1, 2. (1) ¿Jamüsü nünüiki wanee wayuu ekirajaakai süchiirua sukuwaʼipa wayuu? (2) ¿Kasa wekirajaajeetka anain suluʼu ekirajaayakat tüü?

MAAʼULU yaa, watta saalii wayuu anoujaka nünain Jesuu saashin, nnojotpejeʼe shiimain tü namakat süka nnojoluin naaʼinrüin tü nikirajakalü anain (2 Tim. 4:3, 4). Anuu sünüiki wanee karaloʼuta nüshajaka wanee wayuu ekirajaakai süchiirua sukuwaʼipa wayuu: «Eere wanee wayuu maaʼulu yaa maʼaka naaʼin Jesuu sünain nütüjain maʼin ekirajaa [...], ¿wayouteetche tü nikirajakalü anain maʼaka shiyoutapuʼuin wayuu paala sümaiwa tü nikirajakalü anain Jesuu? [...] Aa wayouteerü».

² Soʼu nükalioʼu Jesuu wainma na wayuu nnojoliikana anoujain nünain mayaainjeʼe naapajüin tü nikirajakalü anain otta neʼrüin tü kasa pülasü naaʼinrakat. Sünain tü ekirajaayakat 18, wekirajaa anainrü pienchisü kasa nayoutaka aaʼujee na wayuukana tü nikirajakalü anain Jesuu jee tü wanoujakalü anain maaʼulu yaa. Jooluʼu wekirajaajeerü anain pienchisü kasa sooʼomüin jee tü waaʼinrajatkat suulia wooʼulaain suulia anoujaa.

3. ¿Jamüsüche eepuʼuka soʼutku wayuu ayoutajaaka sümaa tü naaʼinrapuʼukat Jesuu?

³ Aleewapuʼushi maʼin Jesuu sümaa wayuu maʼleekalia. Ekapuʼushi nia namaa na washinnuukana jee na kojutukana amüinyüü, alatitpuʼushi kaʼi namaa na maʼletsekana otta na mojutkana amüin. Amülialaapuʼusü naaʼin naalin na kaainjaraliikana naashin na wayuukana. Mojushiisü namüin na wayuu yaletakana aaʼin tü naaʼinrakat Jesuu. Anuu tü nasakitkalü anain  namüin na nikirajüinkana Jesuu: «¿Jamüshii cheje eera nekaakaʼa namaa na eekana kaainjaraliin, maa aka na okotchajüliikana neerü nümüin chi sülaülashikai mma?». Anuukalaka nünüiki Jesuu: «Wane wayuu eekai nnojolüin ayuulin, nnojotsü cheʼojaain tottoolu sümüin. Shia cheʼojaaka amüin eekai ayuulin.  Otta müshia tayakai, antüshi taya saʼakamüin wayuu süpüla achajawaa süchiki eekai kaainjaralüin shiiʼiree sükatalaain suulia saainjala. Nnojoishi taya antüshin süpüla achajawaa süchiki eekai maainjalain saaʼin namüin» (Lucas 5:29-32).

4. Sünainjee tü nümakat Isaías, ¿kasa wayu tü nnojoluinjatkat ponuin naaʼin na judíokana?

⁴ Tü sümakat tü Bibliakat. Nüküjatüjülia Isaías niyoutunajachin chi Mesíaskai sutuma wayuu, anuu tü nüshajakat: «Mojutusai nia atumawaa otta nnojoishi jamajachin sümüin wayuu [...]. Müsü nuunjulakai saaʼin nuʼupünaa woulia. Ayoutunüshi nia otta mojutsai nia wamüin» (Is. 53:3). Naashin Isaías nnojoluinjachi jamajachin sümüin wayuu chi Mesíaskai. Nnojotsüjeseʼe ponuinjatüin naaʼin na judíokana niyoutunüin Jesuu sutuma wayuu.

5. ¿Kasa jülüjaka naaʼin na wayuukana maaʼulu nachiki na aʼyataakana nümüin Jeʼwaa?

⁵ Alatüsia tia maaʼulu. Na kapülakana naaʼin na shikiipüʼükana tü iküleesiakat naya na washinnuukana, na kekiikana maʼin otta na eʼnnaajünakana maʼin sutuma wayuu, mayaapejeʼe nnojoluin wulein maʼin nakuwaʼipa jee nnojoluin naaʼinrüin tü sümakat tü Bibliakat. Mojutusalii waya natuma na shikiipüʼükana tü iküleesia nnojotkat shiimain süka waʼyataain nümüin Jeʼwaa süka süpüshuaʼa waaʼin, sutuma wulein wakuwaʼipa otta nnojoluin weʼnnaajünüin sutuma wayuu. Nüküjain Pablo nüneeküin Maleiwa na mojutukana sutuma wayuu (1 Cor. 1:26-29). Kojutushii nümüin Jeʼwaa napüshuaʼa na aʼyataakana nümüin.

6. (1) ¿Kasa nüküjaka Jesuu suluʼu Mateo 11:25, 26? (2) ¿Jamüsü süpüla waaʼinrüin tü nümakat?

⁶ Tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluin wooʼulaain suulia anoujaa (paashajeʼera Mateo 11:25, 26). Nnojo woonooin sümaa tü sümakat wayuu nachiki na aʼyataakana nümüin Maleiwa. Soto waaʼin nayain nüneeküin Jeʼwaa na jüüjüükana nümüin süpüla naaʼinrüin tü keeʼireekat naaʼin (Sal. 138:6). Jülüja waaʼin tü nuuntakat Maleiwa nakajee na wayuu malakana aaʼin jee na nnojoliikana kekiin naashin na wayuukana.

7. (1) ¿Jamüshii «piama oʼupünaachii jia» nümaka Jesuu namüin na fariseokana? (2) ¿Jamüsü naaʼin sutuma tü nümakat Jesuu namüin?

⁷ Meimmoluinsai Jesuu wanaa sümaa nüküjain süchiki tü kasa mojusü naaʼinrakat na shikiipüʼükana tü iküleesia eejatkat nükalioʼu. «Piama oʼupünaachii jia», müshi Jesuu namüin na fariseokana süka shiain naaʼinmaain noʼlojooin najapü suulia naaʼinmajüin nei jee nashi maʼaka süküjain tü pütchi aluwataanakalü anain naya nutuma Maleiwa (Mat. 15:1-11). Ponusü maʼin naaʼin na nikirajüinkana Jesuu tü nümakat, anuujeseʼe nanüiki nümüin: «¿Pütüjaa aaʼut sünain mojushiin namüin na fariseokana tü püküjüitpakat namüin?». Anuukalaka nünüiki Jesuu namüin: «Nala fariseokana, müshii aka saaʼin wane aʼttiee naatajatü nnojotkat nüpünajalain chi Tashikai [...] sünain nusujeʼereerüin shia mapeena. Anakaja jooluʼu müleka nnojoliire kasajanain naya jümüin. Mayaashiije moʼuin naya, eʼitaanüshii naya naashin süpüla neeʼiyatüinjatüin tü wopukot sümüin wayuu eekai moʼuin. Soto jaaʼin wane kasa: Müleka nuʼuninnüle wane wayuu eekai moʼuin nütüma wane eekai moʼuinya, eeshii süpüla nojunuujiraain suluʼu ishi» (Mat. 15:12-14). Jashichishii na fariseokana nümüin Jesuu, ayatapejeʼe nüküjain namüin tü pütchi shiimainkat.

8. ¿Kasa nüküjaka Jesuu süchiki tü iküleesiakalüirua?

⁸ Niyouta achiki Jesuu tü alawaa ekirajünakalü anain. Nnojotsü nüküjain Jesuu anain nümüin Maleiwa tü shikirajakalü anain tü iküleesiakalüirua. Nüküjapejeʼe Jesuu wainmeenain na wayuu oʼuneenakana suluʼupünaa tü wopu  jerutsükat jee outeena na oʼunakana suluʼupünaa tia wopukot, akanasaʼa na oʼunakana suluʼupünaa tü wopu mouisükat naya na katüinjanakana oʼu otta nnojoishii wainmain naya (Mat. 7:13, 14, TNM). Nüküjain Jesuu eejeenain na anoujayaakana nünain Maleiwa, müshijeseʼe nümüin: «Jalia jia suulia jünoujain nanüiki na nünüikimaajanayaakana Maleiwa. Anamiayaashii naya sümaa keeʼireein naaʼin namalajirüin tü jünoulakat.  Jütüjaajeena aaʼu sünain naküjain alawaa sükajee tü kasa naaʼinrakat jiʼrüin» (Mat. 7:15-20).

9. Püküja soʼutku tü nekirajakalü anain na anoujayaashiikana.

⁹ Tü sümakat tü Bibliakat. Ashajünüsü paala nüchiki Jesuu suluʼu tü karaloʼuta nüchikimaajatkat Maleiwa sünain keeʼireeinjatüin naaʼin kojutuin tü nipiakat Maleiwa (Sal. 69:9; Juan 2:14-17). Otta nüküja achiki Jesuu tü kasa mojusü naaʼinrakat jee tü alawaa nekirajakalü anain na anoujayaashiikana. Jamüshiijaʼa na fariseokana nanouja anainrü ayatüin katüin soʼu wayuu süchikijee outaa. Eekajasaʼa naashin Jesuu outule wanee wayuu müshi nutunkakai aaʼin (Juan 11:11). Na saduceokana nnojotsü asoʼiraain saaʼin tü outusükalüirua naajüin. Atüjaanapejeʼe aaʼu alawaain tia süka nüsoʼireʼennüin aaʼin Lázaro nutuma Jesuu (Juan 11:43, 44; Aluw. 23:8). Na fariseokana nanouja anainrü alejatüin nutuma Maleiwa sülatüle kasa sümüin wayuu. Eekajasaʼa tü nikirajakalü anain Jesuu shia eein süpüla waneeküin waʼyataainjanale nümüin Maleiwa jee nnojoluinjanale waʼyataain nümüin (Mat. 11:28, TNM).

10. ¿Jamüsü nnojotka anain sümüin wainma wayuu tü wekirajakalü anain?

¹⁰ Alatüsia tia maaʼulu. Wainma wayuu jashichikana wamüin süka wekirajüin nnojoluin pansaain tü shikirajakalü anain tü iküleesiakalüirua sümaa tü sümakat tü Bibliakat. Nekirajüin na shikiipüʼükana tü iküleesiakalüirua sünain müliain na kaainjaraliikana nutuma Maleiwa saʼaka siki, neimmolojuin wayuu sükajee tia. Eekajasaʼa wayakana aʼyataakana nümüin Jeʼwaa watüjaa aaʼu alawaain tia süka alin wayuu nüpüla Maleiwa. Wainma iküleesia ekirajaka sünain ayatüin katüin soʼu wayuu süchikijee outaa, shiimainreje tia nnojotsüjaʼa mata choʼujaain süsoʼireʼennüin saaʼin wayuu. Eekajasaʼa wayakana wekiraja anainrü nnojoluin shikirajüin Bibliaka tia. Wainma iküleesia ekirajaka sünain alejatüin wakuwaʼipa nutuma Maleiwa. Eekajasaʼa tü  wekirajakalü anain shia eein süpüla waneeküin tü waaʼinrajatkat, eesü süpüla waneeküin waʼyataain nümüin Maleiwa. Sutuma tü wekirajakalü anain jashichishii wamüin na shikiipüʼükana tü iküleesiakalüirua.

11. Naashin Jesuu suluʼu Juan 8:45-47, ¿kasa keeʼireeka naaʼin Maleiwa waainjain wayakana aʼyataakana nümüin?

¹¹ Tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluin wooʼulaain suulia anoujaa. Kapürale waaʼin tü shiimainkat nüchiki Maleiwa, woonoojeerü amaa tü Nünüikikat (paashajeʼera Juan 8:45-47). Nnojo waaʼinrüin tü naaʼinrakat Satanaa, shia anaka kojutule wamüin tü shiimainkat nüchiki Maleiwa jee nnojo waaʼinrüin kasa eekai mojuin noʼuluʼu (Juan 8:44). Keeʼireesü naaʼin Maleiwa nashatüin nukuwaʼipa Jesuu na aʼyataakana nümüin, müshijeseʼe nümüin wamüin: «Jiyoukta tü mojusükat süpüleerua jaaʼinrüinjatüin tü kasa anasükat» (Roma 12:9; Heb. 1:9).

12. ¿Kasa maa nnojotka nanoujain aaʼujee na judíokana nünain Jesuu?

¹² ¿Kasa maa nnojotka nanoujain aaʼujee na judíokana nünain Jesuu? Nüküjain Pablo mojushiin namüin na judíokana nükachennüin Jesuu sünain wanee wunuʼu süpüla outaa (1 Cor. 1:23, TNM). «Müleka niale Jesuu chi Mesíaskai, ¿jamakaʼa nükatchennaka sünain wanee wunuʼu maʼaka naaʼin wanee kaʼruwarai?», müshii naya suluʼu naaʼin. Mojushiikalaka tia namüin (Deut. 21:22, 23).

13. ¿Kasa nnojotka naaʼinrüin na ayoutajaakana nümaa Jesuu?

¹³ Na judío ayoutajaakana nümaa Jesuu, nnojotsü kasain naaʼinrüin süpüla natüjaain saaʼu müleka shiimainre maainjalain Jesuu otta alawaale tü aküjünakat nüchiki. Wanaa sümaa noutkajaain na sülaülakana Sanedrín, alatüshii sooʼopünaa tü kasa aainjünajatkat süpüla kasalajanain naainjala wanee wayuu (Luc. 22:54; Juan 18:24). Na laülaashiikana nnojotsü kachipünaain naaʼin anain nukuwaʼipa Jesuu, jama noʼuteein maʼin naaʼin. Nachajaa achikit wayuu süpüla süküjainjatüin alawaa nüchiki Jesuu. Süka nnojoluin nantüin anain tü noʼutirüinjatkalü anainjee nia, chi laülaashikai napüleerua na sacerdootekana nüchajaain sukuwaʼipa süpüla niweetirüin wanee pütchi kasalajanainjatka nümüin. Nnojotkalaka anain tia naaʼinrakat (Mat. 26:59; Mar.  14:55-64). Shiasaʼa süchikijee nüsoʼiraain aaʼin Jesuu, awalaajünüshii süka wainma nneerü na surulaatkana natuma na laülaayuu judíokana shiiʼiree naküjain nuʼluwajünüin müliashii natuma na nikirajüinkana Jesuu (Mat. 28:11-15).

14. ¿Kasa aküjünatüjütkalia nüchiki chi Mesíaskai?

¹⁴ Tü sümakat tü Bibliakat. Wainma judío eejanakana nükalioʼu Jesuu nnojoliikana anoujain sünain outuinjachin chi Mesíaskai. Anuupejeʼe tü aküjünatüjütkalia nüchiki Jesuu: «Sünainjee kaainjalain na wayuukana niashi aapaka nikii süpüla outa naaʼujee, kaainjarai nia saaʼin namüin na wayuukana, nia motuinjatka akajee naaʼin saainjala wayuu wainma, nuʼtteʼerüin tü wayuukoluirua» (Is. 53:12). Mayaainjeʼe süküjünatüjülüin outajachin chi Mesíaskai sümaa wayuu kaainjarannuu, ayatüshiʼiya nnojoliin nanoujain nünain na judíokana.

15. ¿Kasa alawaa aküjünaka nachiki na Aküjaliikana pütchi nnojotka sunoujain aaʼujee wayuu nanüiki?

¹⁵ Alatüsia tia maaʼulu. Müsia neʼe tü aainjünakat maaʼulu namüin na Aküjaliikana pütchi maʼaka naaʼin Jesuu. Aküjünüsü alawaa nachiki jee apüreesajinnüshii naya. Jamüsüjaʼa chaa Estados Unidos soʼu tü juyakat 1930 sünainmüin 1950, wainmatua noʼunuin laülaapialuʼumüin süpüla nakumajüin sukuwaʼipa süpüla nnojoluin nooʼuleʼennüin suulia aküjaa pütchi. Eeshii noʼutku na shikiipüʼükana tü laülaapiakat jaʼyaka naaʼu kanain naya naaʼin. Chaa Quebec (Canadá), aashajaajiraashii na shikiipüʼükana tü iküleesiakat namaa na sülaülashiikana mma süpüla nooʼuleʼerüin tü aküjaakat pütchi. Wainma aküjalii pütchi püreesakana saaʼujee naashajaain sümüin wayuu süchiki nukuwaʼipa Maleiwa sünain aluwatawaa. Jamüsüjaʼa chaa Alemania wainma jimaʼalii jee majayünnüü oʼutunaka aaʼin natuma na kanüliakana nazi sutuma noonooin nümaa Maleiwa. Jekenainka wainma wawalayuu apüreesajinnakana chaa Rusia saaliijee naashajaain süchiki tü Bibliakat. Apülajünüsü namaʼanain Tradución del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras suluʼu ruso süka süshajünüin tü Nünüliakat Maleiwa sünain.

16. Saashin 1 Juan 4:1, ¿jamüshii nnojoliika woonooin sümaa tü alawaa aküjünakat nachiki na aʼyataakana nümüin Jeʼwaa?

¹⁶ Tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluin wooʼulaain suulia anoujaa. Wekirajaa süchiirua wanee kasa süpüla watüjaain saaʼu shiimainre shia. Wanaa sümaa nikirajüin Jesuu saaʼu wanee namüna nüküjain eejeenain wayuu aküjakana alawaa nachiki na nikirajüinkana (Mat. 5:11). Süpüshuaʼa tia alawaakat nia kanainjeejachikai Satanaa. Nootuin na waʼünüükana süpüla naküjain alawaa wachiki (Alat. Map. 12:9, 10). Nnojoluinjatü woonooin amaa tia alawaakat suulia sümalajaain wanoula sutuma (paashajeʼera 1 Juan 4:1).

17. ¿Kasa jülüjaka saaʼin soʼutku wayuu sutuma tü alatakat nümüin Jesuu süpülapünaa outuin nia?

¹⁷ Wanee ai süpülapünaa nuʼutunüin aaʼin Jesuu, aapüna ekiichi nia nutuma wanee noʼutku na polookana piamamüin aluwataaushi. Eeshi wane aattajaakai naaʼu apünüintua otta apünaanüshi nia nümüiwaʼa natuma na aluwataaushikana (Mat. 26:14-16, 47, 56, 75). Nnojotsü ponuin naaʼin Jesuu tü alatakat süka nütüjaain aaʼu sülatajatüin nümüin (Juan 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32). Shia nnojotka nanoujeein anainjee noʼutku na wayuukana tia alatakat nümüin Jesuu. «Nnojotsü meein taaʼin maʼaka naaʼin na aluwataaushikana», eeshii müle naya suluʼu naaʼin.

18. ¿Kasa pütchi ekeraajaka nünain Jesuu süpülapünaa outuin nia?

¹⁸ Tü sümakat tü Bibliakat. Süpülapünaa nüntüin Jesuu yaa mmapaʼamüin, nüküjatüjülia Jeʼwaa suluʼu tü Bibliakat naapünajachin ekii Jesuu saaʼu 30 nneerü pülaata (Zac. 11:12, 13). Chi aapakai nikii Jesuu nia wanee naʼaleewain (Sal. 41:9). Anuu tü nüshajakat Zacarías nüchiki chi Mesíaskai: «Puʼuteechi aaʼin chi anneetpüʼükai jee suʼwalakajaweetkalaka tü naʼanneetsekalüirua» (Zac. 13:7). Wanee wayuu eekai anamiain nnojoishi niyoutajaain amaa Jesuu sutuma tü  kasairua alatakat nümüin. Shia eeka süpüla sükatchinraain nunoula sutuma tü kasairua ekeraajakat nünain Jesuu.

19. ¿Kasa naaʼinraka na wayuu anamiakana?

¹⁹ Alatüsia tia maaʼulu. Eeshii noʼutku anoujashii ooʼulaakana suulia anoujaa nünain Jeʼwaa süpüla nekirajüin alawaa nüchiki otta nimeejeein naaʼin na wane anoujashiikana süpüla naaʼinrüin tü naaʼinrakat. Aküjashii naya alawaa otta mojusü nanüiki wachiki. Naaʼinrüin tia suluʼupünaa Internet, telewisoot otta radio. Na wayuu anamiakana nnojoishii naya oonooin sümaa tü alawaa aküjünakat wachiki, natüjaa aaʼu sülatüinjatüin tia maʼaka süküjatüjülüin shia tü Bibliakat (Mat. 24:24; 2 Ped. 2:18-22).

20. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla nnojoluin wooʼulaain suulia anoujaa nünain Jeʼwaa? (2 Timoteo 4:4, 5).

²⁰ Tü waaʼinrajatkat süpüla nnojoluin wooʼulaain suulia anoujaa. Ayataʼaya wakatchinrüin wanoula, wounteerü tia wekirajaale waneepia sünain tü Bibliakat, woʼuraajüle nümüin Maleiwa jee waaʼinmaale maʼin tü aküjaakat pütchi (paashajeʼera 2 Timoteo 4:4, 5). Katchinre wanoula nnojoleerü amalajaain shia waapapa tü alawaa aküjünakat wachiki (Is. 28:16). Süka alin wapüla Jeʼwaa otta na wawalayuukana jee kojutuin wamüin tü Nünüikikat, nnojoleena waya oonooin sümaa tü alawaa naküjakat wachiki na ooʼulaakana suulia anoujaa nünain Jeʼwaa.

21. ¿Kasa eeka mayaainjeʼe wainmain wayuu ayoutakana tü pütchi waküjakat?

²¹ Wanaa sümaa yaajachin Jesuu yaa mmapaʼa wainma wayuu ayoutaka nia jee na nnojoliikana anoujain nünain. Eepejeʼe na anoujakana nünain, noʼutku naya wayuukana, eejachi wanee laülaashi napüshi na sulujanakana tü kanüliakat Sanedrín otta waneinnua sacerdoote judío (Aluw. 6:7; Mat. 27:57-60; Mar. 15:42, 43). Müsia maaʼulu yaa, wainma na wayuu anoujakana nünain Jesuu. Anoujashii naya sutuma natüjaain saaʼu tü shikirajakalü anain tü Bibliakat jee kojutusü namüin shia. Müsü sünüiki tü Bibliakat: «Nnojoleena shapaain aaʼin na kojutkana amüin tü puluwataakalü anain otta nnojoleerü kasain ataʼülüin nakuwaʼipa» (Sal. 119:165).