1. Mbaʼérepa iñimportánte umi família ojoayhúva?

 YMAITE guive oĩ família ko Yvy ape ári, ha opárupi oñemombaʼe umi família ojoayhúva. Koʼãichagua família iñimportánte oipytyvõ rupi peteĩ tetãme oho porã hag̃ua. Avei mitãnguéra osẽ porãve okakuaáramo peteĩ família ojoayhúva apytépe.

2-5. a) Emombeʼumi mbaʼéicha oñeñandu umi mitã okakuaáva peteĩ família ojoayhúvape. b) Mbaʼeichagua provlémapa ojopy heta famíliape?

² Peteĩ família ojoayhúvape enterovénte oñeñandu porã ha ovyʼa. Ñapensamína sapyʼaite mbaʼéichatapa upéva. Túva, sy ha mitãnguéra oguapy osena ha upe aja oñemongetajoa umi  mbaʼe ohasavaʼekuére upe árape. Umi mitã omombeʼu kyreʼỹ mbaʼépa oiko eskuélape. Péicha oñemongeta rupi, ikatu ombohovái oimehaichagua provléma.

³ Koʼãichagua famíliape, pe mitã oikuaa isy ha itúva oñangarekotaha hese hasy jave, ha tekotevẽramo ndokemoʼãi oñatende hag̃ua hese. Oikuaa avei ikatuha omombeʼu oimeraẽ provléma itúva ha isýpe ha haʼekuéra oñemoñeʼẽ ha oipytyvõtaha chupe. Umi mitã ndokyhyjéi ivaivéramo jepe oikóva ijerére.

⁴ Upe rire umi mitã okakuaa, omenda ha ifamília avei. Haʼekuéra oñehaʼã ojogueraha porã hogapýpe, ha omombaʼégui ituvakuéra ojapovaʼekue, oñangareko hesekuéra ituja rire. Ha umi avuélo katu ovyʼa inietokuérandi. Heʼi voi ningo peteĩ ñeʼẽnga ojeporúva Japónpe: “Ñane família rire ae ñamombaʼe ñande sy ha ñande ru ojapóva ñanderehe”.

⁵ Péro ikatu nde ere: “Chéngo ahayhu che famíliape, péro ore ndoroikói péicha. Ore rombaʼapo meme vaʼerã ha saʼi roime oñondive. Ha roñemongeta jave katu plátaremante roñeʼẽ”. Térã ikatu oĩ heʼíva: “Che família ha che nietokuéra oiko mombyry ha ndahechameméi chupekuéra”. Añetehápe koʼãichagua provléma ojopy heta famíliape ha upévare ndaikatúi oiko vyʼápe. Upéicharamo jepe oĩ heta tapicha ovyʼáva ifamília ndive. Mbaʼépa ojapo hikuái upearã? Mbaʼépa ñanepytyvõta javyʼa hag̃ua ñane famíliandi? Jahecha mboyve koʼã mbaʼe, jahechami peteĩ mbaʼe iñimportánteva.

6. Mbaʼeichagua famíliarepa ñañeʼẽta ko lívrope?

⁶ Heta henda rupi, peteĩ famíliape oĩ túva, sy ha mitãnguéra. Avuelokuéra oiko haʼeño hogapekuéra. Koʼã família ojeheʼa mimi avei ótro ihentekuérare. Ko lívrope ñañeʼẽvéta koʼãichagua famíliare. Péro koʼág̃a rupi hetave ohóvo sy térã túva omongakuaáva haʼeño ifamília, ha avei umi família oĩháme mitã ndahaʼéiva oñoermáno tee.

7. Mbaʼeichagua famíliapa oĩ avei?

⁷ Ótro tetã rupi katu oĩ umi família tuichavéva. Taʼyrakuéra oñangareko isy ha itúva tujamíre ha avei oipytyvõ ihéntepe. Pyʼỹi oĩ omongakuaáva ha omondóva eskuélape isovríno, iprímo térã ambue ihéntepe. Ko lívro oipytyvõta avei koʼãichagua famíliape.

8, 9. Mbaʼe provlémapa ohechauka pe família ndahaʼeveimaha yma guaréicha?

⁸ Koʼág̃a rupi hetave ohóvo umi provléma ogapýpe. Jahechamína mbaʼépa oiko Índiape. Upépe ymaite guive umi kuña oiko iména hentekuérandi ha ojapo opa mbaʼe ogapýpe. Péro koʼág̃a hetavéma umi kuña osẽva hógagui ombaʼapo hag̃ua. Upéicharamo jepe opytapa umi kuña ári tembiapo ogapypegua. Upévare heta tetãme oĩ oñeporandúva: Ojapopavaʼerãpa tembireko añónte tembiapo ogapypegua?

⁹ China ha Japónpe ymaite guive umi família oiko ihentekuérandi ha oñopytyvõmba. Koʼág̃a katu, heta tapicha nomombaʼevéi ihentekuéra. Avei oĩ hetave imboriahúva. Upévare saʼivéma  ãichagua família. Yma ovyʼavaʼekue hikuái oñangarekohaguére itúva ha isy ijedávare, koʼág̃a katu saʼíma umi oñatendeséva ituvakuérare. Oĩ oreko asýva itúva ha isýpe, ha heta hendápe ojejahéi umi itujamívare ha noñeñatendéi hesekuéra.

10, 11. Mbaʼépa ohechauka Európape pe família okambiaha avei?

¹⁰ Heta hetave avei umi ojedivorsiáva. Ymave Espáñape káda 100 omendávagui peteĩnte ojedivorsia. Koʼág̃a katu káda 100 omendávagui ojedivorsia 12 voi. Európape, Gran Bretaña hína pe tetã hetaveha umi ojedivorsiáva (káda 10 omendávagui 4 ojedivorsia). Upévare avei hetave ohóvo umi túva ha sy omongakuaáva haʼeño ifamília.

¹¹ Alemániape avei noñemombaʼevéi pe família. Áño 1990 guive oĩ hetave tapicha oikóva haʼeño. Fránciape avei saʼive umi omendáva ha pyaʼeve ojueja hikuái. Oĩ heta oikóva oñondive omendaʼỹre. Koʼã mbaʼe ojehecha opárupi ko múndope.

12. Mbaʼéichapa ombohasa asy mitãnguérape umi mbaʼe oikóva koʼág̃a rupi?

¹² Ha mbaʼépa ikatu jaʼe umi mitãre? Estados Unidos ha ambue tetãme, hetave ohóvo umi kuña imembýva omendaʼỹre. Oĩ heta mitãkuña hyeguasúva, ha imembýva diferénte kuimbaʼégui. Umi notísia ohechauka oĩha hetaiterei mitã oikóva kállere. Oĩ umi ohóva hógagui ojetrata vai rupi chupekuéra. Oĩ katu oñemosẽva hógagui ituvakuéra ndaikatuvéigui omongaru chupekuéra.

13. Mbaʼeichagua provlémapa oreko familiakuéra?

 ¹³ Jahecha mbaʼeichaitépa umi provléma ojahoʼi familiakuérape. Ñamombeʼúma heta ha oĩventehína. Oĩ heta mitãrusu ha mitãkuña opuʼãva ituvakuérare, oĩ oavusáva mitãre, ména ombyepotíva hembirekópe, ikaʼúva ha hetave mbaʼe vai. Upévare hetaiterei mitã ha kakuaa ndovyʼái hogapýpe.

14. a) Mbaʼépa heʼi heta tapicha umi provléma oĩvare ogapýpe? b) Mbaʼépa peteĩ karai arandu heʼivaʼekue oikotaha, ha mbaʼéichapa upéva ombyai familiakuéra?

¹⁴ Mbaʼérepa oĩ koʼã provléma? Oĩ heta tapicha ombojáva kuña osẽhaguére ombaʼapo. Térã noñemombaʼevéigui teko potĩ, ha hetave mbaʼe avei. Ojapóma 2000 áño rupi peteĩ karai arandu heʼihague oĩtaha heta provléma ogapýpe. Haʼe heʼi: ‘Ára paha oñemoag̃uívo heta ojehasa asýta. Opavave imbaʼerãnte oipotáta opa mbaʼe, pira pirénte ohayhúta, ha oñemohaʼentese ha ijejapóta. Oñepuʼãmbáta Ñandejárare, túva ha sýpe avave naiñeʼẽrendumoʼãi, ndojehechakuaamoʼãi avavépe ha ojejahéita Ñandejárare. Avave naimbaʼeporãmoʼãi avavéndi, ha avavépe ndojeporiahuverekomoʼãi. Oñeñeʼẽ reíta ojuehe ha avave ndojejokomoʼãi, hetáta oñemboharái vaíva hapicháre ha ndojehechamoʼãi mbaʼeve iporãva. Oĩta oguasu apíva hapicháre, iñakãrente oikóva ha ojapóva umi mbaʼe chupekuérante ombovyʼáva, ojaporangue Ñandejára oipotáva’ (2 Timoteo 3:​1-4). Ajépa upeichaite hína koʼág̃a! Ko múndope henyhẽte koʼã mbaʼe ha upévare ndajahecharamói umi provléma orekóva heta família.

15-17. Mbaʼe lívropa ñanepytyvõta javyʼa hag̃ua ñane família ndive?

¹⁵ Oĩ heta omeʼẽva konsého familiakuérape ojogueraha porã hag̃ua. Upearã ojejapo atyraite lívro ha rrevísta. Péro umi ohaíva koʼã mbaʼe noñontendéi, peteĩva heʼi kóicha ha ambue katu heʼi amóicha. Avei pyaʼeterei okambia jey umi konsého omeʼẽva hikuái.

¹⁶ Moõpa upéicharõ ikatu jatopa informasión ñanepytyvõtava? Ndépa rehekáne peteĩ lívrope ojehaivaʼekue ojapóma 1900 áño? Térãpa eréta upe lívro itujaitereimaha. Añetehápe, revyʼasérõ ne família ndive, rejeporekavaʼerã upe lívrope.

¹⁷ Upe lívro hína la Biblia ha ou Ñandejáragui. La Biblia heʼi: ‘Ñandejára Ñeʼẽ niko henyhẽ Ñandejára puʼakágui, ha iporã ñamboʼe ha ñañemoñeʼẽ hag̃ua ñande rapichápe, ñaporohekomboʼe ha ñaporomoarandu hag̃ua hekopete’ (2 Timoteo 3:16). Ko lívrope jahecháta mbaʼéicha la Biblia ‘ñanerekomboʼe’ ikatu hag̃uáicha ñambohovái umi provléma ojopýva familiakuérape.

18. Mbaʼérepa jagueroviakuaa la Biblia ikatuha ñanepytyvõ ñande rogapýpe?

¹⁸ Oimérõ nderegueroviapái la Biblia ikatuha nepytyvõ, epensami ko mbaʼére: la Biblia ou Ñandejáragui ha haʼe avei omoñepyrũvaʼekue ñemenda (Génesis 2:​18-25). Héra Jehová (Salmo 83:18). Haʼe ñande Apohare ha ‘haʼe rupi mayma família oikove’ (Efesios 3:​14, 15). Jehová ojesareko familiakuérare ojapo ypy guive yvyporakuérape. Upévare oikuaa mbaʼe provlémapa ikatu oĩ  ha mbaʼéicha ikatu ñambohovái. Ymaite guive umi ojapóva la Biblia heʼíva ovyʼave hogapýpe.

19-21. Mbaʼe ehémplopa ohechauka la Biblia oipytyvõha familiakuérape?

¹⁹ Pór ehémplo, peteĩ kuñakarai Indonesiaygua heta áño oikovaʼekue ogastapa ipláta huegohápe. Upévare noñatendeporãi imembykuérare ha oiko vai iménandi. Péro upéi oñepyrũ ostudia la Biblia. Ohechakuaa añeteha la Biblia omboʼéva, ojapo umi mbaʼe oaprendéva ha okambia. Koʼág̃a ojapo rire la Biblia heʼíva enterove hogapýpe ovyʼave.

²⁰ Peteĩ kuñakarai Españaygua heʼi: “Un áño romendahaguépe roñepyrũma roiko vai oñondive”. Haʼe ha iména ndojoguerahaiete voi, ha oñemongeta vove ojodiskutimantevaʼerã. Orekóramo jepe peteĩ mitãkuñaʼi ojedivorsiase hikuái. Péro ojapo mboyve upéva ojeʼe chupekuéra ohecha hag̃ua mbaʼépa heʼi Ñandejára Ñeʼẽ. Ostudia hikuái la Biblia heʼíva omendávape g̃uarã ha ojapo umi mbaʼe oaprendéva. Pyaʼeterei haʼekuéra oiko porã oñondive ha péicha oiko pyʼaguapy ha vyʼápe.

²¹ La Biblia oipytyvõ avei umi ijedávape. Jahechamína peteĩ mbaʼe oikóva Japónpe. Peteĩ karai ijava ha oñorairõsénte voi. Itajyrakuéra katu oñepyrũ ostudia la Biblia, haʼe ha hembireko ndoipotáiramo jepe. Upéi pe karai ostudia avei, hembireko katu ndoikuaaséi mbaʼeve. Upe rire pe kuñakarai ohechakuaa mbaʼéicha la Biblia oipytyvõ hogayguápe. Imemby kuñanguéra oñangareko porã hese ha iména katu imbaʼeporãve. Koʼã  mbaʼe omokyreʼỹ chupe ostudia hag̃ua la Biblia ha upéva oipytyvõ chupe. Ko kuñakarai heʼi jey jey: “Koʼág̃a ae rojogueraha porã che ménandi”.

22, 23. Mbaʼérepa jaʼe la Biblia ikatuha oipytyvõ opaichagua tapichápe ovyʼa hag̃ua ifamília ndive?

²² Heta tapicha oikuaáma mbaʼéicha ikatu ovyʼave ifamíliandi. Haʼekuéra ostudia la Biblia ha ojapo umi mbaʼe oaprendéva. Ko múndo haʼekuéra oikoha henyhẽ teko vai ha jehasa asýgui. Avei koʼã tapicha iñimperfékto, upéicharamo jepe, ovyʼa hikuái ojapo rupi Ñandejára heʼíva. La Biblia heʼi Jehová ‘ñanemboʼeha ou porãtava rehe ha ohechaukaha ñandéve ñande raperã’ (Isaías 48:17).

²³ Ojapóma 2000 áño rupi ojehaihague la Biblia. Upéicharõ jepe tuicha ñanepytyvõ. Ko lívro ningo ojehai opavavépe g̃uarã. Jehová ojapo ‘peteĩ kuimbaʼégui añónte opa tetãnguéra’, ha oikuaa porã yvyporakuéra lája (Hechos 17:26). Umi konsého oĩva la Bíbliape iporã enterovetépe g̃uarã. Ndéve avei ikatu nepytyvõ revyʼa hag̃ua ne família ndive.