XÓTA NǓKPLƆNKPLƆN TƆN 21
Ma nú “Nǔnywɛ Gbɛ̀ Elɔ Tɔn” Flú We Ó
“Nǔnywɛ gbɛ̀ elɔ tɔn ɔ, xlonɔxó wɛ é nyí ɖò Mawu nukɔn.”—1 KƆ. 3:19.
HAN 98 Biblu ɔ, Mawu Gɔ́n Wɛ É Gosin
XÓNUSƆ́ÐÓTE *
1. Etɛ Xó Mawu tɔn ka nɔ na mǐ?
MǏ SIXU kpéwú bo ɖu ɖò tagba mǐtɔn lɛ bǐ jí, ɖó Jehovah wɛ nyí Mɛ̌si mǐtɔn wutu. (Eza. 30:20, 21) Xó tɔn nɔ na mǐ nǔ ɖebǔ e sín hudo mǐ ɖó bo na “ɖò gbesisɔmɛ titewungbe, bɔ nǔ e [mǐ] na dó wà nǔ ɖagbe bǐ na ɔ bǐ na ɖò así [mǐ]tɔn” é. (2 Tim. 3:17) Nú mǐ nɔ zán gbɛ̀ sɔgbe xá nǔkplɔnmɛ Biblu tɔn lɛ ɔ, mǐ na nyɔ́nǔi hú mɛ e nɔ sɔ́ “nǔnywɛ gbɛ̀ elɔ tɔn” ɖó ajo lɛ é.—1 Kɔ. 3:19; Ðɛh. 119:97-100.
2. Etɛ mǐ ka na gbéjé kpɔ́n ɖò xóta elɔ mɛ?
2 Lee mǐ na mɔ gbɔn é ɔ, hwɛhwɛ wɛ nǔnywɛ gbɛ̀ ɔ tɔn nɔ flɔ́ zo dó glɔ̌ nú jlǒ agbaza tɔn mǐtɔn lɛ. Enɛ wu ɔ, mǐ sixu mɔ ɖɔ é vɛwǔ bɔ mǐ na gɔn nǔ lin alǒ nǔ wà gbɛ̀ ɔ ɖɔhun. Hwɛjijɔ ɖagbe wu wɛ Biblu ɖɔ: “Mi cɔ́ miɖée, bonu mɛɖé ma zé mɛblɛblɛ́xó, xómaɖixó, nǔnywɛ gbɛtɔ́ tɔn dó dó gɛdɛ mi ó; nǔnywɛ enɛ ɔ, nǔkplɔnmɛ gbɛtɔ́ lɛ tɔn jí wɛ é jinjɔn.” (Kolo. 2:8) Ðò xóta elɔ mɛ ɔ, mǐ na gbéjé lee xómaɖixó, alǒ adingban we wá gbakpé gbɔn é sín tan kpɔ́n. Ðò ninɔmɛ ɖokpo ɖokpo mɛ ɔ, mǐ na mɔ nǔ e wu nǔnywɛ gbɛ̀ ɔ tɔn nyí xlonɔnú é, kpo lee nǔnywɛ e ɖò Xó Mawu tɔn mɛ é hugǎn nǔ ɖebǔ e gbɛ̀ ɔ sixu xwlé mɛ é flaflá tɔn gbɔn é kpo.
LINLIN E MƐ LƐ NƆ ÐÓ DÓ XÓÐÓXÁMƐ WU É HUZU
3-4. Ðò 1900 kpo 1930 kpo vlamɛ ɖò États-Unis ɔ, nɛ̌ linlin e mɛ lɛ ɖó dó xóɖóxámɛ wu é ka huzu gbɔn?
3 Ðò 1900 kpo 1930 kpo vlamɛ ɖò États-Unis ɔ, linlin e mɛ lɛ nɔ ɖó dó xóɖóxámɛ wu é huzu tawun. Ð’ayǐ ɔ, mɛ gegě nɔ lin ɖɔ xóɖóxámɛ ɔ, mɛ e wlí alɔ lɛ é kɛɖɛ tɛntin wɛ é ɖó na nɔ, bɔ è ɖó na ɖɔ xó dó nǔ e kúnkplá xóɖóxámɛ lɛ é
wu ɖò togun mɛ ǎ. Amɔ̌, nǔgbododó enɛ lɛ wá bú bǐ, bɔ linlin nǔɖe sɔmɔ̌ ǎ tɔn lɛ wá gbakpé.4 È ylɔ́ xwè 1920 jɛ 1929 ɖɔ “Année folles” ɖó huzuhuzu ɖaxó e wá tíìn ɖò nǔwalɔ gbɛtɔ́ lɛ tɔn mɛ é wu. Dobanúnǔtɔ́ ɖé ɖɔ: “Fímu lɛ, kantáta lɛ, han lɛ, wema lɛ kpo ajɔ̌jlajlá sín nǔ lɛ bǐ kpo mɛ wɛ nǔ e kúnkplá xóɖóxámɛ lɛ é nɔ ɖè.” Ðò xwè enɛ lɛ mɛ ɔ, weɖuɖu sín aca lɛ jɛ jlǒ xóɖóxámɛ tɔn fɔ́n dó ayi mɛ nú mɛ jí hugǎn, bɔ nǔsisɔ sín aca lɛ sɔ́ nɔ nɔ jlɛ̌ jí ǎ. Lee Biblu ko ɖɔ ɖ’ayǐ dó azǎn gudogudo tɔn lɛ wu gbɔn é ɔ, gbɛtɔ́ lɛ wá “yí wǎn nú gbɛɖuɖu.”—2 Tim. 3:4.
5. Etɛ ka jɛ dó linlin e gbɛ̀ ɔ nɔ ɖó dó nǔgbododó walɔ ɖagbe tɔn lɛ wu é wu sín 1960?
5 Ðò 1960 gudo ɔ, mɛ gegě nɔ jɛ kpɔ́ ma wlí alɔ, mɛ e ɖó mɛ̌ ɖokpo ɔ lɛ é nɔ ɖóxó xá yeɖée, bɔ asú alǒ asì gbigbɛ́ ɖó nǔ ma sín nǔɖe nu wá gbakpé. Ayiɖeɖayǐ gegě nɔ xlɛ́ xóɖóxámɛ vaan. Etɛ mɛ enɛ lɛ bǐ ka tɔ́n kɔ dó? Nǔwlantɔ́ ɖé ɖɔ ɖɔ “nǔgbododó walɔ ɖagbe tɔn e gbɛtɔ́ lɛ ma sɔ́ nɔ xwedó dìn ǎ é” wɛ zɔ́n bɔ xwédo lɛ gegě nɔ gbà, xwédo mɛjitɔ́ goɖokponɔ tɔn lɛ sukpɔ́, mɛ lɛ nɔ mɔ wuvɛ̌ ɖò lee nǔ nɔ cí nú mɛ é lixo, bo nɔ lɛ́ huzu kannumɔ nú fɔtóo nǔbliblíwiwa tɔn kpinkpɔn, bǐ ka ko nɛ ǎ. Glɔ̌zɔn lɛ, ɖi SIDA ee fɔ́n bo ɖò kpɔ́ sù wɛ é nyí ɖokpo ɖò nǔ e xlɛ́ ɖɔ nǔnywɛ gbɛ̀ ɔ tɔn nyí xlonɔnú é mɛ.—2 Pi. 2:19.
6. Nɛ̌ linlin e gbɛ̀ ɔ nɔ ɖó dó xóɖóxámɛ wu é ka sɔgbe xá nǔ e Satáan nɔ ba é gbɔn?
6 Linlin e Satáan nɔ ba ɖɔ mɛ lɛ ni ɖó dó xóɖóxámɛ wu é pɛ́ɛ wɛ gbɛ̀ ɔ ɖó. É ɖò wɛn ɖɔ nú gbɛtɔ́ lɛ ɖò mɛ̌ e Mawu na ye é zán nyi dò wɛ, bo ɖò cí kɔn dó alɔwliwli wu wɛ ɔ, é nɔ víví nú Satáan. (Efɛ. 2:2) Nǔbliblíwiwa nɔ kɔn cí dó nǔnina ɖagbeɖagbe e Jehovah na gbɛtɔ́ lɛ bɔ ye na gbà kún é wu, bo sixu lɛ́ zɔ́n bɔ mɛ ɖěɖee nɔ wà mɔ̌ lɛ é na mɔ gbɛ̀ mavɔmavɔ ǎ.—1 Kɔ. 6:9, 10.
LINLIN BIBLU TƆN DÓ XÓÐÓXÁMƐ WU
7-8. Etɛwu linlin e Biblu ɖó dó xóɖóxámɛ wu é ka hugǎn gbɛ̀ ɔ tɔn flaflá?
7 Mɛ ɖěɖee nɔ xwedó nǔnywɛ gbɛ̀ elɔ tɔn lɛ é nɔ ko nǔgbododó walɔ ɖagbe tɔn Biblu tɔn lɛ, bo nɔ ɖɔ ɖɔ ye kún ɖò jlɛ̌ jí ó. Mɛ mɔhun lɛ sixu kanbyɔ ɖɔ: ‘Etɛwu Mawu ka dá mǐ kpo jlǒ xóɖóxámɛ tɔn kpo, bo ka na ɖɔ nú mǐ dìn ɖɔ mǐ ni ma wà nǔ sɔgbe xá jlǒ enɛ ó?’ Nǔkanbyɔ enɛ jinjɔn linlin masɔgbe e ɖɔ ɖɔ nǔ ɖebǔ sín zɛn vɛ́ ko sɔ́ mɛ ɔ, é ɖó na wà é jí. Amɔ̌, nǔ Kolo. 3:5) Gɔ́ na ɔ, Jehovah ko sɔnǔ nú nǔnina alɔwliwli tɔn. Gbɔn tuto enɛ gblamɛ ɔ, è sixu gbɔ jlǒ xóɖóxámɛ tɔn ɖò ali e wlí yɛ̌yi é ɖé nu. (1 Kɔ. 7:8, 9) Ðò ali enɛ nu ɔ, asú kpo asì kpo ɖé sixu ɖu vivǐ xóɖóxámɛ tɔn, bɔ nǔɖe na wá vɛ́ nú ye ǎ; ye ka na lɛ́ ɖó linkpɔ́n e nǔbliblíwiwa nɔ dɔn wá hwɛhwɛ é ǎ.
vo sésé wɛ Biblu ɖɔ. É wlí yɛ̌yi nú mǐ bo kplɔ́n mǐ ɖɔ, mǐ sixu wá gbeta ɔ kɔn bo ɖu ɖò jlǒ nyanya lɛ jí. (8 Linlin Biblu tɔn gbɔn vo nú nǔnywɛ gbɛ̀ ɔ tɔn, ɖó éyɛ nɔ kplɔ́n linlin e sɔgbe é mɛ dó xóɖóxámɛ wu. É yí gbè ɖɔ xóɖóxámɛ sixu nyí jɔtɛn awǎjijɛ tɔn ɖé. (Nǔx. 5:18, 19) É ɖò mɔ̌ có, Biblu ɖɔ: “Mɛ ɖokpo ɖokpo ni tuùn lee é na hɛn agbaza tɔn ɖó mimɛ̌ kpodo yɛ̌yi kpan jí gbɔn é; ni ma nɔ jó éɖée dó nú jlǒ nyanya agbaza mɛ tɔn lɛ lee nǔmaɖitɔ́ e ma tuùn Mawu ǎ lɛ nɔ bló gbɔn é ó.”—1 Tɛ. 4:4, 5.
9. (a) Ðò 1900 kpo 1930 kpo vlamɛ ɔ, nɛ̌ è ka dó wusyɛn lanmɛ nú togun Jehovah tɔn, bonu é na xwedó nǔnywɛ ɖaxó hugǎn Xó Mawu tɔn tɔn gbɔn? (b) Wěɖexámɛ e nǔnywɛ kpé é tɛ mǐ ka mɔ ɖò 1 Jaan 2:15, 16 mɛ? (c) Nǔwalɔ bliblí tɛ lɛ Hlɔmanu lɛ 1:24-27 ka slɛ́, bɔ mǐ ɖó na ɖí xwi xá?
9 Xwè 100 mɔ̌ ɖíe ɔ, togun Jehovah tɔn jó éɖée dó bonu mɛ ɖěɖee “nǔ ɖebǔ [ma] sɔ́ nɔ nyí winnya nú ye ǎ” lɛ é flú ye kpo xómaɖixó lɛ kpo ǎ. (Efɛ. 4:19) Ye tɛ́n kpɔ́n bo tɛ́dó nǔgbododó Jehovah tɔn lɛ wu gbánwúngbánwún. Atɔxwɛ 15 mai 1926 tɔn ɖɔ ɖɔ “sunnu ɖé alǒ nyɔnu ɖé ɖó na nɔ mimɛ̌ jí ɖò linlin kpo walɔ kpo mɛ, ɖò taji ɔ, nú nǔ e kan mɛ e kpo é kpo má ɖó mɛ̌ ɖokpo ɔ ǎ é é.” Nǔ vovo lɛ ɖò jijɛ lɛlɛ̌ dó togun Jehovah tɔn wɛ ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ có, é ka xwedó nǔnywɛ ɖaxó hugǎn Xó Mawu tɔn tɔn. (Xà 1 Jaan 2:15, 16.) Xó Mawu tɔn sù nukún mǐtɔn mɛ kpɔ́n! Mǐ lɛ́ dókú nú Jehovah ɖɔ é nɔ na mǐ nǔɖuɖu gbigbɔ tɔn dó hwetɔnnu, bo na dó d’alɔ mǐ bonu nǔnywɛ gbɛ̀ ɔ tɔn e kúnkplá xóɖóxámɛ é ma flú mǐ ó. *—Xà Hlɔmanu lɛ 1:24-27.
LINLIN E MƐ LƐ NƆ ÐÓ DÓ WǍN YÍ NÚ MƐÐESUNƆ WU É HUZU
10-11. Etɛ ka na jɛ ɖò azǎn gudogudo tɔn lɛ mɛ bɔ Biblu gb’akpá tɔn nú mǐ?
10 Biblu gb’akpá nú mɛ ɖɔ ɖò azǎn gudogudo tɔn lɛ mɛ ɔ, “gbɛtɔ́ lɛ na nɔ ba ɖɔ emitɔn jɛn na nyɔ́.” (2 Tim. 3:1, 2) Enyi mǐ mɔ bɔ gbɛ̀ ɔ ɖò linlin cejɛnnabi tɔn sɔ́ ɖ’ajo wɛ ɔ, é sɔ́ nɔ kpaca mǐ ǎ. Wema dobanúnǔ tɔn ɖé ɖɔ ɖɔ ɖò 1970 gudo ɔ, è ɖè lee è na gézé gbɔn é sín wema gegě tɔ́n. Wema ɖé lɛ “dó wusyɛn lanmɛ nú nǔxatɔ́ lɛ ɖɔ ye ni tuùn yeɖée ganji, bo yí gbè nú nǔ e ye nyí é, lobo lɛ́ sɔ́ mɛ alɔkpa e ye nyí é sù.” Ði kpɔ́ndéwú ɔ, xó e wema enɛ lɛ ɖokpo ɖɔ é ɖíe: “Yǐ wǎn nú mɛ e nyɔ́ ɖɛkpɛ hugǎn, dɔn mɛ hugǎn, bɔ yɛ̌yi lɛ́ jɛxa hugǎn bo tíìn é; hwiɖesu ka wɛ.” Wema ɔ ba ɖɔ “mɛɖesunɔ na zɔn dó nǔ e ɖò ayixa mɛtɔn mɛ é, kpo sɛ́n e ɖò aca mɛtɔn mɛ bo nyɔ́ nú mɛ lɛ é kpo jí bo na nɔ ɖɔ nǔ e è na nɔ wà lɛ é.”
11 A ka ko sè xó mɔhun kpɔ́n à? Satáan dó wusyɛn lanmɛ nú Ɛvu ɖɔ é ni wà nǔ mɔhun ɖé. É ɖɔ ɖɔ é sixu ‘cí Mawu ɖɔhun bo na tuùn nǔ ɖagbe kpo nǔ nyanya kpo.’ (Bǐb. 3:5) Égbé ɔ, mɛ gegě nɔ ɖó linlin e zɛkpá é dó yeɖée wu, bo nɔ lin ɖɔ mɛɖebǔ kaka jɛ Mawu jí kún sixu ɖɔ nǔ e nyɔ́ é kpo ee nyla é kpo nú emi ó. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, linlin enɛ wá jɛ wě bǐ ɖò nukún e mɛ lɛ nɔ sɔ́ dó kpɔ́n alɔwliwli na é mɛ.
12. Linlin tɛ gbɛ̀ ɔ ka nɔ ɖó dó alɔwliwli wu?
12 Biblu kplɔ́n mɛ ɖɔ asú kpo asì kpo ɖó Bǐb. 2:24) Loɔ, mɛ ɖěɖee ɖò nǔnywɛ gbɛ̀ ɔ tɔn xwedó wɛ lɛ é nɔ sɔ́ linlin e gbɔn vo nú enɛ é ɖé ɖó ajo, bo nɔ ɖɔ ɖɔ mɛ e wlí alɔ lɛ é ɖokpo ɖokpo ɖó na sɔ́ ayi ɖó hudo éɖesunɔ tɔn lɛ jí. Wema e è wlan dó mɛɖée gbigbɛ́ wu é ɖé ɖɔ: “Ðò alɔwliwli ɖé lɛ hwenu ɔ, è ɖyɔ akpá e è ko ɖó aca bo nɔ dó ɖɔ ‘nú táan nabi e mǐ mɛ we lɛ na nɔ gbɛ̀ ɖó kpɔ́ xɔ’ é é, kpo akpádídó elɔ e ɖó dogbó nú alɔwliwli hugǎn, bo nyí ‘nú táan nabi e mǐ mɛ we lɛ na yí wǎn nú mǐɖée xɔ’ é é kpo.” Linlin yamakénúnǔ tɔn mɔhun e è nɔ ɖó dó alɔwliwli wu é ko zɔ́n bɔ xwédo maxamaxa gbà, bɔ mɛ lɛ lɛ́ sè wuvɛ̌ ɖò lanmɛ bɔ è sixu jlɛ́ ǎ. É ɖò wɛn ɖɔ linlin sísí ma ɖó tɔn e gbɛ̀ ɔ nɔ ɖó dó alɔwliwli wu é nyí xlonɔnú.
na nɔ wlí yɛ̌yi nú yeɖée, bo na nɔ lɛ́ ɖó sísí nú akpá alɔwliwli tɔn yetɔn. É dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ e wlí alɔ lɛ é ɖɔ ye ni tɛ́dó akpá e ye dó nú yeɖée é wu bǐ mlɛ́mlɛ́. É ɖɔ: “Sunnu na jó tɔ́ tɔn kpo nɔ tɔn kpo dó, bo na jɛ kpɔ́ xá asì tɔn, bɔ ye mɛ we lɛ na huzu ɖokpo géé.” (13. Ðɔ hwɛjijɔ e wu Jehovah gbɛ́ wǎn nú goyitɔ́ lɛ é ɖokpo.
13 Biblu ɖɔ: ‘Jehovah gbɛ́ wǎn nú gbɛtɔ́ e nɔ yí gò lɛ.’ (Nǔx. 16:5) Etɛwu? Hwɛjijɔ ɖokpo wɛ nyí ɖɔ mɛ ɖěɖee nɔ ɖó wanyiyi e zɛkpá é nú yeɖée bo nɔ lɛ́ sɔ́ wanyiyi mɔhun ɖ’ajo lɛ é nɔ huzu goyitɔ́ Satáan ɖɔhun. Dǒ nukún mɛ bo kpɔ́n, Satáan ɖi ɖɔ Jezu, mɛ e Mawu zán dó dá nǔ lɛ bǐ é ɖó na ɖekɔ́ nú emi! (Mat. 4:8, 9; Kolo. 1:15, 16) Goyitɔ́ lɛ nɔ lin ɖɔ emi nyí nǔnywɛtɔ́, amɔ̌, xlonɔ wɛ ye nyí ɖò Mawu nukúnmɛ.
LINLIN BIBLU TƆN DÓ MƐÐÉE SÍSƆ́ SÙ WU
14. Nɛ̌ Hlɔmanu lɛ 12:3 ka d’alɔ mǐ bɔ mǐ ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó mǐɖesunɔ wu gbɔn?
14 Biblu d’alɔ mǐ bɔ mǐ ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó mǐɖesunɔ wu. É yí gbè ɖɔ mǐ ni yí wǎn nú mǐɖesunɔ ɖó bǎ mɛ. Jezu ɖɔ: “Yǐ wǎn nú nɔzo towe hwiɖesu ɖɔhun,” enɛ xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖó na sɔ́ ayi ɖó hudo mǐɖesunɔ tɔn lɛ jí ɖó bǎ mɛ. (Mat. 19:19) É ɖò mɔ̌ có, Biblu kplɔ́n mǐ ɖɔ mǐ kún ɖó na lin ɖɔ mǐ hugǎn mɛ ɖevo lɛ ó. É nyɔ́ wà ɔ, é ɖɔ: “Mi ma sɔ́ ce jɛn na nyɔ́ sín ayixa, abǐ mɛɖée sɔ́ sù dó wuvɔ̌ sín ayixa dó wà nǔ ɖebǔ na ó; loɔ, mi nɔ sɔ́ miɖée hwe ɖò mɛ ɖě lɛ nukɔn, bonu mɛ ɖokpo ɖokpo ni nɔ mɔ ɖɔ mɛ ɖě lɛ hugǎn emi.”—Fili. 2:3; xà Hlɔmanu lɛ 12:3.
15. Etɛwu a ka lin ɖɔ wě e Biblu ɖè xá mɛ dó mɛɖée sísɔ́ sù wu é nyɔ́ zán?
15 Égbé ɔ, mɛ e è nɔ mɔ dó mɔ nǔnywɛtɔ́ lɛ é gegě nɔ ko wě e Biblu ɖè xá mɛ dó mɛɖée sísɔ́ sù wu é. Ye nɔ ɖɔ ɖɔ nú è nɔ xlɛ́ ɖɔ mɛ ɖevo lɛ hugǎn mɛ ɔ, ye na kpɔ́n nukúnmɛ nú mɛ, bo lɛ́ táfú mɛ. Amɔ̌, etɛ linlin enɛ e gbɛ̀ Satáan tɔn nɔ sɔ́ ɖó ajo é ka nɔ jì? Etɛwu a ka nɔ ɖó ayi? Gbɛtɔ́ cejɛnnabinɔ lɛ ka nɔ ɖó awǎjijɛ à? Xwédo yetɔn ka nɔ ɖó awǎjijɛ à? Ye ka nɔ ɖó xɔ́ntɔn jɔ xɔ́ntɔn lɛ à? Ye ka nɔ ɖó kancica syɛnsyɛn ɖé xá Mawu à? Kpo nǔ e mǐ mɔ dìn lɛ é kpo ɔ, nǔnywɛ gbɛ̀ ɔ tɔn xwixwedó wɛ nɔ wà ɖagbe nú mɛ à, alǒ nǔnywɛ e ɖò Xó Mawu tɔn mɛ é xwixwedó?
16-17. Etɛ ka sù nukún mǐtɔn mɛ? Etɛwu?
16 Mɛ ɖěɖee nɔ xwedó wěɖexámɛ mɛ e gbɛ̀ ɔ nɔ sɔ́ dó mɔ nǔnywɛtɔ́ lɛ é tɔn é cí saɖiyitomɛtɔ́ e byɔ saɖiyitomɛtɔ́gbɛ́ tɔn ɖevo ɖɔ é ni xlɛ́ ali emi, hwenu e ye mɛ bǐ bú é ɖé ɖɔhun. Jezu ɖɔ dó nǔnywɛtɔ́ enyíì hwetɔnnu tɔn lɛ wu ɖɔ: “Nukúntíntɔ́nnɔ lɛ wɛ ɖò yeɖée kplá wɛ; enyi nukúntíntɔ́nnɔ ɖě ɖò ali xlɛ́ ɖě wɛ ɔ, ye mɛ we lɛ bǐ wɛ nɔ yì jɛ dò mɛ.” (Mat. 15:14) Nǔgbo ɔ, nǔnywɛ gbɛ̀ elɔ tɔn nyí xlonɔnú ɖò Mawu nukɔn.
17 Hwebǐnu wɛ wěɖexámɛ Biblu tɔn e nǔnywɛ kpé lɛ é “nyɔ́ nú è na sɔ́ dó kplɔ́n nǔ mɛ, bo na dó ɖè mɛ dó ali jí, bo na dó ɖè nǔwanyido lɛ xlɛ́, lobo na dó kplɔ́n lee è na zán gbɛ̀ ɖagbe gbɔn ɔ mɛ.” (2 Tim. 3:16) É sù nukún mǐtɔn mɛ tawun ɖɔ Jehovah gbɔn tutoblonunu tɔn jí bo cyɔn alɔ mǐ jí sín nǔnywɛ gbɛ̀ elɔ tɔn sí. (Efɛ. 4:14) Nǔɖuɖu gbigbɔ tɔn e é nɔ sɔnǔ na nú mǐ é nɔ na mǐ hlɔnhlɔn e sín hudo mǐ ɖó, bo na xwedó nǔgbododó e ɖò Xó tɔn mɛ lɛ é é. Wǔjɔmɛ ɖaxó wɛ é nyí ɖɔ nǔnywɛ ɖejid’ewu e ɖò Biblu mɛ é ɖò ali xlɛ́ mǐ wɛ.
HAN 54 “Ali ɔ Ðíe”
^ akpá. 5 Xóta elɔ na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na na hlɔnhlɔn kú e mǐ kúdeji ɖɔ Jehovah wɛ nyí Jɔtɛn alixlɛ́mɛ tɔn ɖejid’ewu ɖokpo géé ɔ é. Gɔ́ na ɔ, é na lɛ́ xlɛ́ mǐ ɖɔ nǔnywɛ gbɛ̀ ɔ tɔn xwixwedó nɔ hɛn wuvɛ̌ syɛnsyɛn lɛ wá, bɔ nǔnywɛ e ɖò Xó Mawu tɔn mɛ é zinzan ka nɔ hɛn lè wá nú mǐ.
^ akpá. 9 Ði kpɔ́ndéwú ɔ, kpɔ́n Les jeunes s’interrogent—Réponses pratiques Akpáxwé 1tɔn, wemata 24-26 kpo Akpáxwé 2gɔ́ wemata 4-5 kpo; gɔ́ nú Nǔ E Mɛ Winnyawinnya lɛ Nɔ Kanbyɔ É 10 Sín Xósin, nǔkanbyɔ 7gɔ́ ɔ, wexwɛ 21-23.
^ akpá. 50 ÐIÐE LƐ SÍN TINMƐ: Nǔ e jɛ ɖò gbɛzán asú kpo asì kpo Kúnnuɖetɔ́ ɖé tɔn mɛ lɛ é ɖé lɛ. Nɔví sunnu ɔ kpo asì tɔn kpo ɖò alɔ ɖó ɖò wɛnjijlazɔ́ ɔ mɛ wɛ ɖò ɖibla yì 1970.
^ akpá. 52 ÐIÐE LƐ SÍN TINMƐ: Ðò 1980 gudo ɔ, asú ɔ ɖò nukún kpé dó asì tɔn wu wɛ hwenu e é ɖò azɔn jɛ wɛ é, bɔ vǐ nyɔnu yetɔn ɖò ye kpɔ́n wɛ.
^ akpá. 54 ÐIÐE LƐ SÍN TINMƐ: Égbé ɔ, asú kpo asì kpo ɔ ɖò nǔ ɖagbe e ye ko bló ɖò sinsɛnzɔ́ Jehovah tɔn mɛ lɛ é kpɔ́n wɛ kpo awǎjijɛ kpo. Vǐ nyɔnu yetɔn e ko sù é kpo xwédo tɔn kpo ɖò awǎjijɛ ɔ sín vivǐ ɖu xá ye wɛ.