Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

Sanebimɔi ni Jɛ Kanelɔi Adɛŋ

Mɛɛ be Kristofoi ni yaa ŋwɛi lɛ ahalamɔ lɛ sɛɛ baafo?

Biblia lɛ haaa sanebimɔ nɛɛ hetoo tɛɛ. Wɔ le akɛ abɔi Yesu kaselɔi lɛ amu fɔɔ kɛjɛ afi 33 Ŋ.B. koni amɛnine ashɛ amɛŋwɛi gboshinii lɛ nɔ. (Bɔfoi lɛ Asaji 2:1-4) Wɔ le hu akɛ yɛ Yesu bɔfoi lɛ agbele sɛɛ lɛ, anɔkwa Kristofoi ni afɔ amɛ mu ni ji “ŋmaa” lɛ kɛ amale Kristofoi ni ji “jwɛi” lɛ ‘fɛɛ kwɛ̃.’ (Mateo 13:24-30) Kɛkɛ ni yɛ afi 1800 afii lɛ anaagbee gbɛ lɛ, Kristofoi ni afɔ amɛ mu lɛ kɛ ekãa bɔi nitsumɔ ekoŋŋ yɛ gbɛ ni sa kadimɔ nɔ. Yɛ afi 1919 lɛ, abɔi “shikpɔŋ lɛ nɔ nikpamɔ nii” lɛ kpamɔ, ni mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ ateŋ mɛi ni ji naagbee bii lɛ anaabuamɔ hu fata nikpamɔ nɛɛ he.—Kpojiemɔ 14:15, 16.

Kɛjɛ afi 1800 afii lɛ anaagbee gbɛ kɛbashi afi 1931 lɛ, nɔ titri ni atsu yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli ji Kristo gbɔmɔtso lɛ mli bii ni eshwɛ lɛ anaabuamɔ. Yɛ afi 1931 lɛ, Biblia Kaselɔi lɛ ŋɔ Biblia mli gbɛi ni ji Yehowa Odasefoi lɛ, ni atsɔɔ yɛ November 15, 1933, The Watchtower lɛ mli akɛ nɛkɛ gbɛi krɛdɛɛ nɛɛ ji “denario” ni awie he yɛ Yesu abɛbua ni yɔɔ Mateo 20:1-16 lɛ mli lɛ. Asusu akɛ ŋmɛlɛtswai 12 ni atsĩ tã yɛ abɛbua lɛ mli lɛ damɔ shi kɛha afii 12, ni je shishi kɛjɛ afi 1919 kɛyashi afi 1931 lɛ. No sɛɛ afii babaoo lɛ, asusu akɛ mɛi ni ahalaa kɛha ŋwɛi Maŋtsɛyeli lɛ ba naagbee yɛ afi 1931, ni ákɛ Kristo nanemɛi niyelɔi ní ahala yɛ afi 1930 kɛ afi 1931 lɛ ji “sɛɛkpee bii” ni atsɛ. (Mateo 20:6-8) Shi yɛ afi 1966 lɛ, awie shishinumɔ hee ni aná yɛ abɛbua lɛ he lɛ he, ni ebaafee faŋŋ akɛ ekɔɔɔ be ni mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ atsɛmɔ lɛ ba naagbee lɛ he.

Yɛ afi 1935 lɛ, abanu shishi akɛ “asafo babaoo” ni yɔɔ Kpojiemɔ 7:9-15 lɛ ji “tooi krokomɛi” ni ji Kristofoi ni yɔɔ hiɛnɔkamɔ akɛ amɛbaahi shikpɔŋ lɛ nɔ, ní abaabua amɛnaa yɛ “naagbee gbii” lɛ amli, ní abaabaa amɛyi akɛ kuu kɛfo Harmagedon lɛ. (Yohane 10:16; 2 Timoteo 3:1; Kpojiemɔ 21:3, 4) Kɛjɛ afi 1935 sɛɛ kɛbaa lɛ, nɔ titri ni atsu yɛ kaselɔfeemɔ nitsumɔ lɛ mli ji asafo babaoo lɛ anaabuamɔ. No hewɔ lɛ, kɛjɛ afi 1966 sɛɛ titri lɛ, akpɛlɛ nɔ akɛ ŋwɛi tsɛmɔ lɛ ba naagbee yɛ afi 1935. Etamɔ nɔ ni sane nɛɛ ji anɔkwale beni kɛ hoo kwraa lɛ mɛi fɛɛ ni abaptisi amɛ yɛ afi 1935 sɛɛ lɛ nu he akɛ amɛbaahi shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ. No sɛɛ lɛ, aheɔ ayeɔ akɛ kɛ́ mɔ ko ná ŋwɛi tsɛmɔ lɛ, belɛ akɛlɛ miiye Kristofoi ni afɔ amɛ mu lɛ ateŋ mɔ ko ni yeee anɔkwa lɛ najiaŋ.

Ŋwanejee ko kwraa bɛ he akɛ kɛ́ mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ ateŋ mɔ ko kpoo anɔkwale lɛ ni etsakeee etsui lɛ, Yehowa halaa mɔ kroko kɛyeɔ nakai mɔ lɛ najiaŋ. (Romabii 11:17-22) Ni kɛlɛ, mɛi ni yɛ anɔkwale mli lɛ amɛji mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ ateŋ mɛi ni yeŋ anɔkwa lɛ ayi faŋ. Yɛ gbɛ kroko nɔ lɛ, beni be shwie mli lɛ, Kristofoi komɛi ni abaptisi amɛ yɛ afi 1935 sɛɛ lɛ ená odaseyeli ni tsɔɔ akɛ amɛbaaya ŋwɛi. (Romabii 8:16, 17) No hewɔ lɛ, etamɔ nɔ ni wɔnyɛŋ wɔtsɔɔ be pɔtɛɛ ni Kristofoi ni yaa ŋwɛi lɛ ahalamɔ lɛ sɛɛ baafo.

Te esa akɛ abu mɔ ko ni ekpɛ mli yɛ etsui mli akɛ efata mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ ahe agbɛnɛ, ní ebɔi okadi niyenii lɛ yeli yɛ Kaimɔ lɛ shishi lɛ aha tɛŋŋ? Esaaa akɛ akojoɔ lɛ. Ekɛ Yehowa teŋ sane ni. (Romabii 14:12) Kɛlɛ, Kristofoi diɛŋtsɛ ni afɔ amɛ mu lɛ biii ni akɛ amɛ aye yɛ gbɛ krɛdɛɛ ko nɔ. Amɛsusuuu akɛ akɛni amɛfata mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ ahe hewɔ lɛ, “amɛle nii” kwraa fe asafo babaoo lɛ mli bii lɛ ekomɛi ni yɔɔ niiashikpamɔ lɛ po. Amɛsusuuu akɛ amɛyɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ babaoo fe amɛnanemɛi tooi krokomɛi lɛ; ni asaŋ amɛkpaaa gbɛ akɛ mɛi krokomɛi asɔmɔ amɛ, ni amɛsusuuu hu akɛ okadi nibii lɛ ni amɛyeɔ lɛ haa amɛnɔkwɔlɔɔ fe onukpai ní ahala yɛ asafo lɛ mli lɛ. Amɛjɛɔ heshibaa mli amɛkpɛlɛɔ nɔ akɛ hii komɛi ni afɔ amɛ mu yɛ klɛŋklɛŋ afii 100 lɛ mli lɛ shɛɛɛ taomɔ nii ni baaha amɛsɔmɔ akɛ onukpai loo asafoŋ sɔɔlɔi lɛ ahe. (1 Timoteo 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9; Yakobo 3:1) Kristofoi ni afɔ amɛ mu lɛ ateŋ mɛi komɛi po fee gbedee yɛ mumɔŋ. (1 Tesalonikabii 5:14) Ni eyɛ mli akɛ nyɛmimɛi yei fata mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ ahe moŋ, shi amɛtsɔɔɔ nii yɛ asafo lɛ mli.—1 Timoteo 2:11, 12.

No hewɔ lɛ, Kristofoi ni afɔ amɛ mu lɛ kɛ amɛnanemɛi tooi krokomɛi lɛ bɔɔ mɔdɛŋ ni amɛhe awa yɛ mumɔŋ, amɛwoɔ mumɔ lɛ yibii lɛ, ni amɛbɔɔ mɔdɛŋ koni amɛha toiŋjɔlɛ ahi asafo lɛ mli. Kristofoi fɛɛ, ni ji mɛi ni afɔ amɛ mu lɛ kɛ tooi krokomɛi lɛ kɛ ekãa shiɛɔ sanekpakpa lɛ, ni amɛfeɔ mɛi kaselɔi yɛ Nɔyeli Kuu lɛ gbɛtsɔɔmɔ shishi. Kristofoi ni afɔ amɛ mu lɛ yɛ he miishɛɛ akɛ amɛaafee nakai, bei abɔ ni eji Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii akɛ amɛya nɔ amɛhi shikpɔŋ lɛ nɔ akɛ Yehowa tsuji lɛ.