Chan eil Am Bìoball a’ toirt seachad ceann-là sònraichte airson là-breith Ìosa, mar a tha na reifreansan seo a’ sealltainn:

•   “Tha an ceann-là fìor den bhreith Crìost neo-aithnichte.”—New Catholic Encyclopedia.

•   “Chan eil fios air a’ cheann-là ceart nuair an do rugadh Crìost.”—Encyclopedia of Early Christianity.

 Ged nach eil Am Bìoball a’ freagairt na ceiste, ‘Cuin an do rugadh Ìosa?’ tha e ag innse dhuinn mu dà thachartas mun cuairt àm breith aige a tha air thoirt mòran gus co-dhùnadh nach do rugadh e air 25mh den Dùbhlachd.

Chan ann sa Gheamhradh

1.   An clàradh. Beagan ro bhreith Ìosa, chaidh òrdugh a-mach o Chèasar Augustus “an saoghal uile a bhith air a chlàradh.” Bha feum air a h-uile neach a chlàradh sa “bhaile fhèin;” airson cuid bhiodh seo a’ ciallachadh turas de sheachdain no barrachd. (Lùcas 2:1-3) Cha bhiodh an òrdugh seo—’s dòcha air a dhèanamh gus neartachadh cìsean agus dleastanas-airm—poballach aig àm sam bith den bhliadhna ach tha e mì-choltach gum biodh Augustus a’ feargachadh an sluaigh aige le bhith toirt orra tursan fada a dhèanamh tron gheamhradh fuar.

2.   Na caoraich. “Bha buachaillean anns na h--chaidhean is iad a’ cumail faire na h-oidhche air an treud aca.” (Lùcas 2:8) Tha an leabhar Daily Life in the Time of Jesus ag ràdh gun robh na caoraich a-muigh san achaidhean bhon “seachdain ro Chàisg na Iùdhach [anmoch ann am Màrt]” gu meadhan an t-Samhna. Cuideachd tha e ag ràdh: “Bha iad a’ cur seachad an Geamhradh fo dhìon. Bhon seo a-mhàin faodaidh sinn fhaicinn gu bheil an ceann-là traidiseanta airson Nollaige, sa Gheamhradh, neo-coltach a bhith ceart, oir tha an Soisgeul ag ràdh gun robh na buachaillean anns na h-achaidhean.”

Tràth as t-fhoghar

 Faodaidh sinn a toirt tuairmse air a’ cheann-là a rugadh Ìosa le bhith cunntadh air ais bhon bàs aige air Càisg na Iùdhach, Nisan 14 as t-earrach den bhliadhna 33 A.C. (Eòin 19:14-16) Bha Ìosa mu 30 bliadhna a dh’aois nuair a thòisich e a mhinistrealachd airson trì bhliadhna gu leth, mar sin rugadh e tràth as t-fhoghar 2 R.C.—Lùcas 3:23.

 Air sàillibh ’s nach eil fianais sam bith ann gun do rugadh Ìosa Crìost air 25mh den Dùbhlachd, carson a tha an Nollaig air a comharrachadh san latha seo? Tha an Encyclopædia Britannica ag ràdh ’s dòcha gun do thagh ceannardan na h-eaglaise an ceann-là seo “gus a co-thìmeachadh leis am fèill pàganta Ròmanach a bha air a comharrachadh ‘an co-là-breith na grèine neo-bhuadhaichte’” aig àm grian-staid a’ gheamhraidh. A rèir An Encyclopedia Americana tha mòran luchd-eolais a’ creidsinn gun deach sinn a dhèanamh “gus Crìostachd a’ dèanamh nas doimhne gu iompachain pàganta.”