1. (1) ¿Kasa nakaalinjaka anain suluʼu nupueulose Jeʼwaa na wawalayuu jieyuukana? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa sünainkat süta tü rewiisütakat). (2) ¿Kasa müliaka atuma naaʼin waneinnua wawalayuu jieyuu?

ANATAʼALEESÜJAʼA maʼin wakuwaʼipa süka eein wawalayuu jieyuu aʼyataakana maʼin suluʼu tü outkajaaleekat. Jamüshiijaʼa naya wawalayuukana, asoutawaishii shiʼipajee tü asakinnakalü anain sünain tü outkajawaakat otta ojuʼitawaishii naya sünain aküjaa pütchi. Eeshii na akaalinjakana sünain anoutaa wanee kasa amojujaaka suluʼu tü piichi outkajaaleekat otta nakaalinjain maʼin na wawalayuukana. Eepejeʼe tü müliakalü atuma naaʼin, eeshii na aaʼinmajakana na wayuu kachooinkana naya süka laülaainnain naya, eetaashii na müliakana natuma napüshi, eeshii na epijakana nachonnii namüiwaʼa otta aʼyataakana maʼin süpüla naapüin tü choʼujaakat namüin.

2. ¿Jamüshii wakaalinjainjanaka na wawalayuu jieyuukana?

² ¿Jamüshii wakaalinjainjanaka na wawalayuu jieyuukana? Shia süka mojutuwalin amüinwaa na jieyuukana otta wakaalinjainjanain naya saashin tü Wiwüliakat. Jamüshijaʼa Pablo, nüküjain namüin na anoujashii chajanakana Roma sünain kamaneeinjanain naya otta naapüinjatüin tü choʼujaakat sümüin Febe süntapa namaʼanamüin (Roma 16:1, 2). Süka fariseopuʼuin Pablo miyoʼushi nia saʼaka wayuu mojutka amüin na jieyuukana, eeʼiratapejeʼe nukuwaʼipa mapa. Kojutushii na jieyuukana nümüin otta kamaneeshi nia namüin maʼaka naaʼinrüin shia Jesuu (1 Cor. 11:1).

3. (1) ¿Jamüsü nukuwaʼipa Jesuu namüin na jieyuukana? (2) ¿Jamüsü nukuwaʼipa namüin na jieyuu aaʼinrakana tü nümakat chi Nüshikai?

³ Kojutushii maʼin na jieyuukana nümüin Jesuu (Juan 4:27). Naata nukuwaʼipa noulia na nekiipüʼükana na judío eejanakana nükalioʼu. Anuu tü sümakat wanee karaloʼuta aashajaaka süchiki tü ashajünakat suluʼu tü Wiwüliakat: «Nnojotsü airuʼuluin  nünüiki Jesuu namüin na jieyuukana otta nnojoishii mojutuyaain nümüin». Kapülasü maʼin naaʼin nakuwaʼipa na jieyuu aaʼinrakana tü nümakat chi nüshikai. Nüküjain Jesuu müin naya nümüin maʼaka saaʼin nüpüshi (Mat. 12: 49, 50).

4. ¿Kasa wekirajaainjatka anain sünain ekirajaayakat tüü?

⁴ Nükaalinjapuʼuin maʼin Jesuu na nuwalayuu jieyuukana, kojutushii naya nümüin otta asoutawaishi nia naaʼujee. Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain tü waaʼinrajatkat süpüla washatüin nukuwaʼipa Jesuu.

5. ¿Jamüsü kapüleʼewaika namüin waneinnua wawalayuu jieyuu aleewain maʼin naya namaa na wawalayuukana?

⁵ Choʼujaasü wamüin wapüshuaʼa aleewain maʼin waya namaa na wawalayuukana. Eepejeʼe kapüleere tia namüin waneinnua wawalayuu jieyuu. Anuu tü sümakat wanee wawala Jordan sünülia. * «Süka maʼwayuuseyülüin taya, eesü nnojorüle anain taaʼin naʼaka na tawalayuukana». Kristen, wanee pürekutsoot okolojooka süpüla sukooʼomüinrüin shiʼyataain nümüin Jeʼwaa, müsü sünüiki: «Jeketüle pia naʼaka na wawalayuukana, eesü müle pümüiwaʼakai paaʼin». Jamüshiijaʼa na wawalayuu kepiakana namaa napüshi eekai manoujain, eeshiijaʼa müle katatakai naaʼin noulia na napüshikana otta noulia na wawalayuukana. Eeshii na mojukana aaʼin sutuma nnojoliin nojuʼitüin nepialuʼujee süka ayuulin naya jee shiale sutuma naaʼinmajüin wanee napüshi eekai ayuulin. Anuu tü sümakat Annette: «Nnojotsü süpüla ‹aa› tamüinjatüin tounejaanüle sünain wanee kasa süka taaʼinmajüin tü teikat».

6. ¿Kasa akaalinjünaka anain Marta otta María nutuma Jesuu saashin Lucas 10:38-42?

⁶ Yootowaishi Jesuu namaa na nuwalayuu jieyuukana otta aleewashi nia namaa. Aleewashi maʼin nia sümaa María otta Marta, eeshiijaʼa maʼwayuusere naya jieyuukana (paashajeʼera Lucas 10:38-42). Anasü naaʼin na jieyuukana sutuma tü naaʼinrakat otta tü nümakat Jesuu. Jamüsüjaʼa María, nnojotsü mmoluwaain saaʼin sünain aikalawaa nümülatuʼu Jesuu maʼaka naaʼinrüin shia na nikirajüinkana. * Akaajaʼa Marta, nnojotsü japülin shia sünain süküjain nümüin Jesuu nnojoluin sükaalinjünüin sutuma María. Soʼu tia, wainma kasa nikirajaka anain naya Jesuu. Jaʼyasü naaʼu Jesuu alin maʼin Lázaro nüpüla otta na nushunuumuyuukana, müshijeseʼe waraitawalin nia naaʼu (Juan 12:1-3). Shiajaʼa makaʼa suchuntuin María otta Marta kaalinwaa nümüin Jesuu wanaa sümaa ayuuijaain Lázaro (Juan 11:3, 5).

7. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla watütüleʼerüin naaʼin na wawalayuu jieyuukana?

⁷ Eeshii na wawalayuu jieyuu kapüleekana amüin namaain naya na wawalayuukana, müshiijeseʼe najayatüin tü outkajawaakat süpüla kottuin naya namaa. Kamaneeinjana waya namüin otta yootuinjana waya namaa nantapa sünain tü outkajawaakat. Nayaawatüinjatü saaʼu na wawalayuu jieyuukana kapülain naya waaʼin. Anuu tü sümakat Jordan, tü wachuntayütkalü anülia: «‹Anasü pünüiki› namüle tamüin na wawalayuukana, anasü taaʼin, nounejaale taya sünain aküjaa pütchi otta kapürale naaʼin takuwaʼipa». Anuu tü sümakat Kia: «Nnojorüle taya sünain wanee outkajawaa, tatüjaa aaʼu süshajüneerüin tamüin wanee pütchi süpüla natüjaain saaʼu anale taya. Neeʼiyatüin sükajee tia alin maʼin taya napüla».

8. ¿Kasa maa waaʼinrajatka süpüla washatüin nukuwaʼipa Jesuu?

⁸ Yootowalinjana waya namaa na wawalayuu jieyuukana maʼaka naaʼinrüin shia Jesuu.  Eeshii süpüla wounejaain naya sünain ekawaa otta sünain aaʼinraa waneirua kasa. Wanaa sümaa tia, waashajaa namaa süchiki kasa anasü (Roma 1:11, 12). Nashatüinjatü na laülaashiikana tü nukuwaʼipakat Jesuu. Jamüshijaʼa Jesuu, nütüjaa aaʼu eein süpüla kapüleein nümüin wanee wayuu maʼwayuusere nia. Nüküjapejeʼe nnojoluin shiain talatüin atuma naaʼin wanee wayuu kaʼwayuusere jee kachooinre nia (Luc. 11:27, 28). Shia talataleeka atuma naaʼin wanee wayuu naaʼinmaale tü niʼyataainkat nümüin Jeʼwaa (Mat. 19:12).

9. ¿Kasa eeka süpüla naaʼinrüin na laülaashiikana süpüla nakaalinjain na wawalayuu jieyuukana?

⁹ Na wawalayuu laülaainnakana, müinjana aka saaʼin nei namüin na laülaashiikana otta na majayünnüükana müinjana aka saaʼin nashunuumuyuu namüin (1 Tim. 5:1, 2). Nachajaainjatü sukuwaʼipa na laülaashiikana süpüla yootuin naya namaa na wawalayuu jieyuukana süpülapünaa jee süchikijee tü outkajawaakat. Anuu tü sümakat Kristen: «Niyaawata aaʼu wanee laülaashi kupaʼawalin maʼin taya waneepia. Nüsakiraka taya sünain kasain taaʼinrawalin. Anasü maʼin tamüin tü naaʼinrakat süka kapülain taya naaʼin». Yootowaire na laülaashiikana namaa na wawalayuu jieyuukana, neeʼiyatüin sükajee tia kapülain naya naaʼin. * Annette tü wachuntayütkalü anülia süküjain süchiki  tü kasa anasü shiʼrakat sünainjee yootuin shia namaa na laülaashiikana. Anuu tü sümakat: «Yootowaire taya namaa na laülaashiikana, teʼraajüin naya otta neʼraajüin maʼin takuwaʼipa. Mapülee müsia tamüin tachuntuin kaalinwaa namüin kasale alatüin tamüin».

10. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla watütüleʼerüin naaʼin na wawalayuu jieyuukana?

¹⁰ Choʼujaasü wamüin wapüshuaʼa süküjünüin wamüin anain maʼin tü kasa waaʼinrakat. Mojupejeʼe waaʼin nnojorüle kasajatüin namüin na waneinnua tü kasa waaʼinrakat otta tü anakat watuma. Saashin Abigaíl wanee wawala pürekutsoot, eesü müle nnojotkai kasajatüin shia namüin na waneinnua. Anuu sünüiki: «Nayaʼala neʼe eʼraajünaka na tawalayuukana otta na wayuu kachooinkana taya, akaajasaʼa tayakat eeʼeraasü neʼe». Anuupejeʼe tü sümakat wanee wawala kanüliakat Pam, maʼwayuusesat shia otta misioneerasü shia soʼu wainma juya. Aleʼejüsü shia mapa suumainpaʼamüin süpüla saaʼinmajüin na wayuu kachooinkana shia. Maaʼulu yaa, alatüsü suulia 70 suuyase otta ayatüsü pürekutsoolüin. Anuu sünüiki: «Shia atütüleʼeraka maʼin taaʼin naküjale na waneinnua tamüin anain maʼin tü taaʼinrakat».

11. ¿Kasa naaʼinraka Jesuu süka kojutuin maʼin nümüin tü naaʼinrakat waneinnua jieyuu?

¹¹ Kojutushaatasü maʼin nümüin Jesuu nükaalinjünüin natuma waneinnua jieyuu (Luc. 8:1-3). Nnojoishii neʼe naya nümaatalain süpüla akaalinjaa, nikirajüin naya süchiki tü keeʼireekat naaʼin Maleiwa. Jamüshijaʼa nia, nüküjain namüin outajachin nia otta süsoʼireʼennüinjatüin naaʼin (Luc. 24:5-8). Nikirajüin Jesuu naya jieyuukana maʼaka nikirajüin na aluwataaushikana. Yapashii naya nutuma süpüla tü kasa alatajatkat (Mar. 9:30-32; 10:32-34). Mayaainjeʼe nüpütünüin Jesuu nümüiwaʼa natuma na aluwataaushikana wanaa sümaa nütaʼünüin, eejanaʼaya waneinnua jieyuu nümaa wanaa sümaa nükachennüin (Mat. 26:56; Mar. 15:40, 41).

12. ¿Kasa aʼyatawaa naapaka Jesuu namüin waneinnua jieyuu?

¹² Niʼitaain Jesuu aʼyatawaa najapuluʼu waneinnua jieyuu. Naya na palajanakana eʼrüin Jesuu sünain süsoʼiraain naaʼin. Nüjütüinjeseʼe naya Jesuu süpüla naapirüinjanain na aluwataaushikana süchiki süsoʼiraain naaʼin (Mat. 28:5, 9, 10). Jamüsüjaʼa soʼu tü Pentecostés eejatkat soʼu juyakat 33, eeshiijaʼa eejanale naya jieyuukana soʼu nüntüin chi naaʼinkai Maleiwa naaʼu waneinnua anoujashii. Yalajanaleje naya jieyuukana, eeshiijaʼa süpüla naashajaain suluʼu pütchiirua naatajatü süchiki tü kasa anashaatasü naaʼinrakat Maleiwa (Aluw. 1:14; 2:2-4, 11).

13. (1) ¿Kasa naaʼinraka maaʼulu na wawalayuu jieyuukana? (2) ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla kojutuin wamüin tü naʼyataainkat?

¹³ Kojutuinjatü wamüin naʼyataain na wawalayuu jieyuukana. Eeshii naʼyataale sünain akumajaa jee anoutaa piichi eere nuʼwaajünüin Jeʼwaa, aküjashii naya pütchi suluʼu wanee anüikii naata otta akaalinjashii suluʼu Weteet. Eetaashii na akaalinjakana na wawalayuu müliakana sutuma wawai jee sutuma sukutkujaain mma, eeshii na akaalinjakana süpüla sukumajünüin karaloʼuta suluʼu waneirua anüikii, eeshii na pürekutsootkana jee na misioneerokana. Maʼaka naaʼin na wawalayuu tooloyuukana, ekirajünüshii na jieyuukana. Oʼunushiijeseʼe naya sünain tü Ekirajawaa napülajatkat na Pürekutsootkana, tü Ekirajawaa napülajatkat na Aküjaliikana Pütchi otta tü Ekirajaaleekat Galaad. Na wawalayuu jieyuukana nakaalinjain naʼwayuuse süpüla nekeraajüin tü naʼyataainkat suluʼu tü nupueulosekat Jeʼwaa. Isasüjeʼeya nachiki na wawalayuukana nekeraajüin süpüshuaʼa tü naʼyataainkat nnojorüle nakaalinjünüin sutuma naʼwayuuse (Éf. 4:8). ¿Jülüjasüche paaʼin tü paaʼinrajatkat süpüla pükaalinjain na wawalayuu jieyuukana sünain tü naʼyataainkat nümüin Jeʼwaa?

14. ¿Kasa naaʼinrajatka na laülaashiikana saashin tü sümakat Salmo 68:11?

 ¹⁴ Nayaawatajatü aaʼu na laülaashiikana wattain maʼin naalii na jieyuu aküjakana süchiki tü pütchi anasükat otta eeshii na atüjakana maʼin süpüleerua tü naʼyataainkat (paashajeʼera Salmo 68:11). Nachajaainjatü maʼin sukuwaʼipa na laülaashiikana süpüla natüjainjanain nanainjee naya wawalayuukana. Saashin Abigaíl tü wachuntayütkalü anülia, kojutusü maʼin sümüin nasakirüle shia na wawalayuukana süchiki tü saaʼinrakat süpüla mapüleeinjatüin sümüin yootoo namaa na wayuu süküjakana amüin pütchi. Anuu sünüiki: «Tayaawatüin sünainjee tü naaʼinrakat, jaloulin taya nümüin Jeʼwaa suluʼu tü nupueulosekat». Nayaawata aaʼu na laülaashiikana waneepiain na wawalayuu jieyuukana nümaa Jeʼwaa otta laülaain naaʼin sünain anoujaa. Müshiijeseʼe anain naya süpüla akaalinjaa na wawalayuu majayünnüükana sülatüle kasa namüin (Tito 2:3-5). Kojutuinjatü wamüin tü naaʼinrakat na wawalayuu jieyuukana.

15. ¿Jamüsü choʼujaʼawaika wakaalinjain jee wasoutuin naaʼu na wawalayuu jieyuukana?

¹⁵ Eesü choʼujaʼawaire namüin na wawalayuu jieyuukana nasoutunuin aaʼu sülatüle kasa mojusü namüin (Is. 1:17). Jamüsüjaʼa wanee wawala outaka aʼwayuuse jee shiale wanee wawala ooʼulaajiraaka nuulia suʼwayuuse, choʼujaasü sümüin sükaalinjünüin sünain waneirua kasa niʼyataapuʼuka anain chi suʼwayuusekai. Jamüsüjaʼa wanee wawala eekai jaʼapüirüin, choʼujaasüjaʼa sümüin eeinjachin wanee aashajaakai süpüleerua nümaa wanee tottoot. Jama shiale wanee wawala pürekutsoot akaalinjaka sünain waneirua aʼyatawaa suluʼu tü nupueulosekat Jeʼwaa, eesüjaʼa choʼujaale sümüin susoutunuin aaʼujee mojule pütchi sümüin sünainjee nnojoluin süküjain maʼin pütchi maʼaka naaʼin na wane pürekutsootkana. ¿Kasa maa eeka süpüla wakaalinjain anain wawalayuukana naainnua? Wekirajaa sooʼomüin tü naaʼinrakat Jesuu.

16. ¿Kasa naaʼinraka Jesuu süpüleerua María saashin Marcos 14:3-9?

¹⁶ Asoutawaishi Jesuu naaʼujee na nuwalayuu jieyuukana wanaa sümaa mojuin pütchi namüin. Jamüshijaʼa nia, asoutushi saaʼu María wanaa sümaa mojuin pütchi süchiki sutuma Marta (Luc. 10:38-42). Asoutushia Jesuu saaʼu María wanaa sümaa shiyoujunuin natuma waneinnua wayuu (paashajeʼera Marcos 14:3-9). Niyaawata aaʼu Jesuu anain tü saaʼinrakat María, müshijeseʼe nümüin: «Juuʼulaa suulia jiyoujüin tü jietkat. Anashaatasü maʼi tü saaʼinrakat taka. [...] Sainküin mma eepünaale süküjüneerüin tachiki tayakai chi Oʼtteʼerüikai, jaʼyeerü süchiki tü jietkat süpüla sotüinjatüin saaʼin wayuu tü saaʼinrakat». Shiaʼaya sotoka waaʼin maaʼulu tü saaʼinrakat. Anakajasaʼa maʼin saaʼin María sutuma tü nümakat Jesuu sümüin otta sutuma saapüneerüin süchiki tü saaʼinrakat sainküin mmakat süpüshuaʼa süküjünapa tü pütchi anasükat.

17. ¿Joujainjana wasoutaka saaʼu wanee wawala?

¹⁷ ¿Asoutawaishiiche waya naaʼu na wawalayuu jieyuukana? Jülüjataa waaʼin tüü, eesü wanee wawala, manoujainsai chi suʼwayuusekai, antawaisü shia suʼttapa tü outkajawaakat otta oʼunamaatüsü shia sujutaapa, eeshii nnojoliire sümaʼawalin na süchonniikana sünain tü outkajawaakat. Makalaka shiyoujunuin natuma na wawalayuukana. Ayatapejeʼe tü wawalakat sünain tü outkajawaakat mayaainjeʼe kapüleein shia sümüin, nnojotsü laülaain shia saaʼu sukuwaʼipa, nia laülaaka chi suʼwayuusekai naaʼu na süchooinkana. Watütüleʼerüle saaʼin tü wawalakat otta waküjale namüin na waneinnua süchiki tü kasa anasü saaʼinrakat, nnojoleerü ayoujunuin shia.

18. ¿Kasa maa waaʼinrajatka süpüla wakaalinjain na wawalayuu jieyuukana?

¹⁸ Wakaalinjale na wawalayuu jieyuukana sünain wanee kasa choʼujaakat namüin, nayaawateerü  aaʼu kapülain naya waaʼin (1 Juan 3:18). Anuu tü sümakat Annette, tü wawala aaʼinmajakat shii süka ayuulin shia: «Antawaishii na wawalayuukana miichipaʼa süpüla nakaalinjain taya sünain wanee kasa otta eeshii nakolojule eküülü tamüin. Tayaawata aaʼu alin maʼin taya napüla na tawalayuukana sutuma tü naaʼinrakat». Akaʼaya Jordan, akaalinjünüsü shia nutuma wanee wawala sünain akumajaa tü seʼejenakat, anuu tü sümakat: «Aitaʼaleesüjaʼa maʼin taya napüla na tawalayuukana kachipünaaka naaʼin takuwaʼipa».

19. ¿Kasa maa naaʼinrajatka na laülaashiikana süpüla nakaalinjain na wawalayuu jieyuukana?

¹⁹ Jülüjainjatü naaʼin na laülaashiikana kasale choʼujaain namüin na wawalayuu jieyuukana. Natüjaa aaʼu anain nümüin Jeʼwaa nakaalinjünüle na wawalayuu jieyuukana (Sant. 1:27). Nashatüin nukuwaʼipa Jesuu, amülialaasü naaʼin naalin na wawalayuukana otta nnojoishii müliain naya natuma (Mat. 15:22-28). Jamaamasü naaʼin na wawalayuu jieyuukana nakaalinjünüle natuma na laülaashiikana. Jamüshijaʼa chi laülaashi jülüjakai aaʼin na wawalayuu süküjakana amaa pütchi Kia, naapaiwaʼaya süchiki sukolojooin, nukumajamaatüin sukuwaʼipa süpüla sükaalinjünüin. Anuu tü sümakat Kia: «Nnojoluitpa shapaain maʼin taaʼin sutuma takaalinjünüin, natütüleʼerüin taaʼin na tawalayuukana otta nakaalinjain taya sünain wanee kasa choʼujaakat tamüin. Sutuma tü naaʼinrakat na laülaashiikana tayaawata aaʼu kojutuin maʼin taya namüin na tawalayuukana otta nnojoluin tamüiwaʼain taya sülatüle wanee kasa mojusü tamüin».

20, 21. ¿Kasa waaʼinrajatka kojutule wamüin na wawalayuu jieyuukana?

²⁰ Watta maʼin naalii na wawalayuu jieyuu tütükana maʼin sünain tü naʼyataainkat nümüin Jeʼwaa. Wakaalinjainjana naya wawalayuukana. Maʼaka wekirajaainnapain süchiki tü naaʼinrakat Jesuu, yootowalinjana waya namaa otta weʼraajüinjatü nakuwaʼipa. Kojutuinjatü wamüin tü naaʼinrakat süpüla naʼyataain nümüin Maleiwa otta asoutuinjana waya naaʼujee.

²¹ Sajaʼttiamüin tü karaloʼuta nüshajakat Pablo namüin na anoujashii chajanakana Roma, nuchuntuin nanülia mekietsatshii jieyuu (Roma 16:1, 3, 6, 12, 13, 15). Talatakajasaʼa maʼin naaʼin naya jieyuukana naapapa nanülia sünain tia karaloʼutakat otta süküjünapa süchiki tü kasa anasü naaʼinrakat. Müinjatiaʼaya neʼe sukuwaʼipa watuma, watütüleʼerüinjatü naaʼin na wawalayuukana otta waküjainjatü süchiki tü kasa anasü naaʼinrakat. Waaʼinrüle tia, weeʼiyatüin naalin wapüla süka wawalayuuin naya.