1. Mókà dò ẹ̀b ní e Jósẹ̀f beè kpeesĩ́ ló é, vaá a beè labví láb naa vàẹ?

 JÓSẸ̀F ea dú nvín Jékọ̀b beè kpeesĩ́ ló kà agẹ bá ẹ̀bmà. Ene kà ńnváá beè kọ́ nèe kọọ̀: “Dù gé mà ḿ ló.” Ńnvááí beè vaà Pọ́tifà ea dú a tẹ̀ tọ. Jósẹ̀f náa beè zìgà. Sìgà nen deè nieí é láá bĩiná kọọ̀, ‘Éé ní ea náa vaá Jósẹ̀f náa beè zìgà ge dọ bá nàkà ẹ̀bmàí ẽ́?’ Pọ́tifà náa beè di tọ. Bọọ èlmà tõ̀ò, Jósẹ̀f beè gyóòlo ea beè di tọá; vaá ńnvááí é láá naa kọọ̀ nu á tàvàlàẹ́ ló be náa zigà nú ea kọ́. Sõò kọ̀láá bé e ńnvááí piigà naa, Jósẹ̀f náa beè zìgà nú ea kọ́. Ló éé? A beè kọọ̀: “Éé ní ea é náa kọ ḿ sí àgẹbá pọ́lọ́í vaá sí pọ́lọ́ uú boo Bàrì e?”​—⁠Jén. 39:​7-12.

2. Jósẹ̀f beè naa và nyimá kọọ̀ ge kuná vaà dóm dú nú ea bẽ́émá Bàrì e?

² Éé ní ea beè naa kọ Jósẹ̀f nyimá kọọ̀ a Bàrì é ẹb gè kuná vaà dóm naamá kà ‘àgẹbá pọ́lọ́’ ẹ́? Mm̀ nú ea é tóólá bàà gbò gbáá aa ló tṍóá, bà gáà beè emi Log E Bàrì Beè Nè tenmá Bá Mózìs ea kọ́ọ̀, “Nóo íè ge kuná vaà dóm.” (Ẹ́x. 20:14) Sõò Jósẹ̀f beè nyimá kọọ̀ ge kuná vaà dóm é palàge bẽemá Jìhóvà. Dì belí nu dòòmà bá, Jósẹ̀f beè nyimá kọọ̀ Jìhóvà beè noo kọọ̀ ílà dóm nè va á di zẹ̀ẹ̀ ene kà págbálà nè ene kà pábia. Vaá a beè láá dã nágé nú ea kil ló bàà tóm e Jìhóvà beè kpènà kà a nómá kà ea kọlà Sérà tṍó e bà géè gbĩ́ gè kunáe. Níà bé e Bàrì beè kpènà Rìbékà ea dú vaà Áízèk naa ẽ́. (Jén. 2:24; 12:​14-20; 20:​2-7; 26:​6-11) Tṍó e Jósẹ̀f bugi togó boo gbò nuí, a beè gbóó dã́tẽ́ ló nú e Jìhóvà ẹb kọ à lelà nè nú e bè náa lelà. Boo béè kọọ̀ Jósẹ̀f beè vùlè a Bàrì, a beè vùlè nàgé gbò kpãà lé lab dògò Jìhóvà, vaá beeláfùl ge tõó boo.

3. Éé ní eé ló bel boo mm̀ nakà togó belí é?

 ³ É kọọ̀ ò vulè lé lab dògò? Mm̀ kà kà, ò vulè. Sõò tọ́ọ̀ bẹ̀ì née gbõomà, vaá be née ọ́ẹ̀ dẽe, èé láá dààmà togó gè ẹ̀b lé lab dògò belí bé e pá bàlà boo ẹb naa. (Àìz. 5:20; Róm̀ 12:⁠2) Vóà naa, èé ló bel boo nú e lé lab dògò dú nè bélè eé íe lọl ló gè vùlè. Tṍó e ni ló bel boo níá lọ̀l, è gbóó ló bel boo taà kà nú eé náa kọbé è láá kpáá palàge vùlè gbò nóòkúu Jìhóvà.

4. Mókà lọ̀ bug ní e gã́bug nen ólò ié kilma ló neǹ lé lab dògò e?

⁴ Tṍó e gbò nen gé kọ́ nu ea kil ló neǹ lé lab dògò, bà ólò bugi togó kọọ̀ níà neǹ dàlà kpá ló boo, nen ea ólò gbẹ́ dõòna gbò, àbèè nen ea ólò ẹ̀b a bá kọọ̀ à léèlìè elìè dõòna gbò. Sõò gbò kpãaá palàge bẽemá Bàrì. Tṍó e Jíízọ̀s beè di boo kunukẽ̀í, a beè gbẹ́ gbò tùle bõonaló fã̀ e ba beè di mm̀ a deeá, e ba beè noo baálà nòòkúù lé lab dògò ge tõó boo. (Ẹ̀klì. 7:16; Lúùk 16:15) Neǹ lé lab dògò náa ólò ẹ̀b a lóó kọ à léèlìè elìè dõòna gbò.

5. Dẹ̀ẹ̀a boo nú e Kpá Káí kọ́, éé ní e lé lab dògò dú é? Nè nu dòòmà bá.

⁵ Lé lab dògò níà kà lé kpãa. À tõó dọ̀ ge naa nú ea lelà kèsĩ́ Jìhóvà Bàrì. Mm̀ Kpá Káí, moǹ bel ea kọkà lé lab dògò gé lóá bel nyòòmà ge tõó boo gbò nòòkúu ea palàge bọọ​—⁠ea dú gbò nòòkúù Jìhóvà. Dì belí nu dòòmà bà, Jìhóvà beè nè log kọọ̀ gbò ùlà ki á ié “ge tú nu gè dòòmà nu ea dú kà kà.” (Dìt. 25:15) Moǹ bel Híbrù e bà tab naamá “nu ea dú kà kà” é láá dú gè tàb naamá “lé lab dògò.” Vòà naa, nen ea gbĩ́ gè naa nú ea léémá Bàrì é íe ge ló kà kà bel tṍó ea gé zọ gbò nen naaá nu. Nen lé lab dògò ólò vùlè nàgé lé bèèla​—⁠à ólò bẽemáe tṍó e bà tú pọ́lọ́ bá sẹ̀ẹ̀mà gbò nen. “Kọbé o láá tõonii íb dùm ea é nvèè ka ló [Jìhóvà] vaá leemáe mm̀ kọ̀láá sĩ́deè,” nen lé lab dògò ólò bugi togó boo bé e Jìhóvà ẹb gbò béèlàfùl ea ne naa.​—⁠Kọ́l. 1:⁠10.

6. Éé ní ea náa vaá èé láá dẹlẹ nyíé boo gbò nòòkúù Jìhóvà ea kil ló lé nè pọ́lọ́ ẹ́? (Àìzáíà 55:​8, 9)

⁶ Kpá Káí kọ́ nú ea kil ló Jìhóvà kọ à dú Tẹ̀ Íè lé lab dògò. Boo béè vó, à dú gè kolíe “kiẽ̀e e lé lab dògò ólò tõo.” (Jèr. 50:⁠7) Boo béè kọọ̀ Jìhóvà dú Neǹ Dèmnù, áá ẹlẹ ní ea lela ló gè noo gbò nòòkúu ea kil ló nú ea lelà nè nú ea dú pọ́lọ́ ẹ́. Née é láá nyimá ló nú ea lelà nè nú ea dú pọ́lọ́ belí bé e Jìhóvà nyímá naa, boo béè kọọ̀ ẹlẹ gbõomá. (Pró. 14:12; bugi Àìzáíà 55:​8, 9.) Náa kal ló béè vó, èé láá tõó boo gbò nòòkúù lé lab dọ̀gò Bàrì, boo béè kọọ̀ a beè dèmii mm̀ a bèla. (Jén. 1:27) Vaá à ólò leemái gè naa vó. Vulè e íè kilma ló bẹẹ Tẹ̀ ólò naa kọ é pììga boo gè nóe dẹ̀ẹ̀a boo bé e bẹẹ kpóó sim tùlà naa.​—⁠Ẹ́fẹ. 5:⁠1.

7. Éé ní ea náa vaá è ié bíi ló gbò nòòkúu e dẹlẹ̀ nyíé boo é? Nè nu dòòmà bá.

⁷ À ólò dọ̀ bélè nèi tṍó e tõò boo gbò nòòkúù Jìhóvà ea kil ló lé nè pọ́lọ́. É kọ ò nyímà ló nú ea náa è kọ́ vó? Dòòmà dẽe ló kọọ̀ buù kà kómpìnì e bà ólò tìb tọ dõogẽ tenmà ãa sĩ́deè ge tìbmà tọ. Àé tãagẽ kọ̀láá nen. Vaá beè gbò dóm biè ooà aa ló gè ẹ̀b gbò e kpá ló va zọ belí bé e ba beè olòó naa, sìgà nen láá á ù. Mm̀ kà kà, tṍó e gbò nen ténmà log e kọ̀láá nen dẹlẹ nyíé boo vaá è tõó boo, à ólò kpènài. Níà bé e gbò nòòkúù Bàrì ea kil ló lé nè pọ́lọ́ ólò kpènài naa ẽ́.

8. Mókà gbò tã́áná dee bá ní e gbò e bà vulè ge naa nú ea lelà é íe é?

 ⁸ Jìhóvà ólò tãanè deè bá gbò e bà piìga boo gè tõó boo gbò a nòòkúu. Jìhóvà zigà kọọ̀: “Gbò lé lab dògò ní e bàé tõó boo kunukẽ̀í ẽ́, Vaá bàé tõó boo dọ̀ọ̀mà dè-dè.” (Ps. 37:29) É kọọ̀ òó láá dòòmà dẽe ló bé e gbò nen é dí mm̀ gbaa ló, fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló, vaá ié ẹ́ẹ́ nyíe naa tṍó e kọ̀láá nen tõó boo gbò nòòkúù Jìhóvà? Níà íb dùm e Jìhóvà gbĩ́ kọ ó dé kpéè ló é. Mm̀ kà kà, buù bẹ̀ì íè gbò lé bug ea náa kọ é vùlè lé lab dògò! Mósĩ́ deè ní eé láá agẹlẹ ló vulè e íè kilma ló nakà kpãaí ẽ́? Naanii èé bugi togó boo taà kà nú eé láá naa.

9. Éé ní ea é nveè bá nèi kọ é vùlè lé lab dògò e?

⁹ 1: Vùlè nen ea beè nvèè gbò nòòkúuá kẽ. Kọbé è láá vùlè lé lab dògò, à dú bíi kọ é kpáá palàge vùlè nen ea beè nvèè gbò nòòkúu ea kil ló lé nè pọ́lọ́. Bé e kpáà vùlè Jìhóvà naa, níà bé eé kpáá palàge vùlè gbò a nòòkúù lé lab dògò naa ẽ́. Dì belí nu dòòmà bá: Be Ádàm nè Íìv beè vùlè Jìhóvà, bà náa gáẹ̀ beè lọ̀lìe togó kè bá.​—⁠Jén. 3:​1-6, 16-19.

10. Éé ní e Ébràhàm beè naa kọbé à láá palàge dã́tẽ́ ló bé a Jìhóvà bugi togó naa ẽ́?

¹⁰ Mm̀ kà kà, née gbĩ́ gè ié íb lọ̀ e Ádàm nè Íìv beè iéá. Èé láá kpèg íb gbò lọ̀á be è kilsĩ́ gè nó nu ea kil ló Jìhóvà, zaava ló gbò a kpãa, vaá pììga boo gè dã́tẽ́ ló bé ea bugi togó naa. Tṍó e náà vó, bẹẹ vulè kilma ló Jìhóvà é kpáá bọọ dọ ló. Bugi togó boo nú ea kil ló Ébràhàm. A beè palàge vùlè Jìhóvà. Kọbèè tṍó ea beè tàvàlàẹ́ ló gè dã́tẽ́ ló a béèlàfùl, náa beè lọ̀lìe togó kè bá. Tãa vó, a beè gbĩ́ gè kpáá nyimá ló Jìhóvà leevè. Dì belí nu dòòmà bá, tṍó ea nyímà kọọ̀ Jìhóvà é gé kyọ̀sĩ́ Sọ́dòm nè Gòmórà, pọ̀ beè zẹ́ẹ́ siíe kọọ̀ Bàrì ea dú nen ea ólò ‘beelá bel ló zivèkà boo kunukẽ̀í’ é kyọsĩ́ gbò pọ́lọ́ lab dògò bií ló gbò lé. A beè tõó ló Ébràhàm belí kọọ̀ nyìmànù á gé m, vó beè naa kọ á kìlmà kpá ló kẽ vaá bĩiná gã́bug bíb Jìhóvà. Jìhóvà beè ĩ̀ìmà vaá aalá nèe. Dee deè nvée, Ébràhàm beè gbóó nyimá kọọ̀ Jìhóvà ólò ẹ̀b mm̀ nyíè nen vaá náa ólò nè kpọ̀ té gbò e bà dọ log bií ló gbò e bà náa dọ log.​—⁠Jén. 18:​20-32.

11. Mósĩ́ deè ní e Ébràhàm beè zogè kọ à vulèè vaá dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà ẹ?

¹¹ A beè palàge tọá ló Ébràhàm tṍó ea zọ Jìhóvà loá sọ́l ea kil ló boǹ Sọ́dòm nè Gòmórà. Mm̀ kà kà, a beè gbóó kpáá palàge vùlè vaá fã̀ dẽè a Tẹ̀ èlmà bé ea beè zẹ́ẹ́ dì naa. Sìgà gbáá aa ló tṍóá, bé e Ébràhàm dẹlẹ nyíé boo Jìhóvà naa beè bã kè bá kà agẹ bá ẹ̀bmà. Jìhóvà beè kọ́ nèe kọ á tú a nvín Áízèk ea vulè vaamàè gyọ́ọ neèe. Sõò kátogóí, Ébràhàm a palàge nyimá ló a Bàrì, boo béè vó, náa beè bĩiná náe tọ́ọ̀ kà bíb. Ébràhàm beè gbóó di kpènà ló gè naa kọ̀láá kà nú e Jìhóvà kọ́ nèe. Kọbèè vó, dòòmà dẽe ló bé ea beè palàge zọ̀ẹ naa tṍó ea ni kpóógá dee ló gè tú a nvín vaamá gyọ́ọ! Ébràhàm beè iè ge bugi togó boo nú ea ni nó ea kil ló Jìhóvà. A beè nyimá kọọ̀ Jìhóvà náa é náa nú e bè náa lelà àbèè ge naa nú mm̀ sĩ́dee e vulè á gé m. Dẹ̀ẹ̀a boo bel e neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè kọ̀, Ébràhàm beè bugi togó kọọ̀ Jìhóvà é kẽee a nvín Áízèk ea beè vùlèa lọl kemà ú. (Híb. 11:​17-19) Boo béè kọọ̀ Jìhóvà beè zìgà kọọ̀ Áízèk é dú tẹ̀ boo ene kà dó, vaá tṍóá Áízèk gáà beè ie nvín. Ébràhàm beè vùlè Jìhóvà, vó beè  naa kọ á dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ a Tẹ̀ é náa nú ea lelà. Zìgà ea íe beè naa kọ á gbàntṍ ló Jìhóvà náa kal ló béè kọọ̀ a beè palàge tàvàlà.​—⁠Jén. 22:​1-12.

12. Mósĩ́ deè ní eé láá nó Ébràhàm ẽ? (Psalm 73:⁠28)

¹² Mósĩ́ deè ní eé láá nó Ébràhàm ẽ? Dì belí Ébràhàm, à dú bíi kọ é kilsĩ́ gè nó nú ea kil ló Jìhóvà. Tṍó e náà vó, èé kpáá palàge tõo bã̀é ló vaá vùlèe. (Bugi Psalm 73:28.) Ge bumá bẹẹ bug é náa kọ é bugi togó belí Jìhóvà. (Híb. 5:14) Vó é náa kọọ̀ é kìn ge naa nú ea dú pọ́lọ́ tṍó e nen tú ẹ̀bmà siimáí ló. Née é bugi togó boo gè naa nú ea é biile nyíè bẹẹ Tẹ̀ vaá kyọ̀ bẹẹ gbaa ló kìlmàé ló. Mókà dõòna sĩ́deè ní eé láá zogè kọ é vulè lé lab dògò e?

13. Mósĩ́ deè ní eé láá kpó nvéè lé lab dògò e? (Próvẹẹ̀b 15:⁠9)

¹³ 2: Pììga boo gè toní vulè kilma ló lé lab dògò buù dee. Dì belí bé e ólò piiga boo gè gànè ló kọbéè bẹẹ nom̀ kpá ló aga ló naaá, níà bé ea é bĩiná nágé sìà kpóó ló kọbé è láá toní vulè kilma ló gbò nòòkúù lé lab dògò Jìhóvà naa ẽ́. Níà nú eo é láá naa kọ̀láá dee. Jìhóvà nyímá nu, vaá náa ólò ẹ̀bmà dẽe kọ é naa gbò nú e bè née é láá naa. (Ps. 103:14) À náa kọ é àgala boo kọ à ólò vulèè “nen ea kpó nvéè lé lab dògò.” (Bugi Próvẹẹ̀b 15:⁠9.) Be è gbĩ́ gè teá tùlà ene kà nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́ mm̀ bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà, èé síá kpóó ló kọbé è láá ié. Níà tẽ̀ènè kà nú e ólò naa tṍó e gé kpó nvéè lé lab dògò e. Jìhóvà é ĩimà vaá nvèè bá nèi kọbé è láá sìm kilsĩ́.​—⁠Ps. 84:​5, 7.

14. Éé ní ea dú ‘báà kpọ́gọ́lọ́ lé lab dògò ea é kpenài nù báná nyíe’ ẽ́, vaá éé ní ea náa è ié bíi ló é?

¹⁴ Jìhóvà kẽeí nyíe kọọ̀ lé lab dògò náa dú nyìè tò nèi. (1 Jọ́ọ̀n 5:⁠3) Tã vó, à ólò kpènài, vaá à dú nú e íè bíi ló buù dee. Kẽ̀èa boo gbò nuù bé e neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè kọ́ nú ea kil lóá. (Ẹ́fẹ. 6:​14-18) Mókà ea di zẹ̀ẹ̀ ní ea ólò kpènà nyíè neǹ bé é? Níà “Báà kpọ́gọ́lọ́ ea kpenài nù báná nyíe,” ea tõó dọ̀ gbò nòòkúù lé lab dògò Jìhóvà. Dì belí bé e báà kpọ́gọ́lọ́ ólò kpènà nyíè nen bé naaá, níà bé e gbò  nòòkúù lé lab dògò Jìhóvà é láá kpènà íb nen eo dúù naa ẽ́. Vóà naa, à palàge dú bíi kọ é nvèà gbò nuù bé e báà kpọ́gọ́lọ́ lé lab dògò ea é kpènài nù báná nyíe di zẹ̀ẹ̀a!​—⁠Pró. 4:⁠23.

15. Mósĩ́ deè ní eo é láá bọá báà kpọ́gọ́lọ́ lé lab dògò ea é kpenà ni nù báná nyíe ẽ́?

¹⁵ Mósĩ́ deè ní eo é láá bọá báà kpọ́gọ́lọ́ lé lab dògò ea é kpenà ni nù báná nyíe ẽ́? Òó láá naa vó tení dú ló gè bugi togó boo gbò nú e Bàrì gbĩ́ kọ ó naa tṍó eo gé ne béèlàful buù dee. Tṍó eo gé ne béélàfùl ea kil ló nú eo é ló bel kilma ló, sọ́l eo é pãane tṍ ló, fíìm eo é ẹb, àbèè gbò kpá eo é bugi, zẹ́ẹ́ bĩiná o bá kọọ̀: ‘Éé ní em é gé nvee nyíe ẽ́? É kọọ̀ Jìhóvà ténmà gé gbò nuí? Sẹ̀ gbò nuí nveè sãa kúm gbò lab e bè náa õoà, dùm zààlì kẽ, dùm gọ̀l òò, nè dùm kùlù-kúlù​—⁠ea dú gbò nú e Jìhóvà ẹb kọ à dú pọ́lọ́ lab dògò e?’ (Fíl. 4:⁠8) Beè gbò béèlàfùl eo neè gbááá ló bùlà Jìhóvà, òé sọtọ́ deè kọọ̀ gbò a nòòkúù lé lab dọ̀gò á kpènà o nyíe.

16-17. Mósĩ́ deè ní e nú ea di mm̀ kpá Àìzáíà 48:18 náa kọ é àgala boo kọọ̀ èé láá tõó boo gbò nòòkúù Jìhóvà dọ̀ọ̀mà dè-dè e?

¹⁶ É kọọ̀ à íe dee eo beè bugi togó kọọ̀ nóo é láá kilsĩ́ gè tõó boo gbò nòòkúù lé lab dọ̀gò Jìhóvà lọl dee tẹlẹ dee, àbèè lọl gbáá tẹlẹ gbáá? Bugi togó boo ene kà nu dòòle ló e Jìhóvà beè loomá bel, ea di mm̀ kpá Àìzáíà 48:18. (Bugi.) Jìhóvà zigà kọọ̀ bẹẹ lé lab dògò é “bélí kpoò múú ea di sĩ́ pène.” Dòòmà dẽe ló kọọ̀ ò di élá gã́ pène eo gé ẹb gbò kpoò múú ea gé igá lee. É kọọ̀ òó gbóó ié tã̀àgã̀ bùlà kọọ̀ à íe dee e gbò kpoò múúá náa é beè ìgà nà? Ẽ́èe! Ò nyímà kọọ̀ gbò kpoò múúa a tõo naaá mm̀ gã́bug tõ̀ò gbáá, vaá àé kilsĩ́ gè dì naaá lee.

¹⁷ O lé lab dògò é láá belí kpoò múú ea di sĩ́ pèneá! Mósĩ́ deè e? Tṍó eo gbĩ́ gè nè béèlàfùl, zẹ́ẹ́ bugi togó boo nú e Jìhóvà gbĩ́ kọ ó naa. Vaá ò gbóó naa. Kọ̀láá bé e béèlàfùl eo neè tavàlà naa, o Tẹ̀ ea vulè ni é kilsĩ́ gè nvèè bá nè ni kọbé ò láá tõó dùm ea gbááá ló gbò a nòòkúù lé lab dògò buù dee.​—⁠Àìz. 40:​29-31.

18. Éé ní ea náa èé íè ge òòà aa ló gè beelá bel ló dõòna gbò dẹ̀ẹ̀a boo bé e beele ẹb nu naa ẽ́?

¹⁸ 3: Sọ̀bá bèèla bel gbẹẹ́ bá Jìhóvà. Boo tṍó e gé piìga boo gè tõó boo gbò nòòkúù lé lab dògò Jìhóvà, èé íè ge òòà aa ló gè gbẹ́ dõòna gbò nè ge ẹb bẹẹ lóó kọ è léè èl dõòna gbò. Tãa vó e ẹbvì dõòna gbò tẹlẹ kẽ belí kọọ̀ bà náa gé náa nú ea lelà, à bọ́ló kọ é kẽ̀èa boo kọọ̀ Jìhóvà ní ea dú ‘nen ea ólò beelá bel ló zivèkà boo kunukẽ̀í’ ẽ́. (Jén. 18:25) Jìhóvà gáà nèi tóm kọ é beelá bel. Kàsĩ́, Jíízọ̀s beè kọọ̀: “Ó gá gbẹi dõòna gbò, kọbé Bàrì náa gbẹ́i.”​—⁠Matt. 7:⁠1. *

19. Mósĩ́ deè ní e Jósẹ̀f beè zogè kọ à dẹlẹ̀ẹ̀ nyíé boo bèèla bel Jìhóvà ẹ?

¹⁹ Naanii èé kpáá bugi togó boo nu dòòmà bá Jósẹ̀f ea beè dú neǹ lé lab dògò. Náa beè zìgà ge gbẹ́ dõòna gbò, bãana gbò e bà tú pọ́lọ́ bá sẹ̀ẹ̀màe. Pá a vígà beè bòmie, oóe naamá gyóòlo, vaá kọ́ nè ba tẹ̀ kọọ̀ à ú. Tṍó e gã́bug gbáá ni téní, Jósẹ̀f beè gbóó kpáá gbaaá ló pá ba tọ. Tṍó e Jósẹ̀f dú nen ea gé lẹẹlà bel ló zivekà dó, à gáẹ̀ beè beè láá tú bììla nyíe beemá bel ló pá a vígà vaá kpẽ́ pọ́lọ́ e bà beè síeá. Náa kal ló béè kọọ̀ pá vígà Jósẹ̀f beè aa deè ọgá, pọ̀ beè sií va kọọ̀ àé láá  naa vó. Sõò Jósẹ̀f beè kọ́ nèva kọọ̀: “Pọ̀ á gá siíi. É kọọ̀ ndaà Bàrì?” (Jén. 37:​18-20, 27, 28, 31-35; 50:​15-21) Jósẹ̀f beè kìlmà kpá ló kẽ vaá sọ̀bá belá gbẹẹ́ bá Jìhóvà kọ á beelá.

20-21. Mósĩ́ deè ní eé láá òòà aa ló gè ẹb bẹẹ lóó kọ è léè el dõòna gbò e?

²⁰ Dì belí Jósẹ̀f, è ólò sọ̀bá bèèla bel gbẹẹ́ bá Jìhóvà. Dì belí nu dòòmà bá, née ólò sẹlẹ ló belí kọọ̀ è nyímà ló nú ea náa vaá bẹẹ gbò vígà págbálà nè pábia ólò labví láb naa vó. Née é láá nyimá nú ea di nyíè nen; áá ‘Jìhóvà ní ea ólò nyimá gbò bug ea di nvéè’ láb e nen lábví é. (Pró. 16:⁠2) À vulè kọ̀láá nen, gbò e bà aa kele-kele bálá sĩ́ vaá naa nú mm̀ kele-kele sĩ́deè. Vaá à síèi kpóó ló kọ é ‘tú bẹẹ kètẽ́ nyíe zogè’ dõòna gbò. (2 Kọ́r. 6:13) È ólò pììga boo gè vùlè kọ̀láá kà pá vígà, níì ge gbẹ́ va nì.

²¹ Níí tõo nagé dọ̀ kọọ̀ née é gbẹ́ gbò e bà náa ólò fã̀ Bàrì. (1 Tím. 2:​3, 4) É kọọ̀ òó láá gbẹ́ o dúà ló e bè náa ólò fã̀ Bàrì, vaá kọọ̀, “Gbálà ala náa é láá bã mm̀ bõ̀ònatõ̀ò tọ́ọ̀ dee”? Ẽ́èe, níà dàlà kpá ló boo, vaá ò ẹbví o bá kọọ̀ ò léèlìè elìè dõòna gbò. Jìhóvà dì ea gé ne nèà deè “dénè gbò nen e bà di kọ̀láá ke tõ̀ò” kọ bà á ọ́gá ló ba pọ́lọ́. (Tóm 17:30) Olòó kẽ̀èa boo kọọ̀ ge ẹ̀b o bá kọ ò léè el dõòna gbò dú pọ́lọ́.

22. Éé ní ea náa ò beeláfùl ge vùlè lé lab dògò e?

²² Vulè e íè kilma ló gbò nòòkúù lé lab dògò Jìhóvà é náa kọọ̀ nyíéi á ẹẹ vaá nvèè bá nè dõòna gbò kọ bàá tõo bã̀í ló nè bẹẹ Bàrì. Naanii mè née é ooà aa ló gè “ié tàn ge naa nu e Bàrì gbĩ́.” (Máát. 5:⁠6) Agala boo kọọ̀ Jìhóvà mon bé eo gé piigà naa vaá nyíée ẹ́ẹ tṍó eo sim kilsĩ́. Nyíé ni á gá tã̀àgã̀ tṍó eo monì gbò e bà di mm̀ bàlà booí e bà gé kpáá palàge labví gbò láb ea dú pọ́lọ́! Olòó kẽ̀èa boo kọọ̀ “Jìhóvà vulè gbò lé lab dògò.”​—⁠Ps. 146:⁠8.