KAONGORA IBUKIN TE REIREI 50
“A na Kangaa ni Kautaki Maate?”
“Te mate, e nga am tokanikai? Te mate, e nga am kainnewa?”—1KOR. 15:55.
ANENE 141 Te Maiu Bon te Kakai
KANOANA *
1-2. E aera bwa a riai Kristian ni kabane n ataa taekan te kautiuti nako karawa?
ANGIINA aomata aika beku ngkai ibukin Iehova a kantaningaa te maiu n aki toki i aon te aba. Ma nikiraia Kristian aika kabiraki aika i aon te aba a kantaningaa te kautiuti nako karawa. A rangi ni kan ataia taani kabiraki aikai bwa e na tera aroia ngkana a a maiu i karawa. Ao tera aroia naake a kantaningaa te maiu i aon te aba? N aron ae ti na noria, te kautiuti nako karawa e na bon uotii naba kakabwaia nakoia naake a kantaningaa te maiu n aki toki i aon te aba. Ngaia are n aki ongeia bwa ti kantaningaa te maiu i karawa ke i aon te aba, ma ti riai n ataa taekan te kautiuti nako karawa.
2 A kairiraki n taamnein te Atua tabeman taan rimwin Iesu n te moan tienture bwa a na korea taekan te kautiuti nako karawa. E kabwarabwaraa ni kangai te abotoro Ioane: “Bon natin te Atua ngaira ngkai, ma e tuai moa ni kaotaki bwa tera arora rimwi. Ma ti ataia bwa ngkana e a kaotaki teuaei, ao ti nang riki n ai arona.” (1Ioa. 3:2) Ngaia are a bon aki ataia Kristian aika kabiraki bwa tera aroia ngkana a a kautaki nako karawa ao n riki bwa taamnei. Ma a nang bon nora Iehova ngkana a a karekea kaniwangaia. E aki taekini bwaai ni kabane te Baibara ibukin te kautiuti nako karawa, ma e taekini bwaai tabeua iai te abotoro Bauro. A na ikotaki taani kabiraki ma Kristo ngkana e a “kamaunai tautaeka nako ma waaki ni kairiri nako ma taiani mwaaka.” E irekereke naba iai kamaunaan “te tia kairiribai are te kabane, are te mate.” N tokin te tai, a nang kaakaki Iesu ao raona n tautaeka, n ikotaki naba ma bwaai ni kabane, i aan Iehova. (1Kor. 15:24-28) E na bon rangi ni kakukurei te tai anne! *
3. Ni kaineti ma 1 I-Korinto 15:30-32, e buokaki Bauro n ana koaua ibukin te mangauti bwa e na karaoa tera?
3 E buokaki Bauro n ana koaua ibukin te mangauti bwa e na nanomwaaka i aani kataakina aika kakaokoro. (Wareka 1 I-Korinto 15:30-32.) E taku nakoia kaaini Korinto: “E boni koaua ae I katoabong ni kaaitara ma te mate.” E korea naba aei Bauro: “I a tia n un ma maan aika tiritiri i Ebeto.” E bae n taekina aron te boo n un ma taiani man n te tabo n takaakaro teuana i Ebeto. (2Kor. 1:8; 4:10; 11:23) Ke e kona n nanonia I-Iutaia ao tabeman riki ake a kakaaitaraia bwa kaanga aroia “maan aika tiritiri.” (Mwa. 19:26-34; 1Kor. 16:9) N aki ongeia bwa tera ae e nanonna, ma e boni kaaitara Bauro ma kangaanga aika kakaiaki, ao e bon teimatoa ni kaatuua iangoan te bwai ae raoiroi ibukin te tai ae e na roko.—2Kor. 4:16-18.
4. A kangaa ni kakorakoraaki Kristian ni boong aikai n te kantaninga ibukin te mangauti? (Nora te taamnei ni moan te maekatin.)
4 Ti a maeka ngkai n taai aika karuanikai. Iai tabeman tarira aika a tia naba ni karaoaki mwakuri n iowawa nakoia. Tabeman a maeka n taabo aika a aki kona ni mano iai man te buaka. E ngae n anne, iai tabeman ana toro Iehova ake a kona ni kabureaki ke n tauaki inaomataia, aika beku n aaba ake e katokaki ke ni katabuakaki iai te uarongorongo. Ma a bon nanomwaaka taari aikai n tei ibukin taromaurian Iehova, ike a a riki iai bwa banna ni katoto nakoira. A a aki maaku ibukina bwa a ataia bwa ngkana e na ruanikai maiuia n te tai aei, bon iai te bwai ae e katauraoia Iehova ibukia ae tamaroa riki n te tai ae e na roko.
5. Tera te iango ae karuanikai ae kona ni kamamaraa ara onimaki ibukin te mangauti?
5 E anga te kauring Bauro nakoia taari ibukin te iango ae karuanikai aei are a iaiangoia tabemwaang: “Ngkana ngaia bwa a na aki kautaki maate, ao ‘ti na amwarake ma ni moi, bwa ti na mate ningabong.’” E iaiangoaki naba te iango anne n ana tai Bauro. E bae ni mwanewea kanoan Itaia 22:13, are e nanonna ibukin aroaroia tibun Iteraera. N oneani mwin are a na kaania te Atua, a uaiakina te maiu ae kakukurei. A bwaina te aroaro anne tibun Iteraera ae “te kakatia ngkai, bwa akea ae ataa kanoan te ingabong,” ae te iango ae bwabwainaki naba ni boong aikai. E ngae n anne, a boni koreaki n te Baibara aia mwakuri ae a kakaraoia ae buakaka te natannaomata ae Iteraera.—2Rong. 36:15-20.
6. E na kangaa kantaningaan te mangauti n rota arora n rineaia raoraora?
6 E boni kona Iehova ni kautiia maate, ao ibukin anne, e kona n rotaki iai arora ibukin rineaia raoraora. A riai taari ake i Korinto n taratara raoi bwa a na aki iraorao ma naake a kakewea te mangauti. Bon iai reireiara n aei ni boong aikai: E kona n reke te bwai ae aki raoiroi man rineaia rao aika akea aia kantaninga ibukin te tai ae e na roko ao a tii tabe ma kakukureiaia. E kona n uruanaki iai aroaron ao ana iango te Kristian ni koaua ngkana e memena i buakoia. Ni koauana, e na bae ni kairia nakoni maiuakinan te maiu ae e aki kukurei iai te Atua, ae karaoan te bure. Ngaia are e kaumakira Bauro ni kangai: “Kawanawanaingkami n arona te aro ae riai ao tai kakaraoa ae bure.”—1Kor. 15:33, 34.
TE AEKA N RABWATA RAA?
7. Tera te titiraki ibukin te mangauti ae a na bae n titiraki iai tabeman, n aron ae kaotaki n 1 I-Korinto 15:35-38?
7 Wareka 1 I-Korinto 15:35-38. E kona temanna ae nanokokoraki ibukin te mangauti ni kairaraangia tabeman, ao e na bae n titiraki ni kangai: “A na kangaa ni kautaki maate?” Ti riai n iaiangoa ana kaeka Bauro ibukina bwa a bati aomata ni boong aikai ake a kaokoro aia iango ibukin te maiu imwin te mate. Ma tera ana reirei iai te Baibara?
8. Tera te kaikonaki ae e na buokira n ota n ae nanonaki n te kautiuti nako karawa?
8 Ngkana e mate te aomata, e na bon mka rabwatana. Ma e kona Teuare karika te iuniweeti man te akea, ni kauta te aomata anne ao n anganna rabwatana ae riai n reke irouna. (KBwaai 1:1; 2:7) E kabongana Bauro te kaikonaki ni kaotia bwa te Atua e aki kainnanoa ae e na manga kaoka te rabwata are mai mwaina. Iangoa “te koraa” teuana ke unikan ‘koraan’ te aroka teuana. E na tabe ni bwebwerake koraan te aroka ae unikaki n te tano ao n riki bwa te aroka teuana ae boou. E boni bae ni kaokoro te aroka ae boou anne ma te koraa are uarereke. E kabongana Bauro te kaikonaki aei ni kaota iai aron ara tia Karikiriki ni kona ni karaoa ‘te rabwata n ai aron nanona [ae e kukurei iai].’
9. N 1 I-Korinto 15:39-41 tera ae taekinaki ibukini kakaokoron nako rabwata?
9 Wareka 1 I-Korinto 15:39-41. E taekinna Bauro bwa e korakora te kakaokoro n te karikibwai. N te katoto, a kakaokoro nako rabwata, n aron rabwataia kaao, mannikiba, ao iika. E taekinna bwa ni bwaini karawa ao ti nori baika kakaokoro i marenan taai ao namwakaina. Ao e taekinna naba bwa “e kaokoro tamaroan te itoi teuana ma tamaroan are teuana.” Eng, e ngae ngke ti kona n aki ataa te kaokoro ngkana ti taraia, ma irouia taan rabakau a taekinna bwa a kakaokoro itoi bwa iai aika uraura aika totoakaei, a mainaina ao n tuakarako, ao iai aika babobo n aron taai. E taekinna naba Bauro bwa “iai naba rabwata aika bwaini karawa, ao rabwata aika bwain aon te aba.” Tera ae e nanonna? E nanonna bwa rabwatara aikai boni bwain aon te aba, ma iai rabwata aika bwaini karawa n aron are irouia anera.
10. Te aeka n rabwata raa are a na karekea naake a na kautaki nako karawa?
KBwaai 3:19) Ngaia are e na kangaa te rabwata ni “kautaki n aki mka”? E aki nanonia Bauro taekaia aomata ake a a tia ni kautaki ao ni manga maiu i aon te aba n aroia Eria, Eritai, ao Iesu. Ma e bon nanonia aomata ake a kautaki ma rabwataia nako karawa, ae “te rabwata ae te taamnei.”—1Kor. 15:42-44.
10 Nora ana taeka Bauro are imwina: “Ao ai aron naba mangautiia maate. E unikaki ni mka, e kautaki n aki mka.” Ti ataia bwa ngkana e mate temanna, e na mka rabwatana ao n okira te tano. (11-12. Tera te bitaki are e rinanona Iesu ngke e kautaki, ao a kangaa n rinanon ae aron naba anne taani kabiraki?
11 E maiu n rabwatana n aomata Iesu ni menana i aon te aba. Ma ngke e tia ni kautaki, e a riki “bwa te taamnei ae anga te maiu” ao e a okira karawa. Ai aroia naba Kristian aika kabiraki ake a na kautaki ao ni maiu i karawa. E kabwarabwaraa Bauro ni kangai: “Ngkai ti katotonga are e karaoaki mani bubun te tano, ti na katotonga naba are e roko mai karawa.”—1Kor. 15:45-49.
12 E a roko ni kakaongoraana ana maroro Bauro ibukin te mangauti. E kakawaki ataakin ae e bon aki kautaki Iesu ma rabwatana n aomata. E kabwarabwaraa bukina Bauro ni kangai: “E aki kona te rabwata ae te iriko ma te raraa ni karekea ana Tautaeka n Uea te Atua” i karawa. (1Kor. 15:50) A aki kona abotoro ao taani kabiraki ake tabeman riki ni kautaki nako karawa ma rabwataia n aomata ae te iriko ma te raraa ae kai mka. N ningai ngkanne ae a na kautaki iai? E katereterea Bauro bwa e teimatoa ni mena i mwaia te kautiuti aei; ae tiaki te bwai ae a nang rinanona naba ngkekei ngkana a a mate. Man te tai are e korea iai 1 I-Korinto Bauro, a a tia tabeman taan rimwin Iesu “ni matunako n te mate,” ao te katoto iai bon te abotoro ae Iakobo. (Mwa. 12:1, 2) Bon i aoni kawaia naba abotoro ao taani kabiraki ake tabeman riki ni “matunako n te mate.”—1Kor. 15:6.
TE TOKANIKAI I AON TE MATE
13. E na kangaa ni kanikinaeaki okin ma tikun Iesu?
13 A uaia n taetae ni burabetina te bwai ae kakawaki ae i aoni kawaina n riki Iesu ma Bauro ae taekan Mat. 24:3, 7-14) E taekinna Bauro bwa “okin ma tikun te Uea” anne, bon te tai naba are a nang kautaki iai Kristian aika kabiraki ake a a tia “ni matunako n te mate.”—1Tet. 4:14-16; 1Kor. 15:23.
okin ma tikun Kristo. E na boni kanikinaeaki okin ma tikun Kristo anne n taiani buaka, mwaeiei, aoraki aika kamamate, ao ai baika bubuaka aika a riki ngkai ni kabutaa te aonnaba. Ti nora koroni bukin te taetae ni burabeti aei man te Baibara n 1914. Ma e na iai riki iteran te kanikina ae rangi ni kakawaki anne. E taekinna Iesu bwa te rongorongo ae raoiroi ibukin Ana Tautaeka n Uea te Atua are e a tia n tei, e na tataekinaki “n te aonnaba ni kabutaa bwa te bwai ni kaotioti nakoia botannaomata ni kabane, ao ngkanne e [nang] roko naba te toki.” (14. Tera ae a na rinanona taani kabiraki ake a mate n te tai are e oki ma n tiku iai Kristo?
14 Ngkana a a mate taani kabiraki ni boong aikai aika i aon te aba, a na kautaki ngkekei naba nakon te maiu i karawa. E kamatoaa aei Bauro n ana taeka n 1 I-Korinto 15:51, 52: “Ti na aki bane ni matunako n te mate ma ti na bane n onikaki, n tii teuana te tekan n te rubenimata, n tain tangin te kabanea ni buu.” A a tabe ni kakoroaki ngkai bukin ana taeka Bauro aikai! Ngkana a a kautaki tarini Kristo aikai, a na karekea te kimwareirei ae bati; bwa a nang “memena iroun te Uea n taai nako.”—1Tet. 4:17.
15. Tera te mwakuri ae imwaia naake a na bitaki “teuana te tekan n te rubenimata”?
15 E tuangira te Baibara aia mwakuri ae a na karaoia i karawa naake a na bitaki “teuana te TeKao. 2:26, 27) A na irira aia Mataniwi n te baere e mwiokoiia iai ae kairaia te natannaomata n aron te tia kawakintiibu ae iai okona ae te biti.—TeKao. 19:11-15.
tekan n te rubenimata.” E kangai Iesu nakoia: “Ane e tokanikai ma ni kakairi n au mwakuri ni karokoa te toki, ao N na anganna te mwaaka n tautaeka i aoia natannaomata, n arou naba ae I anganaki te mwaaka mairoun Tamau, ao ane e na kaiririia aomata n aron te tia kawakintiibu ae iai okona ae te biti.” (16. A na kaanga aomata aika bati n tokanikai naba i aon te mate?
16 E teretere raoi bwa a nang tokanikai i aon te mate taani kabiraki. (1Kor. 15:54-57) Kautakia anne are a a kona iai n ibuobuoki ni kamauna matan te buakaka ni kabane i aon te aba n rokon te buaka are Aremaketon. Mirion ma mirion taari mwaane ao aine ake a na “nako . . . mai buakon te rawawata ae korakora,” ao ni maiu n te aonnaba ae boou. (TeKao. 7:14) Ma te koraki ake a maiu i aon te aba a na riki bwa taani kakoaua ibukin te tokanikai riki teuana i aon te mate, ae norani mangautiia birion ma birion aomata rimoa ake a tia ni mate. Karaua kataamneia aron te kimwareirei ngkana e a bon riki anne! (Mwa. 24:15) Ao a na bane naake a kaotiota te kakaonimaki ni koaua nakon Iehova, n tokanikai naba i aon te mate are a ituaki iai. A nang kona ngkanne ni maiu n aki toki.
17. N iaiangoan 1 I-Korinto 15:58, tera ae ti riai ni karaoia ngkai?
17 A riai Kristian ni kabane aika maiu ngkai, ni kakaitau n ana taeka aika karaunano Bauro are e koreia nakoia kaaini Korinto ni kaineti ma te mangauti. Iai bukina aika riai ae ti na kabanea iai ara konaa, n ongeaba ngkai nakon ana taeka n reirei Bauro ibukin “ana mwakuri te Uea.” (Wareka 1 I-Korinto 15:58.) Ngkana ti kakaonimaki ni koaua ao ni kabanea ara konaa n uataboa te mwakuri anne, ti a kona ni kantaningaa te maiu ae kakukurei n te tai ae e na roko. E na rangi ni kakukurei riki te maiu anne nakon ae ti kona n iangoia. E nang oti raoi iai bwa e bon aki matebuaka ara bekutata iroun te Uea.
ANENE 140 E a Roko te Maiu Are Aki Toki!
^ bar. 5 Iai taekan te mangauti ae taekinaki ni kauouan iteran 1 I-Korinto mwakoro 15, moarara riki bon taekani mangautiia Kristian aika kabiraki. Ma e ngae n anne, ao Bauro e korea naba taekaia tiibu tabemwaang. N te kaongora aei, ti na nora aroni kantaningaan te mangauti ni kona n rotii maiura ngkai, ao bukina ngkai ti riai n ingainga nako iai n te tai ae e na roko.
^ bar. 2 A kona n noraki ana taeka Bauro ake n 1 I-Korinto 15:29 n te kaongora aei, i aan “Titiraki Mairouia Taani Wareware”.