1-2. Bukin tera ngkai ti kaea te Kauring ni katoa ririki?

 E KAANIA 2,000 te ririki n nako, ao e anga maiuna Iesu ibukira ni kauka te kawai nakoira bwa ti aonga ni karekea te maiu n aki toki. N te tairiki are imwaini matena, ao e tua Iesu nakoia taan rimwina bwa a na kakauringa ana mwakuri n tatangira aei, ni karaoan te botaki ae uarereke ma te bwerena ao te wain.—1Kor. 11:23-26.

² Ti ongeaba n ana tua Iesu ibukina bwa ti rangi n tangiria. (Ioa. 14:15) Ni katoa ririki n namwakainan te Kauring, ti kaota ara kakaitau ibukin te bwai ae e a tia ni karaoia man arora n tataro ao ni kananoi ara iango n te bae nanonaki ni matena. Ti kukurei naba ni karaoa ae bati riki n ara mwakuri ni minita, ao ni kaungaia aika bati bwa a na raonira n te botaki ae okoro aei. Ao ti motinnanoia bwa ti na aki kariaia te bwai teuana bwa e na tukira mani kaean te Kauring.

3. Tera ae ti na rinanona n te kaongora aei?

³ N te kaongora aei, ao ti na rinanoi aanga aika tenua aika a kakorakoraia iai ana aomata Iehova ni kauringa maten Iesu: (1) ni karaoan te Kauring n aron are e karaoia Iesu (2) ni kaoaia tabemwaang nakon te Kauring, ao (3) ni karaoan te Kauring n aki ongei kangaanga ake a rinanoi.

4. Baikara koaua aika kaotaki ni katoa ririki n tain te Kauring, ao e aera bwa ti aki riai ni kakeai bongani koaua aikai? (Ruka 22:19, 20)

⁴ Ni katoa ririki n tain te Kauring, ti kakauongo nakon te kabwarabwara man te Baibara ae kaekai titiraki aika bati. Ti reiakina  bukina ngkai a kainnanoa te kaboomwi aomata ao aroni maten te aomata temanna ni kona ni kabwarai aia bure aomata aika bati. Ti kauringaki bwa e tei ibukin tera te bwerena ao te wain ao antai aika a riai ni katoongnga. (Wareka Ruka 22:19, 20.) Ao ti kananoa ara iango i aoni kakabwaia aika katauraoaki ibukia te koraki ake a kantaningaa te maiu n aki toki n te aonnaba. (Ita. 35:5, 6; 65:17, 21-23) Ti aki riai ni kakeai bongani koaua aikai. A aki ota birion ma birion aomata ni baikai, ao a aki ataa kakawakin ana karea Iesu. A aki naba karaoa Kauringaani matena n aron are e karaoia. Bukin tera e riki anne?

5. Tera aroia aomata ni kauringa maten Iesu imwini mateia angia ana abotoro?

⁵ N te tai ae waekoa imwini mateia angia ana abotoro Iesu, ao a moanna n reke i nanon te ekaretia Kristian aika kewe. (Mat. 13:24-27, 37-39) A “taekin reirei aika kewe bwa a aonga ni katikiianako taan rimwin Iesu bwa a na rimwia.” (Mwa. 20:29, 30) Teuana mai buakon aia “reirei aika kewe” are a angareirei iai bon taekan Iesu are e aki kareana rabwatana “tii teuana te tai bwa e na uouotii aia bure aomata aika bati,” n aron ae taekinna te Baibara, ma e riai ni kakaraoaki ni katoatai ana karea anne. (Ebera 9:27, 28) A bati aomata ni boong aikai aika a kakoauaa te reirei ae kewe aei. A ikotaki n aia umwantabu ni katoa wiki, n tabetai ni katoabong ao ni karaoa kauringaan ana karea Iesu ae ataaki n te Aro ni Katorika bwa “Te Tutia.” b Botaki n Aro ake tabeua a aki kauringa maten Iesu n taai nako, ma angia kaain aia Aaro a aki ataa kakawakin ana karea Iesu. A bae ni kangai tabeman, E koaua bwa e boni kona ni kabwaraaki raoi au bure ni maten Iesu?’ E aera bwa a tabeka te titiraki anne? Ibukina bwa a kakoauaa aia taeka aomata are a taku bwa e aki kona ni kabwaraaki ara bure ni maten Iesu. Ma tera aroia taan rimwin Iesu ni koaua ni kaineti ma aei?

6. N 1872, tera ae a a oota iai taan reirei n te Baibara?

⁶ N raabanen te ka-19 n tienture, a karaoa aia ukeuke n te Baibara te kurubu ae kaainaki irouia taan reirei n te Baibara ae e kairaki iroun Charles Taze Russell. A kan ataa te koaua ni kaineti ma kakawakin ana karea Iesu ao aroni karaoani kauringaani matena. N 1872, a a oota n te bae taekinaki n te Baibara bwa e boni katauraoa Iesu te kaboomwi ibukia aomata ni kabane. A aki taui reirei ake a kunei i bon irouia. Ma a tibwaa nako te rongorongo rinanoni booki, nuutibeeba, ao maekatin. Ao imwin anne, a kakairi irouia Kristian n te moan tienture n aroia n ikotaki tii teuana te tai n te ririki ni karaoa te Kauring.

7. Ti kangaa ni kakabwaiaaki man aia ukeuke taan reirei n te Baibara ake rimoa?

⁷ Ti kakabwaiaaki ngkai man aia ukeuke mwaane aika Kristian akanne ake a karaoia n taai ake rimoa. N te aro raa? Man ana ibuobuoki Iehova ti a ataa te koaua ibukin ana karea Iesu ao te bae e kakororaoaki iai. (1Ioa. 2:1, 2) Ti reiakinna naba bwa iai n te Baibara kantaninga aika uoua ibukia aomata ake a kakukureia te Atua, ae te maiu n aki toki i karawa ibukia tabeman ao te maiu n aki toki n te aonnaba ibukia aomata aika mirion ma mirion. Ti a kaaniaki riki ma Iehova ngkana ti iaiangoa tangirakira ae bati irouna ao kakabwaiaara aika bati n tatabemanira nako man ana karea Iesu. (1Bet. 3:18; 1Ioa. 4:9) Ngaia are n aroia tarira aika kakaonimaki ake rimoa, ti kaoia naba tabemwaang bwa a na raonira ni karaoa te Kauring n aron are e karaoia Iesu.

8. Tera ae a a tia ni karaoia ana aomata Iehova ni kaoia iai tabemwaang nakon te Kauring? (Nora te taamnei.)

⁸ A a tia ana aomata Iehova ni kaoia tabemwaang nakon te Kauring i nanon ririki aika bati. Ni moan 1881 ao a kaoaki taari ake n te United States bwa a na botaki n ana auti te tari temanna i Allegheny, Pennsylvania, ibukin te botaki ae okoro anne. Imwina riki, a karaoa oin aia Kauring n aia ekaretia nako. Ni Maati 1940, a a tuangaki taan uarongorongo bwa a kona ni kaoia tabemwaang aika kan ongora n aia aono. N 1960, ao ai tibwa te moantai ae e katauraoaki iai te beeba ni kakao man te Betaera ibukia ekaretia. Ni moa man te tai anne a a tia n tibwatibwaaki birion ma birion beeba ni kakao ibukin te Kauring. E aera ngkai ti kabanea ara tai ae bati ao ni kakorakoraira ni kaoia tabemwaang?

9-10. Antai aika a kakabwaiaaki man ara kakorakora ni kaoia tabemwaang nakon te Kauring? (Ioane 3:16)

⁹ Bukina teuana ngkai ti kaoia tabemwaang bwa a na ira te Kauring, bwa ti tangiriia naake ai tibwa aia moantai ni kaea bwa a na reiakina te koaua ibukin te bae e karaoia ibukira ni kabane Iehova ao Iesu. (Wareka Ioane 3:16.) Ara kantaninga bwa te baere a noria ao n ongoraeia n te Kauring, a na kairaki iai bwa a na reiakina riki ae bati ao n riki bwa ana toro Iehova. Ma a kakabwaiaaki naba tabeman iai.

¹⁰ Ti kaoia naba naake a tia ni katoka aia beku iroun Iehova. Ti karaoa anne bwa ti kauringia ae e bon teimatoa n tangiriia te Atua. A bati aika a butimwaea ara kakao, ao ti rangi ni kimwareirei n noriia. Kaean te Kauring e kauringia aroia ngkoa ni beku iroun Iehova ma te kimwareirei. Iangoa ana katoto Monica. c E a  manga moana ana uarongorongo neiei n tain te COVID-19. Imwini kaean te Kauring n 2021 ao e taku: “E rangi n okoro irou te Kauring aei. Ai tibwa te moantai i nanon 20 te ririki ae I a kona ni manga uarongorongo nakoia aomata ao ni kaoia nakon te Kauring. I kabanea nanou iai ibukina bwa I rangi ni kakaitau n te bwai are e karaoia ibukiu Iehova ao Iesu.” (TaiAre. 103:1-4) E ngae ngke a butimwaea ara kakao aomata ke aki, ma ti kabanea ara konaa ni kaoia tabemwaang nakon te Kauring n ataakin ae e kakaitau Iehova n ara kakorakora.

11. E kangaa Iehova ni kakabwaiaa ara kakorakora ni kaoia aomata nakon te Kauring? (Akai 2:7)

¹¹ E a tia Iehova ni kakabwaiaa ara kakorakora ni kaoia aomata nakon te Kauring. E ngae ngke iai kaetieti ake a kateaki ibukin te COVID-19 n 2021, ma mwaitiia aika a kaea bon 21,367,603. E kaania uoua ao te iterana okiokini mwaitiia Ana Tia Kakoaua Iehova n te aonnaba n te ware anne! Ni koauana, e aki tabe Iehova ma mwaitiia aomata aika a kaea, ma e tabeakinia aomata n tatabemania nako ake a roko. (Ruka 15:7; 1Tim. 2:3, 4) Ti kakoauaa ae e kabongana Iehova ara mwakuri ni kakao aei, ni buokira ni kuneia aomata aika raoiroi nanoia.—Wareka Akai 2:7.

12. Baikara bwaai aika e kona ni kangaanga iai iroura bwa ti na kaea te Kauring? (Nora te taamnei.)

¹² E a kaman taekinna Iesu bwa ni kabaneani boong, ti na boo ma kangaanga aika kakaokoro n aron aia kakaaitara ara utu, te bwainikirinaki, buaka, aoraki aika kamamate ao a mwaiti riki. (Mat. 10:36; Mareko 13:9; Ruka 21:10, 11) N taai tabetai e a kona ni kangaanga iroura kauringaani maten Iesu ibukini baikai. Tera ae a karaoia taari bwa a aonga n tokanikai i aoni kangaanga aikai, ao e kangaa Iehova ni buokiia?

13. E kangaa Iehova ni kakabwaiaa ninikorian Artem ao ana motinnano ni karaoan te kauring ngke e kabureaki?

¹³ Te kabureaki. A karaoa aia kabanea ni konaa ni kauringa maten Iesu tarira ake a kabureaki ibukin aia onimaki. Iangoa ana katoto Artem. N namwakainan te Kauring n 2020, e a katukaki n te ruu ni kaikain teuana ae 17 te mita raababana ma abwakina, ae kaainaki irouia buure aika niman n te tai anne. N aki ongea karabuutinakina, ma e kamanenai baike a reke irouna ibukin te bwerena ao te wain ao ni baireia bwa e na karaoa te kabwarabwara ibukin te Kauring i bon i bukina. Ma buure ake tabeman a momoko ao n taetaebuaka. Tera ae e karaoia? E bubutiia ngkana a kona ni katoka moa aia taetaebuaka ao aia moko i nanon tii teuana te aoa. E rangi ni mimi Artem bwa a kukurei buure aikai n aki moko ke n taetaebuaka n tain te Kauring. E taku teuaei, “I tuangia ngkana I kona n taekina taekan te Kauring nakoia.” E ngae ngke a taku bwa a aki kan ongora, ma imwin noran ao ongoraean Artem ni karaoa te Kauring, a a titirakinna taekan te Kauring.

14. A kangaa ana aomata Iehova ni karaoa te Kauring n aki ongea butinakon te aoraki ae te COVID-19?

¹⁴ Butin te aoraki ae te COVID-19. Ngke e buti te aoraki aei, ao a aikoa kona ana aomata Iehova n ikotaki ni kaea te Kauring. Ma e aki tukaki iai karaoan te Kauring d irouia. Ekaretia ake a kona n toma ma te intanete a karaoa te Kauring rinanon te itaramata n te tareboon. Ma tera aroia mirion ma mirion ake a aki kona n toma ma te intanete? N aaba tabeua, a karaoaki babaire bwa a aonga aomata ni matakuakina te kabwarabwara n te  terewitin ke n ongoraeia n te rerio. Irarikina a rawea te kabwarabwara kaain te aobiti n tararua n taetae aika raka i aon 500, bwa a aonga naake a mena n taabo aika tionako ni karaoa te Kauring. Ao taari mwaane aika kakaonimaki a bairei kanakoan rawerawe aikai nakoia ake a kainnanoia.

15. Tera reireiam man ana katoto te aine ae reirei n te Baibara ae Sue?

¹⁵ Te Kakaaitara mairouia ara utu. Te kangaanga ae buburakaei irouia tabeman ae aikoa kona iai ni kaea te Kauring boni kaitaraaia mairouia aia utu. Iangoa ana katoto te aine ae reirei n te Baibara ae Sue. N 2021 n te bong are imwain raoi te Kauring, e a tuanga ana tia reirei n te Baibara neiei ae e a aki kona ni kaea te Kauring ibukina bwa a kaitaraa ana utu. E wareka Ruka 22:44 ana tia reirei n te Baibara. Imwina e kabwarabwaraa nakoina bwa ngkana ti rinanoni kangaanga, ti riai ni kakairi n ana katoto Iesu ngke e kawara Iehova n te tataro ao n onimakinna raoi. N te bong are imwina, e a katauraoa te bwerena ao te wain Sue ao ni matakuakina te kabwarabwara ae okoro ibukin te Kibu n te Ingabong i aon te jw.org. N te tairiki anne, e rin n ana ruu n tii  ngaia ao e a ira naba te Kauring rinanon te tareboon. Imwin anne, e korea ae kangai neiei nakon ana tia reirei n te Baibara: “I rangi ni kaungaaki iroum ngkoananoa. I karaoi bwaai ni kabane ake I konaa ibukini kaean te Kauring, ao Iehova e buokai iai. I a aki kona ni kabwarabwaraa kukureiu ao au kakaitau nakon Iehova!” N am iango e kona ni buokiko Iehova ngkana ko kaaitara ma te kangaanga ae aron anne?

16. E aera bwa ti kakoauaa ae e na boni kakabwaiaa ara kakorakora Iehova ibukini kaean te Kauring? (I-Rom 8:31, 32)

¹⁶ E rangi ni kakaitau Iehova n ara kakorakoraa ni kaeani kauringaani maten Iesu. Ti kona ni kakoauaa ae e na kakabwaiaira ngkana ti kaota ara kakaitau n te bwai ae e a tia ni karaoia ibukira. (Wareka I-Rom 8:31, 32.) Ngaia are ti bia motinnanoia bwa ti na kaea te Kauring n te ririki aei ao ni karaoa riki ae bati ibukin Iehova n namwakainan te Kauring.