1, 2. (1) ¿Kasa wayu tü kanüliakat jubileo? (Paashajeʼera tü pütchikat « ¿Kasa wayu tü kanüliakat Jubileo?»). (2) ¿Kasa nüküjaka achiki Jesuu suluʼu Lucas 4:16-19?

SULUʼU waneirua mma, aaʼinnawaisü miʼiraa shikiira nikeraajüin wanee aluwataai 50 juya sünain aluwatawaa. Jubileo sünülia tia miʼiraa aainjünakat. Eesü waneere kaʼi tia miʼiraakat, waneere semaana shia otta eesü kakaliale shia. Nnojotpejeʼe waneepiain tia, motsomüin neʼe talatüin naaʼin na wayuukana otta motomaatüsü shia naaʼin.

² Sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü achiki wanee Jubileo anashaataka maʼin suulialeʼeya tü aainjünapuʼukat chaa Israel sülatawaipa 50 juya. Soʼunnaa tia, talatüshii na israeliitakana süka taashin nakuwaʼipa suulia wainma kasa. ¿Jamüshii wekirajaainjanaka süchiki tia? Shia süka süsoʼirüin waaʼin sünain wanee kasa anashaatasü naaʼinraka Jeʼwaa wapüleerua süpüla taashinjatüin wakuwaʼipa. Nüküjain Jesuu süchiki tia otta anasü wakuwaʼipa maaʼulu sünainjee (paashajeʼera Lucas 4:16-19).

3. ¿Kasa neʼraka na israeliitakana sünainjee tü kanüliakat Jubileo saashin Levítico 25:8-12?

³ Wekirajaale sünain tü naaʼinrajatkat na israeliitakana naashin Jeʼwaa soʼunnaa tü kanüliakat jubileo, wayaawateerü aaʼu tü taashii nüküjakalü achiki Jesuu. Anuu nünüiki Jeʼwaa: «Kojutuinjatü jümüin tü juyakat 50 otta jüküjainjatü sümüin wayuu süpüshuaʼa taashitpain sukuwaʼipa. Taashinjatü jukuwaʼipa soʼu tia. Aleʼejinneerü jümüin waneʼewai jukua wanee kasa eekai jükoroloin otta aleʼejeena jia waneʼewai jukua namaʼanamüin jüpüshi» (paashajeʼera Levítico 25:8-12). Sünain ekirajaayakat 49, wekirajaa anainrü tü kasa anasü neʼrakat na israeliitakana sünainjee tü kaʼi neemeraakalü oʼu. Shiasaʼa sünain ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain tü kasa  anasü neʼrakat sünainjee tü kanüliakat Jubileo. Jülüjataa paaʼin tüü: wainmale maʼin nujuyaala wanee israeliita, nuikapuʼuin nuumain süpüla nuwalaajüin nujuyaala. Shiasaʼa soʼunnaa tü kanüliakat Jubileo, aleʼejinnüsü nümüin tü nuumainkat. Nnojoluitpa amüloulin tü nüpaalainjatkat namüin na nüchonniikana. Jee jülüjataa paaʼin nukuwaʼipa wanee israeliita eʼrakai maʼin müliaa: süpüla nuwalaajüin nujuyaala, nuiküin wanee nüchon süpüla achepchieeinjachin. Otta eeshijaʼa niale aapajiraain niakai süpüla achepchieeinjachin. Aleʼejapejeʼe nia nüchikuaʼa sümaʼanamüin nüpüshi soʼunnaa tü kanüliakat Jubileo. Sünainjee müin sukuwaʼipa tia, nütüjaa aaʼu wanee wayuu eekai achepchieein taasheechin nia soʼu wanee kaʼi. Wayaawata aaʼu kapülain naaʼin Jeʼwaa nakuwaʼipa na aʼyataashiikana nümüin.

4, 5. ¿Jamüshii wekirajaainjanaka süchiki tü kanüliakat Jubileo?

⁴ Eepejeʼe wane kasa neʼraka na israeliitakana sünainjee tü kanüliakat Jubileo. Anuu nünüiki Jeʼwaa süchiki tia: «Nnojoishi eeinjachin wanee wayuu eekai maʼletsein jaʼaka, jama jiʼreenain anaa tatuma suluʼu tü mma taapüinjatkat jümüin» (Deut. 15:4). Naata maʼin sukuwaʼipa tia suulia tü alatakat maaʼulu. Jamüsüjaʼa maaʼulu, awashirülaashi maʼin chi eekai washirüin otta mülialeeshia maʼin chi wayuu eekai maʼletsein.

⁵ Waya anoujashiikana nnojotsü waaʼinrüinjatüin tü nuluwataakalü anain Jeʼwaa na israeliitakana nükajee Moisés, müshiijeseʼe nnojoluin waaʼinrüin tü aaʼinnakat soʼunnaa tü kanüliakat Jubileo; soʼu tia, taashishi atumawaa wanee achepchiee, ooʼulaanüsü nujuyaala wanee wayuu otta aleʼejinnüsü nuumain nümüin (Roma 7:4; 10:4; Éf. 2:15). Ekirajaainjanapejeʼe waya süchiki tü kanüliakat Jubileo, süka jamüin, taashin wakuwaʼipa nutuma Jeʼwaa maʼaka taashipuʼuin nakuwaʼipa na israeliitakana nutuma.

6. ¿Kasa taashinjatka oulia sukuwaʼipa wayuu?

⁶ Süchepchiashii waya tü kaainjalaakat, choʼujaasüjeseʼe taashinjatüin wakuwaʼipa suulia. Laülaasü wayuu, ayuuisü shia jee outusü wayuu sünainjee tia. Müliashaanashii waya wapüshuaʼa; jamüshiijaʼa waya, oʼunawaishii sümaʼanamüin tottoolu süka ayuulin waya. Akaataajaʼa weirakaale suluʼu rouya, weʼrüin jiruttuinnain waya otta müsia shapaʼawaisü waaʼin waaʼinrüle kasa mojusü. Naashin Pablo, müsü kapükai saaʼin nukuwaʼipa süka nüleʼeruʼuin tü kaainjalaakat.  Anuu sooʼomüin nünüiki: «Aluʼutaʼaleeshija maʼi taya süchepchiaka taainjala. Kasataalejese tajuittinnüin maalü suulia» (Roma 7:23-25).

7. ¿Kasa nüküjaka achiki Isaías?

⁷ Nukumajüin Jeʼwaa sukuwaʼipa süpüla taashinjatüin wayuu suulia kaainjalaa. Taashisü wakuwaʼipa nutuma nükajee Jesuu. Nüküjain Isaías, chi nünüikimaajachikai Maleiwa, süchiki taashinjatüin sukuwaʼipa wayuu; nüküjain tia soʼutpünaa juyakat 700 sünainmüin 800 süpülapünaa nüntüin Jesuu yaa saaʼu Mmakat. Anaʼleeinjatia maʼin tia naashin suulialeʼeya tü alatakat soʼunnaa tü kanüliakat Jubileo. Anuu nünüiki: «Antüshi chi Naaʼinkai Maleiwa taaʼu süka taneekünüin nutuma süpüla taküjainjatüin süchiki anaa sümüin wayuu eekai müliain. Nuluwataain taya sünain amüliajaa na müliakana aaʼin, süpüla taapirüinjanain na püreesashiikana sünain taashinjanain naya» (Is. 61:1). ¿Jaraiche chi nüküjakai achiki Isaías?

8. ¿Jarai chi nüküjakai achiki Isaías?

⁸ Oʼttüsü sünain ekeraajaa tü pütchi nüküjakat Isaías süchikijee nuʼttüin Jesuu sünain aküjaa pütchi. Wanaa sümaa nüntüin Nazaretmüin, ekerotushi nia suluʼumüin tü ekirajüleekat na judíokana otta naashajeʼerüin namüin tü pütchi nüshajalakat Isaías. Otta nüküjain namüin niain saashajaain achiki tia pütchikat: «Antüshi chi Naaʼinkai Maleiwa taaʼu, süka taneekünüin nütüma süpüla taküjainjatüin süchiki anaa sümüin wayuu eekai müliain. Nuluwataain taya süpüla taküjainjatüin sümüin wayuu süpüshua süchiki tü juya oʼtteʼennüinjanakat oʼu naya nütüma Maleiwa. Nücheküin süpüleerua taapirüin na püreesashiikana sünain taashiinapain naya, na moʼusaliikana sünain koʼuinapain naya, je na seʼejenashiikana naainjala sünain suuʼuleʼennüitpain noulia» (Luc. 4:16-19). ¿Kasa naaʼinraka Jesuu süpüla keraain nutuma tü pütchi aküjünatüjütkalia nüchiki paala?

9. ¿Kasa taasheeka oulia na israeliita eejanakana nükalioʼu Jesuu?

⁹ Oʼttüsü sünain taashin sukuwaʼipa wayuu wanaa sümaa yaajachin Jesuu yaa Mmapaʼa. Taashisü nakuwaʼipa maʼaka nüküjatüjülin shia Isaías otta maʼaka naashajeʼerüin shia Jesuu. Wayaawatüin tia sünainjee tü nümakat Jesuu soʼu nümüin: «Soʼu kaʼikat tüü, ekeraajüsü juʼupala tü ashajuushikat taashajeʼerüitpakat jümüin, süka tayain saashajaain achiki» (Luc. 4:21, 22). Jülüjakajasaʼa naaʼin na wayuu aapajakana nünüiki Jesuu taashinjanain naya nutuma noulia na romaanokana. Eesüjaʼa wanaawale naaʼin namaa na piamashii wayuu makana anüiki: «Otta wayakana Israelkana anülia, waʼatapajüin sünain niain taashinjanain atüma waya noulia na wayuu Romajeʼewaliikana» (Luc. 24:13, 21). Mayaainjeʼe müin tia, nnojoishii nuluwataain Jesuu na nikirajüinkana süpüla neʼrüinjanain  wayumüin namüin na romaanokana. Shia nuluwataakalü anain naya naapüinjatüin nümüin «César tü nümüinjatkat» (Mat. 22:21, TNM). ¿Kasa taashika oulia nakuwaʼipa na wayuukana nutuma Jesuu?

10. ¿Kasa taashika oulia wayuu nutuma Jesuu?

¹⁰ Nüjütüin Maleiwa chi Nüchonkai süpüla taashinjatüin wayuu nutuma suulia piamasü kasa. Tü palajatkat, shia suulia tü alawaa ekirajünakat natuma na fariseokana, na saduceokana otta na karaloʼutamaajanakana. Wainma na judío müliakana aaʼin süka noʼunuin süchiirua tü shikirajakalü anain wayuu otta tü alawaa ekirajünakalü anain (Mat. 5:31-37; 15:1-11). Nnojoishi naʼwaajüin Jeʼwaa na fariseokana otta na karaloʼutamaajanakana; ekirajülii naya wayuu naashin nüchiki Maleiwa. Müshiijeseʼe müin naya maʼaka naaʼin wanee wayuu eekai moʼuin. Sutuma nayoutuin Jesuu otta tü kasa nikirajakalü anain, nnojotsü neʼraajüin maʼin nukuwaʼipa Maleiwa otta ayatshii naya süchepchiain kaainjalaa (Juan 9:1, 14-16, 35-41). Nikirajüin Jesuu wayuu sünain tü shiimainkat nüchiki Maleiwa otta anasü nukuwaʼipa napüleerua. Nüküjain namüin na wayuu anamiakana tü naaʼinrajatkat süpüla taashin naya suulia tü alawaa ekirajünakalü anain naya (Mar. 1:22; 2:23–3:5).

11. ¿Jarat tü wane kasa taashikalü oulia wayuu nutuma Jesuu?

¹¹ Tü wane kasa taashikalü oulia wayuu nutuma Jesuu, shia suulia saainjala. Süka naapajiraain nikii Jesuu eeitpa süpüla nülaʼajaain Jeʼwaa naainjala na wayuu kojutukana amüin tia naaʼinrakat Jesuu jee jaʼyasü saaʼu nakuwaʼipa kojutuin tia namüin (Heb. 10:12-18). Anuu nünüiki Jesuu: «Müleka nujuittirüle jia chi Nüchonkai Maleiwa, shiimüin sünain taashiinapain jia» (Juan 8:36). Tü taashii nüküjakalü achiki Jesuu, alanaʼaleesia shia suulia tü taashii naʼatapajapuʼukat na israeliitakana soʼu tü kanüliakat Jubileo. Jamüshijaʼa wanee wayuu eekai taashin soʼunnaa tü kanüliakat Jubileo, eeshi süpüla achepchieein nia nüchikuaʼa. Outa müshijaʼa nia mapa. Nnojotpejeʼe müin tü taashii naapakat Jesuu wamüin, süka jamüin, süpülajatüin shia kaʼikat süpüshuaʼa.

12. ¿Jaralii na taashikana akuwaʼipa palajana?

¹² Soʼunnaa tü miʼiraa kanüliakat Pentecostés, soʼu juyakat 33, naapüin Jeʼwaa chi naaʼinkai namüin na aluwataaushikana otta namüin waneinnua wayuu waneepiakana nümaa. Nüchoinnapa naya otta nüsoʼireerü naaʼin süpüla naluwataainjanain wanaa nümaa Jesuu chaa iipünaa (Roma 8:2, 15-17). Nüküjain Jesuu suluʼu tü ekirajüleekat judío chajatka Nazaret taashinjatüin wayuu. Wayuukana naainnua, naya taashikana akuwaʼipa palajana. Nnojoliinnapa süchepchiain tü alawaa nekirajakalü anain na fariseokana otta na karaloʼutamaajanakana. Nnojoliinnapa oʼunüin süchiirua tü sukuwaʼipakat wayuu,  tü nnojotkat pansaain sümaa tü nümakat Maleiwa. Süka naapajiraain nikii Jesuu naaʼu müsü taashitpakai saaʼin nakuwaʼipa nümüin Maleiwa suulia tü kaainjalaakat jee tü outaakat. Wanaa sümaa naapüin Jeʼwaa chi naaʼinkai namüin na aluwataaushikana soʼu tü juyakat 33, oʼttüsü tü taashii nüküjakalü achiki Jesuu otta ajaʼttaleejeeria shia sülatapa tü miitkat juya. ¿Kasa eejeetka sülatapa tü miitkat juya?

13, 14. ¿Jaralii taashinjanaka akuwaʼipa wanaa namaa na anoujashii chainjanakana iipünaa?

¹³ Maaʼulu yaa, watta maʼin naalii wayuu nnojoliikana yaletüin aaʼin otta sainküinjeejana naya mmakat. «Anneerüiruayaʼa waneejannuu» müsü tü Wiwüliakat nachiki (Juan 10:16). Nnojoishii naya nüneeküin Jeʼwaa süpüla naluwataainjanain wanaa nümaa Jesuu chaa iipünaa. Kepiainjanapejeʼe naya waneepia saaʼu tü Mmakat saashin tü Wiwüliakat. ¿Eejeeiche pia namaa?

¹⁴ Jaʼitakajeʼe neʼe maaʼulu, eʼrüshii waya kasa anasü wanaa namaa na chainjanakana aluwataain nümaa Jesuu chaa iipünaa. Jamüshiijaʼa waya, eesü süpüla wachuntuin nümüin Jeʼwaa nülatiraiwa waainjala woulia. Wountuin waaʼinrüin tia süka weʼitaain waaʼin sünain naapajiraain nikii Jesuu waaʼu. Sünainjee tia, eeitpa süpüla anain wakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa otta jimatüin waaʼin (Éf. 1:7; Alat. Map. 7:14, 15). Akaʼaya waya, nnojoliinnapa süchepchiain tü alawaa ekirajünakalü anain. Anuu nünüiki Jesuu: «Jiyaawateerü aaʼu tü shiimainkat süpüla jujuittüinjanain sütüma suulia achepchiaa» (Juan 8:32). Talatüsü maʼin waaʼin süka müin wakuwaʼipa.

15. (1) ¿Kasa taasheetka oulia wakuwaʼipa mapeena? (2) ¿Kasa weʼreetka mapeena?

 ¹⁵ Taasheetpejeʼe maʼin wakuwaʼipa mapeena. Soʼu palit kaʼi, najaʼttireerü Jesuu tü iküleesia ekirajakalü alawaa otta sukuwaʼipa naluwataaya na wayuukana süka mojuin maʼin shia. Oʼttaajeena nutuma Jeʼwaa wanee «wayuuirua watta maʼi saalii»; wayuukana naainnua naya na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa otta watteerü maʼin saalii tü kasa anasü neʼreetkat paʼaraiisüpa tü Mmakat (Alat. Map. 7:9, 14). Watteena naalii na wayuu asoʼiraweenakana aaʼin nutuma Jeʼwaa otta taasheerü nakuwaʼipa suulia tü kasa mojusü eekat sünainjee naainjala Adán (Aluw. 24:15).

16. ¿Kasa taasheetka oulia sukuwaʼipa wayuu mapeena?

¹⁶ Soʼunnaa tü miit juya nuluwataainjatkalü oʼu Jesuu wanaa namaa na chainjanakana chaa iipünaa, nakaalinjeena na wayuukana. Nakaalinjeena naya süpüla nnojoluin suʼttüin ayuulii nanain otta süpüla anainjatüin maʼin nakuwaʼipa nümaa Jeʼwaa. Taashipa wayuu jee sunoutaapa sukuwaʼipa meerü aka saaʼin tü alatakat soʼunnaa tü Jubileo eejatkat nakalioʼu na israeliitakana. Loteerü maʼin nakuwaʼipa napüshuaʼa na wayuu waneepiakana nümaa Jeʼwaa. Otta taasheena naya suulia süchepchia kaainjalaa.

17. ¿Kasa neʼreetka na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa saashin Isaías 65:21-23? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa sünainkat süta tü rewiisütakat).

¹⁷ Aküjünüsü suluʼu Isaías 65:21-23 (paashajeʼera) anashaatainjatüin maʼin wakuwaʼipa paʼaraiisüpa tü Mmakat. Aküjünüsü suluʼu tia pütchikat, wainmeerüin kasa naaʼinreetka na aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa. Saashin tü Wiwüliakat, wainmeerü kasa anasü naʼyataaka anain otta talateerü naaʼin sünainjee tia. Sülatapa tü miitkat juya, taasheerü «tü akumajuushikalüirua [...]. Meeria aka shia wayakana nüchooinkana Maleiwa sünain anashaataleein maʼi noʼuluʼu Maleiwa» (Roma 8:21).

18. ¿Jamüsü wayaawataka saaʼu talateerüin maʼin waaʼin mapeena?

¹⁸ Niʼitaain Jeʼwaa sukuwaʼipa süpüla naʼyataainjanain jee neemeraainjanain na israeliitakana. Otta meeria neʼe wakuwaʼipa nutuma soʼunnaa tü miit juya nuluwataainjatkalü oʼu Kürisüto. Eejeetpejeʼe kaʼi süpüla waʼwaajüin Jeʼwaa. Choʼujaashaatasü maʼin waʼwaajüin nia süpüla talatüinjatüin waaʼin. Talateerü maʼin naaʼin napüshuaʼa na wayuu waneepiakana nümaa Jeʼwaa süka aneerüin maʼin tü naʼyataakalü anain otta süka naʼwaajeechin nia.