1. Tera ae ko bae n iangoia imwin reiakinan raoi te boki aei?

KO A TIA n reiakini koaua aika bati man te Baibara n am tai n reirei n te boki aei, n aron ana berita te Atua ibukin te maiu n aki toki, te bwai ae riki nakoia maate, ao te kantaninga ibukin te mangauti. (Te Minita 9:5; Ruka 23:43; Ioane 5:28, 29; Te Kaotioti 21:3, 4) Tao ko a moanna n iririi aia botaki Ana Tia Kakoaua Iehova ao ko a kakoauaa ae e koaua aia taromauri. (Ioane 13:35) Ko a bae n tia ni moana am iraorao ae kaan ma Iehova, ao ni motinnanoia bwa ko a kani beku irouna. Ngaia are ko bae n iango ni  kangai, ‘Tera ae I riai ni karaoia ngkai bwa I aonga ni beku iroun te Atua?’

2. E aera ngke e kani bwabetitoaki te I-Itiobia?

² Anne ana iango te I-Tiobia are maiu n ana tai Iesu. Tabeua te tai imwini kautan Iesu, ao e a uarongorongo nakon teuaei te tia rimwin Iesu ae Biribo. E kaotia Biribo nakon teuaei bwa Iesu bon te Mesia. E rangi n ringaki nanon te I-Itiobia aei n te baere e reiakinna, ngaia are e a taku naba ngkekei: “Noria! Ao aei te ran. Tera ae tukai man te bwabetito?”—Mwakuri 8:26-36.

3. (a) Tera are te tua are e angania taan rimwina Iesu? (b) Tera raoi aroni bwabetitoan te aomata?

³ E kamatataaki n te Baibara bwa ngkana ko kani beku iroun Iehova, ko riai ni bwabetitoaki. E tuangia taan rimwina Iesu ni kangai: “Reireinia aomata mai buakoia botannaomata nako bwa a na riki bwa taan rimwiu ao bwabetitoiia.” (Mataio 28:19) E katea naba te katoto Iesu ngke e bwabetitoaki. E katebonakoaki rabwatana ni kabane n te ran ma e aki tii katimtimwaki te ran i aon atuna. (Mataio 3:16) Ni boong aikai, e riai naba n tebonako ni kabane rabwatan te Kristian, ke ni mena i aan te ran ngkana e bwabetitoaki.

4. Tera ae kaotaki nakoia aomata ni bwabetitoam?

⁴ Ngkana ko bwabetitoaki, e a kaotaki iai nakoia aomata bwa ko kan riki raoi bwa raoraon te Atua ao ni beku ibukina. (Taian Areru 40:7, 8) Ngaia are ko bae n iango ni kangai, ‘Tera ae I riai ni karaoia bwa I aonga ni bwabetitoaki?’

5. (a) Tera ae ko riai ni karaoia moa imwain ae ko kona ni bwabetitoaki? (b) E aera ngkai a kakawaki bobotaki ni Kristian?

⁵ Imwain ae ko kona ni bwabetitoaki, ko riai n ataa Iehova ao Iesu. Ko a kamani moana karaoan aei n reiakinan  te Baibara. (Wareka Ioane 17:3.) Ma e aki tau anne. E taekinna te Baibara bwa ko riai naba ni “kaonaki n te atatai ae eti” ibukin ana kantaninga Iehova. (I-Korote 1:9) Ko na buokaki n aia bobotaki Ana Tia Kakoaua Iehova ni kaaniaki riki am iraorao ma Iehova. Aei bukina ae kakawaki ngkai ko riai ni katoatai n irii botaki akanne.—Ebera 10:24, 25.

6. Mwaitira ae ko riai n ataia man te Baibara imwain ae ko kona ni bwabetitoaki?

⁶ E bon aki kantaningaiko Iehova bwa ko na ataa kanoan te Baibara ni kabane imwain ae ko bwabetitoaki. E aki kantaningaa te mwaane are te I-Tiobia bwa e na atai bwaai ni kabane imwain ae e bwabetitoaki. (Mwakuri 8:30, 31) Ao ti na teimatoa n reiakina taekan te Atua n aki toki. (Te Minita 3:11) Ma ngkana ko na bwabetitoaki, ko riai n atai ao ni butimwaei moan reirei n te Baibara.—Ebera 5:12.

7. Ko kangaa ni buokaki n am reirei n te Baibara?

⁷ E kangai te Baibara: “Ngkana akea te onimaki ao e aki kona ni kakukureiaki te Atua.” (Ebera 11:6) Ngaia are ko riai n onimaki imwain ae ko kona ni bwabetitoaki. Ti kaongoaki n te Baibara bwa iai tabeman kaaini kaawani Korinto rimoa ake a ongora n aia reirei taan rimwin Iesu, ao n tokina a a ‘onimaki ao ni bwabetitoaki.’ (Mwakuri 18:8) N aron naba anne, e buokiko reiakinan te Baibara bwa ko na onimakin ana berita te Atua ao mwaakan ana karea Iesu, are e kona ni kamaiuira man te bure ao te mate.—Iotua 23:14; Mwakuri 4:12; 2 Timoteo 3:16, 17.

8. Tera ae e na kaungako bwa ko na kaongoia tabemwaang baika ko a tia n reiakin?

⁸ E na korakora riki am onimaki ngkai ko reiakini baika  bati man te Baibara ao n nora buokam iai ni maium. Ane ko na kani kaongoia tabemwaang baika ko tabe n reiakin. (Ieremia 20:9; 2 I-Korinto 4:13) Ma antai aika ko riai ni kaongoia?

9, 10. (a) Antai aika ko kona ni moana taekinani baika ko a tia n reiakin nakoia? (b) Tera ae ko riai ni karaoia ngkana ko a kan iriia kaain te ekaretia n uarongorongo?

⁹ Ko bae ni kani kaongoia am utu, raoraom, kaain rarikim, ke raom ni mwakuri baika ko tabe n reiakin. E tamaroa anne, ma karaoia n taai nako ma te akoi ao te tangira. Teutana imwin teutana ao ane ko nang kona n iriia kaain te ekaretia n uarongorongo. Ngkana ko taku bwa ko a tauraoi ni karaoa anne, ko kona ni maroro ma te tia Kakoaua ane ko reirei ma ngaia n te Baibara, ao tuangnga ae ko a kan iriia kaain te ekaretia ni karaoa te mwakuri n uarongorongo. Ngkana e taku am tia reirei anne bwa ko a tauraoi ao ngkana e a boraoi maium ma kaetieti aika n te Baibara, ao kam na kaai ni maroro ma uoman unimwaanen te ekaretia.

¹⁰ Tera ae e na riki n te maroro anne? A na maroro ma ngkoe unimwaane bwa a aonga n ataia ae ko a bon ota ao ni kakoauai raoi moan reirei n te Baibara, ko a maiuakin raoi ana reirei te Baibara, ao ko a boni kan riki bwa Ana Tia Kakoaua Iehova. Uringnga are a kawakinia kaain te ekaretia ni kabane unimwaane, ae nanona ngkoe naba, ngaia are tai maaku ni maroro ma ngaiia. (Mwakuri 20:28; 1 Betero 5:2, 3) Imwin te maroro aei, ao ane a na tuangko unimwaane te tai are ko a kona iai n iriia kaain te ekaretia n uarongorongo.

11. E aera bwa e rangi ni kakawaki karaoani bitaki imwain ae ko a kona n iriia kaain te ekaretia n uarongorongo?

¹¹ A kona ni kabwarabwaraa nakoim unimwaane bwa iai riki bitaki aika ko riai ni karaoi imwain ae ko a kona  n iriia kaain te ekaretia n uarongorongo. E aera ngkai e rangi ni kakawaki karaoani bitaki akanne? Ibukina bwa ngkana ti maroro ma aomata ibukin te Atua, ti a tei iai ibukin Iehova ao ti riai ni maiuakina ae e na karineaki iai.—1 I-Korinto 6:9, 10; I-Karatia 5:19-21.

12. E aera ngkai a riai n rairi nanoia aomata nako?

¹² Iai riki te bwai teuana ae ko riai ni karaoia imwain ae ko kona ni bwabetitoaki. E taku te abotoro Betero: “Mangaia ae rairi nanomi ao bitii aromi bwa a na kamaunaaki ami bure.” (Mwakuri 3:19) Tera ae nanonaki n te taeka ae rairi nanomi? E nanonaki iai namakinan te nanokawaki ae bati n te kairua ae ti a tia ni karaoia. N te katoto, ngkana te tia wewene ni bure ngkoe rimoa, ko riai n raira nanom. Ao e ngae naba ngkana ko a tia ni karaoa am kabanea ni konaa ni karaoa ae eti i nanoni maium, ma ko bon riai naba n raira nanom, ibukina bwa ti bane ni bure ao ti riai ni butiia te Atua kabwaraan ara bure.—I-Rom 3:23; 5:12.

13. Tera ae nanonaki n te taeka ae ‘bitii arom’?

¹³ E a tau naba tii namakinan te nanokawaki ibukin te bwai ae ko a tia ni karaoia? E aki, bwa e taekinna Betero bwa ko riai ni ‘bitii arom.’ Nanon aei bwa ko riai ni katoki arom aika kairua ake rimoa ao ni karaoa ae eti. Aio kaikonakana, iangoia bwa am moantai ni mwananga nakon te tabo teuana. Imwin tabeua te tai, ko a ataia bwa e a bure kawaim are ko toua. Tera ae ko na karaoia? Ko na boni karaurau, ko na tei, ko na rairaki, ao imwina ko a kaeta naba kawaim. N aron anne, ngkai ko reirei n te Baibara, ko bae n noria bwa iai anua ke bwaai tabeua ni maium aika ko riai ni bitii. Tauraoi ni ‘bitii arom’ ae nanona karaoani bitaki aika riai, ao karaoan ae eti.

14. Ko na kangaa ni katabua maium nakon te Atua?

¹⁴ Te mwaneka riki teuana ae kakawaki ae ko riai ni karaoia imwaini bwabetitoam, boni katabuani maium nakon Iehova. Te katabu nakon Iehova e nanonaki iai te tataro ni berita nakoina bwa ko na taromauria n tii ngaia, ao ni moanibwaia karaoan nanona ni maium.—Te Tua-Kaua 6:15.

15, 16. Tera ae e na kaungaa te aomata bwa e na katabua maiuna nakon te Atua?

¹⁵ Ngkana ko berita bwa ko na beku iroun Iehova n tii ngaia, titeboo raoi ma ko berita bwa ko na kabanea maium ma te aomata ae ko tangiria. Iangoia bwa aongkoa a mamaroro ni karekenano te mwaane ma te aine. Ngke e a kinaa raoi neiei teuaei, e a tangiria ao e a kani mare ma ngaia. E ngae ngke e aki bebete te motinnano aei, ma e kukurei teuaei ni butimwaea tabena aei ibukin tangiran neiei.

¹⁶ Ngkai ko a kinaa Iehova, ane ko na tangiria ao ko na kani karaoa am kabanea n raoiroi ni beku ibukina. Ko na boni kaungaaki n aei bwa ko na berita nakoina n am tataro bwa ko na beku ibukina. E taekinna te Baibara bwa ane e kan rimwin Iesu ao e riai ni “kakeaa boni ngaia.” (Mareko 8:34) Tera nanon aei? E nanonaki iai bwa e moanibwai iroum te ongeaba nakon Iehova ni maium. E rangi ni kakawaki riki te bwai ae e tangiria Iehova nakoni baika ko tangiri ao baika ko uaiakin.—Wareka 1 Betero 4:2.

17. E aera ngkai a aki katabui maiuia aomata tabeman nakon Iehova?

¹⁷ A aki katabui maiuia aomata tabeman nakon Iehova ibukina bwa a maaka ae a na aki kona ni kakororaoa aia  berita are a na beku ibukina. A aki kani karawawataa nanon Iehova, ke tao a iangoia bwa ngkana a aki katabui maiuia nakon te Atua, e aki kona ngkanne Iehova ni katuuaaeia ni baike a karaoi.

18. Tera ae e na buokiko n tokanikai i aoni maakakin are ko na karawawataa nanon Iehova?

¹⁸ E na buokiko tangiran Iehova n tokanikai i aoni maakakin are ko na karawawataa nanona. Ko na boni karaoa am kabanea n raoiroi ni kakororaoa am berita nakoina ibukin tangirana. (Te Minita 5:4; I-Korote 1:10) Ane ko na aki iangoia bwa e rangi ni kangaanga karaoan nanon Iehova. E korea ae kangai te abotoro Ioane: “Bon aei tangiran te Atua, ae ti na kakairi n ana tua, ao a aki rawawata ana tua.”—1 Ioane 5:3.

19. E aera ngkai ko aki riai ni maaka ae ko na katabua maium nakon Iehova?

¹⁹ Tiaki nanona bwa ko riai ni kororaoi ibukini katabuani maium nakon Iehova. E aki kona ni kantaningaira bwa ti na karaoa ae riaon ara konaa. (Taian Areru 103:14) E na buokiko bwa ko na kakaraoa ae eti. (Itaia 41:10) Onimakina Iehova ma nanom ni kabane, ao “e na kanakoraoa maium.”—Taeka N Rabakau 3:5, 6.

20. Tera te mwaneka imwini katabuani maium nakon te Atua?

²⁰ N am iango ko a tauraoi ni katabua maium nakon Iehova? Imwini katabuani maium nakon Iehova, ko a tauraoi ngkanne nakon te mwaneka are imwina. Ko a riai ni bwabetitoaki.

21, 22. Ko na kangaa ni ‘kaota am onimaki i mataia aomata’?

²¹ Kaongoa te tia babaire n te rabwata n unimwaane n am ekaretia ae ko a tia ni katabua maium nakon Iehova ao ko a kani bwabetitoaki. Ane e na karekeia ngkanne  tabeman unimwaane bwa a na rinanoi moan reirei n te Baibara ma ngkoe. Ngkana a nanoteuana unimwaane akanne bwa ko a tauraoi, ane a na tuangko bwa ko a kona ni bwabetitoaki n aia runga ke aia bwabwaro Ana Tia Kakoaua Iehova are imwina. Iai te kabwarabwara n tain te runga ae e na kamatataaki iai nanon te bwabetito. E na tabeki ngkanne uoua titiraki aika bebete te tia kabwarabwara, nakoia naake a nangi bwabetitoaki.  Ni kaekaan titiraki akanne, ko na ‘kaota iai am onimaki i mataia aomata.’—I-Rom 10:10.

²² Imwin anne ao ko nangi bwabetitoaki. E na boni katebonakoaki rabwatam ni kabane n te ran. E na kaotaki nakoia aomata nako n am bwabetito bwa ko a tia ni  katabua maium nakon Iehova ao ko a riki bwa temanna Ana Tia Kakoaua Iehova.

23. Tera ae nanonaki n te bwabetito “n aran te Tama, ao te Nati, ao te taamnei ae raoiroi”?

²³ E taku Iesu bwa a na bwabetitoaki taan rimwina “n aran te Tama, ao te Nati, ao te taamnei ae raoiroi.” (Wareka Mataio 28:19.) Tera nanon anne? Nanona bwa ko a butimwaea mwaakan Iehova n tautaeka i aom ao ko a ataa mwiokoan Iesu ni kakororaoan ana kantaninga te Atua, n ikotaki naba ma aron te Atua ni kabongana taamneina ae raoiroi ni kakororaoa iai nanona.—Taian Areru 83:18; Mataio 28:18; I-Karatia 5:22, 23; 2 Betero 1:21.

24, 25. (a) Tera ae nanonaki n te bwabetito? (b) Tera ae ti na maroroakinna n te kabanea ni mwakoro?

²⁴ Iai nanon te bwabetito ae rangi ni kakawaki. Ngkana e a katebonakoaki rabwatam n te ran, e nanonaki iai bwa ko a mate ni kaineti ma aroaroni maium rimoa, ke ko a kitana maium anne. Ngkana ko a otirake man te ran, ko nangi moana iai maium ae boou ibukini karaoan nanon te Atua. E oti iai bwa ko nangi beku ibukin Iehova man te tai anne. Uringnga bwa ko aki katabua maium nakon te aomata, te botaki, ke te mwakuri. Ma ko katabua maium nakon Iehova.

²⁵ E na buokiko am katabu ni karikirakea am iraorao ae kaan ma te Atua. (Taian Areru 25:14) E aki nanonaki n aei bwa e na kamaiuaki te aomata tii ibukina bwa e bwabetitoaki. E korea ae kangai te abotoro Bauro: “Teimatoa ni mwamwakuria kamaiuami ma te maaku ao te rurubenebene.” (I-Biribi 2:12) Te bwabetito bon te moani mwaneka. Ma ko na kangaa n teimatoa ni kaania Iehova? E na kaekaaki anne n te kabanea ni mwakoro n te boki aei.