È TUÙN ganji ɖɔ ɖò Ejipu hwexónu tɔn ɔ, fɛ́n lɛ wɛ mɛ lɛ nɔ zán hugǎn dó bló nǔ e jí è nɔ wlán nǔ dó é. Glɛkinu lɛ kpo Hlɔmanu lɛ kpo wlán nǔ dó fɛ́n lɛ jí. * Amɔ̌, mɛ gegě tuùn ɖɔ è nɔ lɛ́ zán fɛ́n lɛ dó bló tɔjihun lɛ ǎ.

Xwè 2 500 jɛji ɖíe ɔ, gbeyiɖɔ Ezayíi wlán ɖɔ mɛ ɖěɖee nɔ nɔ “Etiopíi tɔ̀ lɛ tó” lɛ é nɔ sɛ́ “afɔsɔ́ɖótetɔ́ yetɔn lɛ dó, bɔ ye nɔ dó akló e è zě fɛ́n dó bló é.” Nukɔnmɛ ɔ, gbeyiɖɔ Jelemíi ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ hwenu e Mɛdinu lɛ kpo Pɛsinu lɛ kpo na wá vunbla Babilɔnu é ɔ, ye na dó “tɔjihun” Babilɔnunu lɛ tɔn e “è sɔ́ fɛ́n dó bló” lɛ é zo, bonu mɛɖé má hɔn ó.—Eza. 18:1, 2; Jel. 51:32, nwt.

Mawu gɔ́n wɛ Biblu ɔ gosin, enɛ wu ɔ, é kpaca Biblu kplɔntɔ́ lɛ ǎ ɖɔ dobanúnǔ dokunkun tɔn lɛ xlɛ́ ɖɔ è mɔ nǔ vovo e ɖexlɛ́ ɖɔ è nɔ zán fɛ́n lɛ nǔgbo ɖò Biblu sín táan mɛ dó bló tɔjihun lɛ é. (2 Tim. 3:16) Etɛ lɛ dobanúnǔtɔ́ dokunkun tɔn lɛ ka mɔ? Ye mɔ kúnnuɖenú vovo e xlɛ́ ɖɔ è sɔ́ fɛ́n dó bló tɔjihun na ɖò Ejipu lɛ é.

È mɔ ɖiɖe e è sá sɛn dó lɛ é kpo ɖiɖe dǒwu tɔn ɖé lɛ kpo ɖò yɔdo Ejipu tɔn lɛ mɛ, bɔ ye xlɛ́ lee mɛ lɛ nɔ sɔ́ fɛ́n lɛ dó bló tɔjihun lɛ gbɔn é. Mɛ lɛ nɔ gbò fɛ́n lɛ, bo nɔ blá ye sonu sonu, lobo nɔ wá sɛ̀ bǐ kplé ɖó kpɔ́, bo nɔ wá sin. Fɛ́n lɛ sín atín nɔ kɛ, bo ka nɔ wú sín fí ɖokpo ɔ. Enɛ ɔ, enyi ye ɖò kpɔ́ mɔ̌ ɔ, ye nɔ lidǒ ganji. Sɔgbe xá wema hwexónu tɔn Ejipu tɔn ɖé ɔ, tɔjihun e è sɔ́ fɛ́n dó bló na lɛ é sixu ɖiga yì mɛtlu 17 jɛji, bo lɛ́ ɖó tɛn ganji, bɔ è sixu zán zɛn 10, alǒ 12 ɖò akpá ɖokpo ɖokpo xwé dó kun.

Ðò Ejipu ɔ, fɛ́n gegě nɔ sù ɖò Nilu Tɔ̀ ɔ mɛ. Gɔ́ na ɔ, tɔjihun e è sɔ́ fɛ́n dó bló lɛ é blobló nɔ lɛ́ bɔwǔ. Nǔgbo wɛ ɖɔ mɛ lɛ jɛ atín lɛ zán jí dó bló tɔjihun ɖaxó ɖaxó lɛ na có, hwehutɔ́ lɛ kpo gbětɔ́ lɛ kpo kpò ɖò nǔ tɔjihun ɖɔhun kpo tɔjihun kpɛví kpɛví lɛ kpo e è sɔ́ fɛ́n dó bló lɛ é zán wɛ.

Tɔjihun hwexónu tɔn e è sɔ́ fɛ́n dó bló lɛ é nɔ ayǐ nú hwenu línlín. Nǔwlantɔ́ Glɛkinu e nɔ nyí Plutarch, bo nɔ gbɛ̀ ɖò mɛsɛ́dó lɛ hwenu é ɖɔ ɖɔ mɛɖé lɛ kpò ɖò tɔjihun e è sɔ́ fɛ́n dó bló lɛ é zán wɛ ɖò hwenɛnu.