1922—Enè Gbò Gbáá Ea Kil Nvéeá
“BÀRÌ . . . néi . . . béè fẹ̀ tení dú ló . . . Jíízọ̀s Kráìst.” (1 Kọ́r. 15:57) Gbò belí ní e ba beè sà naamá togó bel gbáá 1922 e, vaá a beè naa kọọ̀ gbò nvín nò Kpá Káí á agala boo kọọ̀ Jìhóvà é neè va kpẽ́ boo béè ba bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Mm̀ gbááá, Jìhóvà beè nè kpẽ́ gbò e bà beè tú bẹ̀à sã́ bùlà kọọmá kpẹ̀a. A beè tãanè va deè bá tṍó e bà daamà togó gè emí bẹẹ gbò kpá vaá tú lédìò kọọmá kpẹ̀a. Sìgà tṍó aa ló tṍóá, a beè kpáá dọa bàlà kẽ kọọ̀ Jìhóvà géè tãanè deè bá pá a gbò. Gbò Nvín Nò Kpá Káíí beè sẹlẹ ene kà pọ̀bkà bõ̀ònaló e náa é láá táí nyíe ea beè sẹ̀ẹ̀à gbẹá Cedar Point, Ohio, U.S.A. Nú ea beè naaá gbẹá pọ̀bkà bõ̀ònalóá beè tọá ló tóm Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà lọl tṍóá tẹlẹ̀ kátogóí.
“LỌ̀Ọ̀GÀ BÙLÀ EA BEÈ PALÀGE ẸẸLẸ̀I NYÍÉ”
Bé e tóm gè kọ́ kpẹ̀a kpáá bọọ́ gbàà naa, níà bé e gbò nen beè kpáá ié bíi ló bẹẹ gbò kpá naa ẽ́. Pá vígà e ba beè di Bẹ́tẹẹ̀l ea di Brooklyn géè emí bẹẹ gbò kpá, sõò dõòna kà kómpìnì ní ea géè nvèè kóó nvée ẽ́. Mm̀ gbò ẽ́ e kómpìnìa náa beè láá nvèè nà kóó nvéè gã́bug bẹẹ kpá, née beè láá kọ ná kpẹ̀a, vó beè naa Vígà Rutherford á bĩiná Vígà Robert Martin ea di togó gè emí bẹẹ gbò kpá beè beele é láá nvèè kóó nvéè bẹẹ gbò kpá.
Vígà Martin beè kọọ̀, “Lọ̀ọ̀gà bùlàí beè palàge ẹẹlẹ̀i nyíe boo béè kọ à tõó dọ̀ kọọ̀ èé gbóó ié tọọ̀ tóm gè tõo emí, naa príǹt, vaá nvèè kóó nvéè bẹẹ gbò kpá.” Pá vígàí beè bàn tọ ea di nòmbà 18 Concord Street ea di Brooklyn vaá zalí gbò nuù tóm ea dú bíi nvee m.
Nyíè dénè nen náa beè ẹẹ ló nakà ãa nòònùí. Nen ea di togó kómpìnì e ba beè olòó nvèè kóó nvéè bẹẹ gbò kpáá beè kãa bẹẹ tọọ̀ tómí. A beè kọọ̀: “Boolo ní eo íèi gbò lé nu ge siimá tóm ẽ́, sõò tọ́ọ̀ bọ̀ì nóo é láá tui siimai tóm. Mm̀ Kóló ọ̀ọ̀lẹ̀ ẽ́, òó kyọi déne lọlii.”
Vígà Martin beè kọọ̀, “belá é láá dú kà kà, sõò e beè nyimá kọọ̀ Jìhóvà é nveè bá nèi, vaá a beè naa vó.” Vígà Martin beè di lèlà. Póì ńkem̀ tṍó aa ló tṍóá, e beè gbóó olòó tú bẹẹ ãa ńzìí nvèèmà kóó nvéè 2,000 bẹẹ gbò kpá buù dee.
GE KỌ́ KPẸ̀A TENMÁ BOO LÉDÌÒ NÈ GÃ́BUG NEN
Gbáló gè emí gã́bug bẹẹ gbò kpá, Gbò Neǹ Ditõ̀ò Jìhóvà beè tu nágé lédìò kọọmá kpẹ̀a. Boo feebe deè Sunday, February 26, 1922, ní ea dú túá deè e Vígà Rutherford beè nè lòbèl tenmá boo lédìò e.
A beè nè lòbèl ea togó bel kọ́ọ̀ “Millions Now Living Will Never Die” tenmá boo lédíó station ea kọlà KOG gbẹá Los Angeles, ea di California, U.S.A.Gã́bug gbò e bà tóólá 25,000 beè pãane tṍ ló lòbèla. Sìgà ọ̀và beè emí kpá lẹ̀ẹ̀la tóm ge zogè bé e nyíé va ẹ́ẹ̀lìè ló lòbèla naa. Ene nen ea beè emí kpá lẹẹla tómí beè dú Willard Ashford, ea beè olòó tõó Santa Ana, ea di California. A beè õá Vígà Rutherford zaa ló “kà lé lòbèl ea palàge kpe lóí.” A beè kọ nagé kọọ̀: “Kpá ló taà nen ea dú ńdáà tọ géè zọ̀ vaá à gáẹ̀ beè tàvàlàí ló gè sí kẽè lòbèlí, náa kal ló béè kọọ̀ a beè dìí kuló.”
Ba beè kpáá nè nàgé lòbèl tenmá boo lédìò gbò sè ea bẽene. Nyòòmà dee deè nvéè gbááá, Kpá Tọ Kùdẽe Ló beè kọọ̀ nú ea dú “300,000 nen beè pãane tṍ ló gbò lòbèlí tenmá boo [lédìò].”
Bel e bà ló mm̀ gbò kpá lẹ̀ẹ̀la tómá beè siè kpóó ló Gbò Nvín Nò Kpá Káí naa ní e bà zálí kunukẽ̀ ea di Staten Island, e náa beè di kpã́á aa ló Bẹ́tẹẹ̀l ea di Brooklyn, naamá kiẽ́e e bàé ólòó tõo nè lòbèl tenmá boo lédìò. Mm̀ gbò gbáá ea bẽene, Gbò Nvín Nò Kpá Káíá beè gbóó olòó tú lédió station ea kọlà WBBR, kọọmá kpẹ̀a nè gbò nen.
“ADV”
Kpá Tọ Kùdẽe Ló e ba beè emí ló June 15, 1922, beè kọọ̀ pọ̀bkà bõ̀ònaló é sẹẹà lọl September 5 tẹlẹ 13, 1922, gbẹá Cedar Point, Ohio. Nyíè Gbò Nvín Nò Kpá Káíá beè palàge ẹẹ tṍó e bà íná Cedar Point.
Mm̀ túá kà lòbèl e Vígà Rutherford beè nè, a beè kọ́ nèva kọọ̀: “ palàge agalaí boo kọọ̀ Dõò é . . . tã́ànè dee bá nakà pọ̀bkà bõ̀ònalóí vaá bàé kọ́ kpẹ̀a nvee gã́bug ketõ̀ò boo kunukẽ̀í èlmà bé ea ni kọ́á naa.” Gbò e bà géè nè lòbèl gbẹá pọ̀bkà bõ̀ònalóá beè siè kpóó ló pá vígà kọ bàá kilsĩ́ gè kọ́ kpẹ̀a.
Tṍó ea dú deè Friday September 8, nú ea é dú 8,000 nen beè mmá kiẽ́e e bàé tõo nè lòbèla, vaá nyíé va beè palàge ẹẹ ló gè pãane tṍ ló Vígà Rutherford. Bà géè ẹ̀bmà dẽe kọ àé baatẽ́ nú e “ADV,” ea beè di dẽè ba kpá kólá tõó dọ̀. Tṍó e bà ĩ́ìtẽ́ kẽ, sìgà gbò beè mòn ẹ́ẹ́ báà nu e bà úlí ea di gbàn
deè boo ketõ̀ò ge tõo nè lòbèla. Arthur Claus, ea beè aa Tulsa, Oklahoma, ea di U.S.A. sí kẽè pọ̀bkà bõ̀ònalóí beè ĩìtẽ́ kiẽ́e ea é láá palàge dã́ kọ̀láá kà lòbèla, boo béè kọọ̀ tṍóá, kpẹ́ gè loomá bel náa beè dì.“È beè dú kĩí ló gè pãane tṍ ló kọ̀láá kà bel”
Kọbé tọ́ọ̀ nen náa naa nú ea é tãagẽ lòbèla, neǹ togó té pọ̀bkà bõ̀ònalóá beè nègã́ kọọ̀ tọ́ọ̀ nen ea dú kpẹ̀ nvée á gá bã kiẽ́e e Vígà Rutherford gé ne lòbèla. Tṍó ea ni dú 9:30 boo lọ̀ọ̀le, Vígà Rutherford beè gbóó dààmà togó gè ló bel e Jíízọ̀s beè kọ́ mm̀ kpá Máátìù 4:17, ea kọ́ọ̀: “Lẹ̀ẹ̀là bel Bàrì a íná kuló.” Tṍó ea gé ló bel boo bé e gbò nen é dã́ nú ea kil ló Boǹ Méné Bàrì naa, a beè kọọ̀: “Jíízọ̀s beè kọọ̀ tṍó ea é dúè, é dú tṍó bùùlà nù, àé dú gè bõonè ló kà kà gbò e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo.”
Vígà Claus ea beè di kẽè lòbèla beè kọọ̀: “È beè dú kĩí ló gè pãane tṍ ló kọ̀láá kà bel.” Sõò kpálóe beè búló zọ̀ naa ní ea aa tọá àà. Arthur beè aa tọá àà náa kal ló béè kọọ̀ náa beè tànie gè àà boo béè kọ a beè nyímá kọọ̀ bà náa é zigà kọ á kpáá bã na tọá tṍó e Vígà Rutherford gé ne a lòbèl.
Pọ́ì ńkem̀ tṍó aa ló tṍóá, kpálóe beè gbóó dààmà togó gè valí. À kọ́ọ̀ tṍó ea kpáà kyãanìè kilìè kiẽ́e e bà gé tõo nè lòbèla, a beè dãè moǹ bá e bà gé kpá. Níí beè naa kọọ̀ nyíée á palàge ẹẹ! A beè beeláfùl kọ àé dã́è gbò bel e bà gé ló, kọbèè à gá náa à dú ní ea é dẽ́ènìè bãè boo bọ̀b. Vígà Claus, ea beè toolá 23 tṍóá, beè gbóó dẽe bã boo bọ̀b tọá. Gbò kiẽ́e ea náa kọọ̀ ẹ́ẹ́ dee á tení bã mm̀ tọá beè di sèèla, tṍó ea dẽe iná kĩá, a beè palàge “dã́ gbò bel e bà gé ló.”
Sõò níì áá Arthur ní ea beè di kĩáé nì. Sìgà pá a kóò beè dì nàgé boo bọ̀bva. Ene ọ̀và ea bée kọlà Frank Johnson beè síé ló vaá bĩináe kọọ̀, “É kọọ̀ dígílí gíma dì ní bá?”
Arthur beè aalá naa “ẽei.”
Frank à gbóó kọ́ nèe kọọ̀ “Bàrì áálá bẹẹ tã̀àgã ló tení dú ló olo. É kọ ò monì gé pọ̀bkà báà nu ea di kĩí? Níà bánà e bà bọ́ví * Kọ̀láá tṍó ea é kọ́ọ̀, ‘vaá boolo é íè ge veelii, veelii,’ ò gbóó fulii ténì kà dííí.”
ló gbò túlúí. Palàge pãane tṍ ló Judge.Boo béè vó, Arthur beè gbóó faalá gíma elá bànà tṍó e bàé ló belá. Pọ́ì ńkem̀ tṍó aa ló tṍóá, Vígà Rutherford beè gbóó ló bel boo gá ea palàge dú bíi mm̀ a lòbèl. Nyíè Vígà Rutherford beè palàge ẹẹ naa ní e sigà ńkem̀ à vúlí kpã́ tṍó ea gé kọ́ọ̀: “Bọi ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo vaá ò síi kà kà neǹ ditõ̀ò nei Dõo. Kilíí sĩ́ gè bei béi dọ̀ọ̀mà tṍó e kọ̀láá kà kyáá bõ̀ònaló fã̀ é kyọa sĩ́. Kọi kpẹ̀aí inmaí kọ̀láá ketõ̀ò. Bàlà boo é íè ge nyimá kọọ̀ Jìhóvà ní ea dú Bàrì e, vaá Jíízọ̀s Kráìst à dú Méné boo gbò méné nè Dõò boo gbò dõò. Nieí ní ea palàge bọọ mm̀ nòòtẽ́ nómá gbò nvín nen ẽ́. Ẹbvii, mè Ménéá gé bẹl! Boolo ní eo é kọ́i nei kọ̀láá nen ẽ́. Vóà naa, veelii, veelii, veelii Ménéá nè a Boǹ Méné!”
Arthur kọ́ọ̀ ẹlẹ nè pá vígàa beè gbóó fùl díí ea di ló báà nuá naa ní ea beè gbóó lèlà dọ kunukẽ̀. “ADV” ní ea beè dú ńkpulu bá e ba beè emá tã́á bel ea kọ́ọ̀: “Advertise the King and Kingdom” ẽ.
“TÓM EA PALÀGE DÚ BÍI”
Pọ̀bkà bõ̀ònaló ea beè sẹ̀ẹ̀à gbẹá Cedar Pointa beè nvèè bá nè pá vígà kọ bàá láá ká bùlà gbẹẹ́ boo gè vee kpẹ̀a ea kil ló Boǹ Méné ea dú tóm ea palàge dú bíiá, vaá a beè palàge ẹẹlẹ̀ nyíè gbò e bà íe tàn ge kilsĩ́ gè kọ́ kpẹ̀a. Ene kà neǹ gyà deèsĩ́ tóm kọ̀ kpẹ̀a (e tṍóá ba beè olòó kọlí va Colporteur) ea aa Oklahoma, U.S.A., beè emí kọọ̀, “E beè kọ́ kpẹ̀a bálá sĩ́ kiẽ́e e bà ólò naa gíní, vaá gã́bug gbò e bà di kĩá beè dú tãa.” A beè kọọ̀ tṍó e bà dã́ kpẹ̀a ea di mm̀ bẹẹ màgàzíìn ea kọlà Golden Age, “bà ólò tò.” A beè kọọ̀, “Nyíéi beè palàge ẹẹ boo béè kọ è láà nvèè va nyíé gbàà.”
Gbò Nvín Nò Kpá Káíá beè mòn bé e bel e Jíízọ̀s beè lò ea di mm̀ kpá Lúùk 10:2 dú bíi naa, a beè kọọ̀: “Gbele tõ̀ò nu a léèvè, sõò gbò tóm ea di gbàà dú ńkem̀.” Tṍó e gbááá íná kùbmà, ba beè kpáá palàge siá kpóó ló vaá vee nú ea kil ló Boǹ Ménéá inmá kele-kele ketõ̀ò èlmà bé ea beè dì naa.
^ Sìgà tṍó, ba beè olòó kolí Vígà Rutherford kolíe “the Judge,” boo béè kọọ̀ à íe tṍó ea beè dú neǹ bèèla gbẹá Missouri, ea di U.S.A.