nɔ ba na ɖóxó xá Bɛtisabe, bɔ ɖevo nɔ ba na hɛn xomɛ Jehovah tɔn hun. Sín hwenu línlín ɖíe wɛ Davidi yí wǎn nú Jehovah bo nɔ lɛ́ ɖi xɛsi n’i có, é ka jó éɖée dó nú jlǒ cejɛnnabi tɔn. Enɛ wu ɔ, Davidi wà nǔ nyanya ɖé lɛ. É kɔn cí dó nyikɔ Jehovah tɔn wu. É lɛ́ zɔ́n bɔ awě xò xomɛvɔnɔ ɖé lɛ, kaka jɛ xwédo éɖesunɔ tɔn jí.—2 Sam. 11:1-5, 14-17; 12:7-12.

13. Nɛ̌ mǐ ka wà gbɔn bo tuùn ɖɔ Davidi sín ayi lɛ́ wá nɔ blebu?

¹³ Jehovah gbɛ́ nǔ nú Davidi, bɔ Davidi lɛ́ jɛ ganji ɖò gbigbɔ lixo. (2 Sam. 12:13; Ðɛh. 51:4-6, 19) Davidi flín wuvɛ̌ kpo nǔblanɔwu kpo e mɛ ayi tɔn e má é tɔ́n kɔ dó é. È sixu lɛ́ lilɛ xó tɔn e ɖò Ðɛhan 86:11 mɛ é gbɔn lě: “Nǎ mì ayi e ma má ǎ é ɖé.” Jehovah ka d’alɔ Davidi b’ɛ ɖó ayi e ɖò blebu, alǒ ma má ǎ é à? Ganji, ɖó Xó Jehovah tɔn wá ɖɔ dó Davidi wu ɖɔ é nyí mɛɖé bo sɔ́ ‘ayi tɔn bǐ ɖó Jehovah Mawu tɔn wu.’—1 Axɔ́. 11:4; 15:3.

14. Etɛ é ka byɔ ɖɔ mǐ ni kanbyɔ mǐɖée? Aniwu?

¹⁴ Davidi sín kpɔ́ndéwú dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ, bo lɛ́ gb’akpá nú mǐ. Hwɛ syɛnsyɛn e é hu lɛ é gb’akpá nú mɛsɛntɔ́ Mawu tɔn lɛ bǐ égbé. Agaɖanu dìn wɛ mǐ jɛ Jehovah sɛn  jí à, alǒ mǐ ɖò sinsɛn ɛ wɛ dìn é ɔ, xwè ko jɛ ɔ, mǐ ɖó na kanbyɔ mǐɖée ɖɔ, ‘Un ka nɔ ɖí xwi xá gǎn e dó wɛ Satáan ɖè bo na má ayi ce é à?’

15. Enyi fɔtóo nǔbliblíwiwa tɔn lɛ wá xwetɔ́n ɖò nukɔn mǐtɔn ɔ, nɛ̌ xɛsiɖiɖi nú Mawu ka sixu cyɔn alɔ mǐ jí gbɔn?

¹⁵ Ði kpɔ́ndéwú, enyi a mɔ fɔtóo e sixu fɔ́n jlǒ xóɖóxámɛ tɔn dó ayi mɛ nú mɛ é ɖò telée alǒ Ɛntɛnɛti jí ɔ, nɛ̌ a ka nɔ wà nǔ gbɔn? Blewun jɛn a sixu lin ɖɔ fɔtóo ɔ alǒ fímu ɔ kún nyí nǔbliblíwiwa tɔn lě tawun ó. Amɔ̌, tintɛnkpɔn wɛ Satáan ɖè bo na má ayi towe vlafo à é? (2 Kɔ. 2:11) Fɔtóo enɛ sixu cí swe kpɛví e è nɔ zán dó zɛ nakí ɖaxó na é ɖɔhun. Jɛ nukɔn hwɛ̌ ɔ, è nɔ xwè swe ɔ sín nu ɖíɖá ɔ dó nakí ɔ mɛ. Enɛ gudo ɔ, nú swe ɔ ɖò nakí ɔ lanmɛ byɔ wɛ ɔ, é nɔ ɖò zizɛ wɛ. Fɔtóo e nɔ fɔ́n jlǒ xóɖóxámɛ tɔn dó lanmɛ nú mɛ lɛ é ka sixu cí swe ɖíɖá enɛ ɖɔhun à? Blewun jɛn nǔ ɖěɖee mɛɖé lin ɖɔ ye kún sixu hɛn nǔ gblé dó emi wu ó lɛ é kpinkpɔn na zɔ́n bɔ é na hu hwɛ e na má ayi tɔn, bo na xò gbejininɔ tɔn yí lɛ é. Enɛ wu ɔ, ma lɔn bonu nǔbliblí ɖebǔ ni byɔ ayi towe mɛ ó! Nǔ é ni nɔ blebu, bonu a na ɖi xɛsi nú nyikɔ Jehovah tɔn!

16. Enyi mɛtɛnkpɔn lɛ kpannukɔn mǐ ɔ, etɛ lɛ mǐ ka ɖó na kanbyɔ mǐɖée?

¹⁶ Gɔ́ nú fɔtóo nǔbliblíwiwa tɔn enɛ lɛ ɔ, Satáan nɔ lɛ́ tɛ́n mǐ kpɔ́n ɖò ali gegě ɖevo lɛ nu, bonu mǐ na wà nǔ nyanya. Nɛ̌ mǐ ka na wà nǔ gbɔn? É bɔwǔ bɔ mǐ na ba hwɛjijɔ. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mǐ sixu nɔ lin nǔ gbɔn lě: ‘È na ɖè mì sín agun mɛ ɖó enɛ wu ǎ; é ko syɛn ɖě sɔmɔ̌ ǎ.’ Linlin mɔhun nyla tawun. É na nyɔ́ ɖɔ mǐ ni kan nǔ lěhun lɛ byɔ mǐɖée: ‘Tintɛnkpɔn wɛ Satáan ɖè bo na gbɔn mɛtɛnkpɔn elɔ sín yɛkan mɛ bo na má ayi ce à? Nú un jó nyiɖée dó nú jlǒ nyanya lɛ ɔ, un na kɔn cí dó nyikɔ Jehovah tɔn wu à cé? Nǔwalɔ enɛ na bló bɔ un na sɛkpɔ́  Mawu wɛ à, alǒ é na zɔ́n bɔ un na jɛ zɔ n’i?’ Nɔ lin tamɛ dó nǔkanbyɔ mɔhun lɛ jí. Nɔ xoɖɛ bo byɔ nǔnywɛ, bo na dó na xósin jɔ xósin lɛ. (Ja. 1:5) Mɔ̌ wiwa sixu cyɔn alɔ jǐ we tawun. Enɛ sixu d’alɔ we, bɔ a na gbɛ́ nǔ e xwlé we wɛ è ɖè é bǐ gbídígbídí lee Jezu wà gbɔn hwenu e é ɖɔ: “Satáan, bǔ dó mì!” é.—Mat. 4:10.

17. Etɛwu ayi e má é ma ka xɔ akwɛ kaka ɖé ǎ? Jlɛ̌ dó nǔɖe wu.

¹⁷ Ayi e má é xɔ akwɛ kaka ɖé ǎ. Mǐ ni ɖɔ ɖɔ ɖò balɔ́ɔnxogbɛ́ta ɖé mɛ ɔ, mɛɖé lɛ tíìn, bo nɔ sè nǔ jɛ yeɖée gbè mɛ ǎ. Mɛɖé lɛ nɔ ba susu yeɖesunɔ tɔn kɛɖɛ, mɛ ɖevo lɛ nɔ ba na xwedó sɛ́n lɛ ɖò ayihundida ɔ hwenu ǎ, bɔ mɛɖé lɛ nɔ ɖó sísí ɖebǔ nú mɛ̌si ɔ ǎ. É na vɛwǔ bɔ gbɛ̌ta mɔhun na ɖó ɖuɖeji. Amɔ̌, enyi mɛ e ɖò gbɛ̌ta ɖé mɛ lɛ é ɖó gbè kpɔ́ ɔ, gbɛ̌ta ɔ na ɖibla ɖó ɖuɖeji. Nú linlin towe lɛ, jlǒ towe lɛ kpo lee nǔ nɔ cí nú we é kpo bǐ nɔ bǔ ɖò Jehovah sinsɛn kɔn ɔ, ayi towe sixu cí gbɛ̌ta enɛ e ɖó ɖuɖeji é ɖɔhun. Flín ɖɔ Satáan nɔ ba na má ayi towe. É nɔ ba ɖɔ linlin towe lɛ, jlǒ towe lɛ kpo lee nǔ nɔ cí nú we é kpo ni sɔ́ ta nǔgbododó Jehovah tɔn lɛ. Amɔ̌, ayi towe ɖó na nɔ blebu cobɔ a na sɛn Jehovah. (Mat. 22:36-38) Ma lɔn nú Satáan má ayi towe gbeɖé ó!

18. Sɔgbe xá xó e ɖò Micée 4:5 mɛ é ɔ, etɛ jí a ka kú dó?

¹⁸ Nɔ xoɖɛ sɛ́dó Jehovah gbɔn lě, Davidi ɖɔhun: “Blǒ bonu ayi ce ni nɔ blebu, bonu má ɖi xɛsi nú nyikɔ towe.” Wà nǔ e wu a kpé é bǐ, bá wà nǔ sɔgbe xá ɖɛ enɛ. Kánɖeji gbè bǐ gbè, bonu gbeta towe lɛ, kpɛví kpo ɖaxó kpo ni nɔ xlɛ́ ɖɔ a ɖó sísí e gɔ́ngɔ́n é nú nyikɔ mímɛ́ Jehovah ɔ. Ðó a nyí Kúnnuɖetɔ́ Jehovah tɔn ɖé wu ɔ, mɔ̌ wiwa na zɔ́n bɔ mɛ lɛ na ɖó linlin ɖagbe dó nyikɔ enɛ wu. (Nǔx. 27:11) Bɔ mǐ bǐ na kpéwú, bo ɖɔ gbeyiɖɔ Micée ɖɔhun ɖɔ: “Mǐdɛɛ lɛ na ɖi zɔnlin ɖò nyikɔ Jehovah Mawu mǐtɔn tɔn mɛ kaka sɔyi.”—Micée 4:5, nwt.